Παρέμβαση του Υπουργού Εξωτερικών κ. Ιωάννη Κασουλίδη

Παρέμβαση του Υπουργού Εξωτερικών κ. Ιωάννη Κασουλίδη

στην εκπομπή «Πρωινό Δρομολόγιο» του Τρίτου Προγράμματος του ΡΙΚ

Παρέμβαση στην εκπομπή «Πρωινό Δρομολόγιο» του Τρίτου Προγράμματος του ΡΙΚ έκανε σήμερα ο Υπουργός Εξωτερικών κ. Ιωάννης Κασουλίδης, ο οποίος απάντησε σε ερωτήσεις σχετικά με τις εξελίξεις μετά την έκδοση της νέας NAVTEX από την Τουρκία, καθώς και για τις αντιδράσεις που εκδηλώνονται στο εσωτερικό μέτωπο, έπειτα από την ανακοίνωση του Προέδρου της Δημοκρατίας.

Συγκεκριμένα, ο κ. Κασουλίδης ανέφερε τα ακόλουθα:

Ερώτηση: Έχουμε διευκρίνιση από το ΑΚΕΛ, γιατί έχει παράπονο ότι παραποιήθηκε η θέση του, ότι διαστρεβλωμένα δόθηκε από τα μέσα ενημέρωσης και ευθύνεται, λέει, το Προεδρικό για αυτό. Πως θα καταλάβουμε τώρα τι ακριβώς γίνεται και που είμαστε; Γιατί δέχεται πυρά η Κυβέρνηση και από τα υπόλοιπα κόμματα της αντιπολίτευσης που λένε ότι είναι καταστροφικό αυτό που έγινε με τη διασύνδεση με το φυσικό αέριο με τις συνομιλίες για το Κυπριακό και μπορεί να εγκλωβιστούμε. Από την άλλη, το ΑΚΕΛ λέει ότι θα έπρεπε να είμαστε πιο τολμηροί, να τα πούμε πιο ξεκάθαρα για να είμαστε πιο πειστικοί.

Απάντηση: Η Κυβέρνηση είναι εκείνη η οποία είναι φυσιολογικό να δέχεται τα πυρά της αντιπολίτευσης. Και υπάρχει από τη μια μεριά, όπως πολύ σωστά λέτε, ότι δεν προχωρήσαμε αρκετά πιο τολμηρά, ενώ οι άλλοι θεωρούν ότι αυτό που κάναμε ήταν ήδη ιδιαίτερα τολμηρό και εγκυμονεί κινδύνους. Επομένως, όταν βρίσκεται στη μέση η Κυβέρνηση αυτών των δύο θεωριών, σημαίνει εξ ορισμού ότι κάπου σωστά βρίσκεται στον δρόμο της.

Ερώτηση: Όχι, δεν σημαίνει τίποτα. Μπορεί κάποια από αυτές τις απόψεις να είναι η σωστή. Και μπορεί να έχει δίκαιο το ΑΚΕΛ.

 

Απάντηση: Μπορεί να είναι η σωστή, μπορεί να έχει δίκαιο το ΑΚΕΛ, μπορεί να έχουν δίκαιο οι άλλοι. Αλλά όταν υπάρχουν δύο, που τεντώνει ο ένας το σχοινί από τη μια και οι άλλοι από την άλλη, εξ ορισμού…

Ερώτηση: Προσπαθεί να ισορροπήσει ο Πρόεδρος και για αυτό παίρνει αυτή τη θέση;

Απάντηση: Όχι να ισορροπήσει. Πολύ σωστά είπε ο κ. Κυπριανού ότι διακυβεύεται σοβαρά το πρόβλημα κατά πόσο θα καταλήξουμε στη διχοτόμηση ή στη λύση όπως αυτή καταγράφεται στα Ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών με βάση τις Συμφωνίες Κορυφής και τη Συμφωνία του Φεβρουαρίου 2014, και εδώ βρίσκεται κι εμάς η αγωνία μας. Εξαιτίας αυτής της αγωνίας, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θέλησε με τη δήλωσή του να δώσει την ευκαιρία στα Ηνωμένα Έθνη, γιατί αυτοί μας το ζήτησαν, ο κ. Eide μας το ζήτησε, να μπορέσει να υπάρξει διέξοδος στο αδιέξοδο που δημιούργησε η NAVTEX και η κάθοδος του Barbaros. Ανεπιτυχώς δυστυχώς, αλλά εμείς έχουμε επιτελέσει εκείνο που θεωρούμε ότι όφειλε να είναι το καθήκον μας.

