Ο Υπουργός Εξωτερικών κ. Ι. Κασουλίδης συναντήθηκε με τον Αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης και Υπουργό Εξωτερικών της Ελλάδος κ. Ε. Βενιζέλο, στην Αθήνα

Ο Υπουργός Εξωτερικών κ. Ι. Κασουλίδης συναντήθηκε

με τον Αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης

και Υπουργό Εξωτερικών της Ελλάδος κ. Ε. Βενιζέλο, στην Αθήνα

Στο πλαίσιο επίσκεψης εργασίας που πραγματοποιεί στην Αθήνα, ο Υπουργός Εξωτερικών κ. Ιωάννης Κασουλίδης, είχε σήμερα το πρωί, κατ’ ιδίαν συνάντηση με τον Αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης και Υπουργό Εξωτερικών της Ελλάδος κ. Ευάγγελο Βενιζέλο.

Επίκεντρο της συνάντησης και των διευρυμένων συνομιλιών που ακολούθησαν, υπήρξε ο περαιτέρω συντονισμός των ενεργειών και δράσεων Κύπρου-Ελλάδας, για αντιμετώπιση των προκλητικών ενεργειών της Τουρκίας στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Μετά το πέρας των διευρυμένων συνομιλιών, οι Υπουργοί Εξωτερικών Κύπρου και Ελλάδας, υπέγραψαν Συμφωνία μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Ελληνικής Δημοκρατίας για Συνεργασία στους τομείς Έρευνας και Διάσωσης. Η Συμφωνία προβλέπει τη συνεργασία μεταξύ των αντίστοιχων αρμοδίων αρχών, για την αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης μέσα στις περιοχές Έρευνας και Διάσωσης των δύο Κρατών, σύμφωνα με τις διατάξεις της Διεθνούς Σύμβασης για τη Ναυτική Έρευνα και Διάσωση του 1979 και των Παραρτημάτων της και της Διεθνούς Σύμβασης για την Ασφάλεια της Ανθρώπινης Ζωής στη Θάλασσα του 1974 και των πρωτοκόλλων της. Η Συμφωνία προβλέπει περαιτέρω, μεταξύ άλλων, το συντονισμό επιχειρήσεων έρευνας και διάσωσης από τα αρμόδια κέντρα των δύο Κρατών, την ανταλλαγή πληροφοριών, και τη διεξαγωγή κοινών ασκήσεων Έρευνας και Διάσωσης. Επιπλέον, συμφωνήθηκε η διεξαγωγή διαρθρωμένου διαλόγου μεταξύ Κύπρου-Ελλάδας στα θέματα ενέργειας και θαλάσσιας πολιτικής.

Στη συνέχεια, οι δύο Υπουργοί προέβησαν σε δηλώσεις στον Τύπο.

Ο κ. Βενιζέλος δήλωσε τα ακόλουθα: «Υποδέχομαι με ιδιαίτερη χαρά στην Αθήνα, στο Υπουργείο Εξωτερικών, τον αγαπητό παλιό φίλο και συνάδελφο τον κ. Ιωάννη Κασουλίδη, Υπουργό Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας. Με τον κ. Κασουλίδη είχαμε την ευκαιρία μιας κατ’ ιδίαν συνομιλίας και στη συνέχεια, μιας συνάντησης των αντιπροσωπιών υπό τη διεύθυνση μας. Σε δυο διαφορετικές φάσεις συζητήσαμε διεξοδικά σε βάθος την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στην Κύπρο, μετά την τουρκική πρωτοβουλία, κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου να αναγγελθεί με ΝΑ V ΤΕΧ, η διεξαγωγή ερευνών σε θαλάσσια ζώνη περιοχής της Κυπριακής Δημοκρατίας σε περιοχή στην οποία η Κυπριακή Δημοκρατία ασκεί τα εθνικά κυριαρχικά δικαιώματα της, δηλαδή σε περιοχή της κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης και υφαλοκρηπίδας.

Σε μια διεθνή συγκυρία τόσο βεβαρυμμένη, τη στιγμή που η παγκόσμια κοινή γνώμη και η διεθνής κοινότητα έχουν στραμμένη την προσοχή τους στις βάρβαρες συμπεριφορές του ISIS , τη στιγμή που η κοινή γνώμη παρακολουθεί με αγωνία τις εξελίξεις στο Κομπάνι, στη μεθόριο Συρίας και Τουρκίας, τη στιγμή που έχουμε μια πρωτοφανή συρροή κρίσεων στη Μέση Ανατολή και τη Βόρειο Αφρική και στην ανατολική γειτονία της ΕΕ, δεν θα έπρεπε με κανένα τρόπο να επιβαρυνθεί η κατάσταση με ενέργειες που παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο και υπονομεύουν την πορεία των συνομιλιών για μια δίκαιη και βιώσιμη λύση στο Κυπριακό. Αντιθέτως, είναι υποχρέωση όλων μας, να βοηθήσουμε τις συνομιλίες αυτές στο πλαίσιο που έχουμε πει που είναι το πλαίσιο που έχει διαμορφωθεί από σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας, τις Συμφωνίες Υψηλού Επιπέδου του 1977 και του 1979, το Κοινό Ανακοινωθέν της 11 ^ης Φεβρουαρίου 2014 και φυσικά το Ευρωπαϊκό Κοινοτικό Κεκτημένο. Αντί όμως για αυτό, βλέπουμε δυστυχώς συμπεριφορές, οι οποίες κινούνται προς την ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση.

