Παρέμβαση της Υπουργού Εξωτερικών στο γεύμα εργασίας του Κολεγίου των Επιτρόπων και της κυπριακής αντιπροσωπείας, με επικεφαλής τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας
22/02/2012
Στόχος μας κατά τη διάρκεια της Κυπριακής Προεδρίας είναι η ανάδειξη των σχέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τους εταίρους μας της Νότιας Γειτονίας και τις χώρες του Αραβικού Κόλπου με σκοπό την από κοινού χάραξη πολιτικών και προγραμμάτων, είπε σήμερα η Υπουργός Εξωτερικών κα Ερατώ Κοζάκου - Μαρκουλλή.
Στην παρέμβαση της κατά τη διάρκεια του γεύματος εργασίας μεταξύ του Προέδρου της Δημοκρατίας, του Προέδρου της Επιτροπής κ. Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόσο, των μελών του Κολεγίου των Επιτρόπων και των μελών της κυπριακής αντιπροσωπείας, η κα Κοζάκου- Μαρκουλλή ανέφερε: "H ανάληψη της Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2012 αποτελεί μια πρόκληση ιστορικής σημασίας για την Κύπρο. Αποτελεί, όμως, ταυτόχρονα και μια εξαιρετική ευκαιρία για την Κύπρο να συμβάλει στην επίτευξη των οραμάτων και των στόχων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η διαδικασία της διεύρυνσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας θα αποτελέσουν κορυφαίες προτεραιότητες για την Κυπριακή Προεδρία.
Η διαδικασία της διεύρυνσης έχει καταστεί μια από τις πιο επιτυχημένες μας πολιτικές αναδεικνύοντας την Ευρωπαϊκή Ένωση ως παράγοντα ενδυνάμωσης της ειρήνης, της δημοκρατίας και της σταθερότητας στην Ευρώπη.
Χαιρετίζουμε το πρόσφατο αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στην Κροατία, με το οποίο έχει εγκριθεί η ένταξη της χώρας στην ΕΕ, που αποτελεί ένα μείζον βήμα στο πλαίσιο της διαδικασίας ενσωμάτωσης των Δυτικών Βαλκανίων στην ευρωπαϊκή οικογένεια.
Η ολοκλήρωση των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Κροατία αποδεικνύει ότι όταν τηρούνται τα απαιτούμενα κριτήρια και προϋποθέσεις, η Ευρωπαϊκή Ένωση ανταποκρίνεται. Σε αυτό το πνεύμα, η περαιτέρω προώθηση της ευρωπαϊκής προοπτικής των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων θα αποτελέσει προτεραιότητα της Κυπριακής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ.
Όσον αφορά στο Μαυροβούνιο, προσβλέπουμε στην αξιολόγηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων στους τομείς που προκαλούν ανησυχία. Ευελπιστούμε ότι το Συμβούλιο, υπό το φως της εν λόγω αξιολόγησης, θα είναι σε θέση να αποφασίσει τον Ιούνιο την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Η Κυπριακή Προεδρία είναι έτοιμη να προωθήσει άμεσα την υλοποίηση μιας τέτοιας απόφασης.
Η Σερβία έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο κατά το τελευταίο έτος όσον αφορά στις εσωτερικές μεταρρυθμίσεις, καθώς και στην πλήρη συνεργασία της με το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για την πρώην Γιουγκοσλαβία. Ευελπιστούμε ότι κατά τη διάρκεια του προσεχούς Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων θα επιτευχθεί η απαραίτητη συναίνεση και θα χορηγηθεί στη Σερβία καθεστώς υποψήφιας χώρας. Η Κύπρος, κατά την άσκηση της Προεδρίας του Συμβουλίου, θα δώσει ιδιαίτερη προσοχή στην ευρωπαϊκή προοπτική της Σερβίας, ευελπιστώντας ότι θα καταστεί δυνατή η λήψη απόφασης για έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων στη βάση, βεβαίως, θετικής αξιολόγησης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Όσον αφορά στην Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας ευχόμεθα ότι οι κατάλληλες εξελίξεις στο ονοματολογικό θα επιτρέψουν την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με τη χώρα. Παράλληλα σημειώνουμε με ικανοποίηση τα πρόσφατα ενθαρρυντικά βήματα πολιτικής εξομάλυνσης στην Αλβανία τα οποία ευχόμεθα ότι θα επιτρέψουν την εκπλήρωση των δώδεκα κεντρικών προτεραιοτήτων. Χαιρετίζουμε ταυτόχρονα τον πρόσφατο σχηματισμό Κυβέρνησης στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη και την υιοθέτηση μεταρρυθμιστικών νόμων που αποτελούσαν προϋπόθεση για ενίσχυση της ευρωπαϊκής προοπτικής της χώρας.
