Επιμνημόσυνος λόγος του Προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων κ. Γιαννάκη Λ. Ομήρου στο ετήσιο μνημόσυνο του ήρωα Ευαγόρα Παλληκαρίδη, στον Ιερό Ναό Αγίου Θεοδώρου, στην Πάφο
11/03/2012
- Για τους μεγάλους, για τους ελεύθερους, για τους γενναίους, τους δυνατούς,
- Αρμόζουν τα λόγια τα μεγάλα, τα ελεύθερα, τα γενναία, τα δυνατά.
- Γι’ αυτούς η σιγή, γι’ αυτούς τα δάκρυα, γι’ αυτούς οι φάροι, κι οι κλάδοι ελιάς και τα φανάρια.
Η απόδοση τιμής για τις μεγάλες αγωνιστικές στιγμές της ιστορίας και για τους επώνυμους και τους ανώνυμους πρωταγωνιστές της, αποτελεί αναμφίβολα επιτακτικό χρέος. Και για λαούς σαν το δικό μας, που περνά ακόμη στιγμές εθνικής δοκιμασίας και αντιμετωπίζει κινδύνους επιβίωσης, αυτό το χρέος αποτελεί μια κορυφαία αναγκαιότητα.
Γιατί, πέρα από την οφειλόμενη απόδοση τιμής, μπορούμε και πρέπει να αντλούμε διδάγματα για τη συνέχιση και καταξίωση ενός αγώνα που δεν έχει ακόμα δικαιωθεί. Οι εθνικές εκκρεμότητες, τα ανοικτά εθνικά προβλήματα, επιβάλλουν την αναδρομή στο παρελθόν ως ενέργεια αγωνιστικής αφύπνισης, ως βήμα εθνικής ανάτασης και ως έμπνευση για τις διαχρονικά άφθορες αξίες της ελευθερίας, της δικαιοσύνης και της αξιοπρέπειας του ανθρώπου.
Άλλωστε η 1η Απριλίου 1955 αποτέλεσε ακριβώς ως ιστορική στιγμή αμφισβήτησης της δουλείας, της ξένης τυραννίας και της καταπίεσης, το μεγάλο ρωμαλέο άλμα ενατένισης του κυπριακού Ελληνισμού προς την ίδια την ιδέα της ύπαρξής του. Χωρίς την εθνικοαπελευθερωτική αντιαποικιακή επανάσταση, ο κυπριακός Ελληνισμός ως εθνική οντότητα θα αποτελούσε υπόθεση ιστορικής αναδίφησης, μελέτη γλωσσολογικής και εθνολογικής έρευνας, εγκυκλοπαιδικής και αρχειακής καταγραφής. Όχι, όμως, υπαρκτή εθνική οντότητα του σήμερα.
Με δέος, απέραντο σεβασμό και βαθιά συγκίνηση προσήλθαμε σήμερα εδώ στην εκκλησία του Αγίου Θεοδώρου στην Πάφο, στο ετήσιο εθνικό και θρησκευτικό μνημόσυνο του κορυφαίου ήρωα του εθνικοαπελευθερωτικού μας αγώνα Ευαγόρα Παλληκαρίδη. Όμως, η απονομή τιμής σε μια απαστράπτουσα εθνική μορφή που τίμησε και λάμπρυνε με τη ζωή, τους αγώνες και την ανεπανάληπτη θυσία του τις άφθορες διαχρονικές αξίες της ελευθερίας και της δικαιοσύνης, δεν είναι εύκολο καθήκον. Και δηλώνω αδύναμος να απαριθμήσω τις αρετές, να καταγράψω το μεγαλείο της προσφοράς του και να αποτυπώσω το μέγεθος του αγωνιστικού του αναστήματος.
Γεννημένος στην Τσάδα, στις 27 Φεβρουαρίου 1938, ο έφηβος ποιητής Ευαγόρας Παλληκαρίδης φοιτά στο Δημοτικό Σχολείο του χωριού του και στη συνέχεια στο Ελληνικό Γυμνάσιο Πάφου.