Ο κ. Κασουλίδης, μας ενημέρωσε για τις πρωτοβουλίες που ανέλαβε η Κυπριακή Κυβέρνηση, αλλά όπως γνωρίζετε και η Ελληνική Κυβέρνηση έχει αναλάβει μια σειρά από πρωτοβουλίες, από διπλωματικές επαφές, από διαβήματα. Έχουμε προβεί σε σχετικό διάβημα προς την τουρκική πλευρά. Τελευταίες εξελίξεις στο θέμα αυτό είναι οι επαφές που είχα την ευκαιρία να έχω χθες στο Κάιρο, στο περιθώριο της Διεθνούς Διάσκεψης για την Παλαιστίνη και πιο συγκεκριμένα για την ανασυγκρότηση της Γάζας. Είχα την ευκαιρία να ενημερώσω πολλούς ομολόγους μου και άλλους διεθνείς παράγοντες για το ζήτημα αυτό, είχα την ευκαιρία να συνομιλήσω με τον ΓΓ του ΟΗΕ, με τον Αμερικανό Υπουργό Εξωτερικών και με άλλους Υπουργούς. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι πυρήνας του προβλήματος που αντιμετωπίζουμε είναι δυστυχώς πάντα ο ίδιος. Είναι η άρνηση της Τουρκίας να αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία. Να αποδεχθεί την απλή προφανή αλήθεια ότι η Κυπριακή Δημοκρατία είναι ένα κράτος μέλος του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, ένα κράτος μέλος της ΕΕ και της ζώνης του ευρώ. Ένα κυρίαρχο κράτος που ασκεί, όχι μόνον την κυριαρχία του στην επικράτεια του, αλλά και τα εθνικά κυριαρχικά δικαιώματα που του αναγνωρίζονται κατά το διεθνές δίκαιο και ειδικότερα κατά το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας.

Από αυτήν τη μήτρα ξεκινούν μια σειρά από προβλήματα: Η άρνηση εφαρμογής του πρωτοκόλλου της Άγκυρας και όλες οι εμπλοκές, οι οποίες εμφανίζονται στις σχέσεις μεταξύ της Τουρκίας και της ΕΕ, αλλά θα μου επιτρέψετε να πω και μεταξύ της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, σε μια περίοδο και σε μια περιοχή, κατά την οποία έπρεπε να υπάρχει ο απόλυτος συντονισμός και εναρμόνιση των δύο οργανισμών που έχουν 28 μέλη ο κάθε ένας. Συμφωνήσαμε επίσης με τον κ. Κασουλίδη να προβούμε σε μια σειρά από ενέργειες, οι οποίες είναι αυτονόητες μεταξύ δυο γειτονικών αδελφικών κρατών που κινούνται στην ενιαία περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου που είναι κράτη μέλη της ΕΕ. Η πρώτη κίνηση είναι αυτή που συντελέστηκε πριν από λίγα λεπτά ενώπιον σας. Η υπογραφή μεταξύ της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Κυπριακής Δημοκρατίας της Διακρατικής Διμερούς Συμφωνίας για την Έρευνα και τη Διάσωση από θαλάσσια ατυχήματα στην περιοχή που ενώνει τα δύο κράτη. Στο πλαίσιο της σχετικής Συνθήκης του Αμβούργου, είχαμε την υποχρέωση να οριοθετήσουμε τις περιοχές Έρευνας και Διάσωσης, χρησιμοποιώντας ως κριτήριο τον θαλάσσιο χώρο που αντιστοιχεί στο FIR της Αθήνας και της Λευκωσίας. Έτσι στην πραγματικότητα ενώνονται τα δύο FIR και οι θαλάσσιοι χώροι που αντιστοιχούν σε αυτά. Αυτή είναι μια κίνηση πολύ μεγάλης σημασίας για θέματα έρευνας και διάσωσης βεβαίως, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, σύμφωνα με τη διεθνή πρακτική και την ευρωπαϊκή πρακτική. Το πρότυπο αντίστοιχων διμερών συμβάσεων που έχει υπογράψει η Ελλάδα εδώ και πολλά χρόνια με την Ιταλία και τη Μάλτα, και αντιλαμβάνεστε πόση μεγάλη σημασία έχει το γεγονός ότι αυτό γίνεται τώρα ανάμεσα στην Ελλάδα και την Κύπρο. Είναι μια ένδειξη πλήρους σεβασμού του διεθνούς δικαίου, αλλά και πλήρους αξιοποίησης των μηχανισμών που προβλέπονται από το διεθνές δίκαιο και πιο συγκεκριμένα από τη Σύμβαση του Αμβούργου, σε συνδυασμό με τη Σύμβαση του Σικάγο, για την Έρευνα και τη Διάσωση. H μια Σύμβαση προβλέπει τα ναυτικά ατυχήματα η άλλη τα αεροπορικά ατυχήματα και για αυτή τη δεύτερη ούτως ή άλλως υπάρχουν περιεκτικοί διακανονισμοί προ πολλού. Αποφασίσαμε, επίσης, στο πλαίσιο των πρωτοβουλιών που είχαν αναπτύξει οι δύο Προεδρίες, η Κυπριακή παλαιότερα και η ελληνική το προηγούμενο εξάμηνο, οι δύο Προεδρίες του Συμβουλίου της ΕΕ, να δώσουμε ιδιαίτερη έμφαση στην εργασία μας στα θέματα θαλάσσιας πολιτικής. Η θαλάσσια πολιτική είναι μια ευρωπαϊκή προτεραιότητα, είναι μια προτεραιότητα των Μεσογειακών ευρωπαϊκών χωρών, είναι μια προτεραιότητα και για την Ελλάδα και για την Κύπρο, όπως προτεραιότητα είναι και οι συνεργασίες στον τομέα της ενέργειας ιδίως τώρα που η κρίση στην Ουκρανία έδειξε ότι έχει πάρα πολύ μεγάλη σημασία η συνεχής μέριμνα για τη διαφοροποίηση των πηγών προέλευσης, αλλά και των οδών διέλευσης του φυσικού αερίου και του πετρελαίου. Αποφασίσαμε λοιπόν να οργανώσουμε μια θεσμική διαρθρωμένη μόνιμη συνεργασία των δυο χωρών στους τομείς της ενέργειας και της θαλάσσιας πολιτικής.