Από τη μια, πρέπει να περιφρουρήσουμε το γεγονός και την αρχή ότι το εκάστοτε κράτος είναι αυτό που χειρίζεται τους φυσικούς πόρους ενός τόπου, αυτό είναι που συμβάλλεται με διεθνείς εταιρείες, με συμβόλαια, για να προχωρήσουν, κατά την κρίση των εταιρειών, στον χρόνο που θα προβούν σε γεωτρήσεις. Και αυτό το κράτος είναι σήμερα η Κυπριακή Δημοκρατία το διεθνές αναγνωρισμένο κράτος, και όταν συμφωνήσουμε αισίως λύση του Κυπριακού, αυτό το κράτος θα είναι το Ομόσπονδο κράτος.

Κι εγώ διαβάζοντας, προς τους άλλους αναφέρομαι, τη δήλωση του Προέδρου της Δημοκρατίας ξανά και ξανά, διερωτώμαι αν γνωρίζω ανάγνωση. Διότι από τη μια, στην παράγραφο ‘γ’ λέει αυτό που μόλις σας είπα, άρα είναι πρόδηλο ότι η συμμετοχή των Τουρκοκυπρίων θα γίνει μόνο μετά από τη λύση του Κυπριακού όσον αφορά τη διαχείριση και την εκμετάλλευση του φυσικού πλούτου. Και στην επόμενη παράγραφο λέει ότι όλες οι εκκρεμότητες που δεν έχουν συμφωνηθεί –διότι πολλά έχουν ήδη συμφωνηθεί στο πώς το Ομόσπονδο κράτος θα λειτουργεί μετά τη λύση-, αυτά μπαίνουν στο τραπέζι για να συζητηθούν, αυτά τα θέματα που εκκρεμούν, που δεν έχουν συμφωνηθεί.

Έτσι κι εμείς θεωρούμε ότι το θέμα των υδρογονανθράκων που τυγχάνει σήμερα να έχει εξευρεθεί, σύμφωνα με τις εταιρείες, στη νότια Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κύπρου. Θέλουμε να αποφύγουμε τον κίνδυνο να πάρουμε αποφάσεις, όπως ζητά η τουρκοκυπριακή ηγεσία, διαχείρισης και εκμετάλλευσης των υδρογονανθράκων που να αφορά και τους δύο και ταυτόχρονα, να πάνε στο λεγόμενο σχέδιο Β, που είναι η διχοτόμηση της Κύπρου. Και για αυτό το βάζουμε χρονικά σε εκείνη τη χρονική συγκυρία. Διότι όπως κι εκείνοι είναι έτοιμοι να δείξουν χάρτες μόνο την ώρα που θα φτάσουμε στη λύση του Κυπριακού, το ίδιο κι εμείς είμαστε διατεθειμένοι να συζητήσουμε τις εκκρεμότητες εκείνη ακριβώς τη στιγμή. Αυτό έχει πει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας.

Ερώτηση: Αλλάξαμε θέση λένε τα κόμματα της αντιπολίτευσης, πλην του ΑΚΕΛ, γιατί λέγαμε μέχρι σήμερα ότι δεν θα συζητήσουμε θέματα φυσικού αερίου, θα τα συζητήσουμε αφού λυθεί το Κυπριακό και ύστερα.

 

Απάντηση: Μα πως μπορεί να συζητηθεί μετά που θα λυθεί το Κυπριακό; Εκείνα στα οποία υπάρχουν εκκρεμότητες που δεν έχουν ακόμα συμφωνηθεί και τα οποία βασίζονται σε συζητήσεις και συγκλίσεις που έγιναν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό από τον προκάτοχο του Προέδρου της Δημοκρατίας. Εμείς εκείνο που λέμε ότι δεν μπορεί να συζητηθεί είναι η διαχείριση, αυτό το σχέδιο, το πρόγραμμα που έχουμε για την εξερεύνηση των υδρογονανθράκων και τον τρόπο εκμετάλλευσής του, ενόσω το Κυπριακό λύεται. Για αυτό και στην τελευταία του παράγραφο λέει ότι αυτό το θέμα, το θέμα των υδρογονανθράκων πρέπει να αποτελέσει κίνητρο για όλους, για να μπορέσουμε να λύσουμε απερίσπαστοι, μακριά από Barbaros και NAVTEX, την ώρα που πρέπει, την ώρα που θα φτάνουμε στη λύση του κυπριακού προβλήματος. Και θα είναι κίνητρο για όλους, μη εξαιρουμένης της Τουρκίας.