Παρά τη σταθερή θέση της Κυπριακής Δημοκρατίας για μη αναγνώριση της Μονομερούς Ανακήρυξης Ανεξαρτησίας από το Κοσσυφοπέδιο, θα ήθελα να σας διαβεβαιώσω ότι η Κυπριακή Δημοκρατία, κατά την περίοδο που θα ασκεί την Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα ακολουθήσει μια ισορροπημένη προσέγγιση, λαμβάνοντας υπόψη τις θέσεις όλων των κρατών μελών της ΕΕ.
Κατά τη διάρκεια της Προεδρίας μας θα καταβάλουμε κάθε προσπάθεια για να δοθεί όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ώθηση στην ενταξιακή πορεία της Ισλανδίας, δίνοντας έμφαση σε κεφάλαια τα οποία μπορούν να χαρακτηρισθούν ως «δύσκολα» (όπως τα κεφάλαια: αλιεία, περιβάλλον, χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες και γεωργία). Επί τούτου, έχουμε εντατικοποιήσει τις επαφές μας με τους Ισλανδούς φίλους μας προκειμένου να καταστεί αποτελεσματικότερη η διαπραγμάτευση. Σε αυτή μας την προσπάθεια προσβλέπουμε στη στενή συνεργασία και συντονισμό με τις Υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Σε σχέση με την Τουρκία, η Κυπριακή Δημοκρατία, ως πάγια θέση της, τάσσεται σαφέστατα υπέρ του στόχου της πλήρους ένταξής της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τηρουμένων, βεβαίως, εκ μέρους της υποψήφιας χώρας, του σεβασμού και της εκπλήρωσης όλων των υποχρεώσεων που ανέλαβε έναντι της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της.
Παρά τις εκφρασθείσες προθέσεις της Τουρκίας περί παγώματος των σχέσεων με την Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης το δεύτερο εξάμηνο του 2012, η Κύπρος θα συνεχίσει κατά τη διάρκεια της Προεδρίας της την παρακολούθηση και προώθηση της πορείας των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Τουρκίας, ευελπιστώντας ότι η υποψήφια χώρα θα εκπληρώσει την υποχρέωσή της για την πλήρη και χωρίς διακρίσεις εφαρμογή του πρόσθετου Πρωτοκόλλου της Συμφωνίας Σύνδεσης προς την κατεύθυνση όλων των κρατών μελών. Αυτό θα μπορούσε να δώσει μια σημαντική ώθηση στην ενταξιακή διαδικασία. Παράλληλα, θα συνεργαστούμε εποικοδομητικά με την Επιτροπή όσον αφορά στη «θετική ατζέντα», όπως αυτή καθορίζεται, και σύμφωνα με τα συμπεράσματα του Συμβουλίου του Δεκεμβρίου 2011.
Στο πλαίσιο της Προεδρίας μας, η προσέγγισή μας έναντι της Τουρκίας θα συνεχίσει να βασίζεται στις καθιερωμένες πρακτικές και διαδικασίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσον αφορά όλες τις υποψήφιες χώρες. Εκτίμησή μας, ως θέση και του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, παραμένει ότι η Τουρκία θα μπορέσει να επισπεύσει τον ρυθμό των διαπραγματεύσεων αν προχωρήσει στην εκπλήρωση των κριτηρίων αναφοράς και των απαιτήσεων του Διαπραγματευτικού Πλαισίου και αν τηρήσει τις συμβατικές της υποχρεώσεις έναντι της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η Κυπριακή Προεδρία θα προωθήσει επίσης την επεξεργασία του νέου Κανονισμού για το Μέσο Προ-ενταξιακής Βοήθειας (IPA – Instrument for Pre-accession Assistance). Στη βάση της προόδου που θα επιτευχθεί από τη Δανική Προεδρία, στοχεύουμε στην επίτευξη συμφωνίας με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατά την δική μας Προεδρία. Επιπρόσθετα, κατά το Φθινόπωρο 2012 η Κυπριακή Προεδρία θα έχει την ευθύνη της συζήτησης στο Συμβούλιο επί του Πακέτου Διεύρυνσης για το 2012. Στόχος μας είναι η υιοθέτηση Συμπερασμάτων τα οποία θα είναι ισορροπημένα, θα βασίζονται στις Εκθέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και θα αντανακλούν τις θέσεις όλων των κρατών μελών. Και σε αυτό μας το εγχείρημα η συνδρομή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα είναι καθοριστικής σημασίας.
Παράλληλα με τη διαδικασία της διεύρυνσης, η Κύπρος, ως το κράτος μέλος που γεωγραφικά βρίσκεται εγγύτερα στην ιδιαίτερα ευαίσθητη περιοχή της Νότιας Γειτονίας, αναμφίβολα αναγνωρίζει τη σημασία της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας. Η ένταση και η δυναμική των κινημάτων της Αραβικής Άνοιξης όχι μόνο επηρέασαν τις κοινωνίες των χωρών αυτών, αλλά δημιούργησαν τις προϋποθέσεις για μια διαδικασία πολιτικής μετάβασης, μέσω δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων.