Η μύηση του στην ελληνική παιδεία, στους αρχαίους Έλληνες Κλασσικούς, τα εθνικοαπελευθερωτικά αντιαποικιακά κινήματα της εποχής και ο υποβόσκων πόθος για αποτίναξη του αποικιακού ζυγού, γοητεύουν τον Ευαγόρα Παλληκαρίδη. Σε αυτή την ηλικία η αγωνιστική φλόγα, τα πρώτα ερωτικά σκιρτήματα και ο πόθος για την Ένωση παίρνουν τη μορφή και την έκφραση της ποιητικής δημιουργίας.
«Την Ελλάδα αγαπώ αλλά και σένα
Μ’ έναν έρωτα μεγάλο, αληθινό,
Τα γαλάζια σου τα μάτια τα θλιμμένα
Τον καθάριο της θυμίζουν ουρανό».
Είναι πια αφιερωμένος στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα. Πολύ πριν την 1η Απριλίου ο Ευαγόρας πρωταγωνιστεί σε διαδηλώσεις κατά των Άγγλων. Στις 2 Ιουνίου 1953 θα γινόταν η στέψη της βασίλισσας Ελισάβετ. Στην Αγγλία και σε όλες τις αποικίες γίνονταν προετοιμασίες για το μεγάλο γεγονός. Στην Πάφο, στο «Ιακώβειο Γυμναστήριο», αναρτάται η αγγλική σημαία, γεγονός που εξοργίζει τους μαθητές. Παραμονή της στέψης οι μαθητές της Πάφου και οι φοιτητές του Λιασιδίου Κολλεγίου οργάνωσαν διαδήλωση με αίτημα να υποσταλεί η αγγλική σημαία και να εκκενωθεί το γήπεδο τους από στρατιώτες και αστυνομικούς. Ο 15χρονος τότε Βαγορής αναρριχάται στον ιστό, κατεβάζει και ξεσκίζει την αγγλική σημαία.
Ήταν η υπογραφή της πρώτης επαναστατικής του πράξης. Το γεγονός αυτό έδωσε το έναυσμα για επέκταση των διαδηλώσεων. Οι μαθητές και το πλήθος συγκρούονται με την αστυνομία. Ο διοικητής στέλνει διαταγή να αποσυρθούν οι αστυνομικοί γιατί δεν έπρεπε η στέψη της βασίλισσας να αμαυρωθεί με αίμα. Έτσι οι μαθητές ελεύθεροι τώρα ορμούν σαν χείμαρρος και παρασύρουν ότι είχε σχέση με τους εορτασμούς για τη στέψη. Η Πάφος έγινε το μόνο μέρος όπου δεν γιορτάστηκε η στέψη. Ο Ευαγόρας συλλαμβάνεται αλλά αφήνεται ελεύθερος λόγω του νεαρού της ηλικίας του. Δεν είναι, όμως, πια παιδί. Είναι ένας συνειδητοποιημένος επαναστατημένος νέος.
Στις 17 Νοεμβρίου 1955 οι μαθητές του Γυμνασίου συγκεντρώθηκαν και προετοίμαζαν διαδήλωση. Οι στρατιώτες είχαν διαταγή να πυροβολήσουν αδιάκριτα τους διαδηλωτές. Ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης συλλαμβάνεται και οδηγείται στο δικαστήριο με την κατηγορία ότι συμμετείχε παράνομα σε οχλαγωγίες. Δεν παραδέχεται την κατηγορία και η δίκη αναβάλλεται για τις 6 Δεκεμβρίου. Ήταν η αρχή του τέλους. Μια μέρα πριν τη δίκη, μπαίνει κρυφά στο σχολείο και αφήνει στην έδρα ένα σημείωμα. Γράφει μεταξύ άλλων:
« Παλιοί συμμαθηταί,
Αυτή την ώρα κάποιος λείπει ανάμεσα σας, κάποιος που φεύγει αναζητώντας λίγο ελεύθερο αέρα, κάποιος που μπορεί να μην τον ξαναδείτε παρά μόνο νεκρό. Μην κλάψετε στον τάφο του. Δεν κάνει να τον κλαίτε. Λίγα λουλούδια του Μαγιού σκορπάτε του στον τάφο. Του φτάνει αυτό μονάχα:
Θα πάρω μιαν ανηφοριά θα πάρω μονοπάτια
να βρω τα σκαλοπάτια που παν στη Λευτεριά.
