Ομιλία του Υπουργού Εσωτερικών κ. Νεοκλή Συλικιώτη στη διάσκεψη Τύπου για τα Τοπικά Σχέδια Λευκωσίας, Λεμεσού, Λάρνακας και Πάφου
29/07/2011
Φίλες και φίλοι δημοσιογράφοι σας ευχαριστώ για την κάλυψη της διάσκεψης Τύπου που διοργανώνουμε για να γνωστοποιήσουμε τη σημερινή δημοσίευση των Τοπικών Σχεδίων Λευκωσίας, Λεμεσού, Λάρνακας και Πάφου 2011.
Τα Τοπικά Σχέδια, με όλα τα στοιχεία που τα αποτελούν, βρίσκονται από το πρωί αναρτημένα στην ιστοσελίδα του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως, και έχουν ήδη αποσταλεί για ανάρτηση στις 49 συνολικά Τοπικές Αρχές, τα διοικητικά όρια των οποίων εμπίπτουν στα όρια των τεσσάρων Σχεδίων, ώστε να μπορεί να ενημερωθεί κάθε ενδιαφερόμενος πολίτης.
Η τροποποίηση των Τοπικών Σχεδίων, όπως και κάθε πολεοδομική ρύθμιση, αποτελεί σημαντική πολιτική πράξη για κάθε Κυβέρνηση με σαφείς κοινωνικο-οικονομικές διαστάσεις, αφού έχει άμεσες επιπτώσεις στον τομέα της ανάπτυξης και συνεπώς επηρεάζει καθοριστικά τη ζωή του συνόλου των πολιτών.
Με τη σημερινή δημοσίευση των τεσσάρων τροποποιημένων Τοπικών Σχεδίων, η Κυβέρνηση και το Υπουργείο Εσωτερικών υλοποιούμε μια δέσμευση που αναλάβαμε έναντι των πολιτών: τη δημιουργία σύγχρονων και ευέλικτων Σχεδίων Ανάπτυξης μέσα από μια πρωτοφανή για τα κυπριακά δεδομένα διαδικασία, η οποία έχει διασφαλίσει την άμεση ενημέρωση και συμμετοχή του πολίτη και των Τοπικών Αρχών σε όλα τα στάδια της.
Αυτός είναι και ο λόγος που η τροποποίηση των Τοπικών Σχεδίων αποδείχθηκε μια εξαιρετικά σύνθετη, περίπλοκη, απαιτητική και, κατά συνέπεια, χρονοβόρα διαδικασία. Όμως, αυτό είναι το τίμημα που αποφασίσαμε να πληρώσουμε προκειμένου να επιτύχουμε την εφαρμογή απόλυτα διαφανών και συμμετοχικών διαδικασιών.
Η Κυβέρνηση, λαμβάνοντας υπόψη τις εξελίξεις στην αγορά κατοικίας και γης, την έντονη συζήτηση διαφόρων ζητημάτων που αφορούν στην ανάπτυξη των αστικών περιοχών, τον μεγάλο αριθμό ενστάσεων που υποβλήθηκαν κατά των Τοπικών Σχεδίων το 2006, και ιδιαίτερα την ανάγκη εκσυγχρονισμού και εφαρμογής διαφόρων τομεακών πολιτικών, όπως για παράδειγμα τη στέγαση των κοινωνικών ομάδων με χαμηλά και μέσα εισοδήματα, αποφάσισε την προώθηση της διαδικασίας αναθεώρησης και των τεσσάρων Τοπικών Σχεδίων πριν τη λήξη της προθεσμίας που ορίζεται στο νόμο.
Ως πολιτικός προϊστάμενος του Υπουργείου Εσωτερικών, από το 2008 έχω επιμείνει στη διασφάλιση δύο βασικών παραγόντων που συμβάλλουν καθοριστικά στη βελτίωση της ποιότητας του τελικού αποτελέσματος σε ότι αφορά τον πολεοδομικό σχεδιασμό:
· Ο πρώτος αφορά στη διασφάλιση της αποτελεσματικής επικοινωνίας και συνεργασίας με τους πολίτες και τις Τοπικές Αρχές, ώστε η συμμετοχή τους να είναι έγκαιρη και ουσιαστική σε όλες τις φάσεις της διαδικασίας και, κυρίως να γίνεται μέσα σε συνθήκες διαφάνειας και επαρκούς ενημέρωσης.