Ένα άλλο θέμα το οποίο μας απασχόλησε μετά και από τη συνάντηση που είχαμε στη Νέα Υόρκη με τον Αιγύπτιο ομόλογό μας, αλλά και μετά τα όσα είχα την ευκαιρία να συζητήσω με τον Αιγύπτιο συνάδελφό μας χθες στο Κάιρο στο περιθώριο της Διεθνούς Διάσκεψης, είναι η πρόοδος στο τριμερές σχήμα συνεργασίας Αιγύπτου-Κύπρου-Ελλάδας. Θα πραγματοποιηθεί σε λίγες μέρες στη Λευκωσία η τρίτη τριμερής Υπουργική συνάντηση το επίπεδο των Υπουργών Εξωτερικών, αλλά τη φορά αυτή στο πλαίσιο και του κοινού ανακοινωθέντος της Νέας Υόρκης, που έχετε υπόψη σας, θα αποφασίσουμε τη διεξαγωγή το ταχύτερο δυνατόν –κατά πάσα πιθανότητα στις 9 Νοεμβρίου στο Κάιρο- της πρώτης τριμερούς Συνόδου Κορυφής, με τη συμμετοχή του Προέδρου της Αιγύπτου, του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας και του Έλληνα Πρωθυπουργού. Οι τρεις Υπουργοί θα προετοιμάσουμε τη συνάντηση αυτή, η οποία όπως αντιλαμβάνεστε έχει ιδιαίτερη σημασία, όχι ως κίνηση εχθρική προς οποιοδήποτε άλλον και ιδίως προς τις χώρες της περιοχής, αλλά ως κίνηση ουσιαστικής εμβάθυνσης της συνεργασίας μας, γιατί η Αίγυπτος παίζει έναν καθοριστικό ρόλο για όλες τις μεγάλες κρίσεις, ο ρόλος της στην εκεχειρία της Γάζας αλλά και στην επανάληψη των συνομιλιών στη Μέση Ανατολή είναι καθοριστικός. Έχει πολύ μεγάλη σημασία, επίσης, ότι κοινή βάση αυτής της συνεργασίας είναι ο σεβασμός του διεθνούς δικαίου και ειδικότερα ο σεβασμός του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας στην κρίσιμη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.

Με τον κ. Κασουλίδη, με τον οποίο μας συνδέει πολύ στενή φιλία η οποία ξεπερνά τα 25 χρόνια γιατί έχουμε ξεκινήσει μαζί ως Κυβερνητικοί Εκπρόσωποι πριν από πάρα πολλά χρόνια και συνεχίζουμε τώρα, πάντα με την ίδια αλληλοκατανόηση, συναδελφικότητα, αγάπη και αλληλοεκτίμηση, είχαμε την ευκαιρία να κάνουμε και μια ευρύτερη επισκόπηση των ζητημάτων κοινού ενδιαφέροντος, όχι μόνο σε σχέση με το Κυπριακό, όχι μόνο σε σχέση με τις ελληνοκυπριακές σχέσεις, αλλά σε σχέση με την πορεία της ΕΕ, σε σχέση με τα μεγάλα προτάγματα της ευρωπαϊκής πολιτικής, τα οποία συνδέονται και με θέματα ασφάλειας και εξωτερικής πολιτικής, αλλά και με θέματα οικονομίας, γιατί και η οικονομία ως μια παράμετρος εθνικής ισχύος είναι πάντα πολύ σημαντική για κάθε τι που κάνουμε στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής και της πολιτικής ασφάλειας και άμυνας. Με τις σκέψεις αυτές κύριε Υπουργέ και αγαπητέ φίλε, σας υποδέχομαι στην Ελλάδα, στην Αθήνα, και σας παρακαλώ να πάρετε τον λόγο».