Θ’ αφήσω αδέλφια συγγενείς, τη μάνα, τον πατέρα
μεσ’ τα λαγκάδια πέρα και στις βουνοπλαγιές.
Ψάχνοντας για τη Λευτεριά θά΄χω παρέα μόνη
κατάλευκο το χιόνι, βουνά και ρεματιές.
Τώρα κι αν είναι χειμωνιά, θα΄ρθεί το καλοκαίρι
τη Λευτεριά να φέρει σε πόλεις και χωριά.
Θα πάρω μιαν ανηφοριά θα πάρω μονοπάτια
να βρω τα σκαλοπάτια που παν στη Λευτεριά.
Τα σκαλοπάτια θ’ ανεβώ, θα μπω σ’ ένα παλάτι,
το ξέρω θάν’ απάτη, δεν θάν’ αληθινό.
Μεσ’ το παλάτι θα γυρνώ ώσπου να βρω τον θρόνο,
Βασίλισσα μια μόνο να κάθεται σ’ αυτό.
Κόρη πανώρια θα της πω, άνοιξε τα φτερά σου
και πάρε με κοντά σου, μονάχα αυτό ζητώ.
Γεια σας παλιοί συμμαθηταί. Τα τελευταία λόγια τα γράφω σήμερα για σας. Κι όποιος θελήσει για να βρει ένα χαμένο αδελφό, ένα παλιό του φίλο, ας πάρει μιαν ανηφοριά ας πάρει μονοπάτια να βρει τα σκαλοπάτια που παν στη Λευτεριά. Με την ελευθερία μαζί, μπορεί να βρει και μ ένα.
Αν ζω, θα με βρει εκεί.
Ευαγόρας Παλληκαρίδης».
Στις 18 Δεκεμβρίου 1956 μαζί με άλλους δύο συναγωνιστές του μεταφέρουν όπλα και τρόφιμα από τη Λυσό. Ξαφνικά βρίσκονται αντιμέτωποι με αγγλική περίπολο. Οι δύο συναγωνιστές του Ευαγόρα καταφέρνουν να διαφύγουν αλλά ο ίδιος συλλαμβάνεται. Στην κατοχή του είχε ένα πυροβόλο Μπρεν. Κατηγορείται για κατοχή και διακίνηση οπλισμού, μεταφέρεται στη Λευκωσία και η δίκη ορίζεται για τις 15 Μαρτίου. Στη δίκη του ο Παλληκαρίδης δεν άφησε περιθώρια στους δικηγόρους του να τον υπερασπιστούν, αφού παρά τις αντιρρήσεις τους παραδέχθηκε την ενοχή του με τον εξής αξιοθαύμαστο τρόπο: «Γνωρίζω ότι θα με κρεμάσετε. Ότι έκαμα το έκαμα ως Έλλην Κύπριος όστις ζητεί την Ελευθερίαν του. Τίποτα άλλο».
Την επόμενη μέρα της καταδίκης του Παλληκαρίδη οι μαθητές του Γυμνασίου Πάφου απείχαν από τα μαθήματα τους σε ένδειξη διαμαρτυρίας και έστειλαν τηλεγράφημα στον Χάρντινγκ με το οποίο ζητούν να απονείμει χάρη στον Ευαγόρα. Αρχίζει μια πανελλήνια και διεθνής σταυροφορία για να αποτραπεί ο απαγχονισμός του Ευαγόρα Παλληκαρίδη. Ο Χάρντινγκ όμως και η αγγλική διπλωματία απορρίπτουν τα διαβήματα.