· Ο δεύτερος αφορά στην καθοδήγηση και τον λεπτομερή σχεδιασμό των διαδικασιών, ώστε να διασφαλίζεται η ομαλή διεξαγωγή των επιμέρους φάσεων, η αποτελεσματική συνεργασία των σωμάτων και αρχών που συμμετέχουν σε αυτές και η τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων που τίθενται.
Για να διασφαλιστούν αυτές οι παράμετροι και διαδικασίες:
1. Εκδόθηκε Γενική Εγκύκλιος για τη Διαδικασία Αναθεώρησης και Τροποποίησης των Τοπικών Σχεδίων, με καθορισμό των φάσεων και των χρονοδιαγραμμάτων της διαδικασίας.
2. Δόθηκε σε όλες τις Τοπικές Αρχές η δυνατότητα διατύπωσης απόψεων πριν την έκδοση των Εκθέσεων Αναθεώρησης των Τοπικών Σχεδίων που αποτέλεσαν το πλαίσιο της τροποποίησης.
3. Εκδόθηκε Εγκύκλιος για τη διεξαγωγή ανοικτών συγκεντρώσεων από τις Τοπικές Αρχές, πριν την υποβολή των εισηγήσεων τους στα Κοινά Συμβούλια, ώστε να ακούσουν και λάβουν υπόψη τις απόψεις και παραστάσεις κάθε δημότη. Και οι 49 Τοπικές Αρχές ανταποκρίθηκαν πλήρως στην υπόδειξη μας.
4. Εκδόθηκε Εγκύκλιος για τη Λειτουργία των Κοινών Συμβουλίων στα οποία, μεταξύ άλλων, συμμετείχαν οι Τοπικές Αρχές, τα Εμπορικά και Βιομηχανικά Επιμελητήρια, η Ομοσπονδία Περιβαλλοντικών Οργανώσεων Κύπρου και το ΕΤΕΚ, με στόχο την ομαλή και έγκαιρη λειτουργία τους.
5. Καθορίστηκε λεπτομερώς η διαδικασία για την υποβολή εισηγήσεων και παραστάσεων από το κοινό και φορείς, αναφορικά με τις πρόνοιες του κάθε Τοπικού Σχεδίου.
6. Εκδόθηκε Εντολή για τη Διαδικασία Διεξαγωγής των Δημόσιων Ακροάσεων, ώστε να διασφαλιστεί η ομαλή και αποτελεσματική ολοκλήρωση τους.
7. Καθορίστηκαν, σε συνεργασία με το Τμήμα Περιβάλλοντος, το οποίο οφείλω να ευχαριστήσω ειλικρινά για την άψογη συνεργασία του, οι διαδικασίες και τα χρονικά πλαίσια για την εκπόνηση και αξιολόγηση, για πρώτη φορά στην Κύπρο, Στρατηγικών Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων από την τροποποίηση Σχεδίου Ανάπτυξης.
Ως αποτέλεσμα των πιο πάνω Εγκυκλίων και οδηγιών:
· Λειτούργησαν τα τέσσερα Κοινά Συμβούλια τα οποία πραγματοποίησαν 86 συνολικά συνεδριάσεις και υπέβαλαν τις Εκθέσεις Εργασιών τους στο Πολεοδομικό Συμβούλιο. Κατά τις εργασίες των Κοινών Συμβουλίων εξετάστηκαν συνολικά περίπου 900 αιτήματα των Τοπικών Αρχών.
· Υποβλήθηκαν και αξιολογήθηκαν 2.025 συνολικά εισηγήσεις και παραστάσεις από πολίτες ή οργανωμένα σύνολα για τα τέσσερα Σχέδια.
· Έγιναν 18 ολοήμερες συνεδρίες των Δημόσιων Ακροάσεων στις τέσσερις πόλεις, όπου ακούστηκαν συνολικά 500 περίπου αντιπροσωπευτικές εισηγήσεις για σημαντικά και ευρύτερου ενδιαφέροντος ζητήματα και εξήχθησαν πορίσματα.
