12/05/2011
Ο Υπουργός Εσωτερικών κ. Νεοκλής Συλικιώτης έλαβε σήμερα μέρος στο ΄Εκτακτο Συμβούλιο Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ, μετά το πέρας του οποίου έκανε την ακόλουθη δήλωση προς τους δημοσιογράφους:
«Το έκτακτο Συμβούλιο Υπουργών Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (ΔΕΥ) επικεντρώθηκε σε μια συζήτηση πολιτικού προσανατολισμού στα θέματα μετανάστευσης και ασύλου με αφορμή και τα όσα δραματικά συμβαίνουν στις χώρες της Β. Αφρικής και Μ. Ανατολής. Στο πλαίσιο της συζήτησης, σύμφωνα και με την καθορισμένη ημερήσια διάταξη του Συμβουλίου, είχα την ευκαιρία να ενημερώσω τους ομολόγους μου για τα αποτελέσματα της Υπουργικής Συνάντησης των μεσογειακών κρατών μελών που πραγματοποιήθηκε στη Λευκωσία τον περασμένο Απρίλιο, όπως αυτά καταγράφονται στην Κοινή Διακήρυξη της Λευκωσίας, η οποία κοινοποιήθηκε στην Προεδρία, την Επιτροπή και σε όλες τις αντιπροσωπείες του Συμβουλίου.
Σήμερα, στο Συμβούλιο, μεταφέραμε τη βαθύτατη ανησυχία των μεσογειακών κρατών μελών, τόσο σε σχέση με την ανθρωπιστική κρίση που δημιουργείται στις νότιες γείτονες χώρες μας όσο και με τα μαζικά ρεύματα παράνομης μετανάστευσης και τις μετακινήσεις δικαιούχων διεθνούς προστασίας προς τα μεσογειακά κράτη μέλη. Εξέλιξη που φέρνει τα κράτη μας αντιμέτωπα με κοινωνικά, οικονομικά, διοικητικά και δημογραφικά βάρη, επιπρόσθετα αυτών που ήδη υπάρχουν.
Κοινή πεποίθηση των μεσογειακών κρατών μελών είναι όπως η ασφάλεια και η σταθερότητα στη Μεσόγειο είναι άμεσα συνδεδεμένη με την ασφάλεια και τη σταθερότητα της ΕΕ ως σύνολο. Η αποτελεσματική ανταπόκριση σε αυτή την πρόκληση απαιτεί συλλογική διαχείριση. Απαιτεί κοινές προσπάθειες και τη δέσμευση όλων μας για αλληλεγγύη μεταξύ μας.
Έχουμε εξηγήσει ότι για την αντιμετώπιση της κατάστασης απαιτείται συγκεκριμένη και ουσιαστική στήριξη από τα υπόλοιπα κράτη μέλη της ΕΕ. Σε κάθε άλλη περίπτωση, η κατάσταση θα θέσει σε σοβαρό κίνδυνο την ικανότητά μας, και κατά συνέπεια, την ικανότητα της Ένωσης να διαχειριστεί τα εκτοπισμένα άτομα και να προσφέρει σε αυτούς που χρειάζονται διεθνή προστασία.
Στην Κοινή Διακήρυξη τονίζουμε ιδιαίτερα την ανάγκη για πρόσθετες ενέργειες και πολιτικές με σκοπό την εφαρμογή της αρχής της αλληλεγγύης και της δίκαιης κατανομής ευθυνών της ΕΕ όπως εκφράζονται στη Συνθήκη της Λισαβόνας και σύμφωνα με το Πρόγραμμα της Στοκχόλμης, το Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο και των σχετικών Συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και του Συμβουλίου ΔΕΥ.
Καλούμε, επίσης, την ΕΕ να προσφέρει στην πράξη τόσο επιχειρησιακή όσο και οικονομική στήριξη στα κράτη μέλη που αντιμετωπίζουν μαζικές και δυσανάλογες μικτές μεταναστευτικές ροές, κινητοποιώντας πλήρως όλα τα διαθέσιμα μέσα, εργαλεία και δυνατότητες, είτε αυτά που ήδη υπάρχουν, είτε επιπρόσθετα. Ειδικότερα, μεταξύ άλλων καλούμε την ΕΕ:
· Στην άμεση και συγκεκριμένη οικονομική στήριξη των ευρωπαϊκών κρατών του νότου, με τη δημιουργία ειδικού Ταμείου Αλληλεγγύης για αντιμετώπιση απρόβλεπτων ανθρωπιστικών καταστάσεων κρίσης.
· Στην περαιτέρω ενίσχυση, αλλά και επέκταση των επιχειρήσεων του FRONTEX, έτσι που να καλύπτει την ανατολική Μεσόγειο και συγκεκριμένα την περιοχή μεταξύ Αιγύπτου και Συρίας, όπου και όταν αυτό χρειαστεί.
· Στην εντατικοποίηση και επιτάχυνση των προσπαθειών για ολοκλήρωση των συμφωνιών επανεισδοχής της ΕΕ με τις χώρες προέλευσης ή και διέλευσης παράνομων μεταναστών, καθώς και ενίσχυση ή και ανάπτυξη προγραμμάτων επιστροφής για αντιμετώπιση των αυξανόμενων ρευμάτων οικονομικών μεταναστών.