Ο Ευαγόρας δεν πτοείται. Στο τελευταίο γράμμα του δηλώνει:
« Θ’ ακολουθήσω με θάρρος τη μοίρα μου. Ίσως αυτό νάναι το τελευταίο μου γράμμα. Μα πάλι δεν πειράζει. Δεν λυπάμαι για τίποτα. Ας χάσω το κάθε τι. Μια φορά κανείς πεθαίνει. Θα βαδίσω χαρούμενος στην τελευταία μου κατοικία. Τι σήμερα τι αύριο; Όλοι πεθαίνουν μια μέρα. Είναι καλό πράγμα να πεθαίνει κανείς για την Ελλάδα.
Ώρα 7.30. Η πιο όμορφη μέρα της ζωής μου. Η πιο όμορφη ώρα. Μη ρωτάτε γιατί».
13 Μαρτίου 1957. Κοντεύουν μεσάνυχτα. Ο 18χρονος Παλληκαρίδης σε πείσμα των κατακτητών ψάλλει τον Εθνικό Ύμνο. Σε λίγο έρχονται οι δήμιοι του. Βροντοφωνάζει:
«Γεια σας αδέλφια. Γεια σας λεβέντες. Ελπίζω να είμαι ο τελευταίος που εκτελούν. Αδέλφια συνεχίστε τον αγώνα. Εγώ βαδίζω στην αγχόνη γελαστός, αποφασιστικός, υπερήφανος».
Οι συγκρατούμενοι του φωνάζουν:
«Θάρρος Παλληκαρίδη, θάρρος Παλληκαρίδη».
«Θάρρος έχω πολύ. Αυτή τη στιγμή περνώ την είσοδο του ικριώματος».
Τη σιγή σπάζει το τρίξιμο από το άνοιγμα της καταπακτής της αγχόνης. 12.02: Ο 18χρονος Ευαγόρας Παλληκαρίδης περνά στην αθανασία. Η σύνοψη της σύντομης ζωής του και ο μαρτυρικός θάνατος του Ευαγόρα Παλληκαρίδη θα αποτελεί για πάντα πολύτιμη εθνική κιβωτό. Ένας θάνατος που σηματοδότησε την παντοτινή αθανασία. Ένας θάνατος που τον έθεσε οριστικά και αμετάκλητα στο μυαλό και την ψυχή ενός ολόκληρου λαού.
Δεν υπάρχει πια δυνατότητα αναφοράς σε αγώνες για την ελευθερία, χωρίς τη διασύνδεση με τη δική του μεγαλειώδη θυσία.
Δεν υπάρχει πια περιγραφή της έννοιας της αυτοθυσίας και της περιφρόνησης προς το θάνατο χωρίς παραπομπή στον Ευαγόρα Παλληκαρίδη. Δεν απεικονίζεται πια η έννοια του αγωνιστή χωρίς τη δική του άμωμη μορφή. Δεν υπάρχει πια ορισμός της υπέρβασης του ανθρώπινου φόβου και αποτύπωσης του ορισμού της αντρειοσύνης, χωρίς την ανεξίτηλη σφραγίδα που έθεσε ο Ευαγόρας Παληκαρίδης.
H Κύπρος, ένα αναπόσπαστο τμήμα του Ελληνισμού, με συμβολή στον αρχαιο-ελληνικό πολιτισμό, με Ζήνωνες και Ονήσιλλους, με ομηρικά κατάλοιπα στην τοπολαλιά, με βουβά τώρα αρχαία θέατρα, με συμπόρευση με τον Μέγα Αλέξανδρο, με Κίμωνες, με παρουσία δίπλα σε Μακρυγιάννηδες, με βιασμένες τώρα βυζαντινές εκκλησιές, με Δίκωμα, με ένα αγροτόπαιδο από την Τσάδα που εξευτέλισε τον θάνατο, τον χρόνο και με ένα σύγχρονο «μολών λαβέ» δακτυλοδεικτεί την πορεία μας.