· Εκπονήθηκαν οι Στρατηγικές Μελέτες Εκτίμησης Επιπτώσεων στο Περιβάλλον και παρουσιάστηκαν σε συνεδρίες της αρμόδιας Επιτροπής με βάση την περιβαλλοντική νομοθεσία. Ακολουθώντας με συνέπεια τις σχετικές πρόνοιες του Νόμου εκδόθηκαν εν τέλει οι Γνωματεύσεις της Περιβαλλοντικής Αρχής.
· Οι Εκθέσεις των Κοινών Συμβουλίων παρουσιάστηκαν στο Πολεοδομικό Συμβούλιο, το οποίο προσκάλεσε ενώπιον του και τις 49 εμπλεκόμενες Τοπικές Αρχές.
· Το Πολεοδομικό Συμβούλιο πραγματοποίησε 146 πολύωρες συνεδρίες, για να παράξει το σημαντικό αποτέλεσμα που δημοσιεύεται σήμερα.
Νέες Πολεοδομικές Ζώνες
Στην τροποποίηση των τεσσάρων Τοπικών Σχεδίων του 2011 περιέχονται σημαντικές αναπτυξιακές καινοτομίες και πρόνοιες που διαμορφώνουν συνολικά ένα ορθολογικό πολεοδομικό πλαίσιο, υπό τη μορφή, τόσο επεκτάσεων και αναβαθμίσεων Ζωνών Ανάπτυξης, όσο και εισαγωγής ευέλικτων και σύγχρονων πολεοδομικών προνοιών και πολιτικών.
Σε όλα τα Τοπικά Σχέδια έχουν εγκριθεί σημαντικές επεκτάσεις των Οικιστικών και άλλων Ζωνών Ανάπτυξης, με στόχο τη διασφάλιση επαρκών εκτάσεων γης προς ανάπτυξη και δυνατοτήτων ικανοποίησης των στεγαστικών αναγκών τόσο του σημερινού, όσο και του προβλεπόμενου πληθυσμού των πόλεων μας. Ευελπιστούμε πως με τις επεκτάσεις αυτές, σε συνάρτηση με την αναβάθμιση των συντελεστών ανάπτυξης που ίσχυαν σε πολλές καθορισμένες Ζώνες Ανάπτυξης, θα επηρεαστούν ευεργετικά οι τιμές γης προς ανάπτυξη και στέγαση, δεδομένης της πλήρους επάρκειας των αποθεμάτων γης με δυνατότητες ανάπτυξης για τις ανάγκες της κοινωνίας μας.
Νέες Πολιτικές
Παράλληλα, με τα νέα Τοπικά Σχέδια εισάγουμε ευέλικτες πρόνοιες και μέτρα πολιτικής που θα συμβάλουν καθοριστικά και ουσιαστικά στην εξέλιξη των σύγχρονων πόλεων, όπως για παράδειγμα:
· Τη σημαντική αύξηση του καθορισμένου συντελεστή δόμησης στα Αστικά Κέντρα των τεσσάρων πόλεων, με στόχο να ενισχύσουμε τη συγκριτική τους ελκυστικότητα.
· Τη χωροθέτηση ψηλών κτηρίων σε καθορισμένα σημεία και των πόλεων μας.
· Την αύξηση του συντελεστή δόμησης για ενιαία οικιστική ανάπτυξη.
· Τη δημιουργία κινήτρων για παροχή στέγης σε προσιτές τιμές στις ομάδες πληθυσμού που προέρχονται από χαμηλά ή μεσαία εισοδηματικά στρώματα.
· Την αύξηση του συντελεστή δόμησης με τη χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, σε ποσοστό που θα καθοριστεί με σχετική Εντολή.
· Τον σχεδιασμό για οργανωμένη ανάπτυξη. Π.χ. γραφεία, εκθεσιακοί χώροι, κλινικές, αθλητικά κέντρα, φροντιστήρια κ.α. χωροθετούνται κατά μήκος δρόμων πρωταρχικής σημασίας και σε περιοχές πέριξ σημαντικών κόμβων.
· Την ανταλλαγή ιδιωτικών ιδιοκτησιών που πρέπει να αποκτηθούν από το κράτος για πολεοδομικούς σκοπούς με κρατικές ιδιοκτησίες που εντάσσονται σε Οικιστική Ζώνη με την παρούσα τροποποίηση.
· Τον σχεδιασμό του οδικού δικτύου νέων Οικιστικών Ζωνών πριν την ενεργοποίηση τους.