O κ. Κασουλίδης στη δήλωσή του ανέφερε: «Ευχαριστώ θερμά τον πραγματικό φίλο, Αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης και Υπουργό Εξωτερικών κ. Ευάγγελο Βενιζέλο, γιατί, πράγματι όπως έχει ήδη αναφέρει, η συνάντησή μας εδώ επιβάλλετο, αποδείχθηκε παραγωγική και μπορώ να επιστρέψω στην Κύπρο νιώθοντας ότι, η Ελλάδα θα συμπαρασταθεί και σε αυτή τη δοκιμασία της Κύπρου, με όλες τις δυνατότητες τις οποίες της προσφέρονται. Πράγματι η απόφαση της Τουρκίας να αμφισβητήσει την Κυπριακή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη και το κυριαρχικό δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας να εξερευνήσει, και στη συνέχεια, να εκμεταλλευτεί το φυσικό αέριο, έχει συνέπειες. Πρώτη συνέπεια ασφαλώς αντιλαμβάνεστε ότι είναι το γεγονός ότι σε ένα δικοινοτικό διάλογο, ο οποίος σύμφωνα με τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας, διεξάγεται με ίσους όρους, η περιβόητη φράση, η διπλωματική, “ equal footing ”, έχει κατάφωρα καταστρατηγηθεί, διότι δεν μπορεί να διεξάγεται κάτω από συνθήκες απειλών, εκβιασμών και επίδειξης ισχύος. Μάλιστα αυτό συμβαίνει την ώρα που ο νέος Ειδικός Σύμβουλος του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, ο κ. Eide , προγραμμάτιζε να μπουν αυτές οι συνομιλίες σε μια φάση που θα ήταν η ώρα που θα απεδείκνυαν οι μεν και οι δε, εάν πράγματι το εννοούν και επιθυμούν να προχωρήσουν αυτές οι διαπραγματεύσεις επί της ουσίας πλέον, χωρίς υπεκφυγές και χωρίς διαδικαστικά εμπόδια. Αυτό δυστυχώς τίθεται με την τουρκική κίνηση, εν αμφιβόλω, διότι οι χρήσιμοι μήνες είναι οι προσεχείς.

Μετά ακολουθούν εκλογικές αναμετρήσεις, παρανόμων και νομίμων οργάνων της τουρκικής πλευράς, αλλά οδηγεί και στην επόμενη συνέπεια. Διότι τίθεται ένα πολύ σοβαρό ερώτημα. Έγινε αυτή η κίνηση σε αυτήν τη χρονική συγκυρία διότι η Τουρκία δεν ενδιαφέρεται ούτε για τη λύση, αλλά πιθανώς και θέτει σε δευτερεύουσα μοίρα την προσπάθεια για λύση και σε πρωτεύουσα την επίδειξη αυτών των παλληκαρισμών.

Επ’ αυτού γεννάται και το ερώτημα γιατί όλη αυτή η αποθράσυνση αυτήν την περίοδο. Μήπως διότι νιώθει ότι έχει κάποιου είδους προστασία, γιατί οι πάντες επιθυμούν να τη δουν να εισέρχεται σε συνασπισμό για την καταπολέμηση της τρομοκρατικής οργάνωσης της ISIS και μάλιστα, αν λάβουμε και υπόψη τι ζητάει για ανταλλάγματα, τα οποία δεν είμαι σίγουρος ότι θα τύχουν υποδοχής από τον αραβικό κόσμο και ξέροντας ότι, ό,τι η Τουρκία καταλάβει, πολύ δύσκολα φεύγει από εκεί -παραδείγματα είναι γνωστά-, νιώθουμε ότι η αυστηρότητα που έπρεπε να επιδείξει η διεθνής κοινότητα απέναντί της, μέχρι στιγμής, δεν είναι η επιβαλλόμενη. Γνωρίζω όμως ότι γίνονται παρασκηνιακές προσπάθειες κι εύχομαι ότι αυτές οι παρασκηνιακές προσπάθειες και η διπλωματική επιρροή θα ευοδωθούν. Ίδωμεν.

Κατά τα άλλα εγώ προσυπογράφω τα όσα έχει πει ο κ. Βενιζέλος για τη μεγάλη σημασία που έχει για την Κύπρο και τον Ελληνισμό η υπογραφή της συμφωνίας που μόλις έχει λάβει χώρα. Ο διάλογος, ένας διαρθρωμένος διάλογος μεταξύ της Ελλάδας και της Κύπρου σε θέματα ενέργειας και θαλάσσιας πολιτικής, είναι και επίκαιρα τα θέματα, ενώ ταυτόχρονα στην εξέλιξη μελετήσαμε και άλλους τρόπους αντίδρασης οι οποίοι όμως θα μπορέσουν να γίνουν, αναλόγως και ποια θα είναι η κλιμάκωση των προκλήσεων από την άλλη πλευρά. Σας ευχαριστώ».

Ακολούθως, οι δύο Υπουργοί απάντησαν σε ερωτήσεις δημοσιογράφων, ως ακολούθως:

Ερώτηση : Η ερώτησή μου απευθύνεται και στους δυο κυρίους Υπουργούς Εξωτερικών. Σας ανησυχεί το γεγονός ότι η παρουσία τουρκικών πολεμικών πλοίων στην Κυπριακή ΑΟΖ μπορεί να λειτουργήσει αποτρεπτικά για τις εταιρείες που ενδιαφέρονται να πραγματοποιήσουν έρευνες και γεωτρήσεις στην περιοχή; Και τι προτίθεστε να κάνετε για να αποτραπεί αυτό το ενδεχόμενο; Αυτή είναι μια πρώτη ερώτηση. Και μια ερώτηση προς τον κ. Βενιζέλο. Σε τι στάδιο βρίσκονται οι συζητήσεις με την Αίγυπτο για την ΑΟΖ; Ευχαριστώ πολύ.