Με τον Κολοκοτρώνη να δηλώνει: «Τίποτα δεν εφοβήθηκα, ούτε εις τας αρχάς, ούτε εις τον καιρόν του Δράμαλη όπου ήρθε με τριάντα χιλιάδες στράτευμα εκλεκτό ούτε ποτέ, μόνο εις το προσκύνημα εφοβήθηκα». Και εμείς αυτό φοβόμαστε.
Κι αυτή η κληρονομιά παραμένει ζωντανή όταν στην Κύπρο την αέρινη τη Μακαρία γη, οι ιστορικές παραδόσεις πλαστογραφούνται, θέατρα και εκκλησιές δολοφονούνται, τα ανθρώπινα δικαιώματα ενταφιάζονται και πατρογονικές εστίες δημεύονται. Όμως, δεν μας ταιριάζει το μοιρολόι. Πιστοί στις πολυχιλιόχρονες παραδόσεις μας, με το λαό και για το λαό θα αγωνιζόμαστε ωσότου ζωντανέψουμε την αρχαία φωνή στα βουβά θέατρα.
Το ουδέποτε του τότε υφυπουργού Χόπκινσον τερμάτιζε κάθε προοπτική για ειρηνική ανέλιξη. Η έκρηξη νομοτελειακή. Η ΕΟΚΑ συντάραξε τον κυπριακό Ελληνισμό και ενέπνευσε άλλους λαούς στον αντιαποικιοκρατικό τους αγώνα. Τα παιδιά του λαού εξευτέλισαν τον θάνατο προτάσσοντας το «Μολών Λαβέ» και ανεβαίνοντας τα σκαλιά της αγχόνης, τραγουδώντας και η πανίσχυρη βρετανική στρατιωτική μηχανή αποδείχθηκε ανίκανη να σιγάσει την επαναστατική φλόγα. Στην Κύπρο ξαναζωντάνεψαν οι Θερμοπύλες. Οι Παλληκαρίδηδες πισωγύρισαν τον χρόνο.
Όμως, η ιστορία και οι σημαντικές στιγμές της δεν αποτελούν αντικείμενο μελέτης για να γνωρίσουμε τι κατόρθωσαν άλλοι στο παρελθόν, αλλά για να μάθουμε τι είναι σωστό να πράξουμε και εμείς στο παρόν και στο μέλλον. Γιατί το παρελθόν είναι το μαντείο από όπου πρέπει να αντλούμε χρησμούς για το μέλλον.
Τα δραματικά και φωτεινά γεγονότα του 1955-59 πρέπει να είναι το κρυφό σχολειό κάθε Κύπριου Έλληνα που θέλει να στοχάζεται σωστά για τη μοίρα του τόπου του. Γι’ αυτό η αναδρομή στις μεγάλες στιγμές της εποποιίας της 1ης Απριλίου, η μελέτη των έργων και των ημερών εκείνου του αγώνα, είναι η προσφορότερη μέθοδος αυτογνωσίας για κάθε στοχαζόμενο Κύπριο Έλληνα. Μας προσφέρει τα φωτεινότερα παραδείγματα των αρετών, την απίστευτη αντοχή της ιστορικής συνείδησης, την πίστη μας στην Ιδέα της Ελευθερίας, την ευψυχία, την τόλμη, την πρωτοβουλία, τη δύναμη της προσωπικότητας των Κυπρίων Ελλήνων.