 

Ερώτηση: Να το ξεκαθαρίσουμε: Οι συγκλίσεις Χριστόφια ισχύουν. Και δεν έχουν αμφισβητηθεί ούτε από την τουρκοκυπριακή πλευρά.

Απάντηση: Βεβαίως. Έχουν λεχθεί και εντός του Συμβουλίου Αρχηγών.

 

Ερώτηση: Γιατί δεν το λέμε ξεκάθαρα στην ανακοίνωση και έχει παράπονο το ΑΚΕΛ;

Απάντηση: Μόλις σας το είπα.

 

Ερώτηση: Ποια είναι τα ζητήματα στα οποία πιθανόν να υπάρχουν εκκρεμότητες τότε; Διότι το ΑΚΕΛ λέει ότι έχει απομείνει μόνο η κατανομή εσόδων κι ότι θα έπρεπε να πούμε καθαρά ότι, ό,τι και να συμβαίνει εμείς θα κάνουμε ένα ταμείο, αν αρχίσουν να έρχονται χρήματα από το φυσικό αέριο, που θα είναι εκεί τα έσοδα της τουρκοκυπριακής κοινότητας.

Απάντηση: Το θέμα του ταμείου αποτελεί μνημονιακή υποχρέωση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Το Υπουργείο Οικονομικών ετοιμάζει νομοσχέδιο επί του θέματος, και το οποίο αφορά ότι το μεγαλύτερο μέρος και θα καθορίζει το ποσοστό που θα κατατίθεται σε ταμείο για τις μέλλουσες γενεές των Κυπρίων, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, σύμφωνα με το νορβηγικό μοντέλο.

Ερώτηση: Δεν λέει με ποια αναλογία.

 

Απάντηση: Θα λέει.

Αυτή ήταν η θέση της Κυβέρνησης. Τον κ. Κυπριανού δεν τον καταλαβαίνω, διότι τον άκουσα σε δύο σημεία που εγώ έχω απορίες. Η πρώτη μου απορία ήταν η τελευταία του φράση «αν δεν εμπλέξουμε την Τουρκία, κινδυνεύουμε να μην εκμεταλλευτούμε ποτέ τους υδρογονάνθρακες», να μην τους πάρει κανείς εννοεί, και να μην μας αφήσει η Τουρκία να τους εκμεταλλευτούμε. Εγώ τον βλέπω αυτόν τον κίνδυνο όμως βλέπω κι έναν άλλον κίνδυνο: Εάν για διάφορες αποφάσεις, η συζήτηση για τις εκκρεμότητες, θα ληφθεί κάτω από την απειλή ότι όποτε δεν συμφωνεί η τουρκική πλευρά ακόμα και σε αυτό, θα έρχεται το Barbaros και θα εκβιάζει διά τη δύναμης που διαθέτει η Τουρκία, τότε πως μπορούμε να καταλήξουμε; Είμαστε υποχρεωμένοι να κινηθούμε με έναν τρόπο που θα μπορεί να εξυπηρετεί τον στόχο αυτό. Δηλαδή ότι από τη μια, κάνουμε μια σωστή διαχείριση και, από την άλλη, όταν έρθει η ώρα και είμαστε έτοιμοι να σφραγίσουμε τη λύση του Κυπριακού, να συζητήσουμε τις εκκρεμότητες. Κι αυτό είναι ένα μήνυμα που στέλλουμε στη διεθνή κοινότητα. Αυτή η δήλωση του Προέδρου της Δημοκρατίας φυσικά είναι μια δημόσια δήλωση και απευθύνεται και στο εσωτερικό μέτωπο, αλλά δεν απευθύνεται μόνο στο εσωτερικό μέτωπο. Απευθύνεται για να την ακούσουν οι πάντες, να την ακούσει ο διεθνής παράγοντας, να την ακούσουν τα Ηνωμένα Έθνη, που επαναλαμβάνω βρίσκονταν μαζί μας σε διαβουλεύσεις για να βρούμε την καλύτερη λύση άρσης του αδιεξόδου.