Ι. Κασουλίδης : Κατ’ αρχήν έχω να δώσω την πλήρη διαβεβαίωση ότι η ιταλική εταιρεία ΕNI, σύμφωνα με τις συμβατικές της υποχρεώσεις έναντι της Κυπριακής Δημοκρατίας, θα προχωρήσει απρόσκοπτα στο πρόγραμμα των γεωτρήσεων, το οποίο έχει εξαγγείλει. Και επ’ αυτού δεν πρόκειται να υπάρξει από μέρος της οπισθοχώρηση. Αυτό έχουμε επί του παρόντος μπροστά μας. Για αυτό μπορώ να απαντήσω. Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει κανένας διαγωνισμός για εκχώρηση άλλων θαλασσίων οικοπέδων σε άλλες εταιρείες για να μπορεί να απαντηθεί το ερώτημά σας.

Ευ. Βενιζέλος : Κι εγώ να συμπληρώσω για την Αίγυπτο, ότι εκτός από την τριμερή συνεργασία, φυσικά συνεχίζεται με έντονους ρυθμούς και η διμερής συνεργασία Ελλάδος-Αιγύπτου και συμφωνήσαμε στη Νέα Υόρκη να πραγματοποιηθεί το συντομότερο δυνατό εδώ, στην Αθήνα τη φορά αυτή, η συνάντηση των τεχνικών επιτροπών που ασχολούνται με ζητήματα οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών στην Ανατολική Μεσόγειο. Και δεν έχουμε με την Αίγυπτο κανένα απολύτως εκκρεμές ζήτημα σε διμερές επίπεδο από την άποψη αυτή. Αλλά μας ενδιαφέρει ο πλήρης σεβασμός και η πλήρης εφαρμογή του διεθνούς δικαίου της θάλασσας στην περιοχή μας που είναι μια κοινή περιοχή.

Ερώτηση : Ήθελα να σας ρωτήσω εάν σχεδιάζετε κοινές πρωτοβουλίες με το Ισραήλ, ως απάντηση στις τουρκικές προκλήσεις.

Ι. Κασουλίδης : Με το Ισραήλ έχουμε μια ειδική συνεργασία στη βάση ενός συγκεκριμένου προγράμματος. Δεν γίνονται επειδή υπάρχουν ή επειδή δεν υπάρχουν τουρκικές προκλήσεις. Θα συνεχίσει απρόσκοπτα αυτός ο προγραμματισμός και αυτή η συνεργασία.

Ερώτηση : Κύριε Κασουλίδη, επειδή μιλήσατε για παληκαρισμούς από πλευράς της Τουρκίας, ήθελα να ρωτήσω κάτω από ποιες προϋποθέσεις η Λευκωσία θα επιστρέψει στις συνομιλίες, θα γίνει η συνάντηση των ηγετών των δυο κοινοτήτων. Ποιά δηλαδή θα είναι η κίνηση της Άγκυρας που θα επιτρέψει στην κυπριακή πλευρά να αλλάξει την απόφασή της;

Ι. Κασουλίδης : Όπως σας είπα, δεν μπορεί να διεξάγεται διαπραγμάτευση επί ίσοις όροις, όπως είναι οι όροι εντολής του Γενικού Γραμματέα από το Συμβούλιο Ασφαλείας. Και αυτός ο διάλογος θα συνεχίσει να διεξάγεται την ώρα που θα αρθούν οι απειλές, η επίδειξη ισχύος και οι εκβιασμοί.

Ευ. Βενιζέλος : Θα μου επιτρέψετε να συμπληρώσω και εγώ στο σημείο αυτό, ότι αξίζει να μελετήσετε τις ανακοινώσεις που έχουν εκδοθεί από το Τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών και από το Ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών, φυσικά και από το Κυπριακό γύρω από το θέμα αυτό. Η τουρκική πλευρά, ούτε λίγο ούτε πολύ, προσάπτει στην Κυπριακή Δημοκρατία, την οποία εκλαμβάνει ως ελληνοκυπριακή κοινότητα, ευθύνη γιατί ασκεί τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας στις θαλάσσιες ζώνες. Και προσάπτει και ευθύνη στην Ελλάδα γιατί δεν έχει ενεργότερο συμμετοχή στις συνομιλίες. Η αλήθεια είναι ότι εδώ το πρόβλημα εντοπίζεται στην τουρκική στάση που δεν αναγνωρίζει την ύπαρξη της Κυπριακής Δημοκρατίας, δεν αντιλαμβάνεται ότι είναι άλλο πράγμα η Κυπριακή Δημοκρατία, ως κυρίαρχο κράτος μέλος του ΟΗΕ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης με εθνική κυριαρχία και κυριαρχικά δικαιώματα, και άλλο πράγμα οι δυο κοινότητες οι οποίες συνομιλούν για τη μελλοντική λύση του Κυπριακού. Και, επίσης, πρέπει να αντιληφθεί το προφανές: Ότι από τη δική της στάση εξαρτάται η πρόοδος του Κυπριακού, γιατί το Κυπριακό είναι πάντα πρόβλημα παράνομης εισβολής, κατοχής και παράνομου εποικισμού.