Η 1η Απριλίου έθεσε τα θεμέλια μέσα σε επώδυνες συνθήκες για τη γέννηση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Υπήρξε ένας υπέροχος αγώνας που οδήγησε σε μια φαλκιδευμένη, δυστυχώς, εν πολλοίς ανεξαρτησία και που αργότερα με το προδοτικό πραξικόπημα και την τουρκική εισβολή οδηγήθηκε στη μέχρι σήμερα συνεχιζόμενη κατοχή της πατρίδας. Κάτι που σε καμιά περίπτωση δεν αναιρεί και δεν μειώνει το νόημα του αγώνα και το μεγαλείο της θυσίας των αγωνιστών.
Δίπλα στο Διάκο παρατάξαμε τον Μάτση, τον Αυξεντίου, τον Παλληκαρίδη, δίπλα στο Αρκάδι και τη Γραβιά το Δίκωμο, το Λιοπέτρι και τον Μαχαιρά. Και σήμερα; Μερικές δεκαετίες μετά τον υπέροχο εκείνο αγώνα του 55-59, πιστό πρότυπο της εθνεγερσίας του 1821, αντιμετωπίζουμε δραματικές συνθήκες. Μια μοιρασμένη πατρίδα και μια διαρκή απειλή για την ανακοπή της ιστορικής συνέχειας του Ελληνισμού στην Κύπρο. Ποιο είναι το χρέος μας μέσα σε αυτές τις συνθήκες; Θα περιοριζόμαστε σε εκφώνηση πατριωτικών ομιλιών; Θα εξαντλούμαστε σε πανηγυρικούς που εξατμίζονται με την παρέλευση των επετείων;
Η βαριά κληρονομιά που τιμούμε σήμερα μας υπαγορεύει άλλα καθήκοντα. Να αγωνιστούμε αταλάντευτα και ανυποχώρητα για τον τερματισμό της κατοχής, την ενότητα του κράτους, τη διασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των βασικών ελευθεριών του συνόλου του κυπριακού λαού. Να δώσουμε το μήνυμα ότι ο Κυπριακός Ελληνισμός δεν θα γονατίσει. Ναι, με σωφροσύνη. Ασφαλώς με υπευθυνότητα. Αλλά και με απόρριψη της λογικής της αποδοχής της υπέρτερης δύναμης του κατακτητή. Και με άρνηση συνεχών υποχωρήσεων στις πιέσεις ξένων που αντί να στρέφονται προς την πλευρά του κατακτητή και παραβάτη του διεθνούς δικαίου εξακολουθούν, υιοθετώντας κυνικά πολιτική δύο μέτρων και δύο σταθμών, να ανατρέπουν καθημερινά κάθε έννοια ηθικής και δικαιοσύνης.
Το καθήκον μας σήμερα απέναντι στην ιστορία και τον πολιτισμό μας είναι η με κάθε κόπο και κάθε θυσία αποτροπή των κινδύνων που απεργάζονται στην πατρίδα μας οι εχθροί της ελευθερίας. Θα πρέπει να καταστήσουμε σαφές ότι δεν είμαστε διατεθειμένοι να ξεγράψουμε δικαιώματα και να ξεχάσουμε δίκαια. Κανένας εκβιασμός, καμιά απειλή, καμιά δυσκολία και καμιά πίεση δεν πρέπει να μας οδηγήσει στην ταπεινωτική συνθηκολόγηση.
Η Κύπρος δεν μπορεί και δεν πρέπει να παραμείνει η μόνη μοιρασμένη χώρα στην Ευρώπη, όταν η ίδια η Ευρώπη προχωρεί προς την ενοποίησή της. Δεν μπορεί η Ευρώπη να ανέχεται στο κατώφλι της την παρουσία ενός στρατού κατοχής, σε μια χώρα μέλος της ΕΕ.
Να επιμένουμε στην κατοχύρωση των δικαίων ολόκληρου του κυπριακού λαού και ιδιαίτερα στην αποκατάσταση των δικαιωμάτων των προσφύγων και των εγκλωβισμένων, την αποχώρηση των κατοχικών στρατευμάτων και των εποίκων, τη διασφάλιση της εύρυθμης και αποτελεσματικής λειτουργίας της πολιτείας, την ειρηνική συμβίωση με τους Τουρκοκύπριους συμπατριώτες μας, την ευημερία και πρόοδο ολόκληρου του λαού της Κύπρου.