· Τον καθορισμό των Ζωνών Ασφαλείας των Αεροδρομίων μας και των περιοχών που επηρεάζονται από τις Καμπύλες Έντασης Θορύβου, και εισαγωγή ειδικής χωροθετικής πολιτικής.
· Την ενίσχυση της τουριστικής πολιτικής με την εισαγωγή κινήτρων για εμπλουτιστικά έργα και αύξηση των συντελεστών δόμησης σε Τουριστικές Ζώνες.
· Την επιστροφή μέρους του οφέλους για τέλος ανάπτυξης.
Ιδιαίτερα σημαντική είναι και η απόφαση μας για αφαίρεση των κανονιστικών διατάξεων από τα Τοπικά Σχέδια, και συμπερίληψη τους σε Εντολές, που αφορούν, μεταξύ άλλων, στον τρόπο υπολογισμού του συντελεστή δόμησης και τις ελάχιστες αποστάσεις από τα σύνορα, για διευκόλυνση και επιτάχυνση της λειτουργίας του συστήματος ελέγχου της ανάπτυξης.
Βέβαια, για να ενισχυθεί και συμπληρωθεί η αποτελεσματικότητα των νέων Τοπικών Σχεδίων είναι σημαντική η ψήφιση δύο νομοσχεδίων, της Μεταφοράς Αναπτυξιακών Δικαιωμάτων και του Αστικού Αναδασμού, τα οποία βρίσκονται ενώπιον της Βουλής των Αντιπροσώπων. Και με αυτή την ευκαιρία απευθύνω εκ νέου έκκληση στο Σώμα για να προχωρήσουν τάχιστα με την έγκριση τους.
Κάτι ακόμη διαδικαστικό για το πώς προχωρούμε. Μετά και τη σημερινή δημοσίευση των Τοπικών Σχεδίων, έχω ήδη καθορίσει με Εγκύκλιο μου τη νέα διαδικασία μελέτης των ενστάσεων από ευέλικτες ολιγομελείς Επιτροπές, όπου θα συμμετέχει για πρώτη φορά και η κάθε Τοπική Αρχή. Οι Επιτροπές θα υποβάλουν εντός σύντομου χρονικού διαστήματος, μία ολοκληρωμένη εισήγηση για την οριστικοποίηση του Σχεδίου. Το χρονικό διάστημα υποβολής ένστασης είναι τέσσερις μήνες από τη δημοσίευση Τοπικού Σχεδίου, συνεπώς, η προθεσμία υποβολής ένστασης λήγει στις 29/11/2011. Στόχος μας είναι η δημοσίευση των οριστικοποιημένων Σχεδίων το αργότερο μέχρι το τέλος του 2012.
Ως καταληκτικό σχόλιο, κεντρικός μας στόχος ήταν η ενσωμάτωση όλων των πολεοδομικών, κοινωνικών, οικονομικών και περιβαλλοντικών παραμέτρων στα νέα Τοπικά Σχέδια, ώστε αυτά να ανταποκρίνονται στις σύγχρονες ανάγκες της κοινωνίας μας, να επιλύουν προβλήματα, να αποδίδουν προοπτικές, και γενικά να αποτελούν ένα ευέλικτο και δυναμικό πλαίσιο για την προαγωγή της ορθολογικής και βιώσιμης ανάπτυξης στον τόπο μας. Ευχαριστώ τις 49 Τοπικές Αρχές για τη συμμετοχή τους σε όλες τις διαδικασίες, τις 32 τόσες αρμόδιες Υπηρεσίες και Τμήματα που εργάστηκαν για τον σκοπό αυτό, τα Εμπορικά και Βιομηχανικά Επιμελητήρια των τεσσάρων πόλεων, το ΕΤΕΚ, την Ομοσπονδία Περιβαλλοντικών Οργανώσεων Κύπρου, αλλά κυρίως το Πολεοδομικό Συμβούλιο για την ολοκλήρωση της σημαντικής και επίπονης εργασίας της τροποποίησης των τεσσάρων Τοπικών Σχεδίων. Ευχαριστώ, επίσης, τους χιλιάδες πολίτες που με τις εισηγήσεις τους έθεσαν την ορθή βάση για την τροποποίηση των Σχεδίων και τη βελτίωση τους, προς όφελος του συνόλου των πολιτών και των αστικών μας περιοχών.
