Κύριε Πρόεδρε, αγαπητέ Hannes,
Αξιότιμα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου,
Είναι με ιδιαίτερη τιμή που προσφωνώ αυτή τη συνάντηση
της Προοδευτικής Συμμαχίας Σοσιαλιστών και Δημοκρατών, κατόπιν της
ευγενούς πρόσκλησης του Προέδρου της και καλού φίλου Hannes Swoboda.
Είχα τη χαρά, πολύ πρόσφατα, να καλωσορίσω εκ νέου τον κ. Swoboda στην
Κύπρο, υπό την ιδιότητά μου ως Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων και
ως αρχηγός κόμματος, με την ευκαιρία εκδήλωσης που διοργάνωσε το Κίνημα
Σοσιαλδημοκρατών ΕΔΕΚ για το θέμα της σημερινής συζήτησης: Η ευρωπαϊκή
κρίση και η έξοδος από αυτή.
Μια αποτελεσματική απάντηση στην παρατεινόμενη κρίση στην
Ευρώπη πρέπει να είναι εφάμιλλη του πολιτικού μεγέθους της κρίσης. Η
μεγαλύτερη παγκόσμια ύφεση από τη δεκαετία του 1930, ως αποτέλεσμα της
αχαλίνωτης απληστίας και στρέβλωσης των κανόνων της αγοράς, είχε
πολλαπλασιαστικό αντίκτυπο στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η κρίση χρέους, που
έχει συγκλονίσει την Ευρωζώνη, τονίζει την επείγουσα ανάγκη για
αντιμετώπιση κρίσιμων πολιτικών και θεσμικών θεμάτων, από τα οποία
εξαρτάται ο καθ’ αυτός λόγος ύπαρξης της Ένωσης. Οι προσπάθειες
ανάκαμψης αποδεικνύονται μια μακρά και επίπονη άσκηση. Η απόγνωση και
αβεβαιότητα των πολιτών εντείνονται, ενώ η Ευρώπη γίνεται όλο και πιο
απόμακρη.
Η αρνητική πλευρά της παγκοσμιοποίησης αποκάλυψε ένα
πάσχον οικονομικό σύστημα που χρήζει μεταρρύθμισης, για να διασφαλιστεί
ότι η πραγματική οικονομία θα επικρατήσει έναντι της αχαλίνωτης
κερδοσκοπίας. Ότι η δημοκρατία, το κράτος δικαίου και η χρηστή
διακυβέρνηση θα εφαρμοστούν σε ένα υγιές σύστημα ελέγχων και ισορροπιών
και με περαιτέρω ρύθμιση και εποπτεία των αγορών. Μια ισορροπημένη
προσέγγιση, αυτή των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών, τηρεί ασφαλείς αποστάσεις
από νεοφιλελεύθερα μοντέλα και μοντέλα πλήρους κρατισμού που έχουν
οδηγήσει σε αδιέξοδα και έχουν καταρρεύσει. Είναι μια προσέγγιση
ανθρωποκεντρική και προσαρμοσμένη στις ανάγκες της κοινωνίας. Τα αυστηρά
μέτρα λιτότητας από μόνα τους, που έχουν ως αποτέλεσμα την απότομη
πτώση της ζήτησης και την απότομη αύξηση της ανεργίας, αποδεικνύονται
ισχυρά αντι-αναπτυξιακά μέτρα. Οι άκαμπτες πολιτικές βιωσιμότητας που
επιβάλλει η Τρόικα, ανεξάρτητα από τις ανάγκες των ανθρώπων και
επηρεάζοντας την ποιότητα ζωής τους, εμβαθύνουν περαιτέρω την ύφεση και
ανακυκλώνουν την κρίση.
Τα τελευταία χρόνια η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει επιδιώξει
δραστικές μεταρρυθμίσεις στις προσπάθειές της για σταθεροποίηση της
Ευρωζώνης και δημιουργία ανάπτυξης. Δόθηκε έμφαση στην αυστηρότερη
δημοσιονομική πειθαρχία, στη βελτίωση της νομοθεσίας, της διακυβέρνησης
και του συντονισμού και στις προσπάθειες για περαιτέρω εμβάθυνση της
Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης με απώτερο στόχο την πολιτική Ένωση.
Η βιωσιμότητα του χρέους, η ανταγωνιστικότητα, η διαρθρωμένη οικονομική
ανάπτυξη και η δημιουργία θέσεων εργασίας πρέπει να συνδυάζονται με την
κοινωνική συνοχή. Πρέπει να δοθεί πλήρης ώθηση στην κοινωνική διάσταση,
ώστε να αντικατοπτρίζεται οριζόντια σε όλες τις πολιτικές ανάπτυξης.
Η κρίση κατέδειξε την οικονομική αλληλεξάρτηση των κρατών
μελών, την συνυπευθυνότητά τους και την ανάγκη για υποστήριξη των
θεμελιωδών αρχών της Ένωσης, κυρίως της αλληλεγγύης. Η αλληλεγγύη έναντι
των κρατών που δέχονται μεγαλύτερες οικονομικές πιέσεις πρέπει να
μεταφραστεί σε γενναιόδωρες πολιτικές αποφάσεις που εκτείνονται από την
αποσύνδεση του τραπεζικού χρέους από το δημόσιο χρέος και την έκδοση
Ευρωομολόγων ως τη δικαιότερη κατανομή των δημοσιονομικών πόρων της
Ένωσης.
