Χαιρετισμός
Υπουργού Μεταφορών στην τελετή επαναπατρισμού
των
31 βυζαντινών αρχαιοτήτων από το Μόναχο της Γερμανίας
Είναι
με μεγάλη χαρά και συγκίνηση που υποδεχόμαστε σήμερα ακόμα 31 αρχαιότητες, από
τις οποίες 7 είναι προϊστορικές (4 από Ιδιωτική Συλλογή Χατζηπροδρόμου) από την
υπόθεση ‘ Aydin Dikmen
’, οι οποίες μετά την απόφαση του Περιφερειακού Δικαστηρίου του Μονάχου στις 16
Μαρτίου 2015 έχουν αποδοθεί στην Κυπριακή Δημοκρατία και επαναπατρίσθηκαν μόλις
πρόσφατα από το Μόναχο της Γερμανίας.
Οι
αρχαιότητες αυτές αποτελούν συνέχεια του εδώ και 16 χρόνια δικαστικού αγώνα, από
τον οποίο έγινε κατορθωτό να επαναπατρισθούν το 2013 άλλες 173 βυζαντινές
αρχαιότητες, που είχαν κλαπεί από ελληνοκυπριακές εκκλησίες, εκκλησίες της
Μαρωνιτικής και Αρμενικής κοινότητας και ιδιωτική συλλογή από το κατεχόμενο
έδαφος της Κυπριακής Δημοκρατίας, μετά την εισβολή των Τούρκων και τη λεηλασία
της πολιτιστικής κληρονομιάς μας.
Τα
ιερά κειμήλια που αποτελούν μοναδικό δείγμα της Κυπριακής Βυζαντινής και
Μεταβυζαντινής περιόδου στην εκκλησιαστική τέχνη και είναι αναπόσπαστο μέρος της
πολιτιστικής αλλά και πνευματικής και θρησκευτικής ζωής της Κύπρου, αφού
συντηρηθούν θα φυλαχθούν προσωρινά στο Βυζαντινό Μουσείο του Ιδρύματος
Αρχιεπισκόπου Μακαρίου ΙΙΙ στη Λευκωσία, μέχρις ότου φθάσει η ώρα να
επαναπατρισθούν με ασφάλεια εκεί όπου πραγματικά ανήκουν, σε μια ελεύθερη και
επανενωμένη πατρίδα.
Περιπτώσεις
σαν αυτή καταδεικνύουν την έκταση και το μέγεθος της καταστροφής της
πολιτιστικής μας κληρονομιάς στις κατεχόμενες περιοχές της Κυπριακής
Δημοκρατίας. Εκατοντάδες εκκλησιαστικά μνημεία, κάποτε κοσμημένα με
εκκλησιαστικούς θησαυρούς, στέκονται τώρα εντελώς άδεια και απογυμνωμένα από το
περιεχόμενο τους. Τοιχογραφίες και ψηφιδωτά κομματιασμένα και βίαια αποσπασμένα
από την θέση τους. Χαρακτηριστικό είναι το βαλιτσάκι του αρχαιοκάπηλου
Aydin Dikmen
, μέσα στο οποίο βρίσκονται ανάμεικτες αρχαίες και νέες ψηφίδες που είχαν
απομείνει από τα κλαπέντα ψηφιδωτά και με τις οποίες ο Dikmen
ψηφοθετούσε δικές του δημιουργίες για
να πωληθούν ως αρχαία. Το βαλιτσάκι αυτό θα έχετε την ευκαιρία να το δείτε σε
λίγο.
Ευελπιστούμε
ότι σύντομα θα έχουμε τη χαρά να καλωσορίσουμε και στο Κυπριακό Μουσείο τις
υπόλοιπες αρχαιότητες που παραμένουν ακόμα στο Μόναχο. Μ’ αυτό τον τρόπο
δημιουργείται μια δυναμική και ένα διεθνώς θετικό κλίμα, το οποίο θα δράσει
ευεργετικά προς την διευκόλυνση των διαδικασιών επιστροφής των κλαπέντων
πολιτιστικών αγαθών και μας δίνει ελπίδες για μια καλύτερη συνεργασία μεταξύ των
χωρών για την επιστροφή και άλλων θησαυρών μας που έχουν διαφύγει παράνομα από
την Κύπρο.
Προς
αυτό το σκοπό έχει πρόσφατα συσταθεί με εισήγηση του Υπουργού Μεταφορών,
Επικοινωνιών και Έργων και με Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου (3 Μαρτίου 2015)
η Εθνική Επιτροπή για Πάταξη της Σύλησης και της Παράνομης Διακίνησης της
Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Η εν λόγω Επιτροπή αποτελείται εκτός από το Τμήμα
Αρχαιοτήτων, που προεδρεύει, από εκπροσώπους της Νομικής Υπηρεσίας, του
Υπουργείου Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων, του Υπουργείου Εξωτερικών, των
Πολιτιστικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού, του Υπουργείου
Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης, του Τμήματος Τελωνείων και της Εκκλησίας της
Κύπρου.
Με
την ευκαιρία αυτή θα ήθελα να ευχαριστήσω ιδιαίτερα το Ελβετικό Ομοσπονδιακό
Συμβούλιο ( Swiss Federal Office of Culture
) για το ερευνητικό πρόγραμμα που ήδη
συγχρηματοδοτεί μαζί με το Τμήμα
Αρχαιοτήτων και το οποίο βρίσκεται σε εξέλιξη τα τελευταία δύο χρόνια και που
αφορά έρευνα και μελέτη κινητών ευρημάτων προερχομένων από ανασκαφές που
διενεργήθηκαν πριν το 1974 σε προϊστορικές θέσεις, σε 12 περιοχές που δεν
βρίσκονται υπό τον έλεγχο της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ενδεικτικά αναφέρονται οι θέσεις Τούμπα του
Σκούρου (Μόρφου), Άγιος Ερμόλαος (Κερύνεια), Τρίκωμο, Δίκωμο, Βασίλεια, Κάρμι,
Σίντα, Αρπερά. Ήδη έχουν μελετηθεί και
ψηφιοποιηθεί έως τώρα 2069 κινητά ευρήματα.
Τέλος
απευθύνω τις ευχαριστίες μου στην Εκκλησία της Κύπρου, το Γενικό Εισαγγελέα και
τη Νομική Υπηρεσία του Κράτους, στο Υπουργείο Εξωτερικών, στο Βυζαντινό Μουσείο
του Ιδρύματος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου ΙΙΙ και κατ’ επέκταση το ίδιο το Ίδρυμα για
τη συνεργασία και τις κοινές προσπάθειες, οι οποίες τελικά οδήγησαν στην
υλοποίηση του κοινού μας στόχου. Ιδιαίτερες ευχαριστίες απευθύνω στο Ελβετικό
Ομοσπονδιακό Συμβούλιο ( Swiss Federal Office of Culture
) με την χορηγία του οποίου θα γίνει κατορθωτό να συντηρηθούν όλα τα
επαναπατρισθέντα από το Τμήμα Αρχαιοτήτων σε συνεργασία με το Βυζαντινό Μουσείο
του Ιδρύματος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου ΙΙΙ και το Βυζαντινό και Χριστιανικό
Μουσείο Αθηνών.
_____________