Η Ελλάδα δεν έχει τέτοιου είδους ευθύνες, ούτε τέτοιου είδους ρόλο. Σέβεται και την Κυπριακή Δημοκρατία και τις εσωτερικές διαδικασίες τις δημοκρατικές στην ελληνοκυπριακή πλευρά, τα προβλήματα είναι στην πλευρά του ψευδοκράτους, στην πλευρά της τουρκοκυπριακής κοινότητας και στην πλευρά της Τουρκίας.

Ι. Κασουλίδης : Να προσθέσω κάτι, εάν μου επιτρέπετε. Η Τουρκία είναι το μόνο κράτος μέλος των Ηνωμένων Εθνών που δεν αναγνωρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία ως τη νόμιμη Κυβέρνηση της Κύπρου και η οποία αναγνωρίζει το παράνομα ανακηρυχθέν ψευδοκράτος. Υπάρχουν εις τη διεθνή κοινότητα διεθνείς νόμοι και δίκαιο. Το δίκαιο της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τη Θάλασσα και όλα αυτά. Το μόνο κράτος που τα καταστρατηγεί και επιδιώκει να τα αγνοεί είναι η Τουρκία. Αυτό το πράγμα πρέπει να αντιληφθεί η Τουρκία, ότι δεν μπορεί να επιβάλει τους διεθνείς νόμους και κανόνες από μόνη της για να τους εφαρμόζει δια της δύναμης των όπλων εκεί που την ενδιαφέρει. Είναι μια λογική εκτός κάθε λογικής.

Ερώτηση : Πιάνομαι από το παράπονο του Υπουργού Εξωτερικών της Κύπρου, του κ. Κασουλίδη, σε σχέση με τη νωθρή, μέχρι τώρα, αντίδραση της διεθνούς κοινότητας για τις τουρκικές προκλήσεις.

Και ρωτώ κατ’ αρχάς εσάς κ. Υπουργέ Εξωτερικών της Ελλάδος, στις συναντήσεις που είπατε ότι είχατε στην Αίγυπτο, στο Κάιρο χθες, όπου θέσατε το θέμα αυτό και στον κ. Kerry και στον κ. Ban Ki-moon, αντέδρασαν; Σας έκαναν κάποιο σχόλιο ή απλώς δέχτηκαν παθητικά την ενημέρωσή σας; Και κατ’ επέκταση στη διευρυμένη διάσκεψη που έγινε πριν λίγο καιρό εδώ στην Αθήνα, συμφωνήθηκε, εάν δεν κάνω λάθος, να γίνει μια προσέγγιση των οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε υψηλότατο επίπεδο, ούτως ώστε να εμπλακεί πλέον η Ευρωπαϊκή Ένωση και στην διαδικασία των συνομιλιών, έστω ως παρατηρητής και ασκώντας κάποιες πιέσεις.

Εκτός από μια αντίδραση του Van Romp u y προχθές, εάν δεν κάνω λάθος, δεν θυμάμαι να υπήρξε μέχρι στιγμής, μια αντίδραση υψηλού επιπέδου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, πάλι για το θέμα των επεμβάσεων της Τουρκίας στην Κύπρο.

Ι. Κασουλίδης : Εγώ θα απαντήσω στο δεύτερο, λέγοντας ότι ο κ. Romp u y, υπενθυμίζω, είναι ο Πρόεδρος του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δηλαδή ο Πρόεδρος ενός οργάνου στο οποίο συμμετέχουν τα 28 κράτη μέλη και έχει κάνει ικανοποιητικότατες δηλώσεις. Θεωρώ ότι περιττεύουν οι δηλώσεις από κάποιους απερχόμενους Επιτρόπους που παρόλα τα όσα συμβαίνουν, έχουν θέσει ως στόχο τους πώς θα προχωρήσουν την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για αυτό και δεν λαμβάνουμε υπόψη τι έχει γίνει αλλού.

Ευ. Βενιζέλος : Οι αντιδράσεις της διεθνούς κοινότητας οφείλουν να κινούνται πάντα στο πλαίσιο του Διεθνούς Δικαίου και του ιδιαίτερου ρόλου κάθε διεθνούς οργανισμού ή άλλης διεθνούς οντότητας. Από την άποψη αυτή η θέση του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ είναι πάρα πολύ καθαρή. Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ είναι ο θεματοφύλακας της διεθνούς νομιμότητας και ειδικά στο Κυπριακό ενδιαφέρεται να ολοκληρωθούν και να πετύχουν οι συνομιλίες που διεξάγονται υπό την αιγίδα του, με την ενεργό συμμετοχή του Ειδικού του Συμβούλου.

Η αντίδραση της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι αυτή που είπε ο κ. Κασουλίδης. Έχουμε τη δήλωση του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και προφανώς το ζήτημα ανά πάσα στιγμή μπορεί να εισαχθεί και να συζητηθεί στο επίπεδο του Συμβουλίου των Υπουργών Εξωτερικών και στο επίπεδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Και ο κ. Kerry, προφανώς, αναφέρθηκε στις δηλώσεις που έχει κάνει η Εκπρόσωπος του State Department και ενδιαφέρεται –το έχει τονίσει κατ’ επανάληψη-, να υπάρξει θετική εξέλιξη στο Κυπριακό και, κυρίως, προφανώς ενδιαφέρεται να μην δημιουργηθεί ρωγμή στο ενιαίο μέτωπο που υπάρχει σε σχέση με την αντιμετώπιση των μεγάλων προβλημάτων της ευρύτερης περιοχής. Να επαναληφθούν οι συνομιλίες στη Μέση Ανατολή, να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο του ISIS, να μην ανοίξουν νέα μέτωπα. Από την άποψη αυτή η διεθνής κοινότητα είμαι βέβαιος ότι θα κάνει ουσιαστικές προσπάθειες να μην δημιουργηθεί κάποιο νέο πρόβλημα στο Κυπριακό. Να μην υπάρξει συνέχιση αυτής της επιβάρυνσης που υπήρξε με την τουρκική NAVTEX.