Ερώτηση: Και τι λένε τα Ηνωμένα Έθνη, τι μας είπαν, αφού ήταν πρωτοβουλία δική τους και μεσολάβηση; Ικανοποιεί τη διεθνή κοινότητα και τα Ηνωμένα Έθνη και τον κ. Eide που έκανε την πρωτοβουλία, αυτή η τοποθέτηση;

Απάντηση: Υπάρχουν δύο θέματα: Υπάρχει η τοποθέτηση, υπάρχει και η απάντηση της Τουρκίας.

Ερώτηση: Έχει δοθεί η απάντηση της Τουρκίας; Γιατί έχουμε την ανακοίνωση για NAVTEX.

Απάντηση: Θέλουμε καλύτερη απάντηση; Δεν ξέρω τι είπε προφορικά στα Ηνωμένα Έθνη η τουρκική πλευρά. Εκείνο που έχει σημασία εδώ είναι ότι τώρα εμείς έχουμε το δικαίωμα να στραφούμε προς τη διεθνή κοινότητα για άλλη μια φορά. Διότι στραφήκαμε και τον Νοέμβριο προς τη διεθνή κοινότητα, η διεθνής κοινότητα μας είπε τότε εν συγχορδία, ότι έχετε το αναφαίρετο δικαίωμα ως Κυπριακή Δημοκρατία να προχωράτε στη διερεύνηση και στον προγραμματισμό για την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων, αλλά ταυτόχρονα μας έλεγαν σας καλούμε να προσέλθετε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για να λύσετε το πρόβλημα που είναι η αιτία αυτού του αδιεξόδου. Κι εμείς είπαμε διά της δηλώσεως του Προέδρου της Δημοκρατίας.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, γενναία φερόμενος, παρά το γεγονός ότι γνώριζε και προέβλεπε πώς θα διαμορφωθούν οι τάσεις στο εσωτερικό, προέβη σε αυτήν την δήλωση, διότι γεννάται το ερώτημα: Γιατί τώρα και με την απειλή του Barbaros πρέπει να συζητηθούν οι εκκρεμότητες του φυσικού αερίου που απορρέουν από τα συμφωνηθέντα και γιατί όχι προς το τέλος, όπως προτείνει η δική μας πλευρά και εξηγεί τον λόγο γιατί το προτείνει. Διότι θέλει την ώρα που θα συμφωνήσει αυτό το πράγμα, η λύση του Κυπριακού θα προχωρά προς ένα κράτος της Κύπρου, ομόσπονδο, με βάση όλες τις συμφωνίες που έχουν προηγηθεί και όχι στο σχέδιο Β που επιδιώκει η τουρκική πλευρά.

Όμως, αφήσαμε το ενδεχόμενο αν δεν έρθει τώρα ξανά το Barbaros, αν δεν μπει η NAVTEX, εμείς είμαστε έτοιμοι να ξεκινήσουμε συνομιλίες. Αυτή ήταν η χειρονομία, η οποία έγινε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας προχθές. Δεν είχε καμία ανάγκη ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας να προχωρήσει και να διαταράξει τη νηνεμία που επικρατεί στο εσωτερικό μέτωπο.

Ερώτηση: Νηνεμία επικρατεί στο εσωτερικό όταν δεν έχουμε συνομιλίες και δεν κινείται τίποτα στο Κυπριακό.

Απάντηση: Να μου επιτρέψετε εδώ να σχολιάσω και να με ακούσει και ο κ. Κυπριανού, ο οποίος αναζητεί λόγους να δείξει ότι διαφοροποιείται, ότι υπάρχουν πράγματι εκείνες οι πολιτικές δυνάμεις που ουδέποτε, ούτε και πριν ξεκινήσουμε, ήταν υπέρ του να ξεκινήσουμε τις συνομιλίες, έλεγαν ότι είναι πάνω σε καταστροφική βάση, σε πολύ κακή βάση κ.ο.κ., δεν ήθελαν ούτως ή άλλως να ξεκινήσουν οι συνομιλίες και δεν θέλουν ούτε τώρα.