Η Κύπρος, στον δύσκολο δρόμο της, ενισχύεται γιατί νιώθει δίπλα της την Ελλάδα και ολόκληρο το Ελληνικό Έθνος. Στρατεύεται ο Ελληνισμός στον αγώνα της Κύπρου γιατί συνειδητοποιεί πως κοινή είναι η μοίρα του Ελληνισμού και πως αν χαθεί ο αγώνας αυτός, θα σημειωθεί ένα βαθύ ρήγμα στην περίμετρο του Έθνους. Γι’ αυτό εκείνο που τώρα απαιτείται, περισσότερο από ποτέ άλλοτε, είναι η εθνική ομοψυχία και η συσπείρωση όλου του Ελληνισμού για να μπορέσει να αντέξει στον αγώνα για δικαίωση.
Για να γίνουν όμως όλα αυτά πράξη, θα πρέπει να υπάρξει μια συνολική επανεκτίμηση όλων των δεδομένων στη βάση της αλήθειας, της αποφυγής της διγλωσσίας, των εύκολων και μεγάλων λόγων που αποδεικνύονται κενοί περιεχομένου. Αυτή η ώρα είναι η ώρα της αλήθειας, της ανάληψης ευθυνών, των έντιμων και καθαρών εξηγήσεων.
Ο λαός απαιτεί συνέπεια λόγων και έργων και αποφυγή στρουθοκαμηλισμών. Ο λαός απαιτεί αποφάσεις και πολιτικές αξιόπιστες που να εμπνεύσουν ξανά τη χαμένη αυτοπεποίθηση και την πίστη στις αστείρευτες δυνατότητες του λαού και του έθνους. Με βάση όμως το αξίωμα όπως το καθορίζει ο εθνικός μας ποιητής πως: «Το έθνος πρέπει να μάθει να θεωρεί εθνικόν ότι είναι αληθές».
Η διαδικασία των απ’ ευθείας διαπραγματεύσεων των τελευταίων χρόνων όχι μόνο δεν έχει οδηγήσει σε πρόοδο, αλλά ανέδειξε για μια ακόμα φορά κλιμακούμενη την τουρκική αδιαλλαξία. Η Τουρκία δε, εμφανίζεται ως καλόπιστος τρίτος και ως ουδέτερος παρατηρητής που επείγεται για λύση. Ενώπιον μας εγκυμονούνται δύο σοβαροί κίνδυνοι. Είτε να συγκληθεί με πρωτοβουλία της Γενικής Γραμματείας του ΟΗΕ μια Διεθνής Διάσκεψη που θα λειτουργήσει ως ένα νέο Μπούργκεστοκ, είτε να κηρυχθεί αδιέξοδο με επίρριψη ισόβαθμων ευθυνών και στις δύο πλευρές.
Η ανάγκη αλλαγής τακτικής στις διαπραγματεύσεις και στρατηγικής στη συνολική διαχείριση του Κυπριακού είναι πλέον επείγουσα αναγκαιότητα.
- Με καταγγελία της τουρκικής στάσης ενώπιον της Διεθνούς και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας.
- Με διαμόρφωση περιγράμματος λύσης του Κυπριακού το οποίο να οριοθετεί τα όρια ασφαλείας για την εθνική και φυσική επιβίωση του Κυπριακού Ελληνισμού. Στη βάση του κοινού ανακοινωθέντος του Εθνικού Συμβουλίου του Σεπτεμβρίου του 2009 που μπορεί να αποτελέσει και τη βάση μιας πλατιάς εθνικής ενότητας.
- Με αξιοποίηση της ευρωπαϊκής ιδιότητας της χώρας μας αλλά και των ευρωπαϊκών φιλοδοξιών της Τουρκίας, για να υποχρεωθεί να τερματίσει την κατοχή και να αποδεχθεί λύση στη βάση των αρχών του Διεθνούς και του Ευρωπαϊκού Δικαίου.