Τώρα από εκεί και πέρα η διευρυνσιακή διαδικασία, και στο πλαίσιο αυτό και η ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας, είναι πάντα μια διακυβερνητική διαδικασία. Το όργανο που ελέγχει τη διαδικασία αυτή είναι το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Αυτό έχει πάρα πολύ μεγάλη σημασία. Η Τουρκία γνωρίζει ότι δεν διευκολύνει την ευρωπαϊκή της πορεία και την ευρωπαϊκή της προοπτική με τέτοιου είδους κινήσεις.

Ερώτηση : Κύριε Υπουργέ, περιγράψατε και οι δυο την κατάσταση που επικρατεί στην Κύπρο, μετά τις προκλητικές ενέργειες και κινήσεις της Τουρκίας και φυσικά είναι έκδηλη η ανησυχία, θα έλεγα, ο προβληματισμός σας. Μπορείτε να πείτε σήμερα ή να στείλετε ένα μήνυμα Αθήνα-Λευκωσία προς την Άγκυρα;

Ι. Κασουλίδης : Όλα αυτά που έχετε ακούσει είναι μηνύματα προς την Άγκυρα, ασφαλώς και η αντίδραση και οι δηλώσεις μας και οι ενέργειές μας που έγιναν ή θα γίνουν.

Ευ. Βενιζέλος : Περιττεύει να πω ότι πέρα των δημοσίων δηλώσεων υπάρχουν οι διπλωματικές και πολιτικές πρωτοβουλίες. Η Ελλάδα συνομιλεί με την τουρκική Κυβέρνηση σε όλα τα επίπεδα και σε όλα τα επίπεδα έχουμε διατυπώσει τις θέσεις που πρέπει να διατυπώσουμε προς την τουρκική πλευρά και περιμένουμε ανταπόκριση.

Ερώτηση : Βασικά δυο πολύ σύντομες ερωτήσεις δραττόμενος από δυο πράγματα που ο καθένας σας είπε. Προς τον κ. Βενιζέλο, είπατε ότι μπορεί να ακολουθήσουν και κάποιες κινήσεις ενδεχομένως σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Συζητήσατε κάποιες τέτοιες κινήσεις; Θα μπορούσατε ίσως να μας πείτε κάτι παραπάνω σε αυτό; Και προς τον κ. Κασουλίδη: Αναφερθήκατε στα σκληρά ανταλλάγματα που ζητάει η Τουρκία στο πλαίσιο των συζητήσεων για την ενίσχυση του μετώπου εναντίον του ISIS. Φοβάστε ότι κάποια ευμενέστερη μεταχείρισή της στο Κυπριακό θα μπορούσε να είναι ένα μεταξύ αυτών των ανταλλαγμάτων; Ευχαριστώ.

Ευ. Βενιζέλος : Ως προς τις διαδικασίες του Συμβουλίου Υπουργών και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τα πράγματα είναι πάρα πολύ καθαρά. Τη μεθεπόμενη Δευτέρα, στις 21 Οκτωβρίου, υπάρχει προγραμματισμένο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων. Βασικό αντικείμενο είναι οι εν εξελίξει κρίσεις στη Νότια και την Ανατολική Γειτονία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όταν μιλήσουμε για τη Νότια Γειτονία, για την κατάσταση που υπάρχει σε σχέση με τη Μέση Ανατολή, τη Συρία, τη Λιβύη, τον Λίβανο, το Ιράκ, το Ιράν δεν θα μιλήσουμε για την κατάσταση στην Κύπρο; Που είναι το πιο προχωρημένο, το πιο προκεχωρημένο φυλάκιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Δύσης στην περιοχή. Επίσης, το Δεκέμβριο πάντα το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων συζητά την έκθεση της Επιτροπής, αλλά διατυπώνει τα δικά του διακυβερνητικά συμπεράσματα σε σχέση με την ενταξιακή προοπτική των υποψηφίων κρατών. Δεν θα το κάνουμε αυτό το Δεκέμβριο που έρχεται; Προφανώς και θα το κάνουμε.

Ι. Κασουλίδης : Και αναλόγως των εξελίξεων, πρόθεση του Προέδρου Αναστασιάδη, και έχει ήδη αποστείλει προς τούτο αίτημα προς τον Πρόεδρο Van Romp u y, είναι να εγγραφεί το θέμα στο προσεχές Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για συζήτηση. Ρωτήσατε για την ISIS. Ξέρω ότι χώρες, πάρα πολλές χώρες, γνωρίζουν πολύ καλά την αλήθεια για τον ρόλο της Τουρκίας ως προς την ενίσχυση και τη δημιουργία αυτής της τερατώδους οργάνωσης. Διότι είναι γνωστό ότι την ενίσχυε και οικονομικά και με παροχή οπλισμού, πέραν του γεγονότος ότι έκαναν τα στραβά μάτια στα πορώδη σύνορα μεταξύ της Τουρκίας, της Συρίας και του Ιράκ, από όπου περνούσαν όλοι αυτοί οι υποψήφιοι τρομοκράτες με διαβατήρια χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ακόμη και των Ηνωμένων Πολιτειών.