· Στην αναστολή της εφαρμογής του Κανονισμού Δουβλίνο ΙΙ που προνοεί την επιστροφή των αιτητών ασύλου στην πρώτη χώρα εισόδου τους στην ΕΕ.
· Στην ολοκλήρωση του Κοινού Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασύλου μέχρι το 2012.
· Στη δημιουργία ενός συνεκτικού και ολοκληρωμένου μηχανισμού για την κατανομή ευθυνών, ειδικότερα όσον αφορά την ανακατανομή δικαιούχων διεθνούς προστασίας μεταξύ των κρατών μελών, σε περίπτωση που ευρωπαϊκές χώρες αντιμετωπίζουν ιδιαίτερες πιέσεις, ως συνέπεια της γεωγραφικής τους θέσης ή της δημογραφικής τους κατάστασης.
Θέλοντας πάντως να μεταφέρω το πνεύμα της Κοινής μας Διακήρυξης στο Συμβούλιο, τόνισα ότι τα μεσογειακά κράτη μέλη απευθύνουμε επείγουσα έκκληση για ενότητα, συλλογικότητα, άμεση παρέμβαση και αλληλεγγύη. Είμαστε όλοι, και οι 27, επιβάτες στο ίδιο καράβι. Ή που θα το σώσουμε με κοινές προσπάθειες, ή όλοι μαζί θα βουλιάξουμε.
Οι θέσεις και οι ανησυχίες πάντως που εκφράζουμε μέσω της Κοινής Διακήρυξης τα μεσογειακά κράτη μέλη αντανακλώνται σε πολύ μεγάλο βαθμό και στο περιεχόμενο της Ανακοίνωσης που ετοίμασε η Επιτροπή για τη μετανάστευση.
Εκφράζοντας την προσέγγιση της Κύπρου επί αυτής της Ανακοίνωσης της Επιτροπής, εξήγησα πως τη θεωρούμε μια σημαντική πρωτοβουλία με πολλά σημαντικά και θετικά στοιχεία προς την κατεύθυνση της διαμόρφωσης μιας ολοκληρωμένης και συνεκτικής κοινής μεταναστευτικής πολιτικής και κοινής πολιτικής ασύλου.
Συμφωνούμε με τις επισημάνσεις που καταγράφονται, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την αναγκαιότητα για ολοκλήρωση του Κοινού Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασύλου μέχρι το 2012, την καλύτερη εστίαση στη νόμιμη μετανάστευση, την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών σχετικά με τις προσεγγίσεις των κρατών μελών στην ένταξη των νόμιμων μεταναστών, τα μέτρα και τις μεθόδους καταπολέμησης της παράνομης μετανάστευσης και τη στρατηγική προσέγγιση των σχέσεων με τρίτες χώρες.
Συμφωνούμε, επίσης, με την επισήμανση της Ανακοίνωσης ότι η τρέχουσα κρίση στη Βόρεια Αφρική και στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής επιβεβαιώνει την ανάγκη αυξημένης αλληλεγγύης σε ευρωπαϊκό επίπεδο και μια καλύτερη κατανομή ευθυνών. Συμμεριζόμαστε δε την παραδοχή που γίνεται ότι η ΕΕ δεν είναι πλήρως προετοιμασμένη για να βοηθήσει τα κράτη μέλη που εκτίθενται περισσότερο σε μαζικές μεταναστευτικές κινήσεις.
Το πρόβλημα, όμως, δεν είναι μόνο θέμα δυσκολίας κινητοποίησης και αξιοποίησης των πόρων, όπως καταγράφεται στην Ανακοίνωση. Το πρόβλημα έχει και άλλες προεκτάσεις, πέραν από τις οικονομικές, όπως η δημογραφική σύνθεση του πληθυσμού και η ικανότητα των κοινωνιών, ιδιαίτερα των μικρών, να απορροφήσουν και να εντάξουν αυξημένους αριθμούς δικαιούχων διεθνούς προστασίας.
Ωστόσο, εξέφρασα τη διαφωνία μου με την προτεινόμενη εισήγηση της Επιτροπής για τροποποίηση της Συμφωνίας του Σένγκεν. Δυστυχώς, είναι μια εισήγηση που όχι μόνο πηγαίνει πίσω το όραμα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, αλλά ενέχει και το στοιχείο της παραβίασης θεμελιωδών αρχών της ΕΕ, όπως αυτό της ελεύθερης διακίνησης προσώπων εντός της ευρωπαϊκής επικράτειας.
Η προτεινόμενη τροποποίηση θα πρέπει ακόμη να ιδωθεί και σε συνδυασμό με κάποιες από τις θέσεις των κρατών μελών του νότου που τυγχάνουν μιας καταρχήν στήριξης από την ίδια την Επιτροπή. Και αναφέρομαι στο θέμα της τροποποίησης του Κανονισμού Δουβλίνο ΙΙ, αλλά και της ενδοκοινοτικής ανακατανομής προσφύγων. Πολύ φοβάμαι να παρατηρήσω, πως με τη νέα εισήγηση της Επιτροπής εμφανίζεται και μια μορφή υπόσκαψης της αρχής της κοινοτικής αλληλεγγύης, ίσως ακόμη και κάποιων αντιφάσεων».