Ο αγώνας μας είναι αγώνας ζωής, είναι αγώνας δικαίου. Και σε τέτοιους αγώνες δεν επιτρέπεται η αποτυχία.
Όσοι επιθυμούν να επικρατήσει ασφάλεια και σταθερότητα στην περιοχή, πρέπει να στραφούν προς την πηγή της ανωμαλίας που είναι η τουρκική επιθετικότητα. Με την ανοχή που επιδεικνύουν προς την Τουρκία ενισχύουν την εγκληματική της συμπεριφορά, την αδιαλλαξία και την άκρατη αρνητικότητα της. Σε τυχόν αποσταθεροποίηση στην περιοχή η ευθύνη τους θα είναι τεράστια ενώ είναι βέβαιο ότι θα πληγούν και τα δικά τους στρατηγικά συμφέροντα. Η συνταγή της ειρήνης είναι απλή. Να πείσουν την Τουρκία να συμφωνήσει σε μια λύση όπως την περιγράφει η πολιτισμένη ανθρωπότητα. Να την πείσουν να αποσύρει τα στρατεύματα της από την Κύπρο και να δεχθεί το διεθνές δίκαιο και τα ψηφίσματα του ΟΗΕ.
Τώρα βρισκόμαστε στο σταυροδρόμι της ιστορίας. Χρέος μας να μην ολιγωρήσουμε και να μη φανούμε κατώτεροι των περιστάσεων. Εμπνευσμένοι από την αθάνατη παράδοση του 1955, ας εδραιώσουμε το ανίκητο μέτωπο της ελευθερίας. Όλοι μαζί, για να ανοίξουμε διάπλατα τη λεωφόρο της εθνικής δικαίωσης. Όλοι μαζί, για να ατενίσουμε την ιστορία, το έθνος, τους αγώνες και τους αγωνιστές με το κεφάλι ψηλά.
Έλληνες και Ελληνίδες,
Ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης πίστευε σε μια Κύπρο και σε ένα λαό που να ξεχωρίζει, για να βρίσκει τον αναντικατάστατο ρόλο που δίνει νόημα και περιεχόμενο στη ζωή: Τον αγώνα για ελευθερία, για πρόοδο της κοινωνίας, για την προκοπή του λαού και του Έθνους.
Ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης με την επιβλητική του φωνή και την ποιητική του ευαισθησία εκπέμπει από τα πανάρχαια βάθη της ιστορίας του Ελληνισμού στους αιώνες το παράγγελμα που απορρίπτει την υποταγή, την αδράνεια, την παραίτηση, μπροστά στα τείχη που υψώνουν μπροστά μας οι κάθε λογής κήρυκες της ενσωμάτωσης και της ήττας. «Εις οιωνός άριστος αμύνεσθαι περί πάτρης».
Όμοια και εμείς. Ακούμε το παράγγελμα του. Διαβάζουμε τους οιωνούς της νέας εποχής, αλλά και ανταποκρινόμαστε στο πολύβουο κάλεσμα της ιστορίας. Όχι για να σταματήσουμε περιδεείς και παράλυτοι μπροστά στα τείχη, μπροστά στις δυσκολίες που συναντούμε, αλλά για να τραβήξουμε καταπάνω τους, να τα γκρεμίσουμε, να τα ξεπεράσουμε. Να κτίσουμε το καινούργιο, με όραμα και πυξίδα πλεύσης τις άφθορες διαχρονικά αξίες της ελευθερίας, της δημοκρατίας και της δικαιοσύνης.
Αυτό είναι το καλύτερο μνημόσυνο, η μέγιστη τιμή για την αγέραστη μνήμη του Ευαγόρα Παλληκαρίδη.
Του το χρωστούμε!
Το χρωστούμε στις μελλοντικές γενιές!