Και κάποιοι άλλοι έγραψαν, και αυτό είναι για εμένα το απαράδεκτο, ότι ο Πρόεδρος Αναστασιάδης επέστρεψε από την ασθένειά του αναξιόπιστος, επειδή προχώρησε σε αυτή τη δήλωση, η οποία θα μας βοηθήσει. Έρχεται Συμβούλιο Ασφαλείας, έρχεται Έκθεση του Γενικού Γραμματέα, έρχονται διάφορα σώματα τα οποία συνεχώς παρακολουθούν και εξετάζουν. Θα βοηθήσει την πλευρά μας να γράψουν ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας επέστρεψε από την ασθένειά του αναξιόπιστος, όπως αναξιόπιστος επέστρεψε από το Eurogroup για το θέμα το κουρέματος. Εάν πράγματι ήταν αναξιόπιστος ο Πρόεδρος, στις συνθήκες της κατάστασης που βρεθήκαμε και κληρονομήσαμε τότε με την κατάσταση του κουρέματος, τότε μπορεί να πει κάποιος ότι είναι αναξιόπιστος και τώρα. Αλλά ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ούτε τότε ήταν αναξιόπιστος ούτε τώρα. Τώρα βοήθησε και μας επιτρέπει και μας διευκολύνει, διότι ελπίζω και εύχομαι όπως είπε χθες ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος, να αναλάβουν όλοι τις ευθύνες τους και συγκεκριμένα και περισσότερο πάντων τα Ηνωμένα Έθνη, ο διεθνής παράγοντας, τα οποία οφείλουν να καταγράψουν επακριβώς, διότι αυτοί γνωρίζουν το παρασκήνιο, για να δούμε πώς θα βγούμε από αυτή την κατάσταση.

Αλλά προσέξετε, τα μηνύματα που στέλνει το εσωτερικό μέτωπο είναι μηνύματα που συλλαμβάνει και ακούει και η άλλη πλευρά. Κι όσο περισσότερο έχουμε έννοια της εξωτερικής διάστασης αυτής της ιστορίας, παρά έννοια του εσωτερικού μετώπου, τόσο καλύτερη θα ήταν η κατάσταση. Τώρα το κάθε κόμμα και ο κάθε πολιτικός αρχηγός έχει δικαίωμα να τοποθετηθεί όπως θέλει.

Ερώτηση: Άλλο NAVTEX, άλλο η πραγματοποίηση εξόδου από το Barbaros και η διενέργεια ερευνών;

Απάντηση: Είναι άλλο φυσικά. Ξέρουμε από τα προηγούμενα γεγονότα ότι το ένα είναι ο προπομπός του άλλου. Δηλαδή η NAVTEX είναι ο προπομπός του Barbaros.

 

Ερώτηση: Επειδή κάποιες πληροφορίες υπήρξαν ότι έβγαλαν τη NAVTEX αλλά δεν θα κάνουν τίποτα. Άρα μένει να το δούμε.

Απάντηση: Γιατί μένει να το δούμε; Ας μας το πουν. Να μας πουν ότι «ξέρετε βγάλαμε τη NAVTEX αλλά δεν θα έρθει το Barbaros». Αυτό δεν μας το είπε κανένας. Ας το πουν δημόσια. Όπως απαίτησαν αυτοί να τοποθετηθούμε δημόσια για το θέμα των διαπραγματεύσεων, να τοποθετηθούν κι αυτοί δημόσια και τότε να μελετήσουμε την κατάσταση.

Ερώτηση: Έρχονται κάποια τέτοια μηνύματα, ότι ξεκινήστε τις συνομιλίες και δεν θα βγάλουμε το Barbaros.

Απάντηση: Να μας το πουν, δεν μας το είπαν ούτε δημόσια ούτε κατ’ ιδίαν.

Ερώτηση: Ικανοποιούν τα Ηνωμένα Έθνη οι τοποθετήσεις του Προέδρου;

Απάντηση: Εγώ ξέρω και επαναλαμβάνω, χωρίς να θέλω να εκθέσω κανένα, διότι θέλω να είμαι αξιόπιστος στις συνομιλίες που κάνουμε κατ’ ιδίαν, ότι όλες αυτές οι προσπάθειες δεν τις κάναμε από μόνοι μας.

___________