Αναγνωρίζοντας τις σημαντικές αυτές εξελίξεις, χαιρετίσαμε με θέρμη την Κοινή Ανακοίνωση της Ύπατης Εκπροσώπου για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής Ασφάλειας κας Catherine Ashton και της Επιτροπής με θέμα: «Μια νέα απάντηση σε μια γειτονία που αλλάζει» της 25ης Μαΐου 2011, η οποία προσδιορίζει τις κύριες προτεραιότητες και κατευθύνσεις μιας νέας προσέγγισης όσον αφορά στη στήριξη και προώθηση των πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών μεταρρυθμίσεων των γειτονικών μας εταίρων, Νότιων και Ανατολικών.
Λαμβάνοντας επιπρόσθετα υπόψη την πρόσφατη κοινή επιστολή της Υπάτης Εκπροσώπου Ashton και του Επιτρόπου Stefan Fule, στην οποία παρουσιάζεται ένα σύνολο κατευθυντήριων αρχών, κινήτρων και εκτιμήσεων επί της αξιολόγησης των μεταρρυθμίσεων των γειτονικών μας εταίρων, πιστεύουμε ότι όλοι συμφωνούμε στην ανάγκη προσεκτικού χειρισμού, ως προς τον καθορισμό κριτηρίων και δεικτών αξιολόγησης των δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων των γειτονικών μας εταίρων, ούτως ώστε να μη διαστρεβλωθεί το μήνυμα της ετοιμότητάς μας να συνδράμουμε στην επιτυχή εισαγωγή των μεταρρυθμίσεων και στη σταδιακή εκδημοκρατικοποίηση των χωρών αυτών.
Σε αυτή μας τη συλλογική προσπάθεια κρίνουμε απαραίτητη την υιοθέτηση μιας περιεκτικής προσέγγισης η οποία να λαμβάνει υπόψη, πέραν των γενικών κριτηρίων, τις ιδιαιτερότητες που παρουσιάζουν οι κοινωνίες της Νότιας Γειτονίας και οι οποίες εδραιώθηκαν με το πέρασμα του χρόνου, με στόχο την εκ των έσω κοινωνικοπολιτική μετεξέλιξη με βάση τα οικουμενικά δημοκρατικά πρότυπα και με σκοπό την επίτευξη της απαραίτητης ευημερίας και σταθερότητας στην περιοχή μας.
Όπως εύστοχα σημειώνεται στην επιστολή της Υπάτης Εκπροσώπου και του Επιτρόπου Stefan Fule, ειδική προσοχή θα πρέπει να δοθεί στα δικαιώματα των γυναικών και στην αναγνώριση του ρόλου που διαδραμάτισαν στα πρόσφατα γεγονότα στις χώρες της Νότιας Γειτονίας.
Παράλληλα, μέσα από τα γεγονότα της Αραβικής Άνοιξης αναδείχθηκε η έμφυτη αισιοδοξία και ελπίδα που χαρακτηρίζει τους νέους και αποτελεί την κινητήριο δύναμη των κινημάτων της νεολαίας παγκοσμίως. Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι η αμέριστη συμβολή μας στην ενθάρρυνση των θετικών στοιχείων της Αραβικής Άνοιξης, και ιδιαίτερα της αποδειχθείσας κοινωνικής επαγρύπνησης της νεολαίας και των γυναικών, αποτελεί τρόπο ανάδειξης της ήπιας δύναμης της ΕΕ και εδραιώνει την ουσιαστική εμπλοκή της Ένωσης στην ευαίσθητη αυτή περιοχή στην οποία το πολιτικό Ισλάμ φαίνεται να αναδεικνύεται ως κυρίαρχος πόλος.
Η Κύπρος θα συνεχίσει να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο λόγω της γεωγραφικής της θέσης αλλά και των παραδοσιακών σχέσεων στενής συνεργασίας με τις χώρες της περιοχής, στοχεύοντας στην ουσιαστική συμβολή μας στην σταθερότητα και ευημερία των χωρών αυτών.
Στόχος μας κατά τη διάρκεια της Κυπριακής Προεδρίας είναι η ανάδειξη των σχέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τους εταίρους μας της Νότιας Γειτονίας και τις χώρες του Αραβικού Κόλπου, με σκοπό την από κοινού χάραξη πολιτικών και προγραμμάτων. Για το θέμα αυτό είμαστε σε επαφή με την Ύπατη Εκπρόσωπο Ashton και τον Επίτροπο Füle.
Ασκώντας την Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Κύπρος θα επιδιώξει τη στενή συνεργασία και συντονισμό με τις υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, την Ύπατη Εκπρόσωπο, τα κράτη μέλη και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Έχουμε ήδη εκφράσει την υποστήριξή μας στο πρόγραμμα εργασιών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το 2012 και προσβλέπουμε στην αγαστή μεταξύ μας συνεργασία με στόχο την ενίσχυση και διασφάλιση του σημαντικού ρόλου της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην προάσπιση της ασφάλειας, της σταθερότητας και στον σεβασμό του διεθνούς δικαίου και πέραν των συνόρων της".