Αυτά λέχθηκαν. Τα λέει ο καθένας, ακόμη και ο ίδιος ο Αντιπρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, στο Χάρβαρντ, δεν είπε τίποτε άλλο παρά αλήθειες και νομίζω είναι σε όλους γνωστά. Θεωρώ ότι η εποχή που κάποιοι μπορούσαν για οποιαδήποτε σκοπιμότητα να παράσχουν ανταλλάγματα προς οποιονδήποτε χωρίς τη δική μας συγκατάθεση έχει παρέλθει και μάλιστα όταν είναι γνωστό το ηθικό υπόβαθρο και το μέρος της ευθύνης που έχει η Τουρκία για την όλη κατάσταση που έχει πραγματοποιηθεί στον χώρο του Ιράκ και της Συρίας.

Ευ. Βενιζέλος : Με την ευκαιρία να κάνω ένα σχόλιο, το οποίο αφορά και την εσωτερική πολιτική ζωή στην Ελλάδα. Ελπίζω τώρα μετά από κάποιες μέρες να είναι αντιληπτό το πόσο ορθή και κρίσιμη ήταν η απόφαση της Ελληνικής Κυβέρνησης να μετάσχει η Ελλάδα στον διεθνή συνασπισμό κατά του ISIS, το ίδιο έπραξε και η Κυπριακή Δημοκρατία και, επίσης, πόσο σημαντικό είναι να μετέχει η Ελλάδα, όπως ακριβώς μετέχει και η Κύπρος, με την αποστολή πυρομαχικών στις κουρδικές δυνάμεις, πάντα μέσα από τις νόμιμες διαδικασίες, προκειμένου να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο του ISIS.

Αντιλαμβάνεστε ότι πρέπει να στέλνουμε πολύ καθαρά μηνύματα, εάν θέλουμε να μετέχουμε στους διεθνείς συσχετισμούς και αν δεν θέλουμε οι περιφερειακές και οι διεθνείς κρίσεις να λειτουργούν επιβαρυντικά για τα δικά μας εθνικά θέματα, όπως είναι το Κυπριακό, όπως είναι οι ελληνοτουρκικές σχέσεις και γενικότερα η κατάσταση στη Νοτιο-Ανατολική Ευρώπη και την Ανατολική Μεσόγειο. Το λέω αυτό γιατί άκουσα κάποιους, οι οποίοι ήταν κατά της συμμετοχής της Ελλάδας στον συνασπισμό και κατά της αποστολής πυρομαχικών, να διαμαρτύρονται γιατί δεν έχουμε πάρει πιο έντονες και πρακτικές πρωτοβουλίες, ώστε να διασωθεί το Κομπάνι από την επίθεση του ISIS, δηλαδή δεν υπάρχει καμία λογική και κανένας ειρμός σε αυτά που ακούμε δυστυχώς πολλές φορές.

Ι. Κασουλίδης : Να προσθέσω πόσο σημαντική είναι η Κύπρος σε αυτό τον αγώνα του συνασπισμού έναντι της ISIS, καθώς η Κυπριακή Δημοκρατία στηρίζει τις προσπάθειες της Βρετανίας δια των βρετανικών βάσεων Ακρωτηρίου και δια της παραχώρησης διευκολύνσεων στην Πολεμική Αεροπορία της Γαλλίας για τον ίδιο σκοπό.

Ερώτηση : Δηλώνετε ότι ο πλούτος των φυσικών πόρων ανήκει και στις δυο Κοινότητες. Ποιο είναι το σχέδιό σας την περίπτωση που δεν υπάρξει άμεσα λύση του Κυπριακού; Ευχαριστώ.

Ι. Κασουλίδης : Έχουμε πει επανειλημμένα, το επαναλαμβάνω και τώρα με ευκαιρία την ερώτησή σας, ότι ο φυσικός πλούτος περιλαμβανομένων και των υδρογονανθράκων ανήκει σε όλους τους Κυπρίους και αναλογικά θα κατανεμηθεί όταν λυθεί το κυπριακό πρόβλημα. Έσοδα από το φυσικό αέριο δεν προβλέπονται πριν από το τέλος της δεκαετίας. Προς τι αυτές οι απειλές της Τουρκίας επί του παρόντος; Ποιος είναι αυτός που δεν πιστεύει ότι το Κυπριακό θα έχει λυθεί μέχρι τότε ή δεν θα έχει λυθεί μέχρι τότε; Τόση πολλή πίστη δίνει η Τουρκία στο διάλογο για την επίλυση του Κυπριακού, όταν θέλει τα πράγματα να λυθούν από τώρα, όταν τα έσοδα δεν προβλέπονται παρά στο τέλος της δεκαετίας;

Ευ. Βενιζέλος : Σας ευχαριστούμε πάρα πολύ.

Στη συνέχεια, ο Υπουργός Εξωτερικών παρακάθισε σε γεύμα, το οποίο παρέθεσε προς τιμήν του ο Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης και Υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας κ. Ευάγγελος Βενιζέλος.

Ο κ. Κασουλίδης επιστρέφει στην Κύπρο σήμερα το βράδυ.