Η Κύπρος ήταν το πέμπτο κράτος μέλος της Ευρωζώνης που
υπέβαλε αίτηση στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης, λόγω κυρίως της
υπερβολικής έκθεσης του τραπεζικού της τομέα στα ελληνικά ομόλογα και σε
ιδιωτικά δάνεια. Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για απομείωση του
ελληνικού χρέους επέφερε απώλειες της τάξης των €4,5 δις ή 25% του ΑΕΠ
της Κύπρου. Εν αναμονή της απόφασης για τη βιωσιμότητα του χρέους της
χώρας και την έκβαση του αιτήματός της για διάσωση, και ήδη στο αρχικό
στάδιο των συνομιλιών με την Τρόικα, η Βουλή των Αντιπροσώπων ψήφισε
διαδοχικά πακέτα μεταρρυθμίσεων. Ο κρατικός προϋπολογισμός για το έτος
2013-14 προσαρμόστηκε στις απαιτήσεις της Τρόικας. Παρόλα αυτά, δεν
δίδεται στην Κύπρο χρόνος για να αποδείξει ότι εφαρμόζει τις
μεταρρυθμίσεις και είναι σε θέση να εκπληρώσει τις υποσχέσεις της. Το
μόνο που χρειάζεται η Κύπρος είναι να της επιτραπεί να μειώσει το χρέος
της σε βιώσιμα επίπεδα.
Ακόμη πιο απογοητευτικές είναι οι αβάσιμες και άδικες
κατηγορίες που παρουσιάζουν την Κύπρο ως φορολογικό παράδεισο και χώρα
ξεπλύματος χρήματος. Η Κύπρος έχει υιοθετήσει και συμμορφώνεται πλήρως
με όλες τις διεθνείς συμβάσεις και τη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης
κατά του ξεπλύματος χρήματος. Αυτό έχει αναφερθεί σε παλαιότερες και
πρόσφατες εκθέσεις διεθνών οργανισμών, όπως του ΔΝΤ και της Moneyval.
Όλα τα οφειλόμενα προληπτικά και κατασταλτικά μέτρα εφαρμόζονται από τις
αρμόδιες εποπτικές αρχές του χρηματοπιστωτικού τομέα και άλλες αρχές
επιβολής του νόμου. Ο τραπεζικός τομέας, ο οποίος ελέγχεται από την
Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου και, κατ' επέκταση, από την Ευρωπαϊκή
Κεντρική Τράπεζα, υπόκειται σε πολύ αυστηρές διαδικασίες για τον έλεγχο
των κεφαλαίων που μεταφέρονται και των λογαριασμών που ανοίγονται. Η
Μονάδα Καταπολέμησης Αδικημάτων Συγκάλυψης, στην οποία είναι υποχρεωτική
η αναφορά ύποπτων συναλλαγών από όλα τα πρόσωπα που διεξάγουν
χρηματοοικονομικές εργασίες, έχει την εξουσία να εξασφαλίσει δικαστικά
διατάγματα παγοποίησης, κατάσχεσης και αποκάλυψης, περιλαμβανομένης της
άρσης του τραπεζικού απορρήτου. Η Βουλή των Αντιπροσώπων έχει υιοθετήσει
όλα τα νομοσχέδια που συζητήθηκαν με την Τρόικα σχετικά με το ξέπλυμα
χρήματος.
Ως αποτέλεσμα της εξάρτησής της από τον τομέα των
υπηρεσιών, σε ποσοστό που υπερβαίνει το 40% του ΑΕΠ της, η Κύπρος
διαθέτει ένα από τα πιο ανταγωνιστικά εταιρικά φορολογικά καθεστώτα στην
Ευρώπη, το οποίο εγκρίθηκε από τα αρμόδια όργανα της ΕΕ κατά την ένταξη
της χώρας στην Ευρωζώνη. Όμως αυτό, που άλλωστε ισχύει και για την
Ιρλανδία και το Λουξεμβούργο, δεν την καθιστά φορολογικό παράδεισο. Λόγω
του ευρέος δικτύου συνθηκών που συνήψε με άλλα κράτη για αποφυγή διπλής
φορολογίας, η Κύπρος χρησιμοποιείται από πολλούς διεθνείς ομίλους κατά
την αναδιάρθρωσή τους. Το καθεστώς ιθύνουσας εταιρίας στην Κύπρο είναι
από τα πλέον διαδεδομένα. Παρόμοια καθεστώτα υπάρχουν στη Μάλτα, το
Λουξεμβούργο και το Ηνωμένο Βασίλειο. Αξιοσημείωτο είναι επίσης το
γεγονός ότι, με την προσθήκη άλλων επιβαρύνσεων και τελών, ο
αποτελεσματικός εταιρικός φόρος της Κύπρου ανέρχεται στο 28%.
Όσον αφορά τις ρωσικές καταθέσεις στην Κύπρο, αυτές δεν
ανήκουν σε φοροφυγάδες ολιγάρχες. Αφορούν ρωσικές εταιρείες που
δραστηριοποιούνται μέσω της Κύπρου. Η Κύπρος αποτελεί μια σημαντική πύλη
για επενδύσεις στην Ευρώπη, περιλαμβανομένων σημαντικών ρωσικών ομίλων
που εισήξαν τις εταιρείες τους στην κύρια αγορά του Χρηματιστηρίου του
Λονδίνου. Ούτε και οι ξένες επιχειρηματικές δραστηριότητες στην Κύπρο
κυριαρχούνται από τους Ρώσους, αλλά από μεγάλες χώρες της ΕΕ και της
Αμερικής. Από τις 80 περίπου ναυτιλιακές εταιρείες που εδρεύουν στη
Λεμεσό, 36 είναι γερμανικές και μόνο τρεις είναι ρωσικές. Άλλο
παράδειγμα είναι οι καναδικές ενεργειακές επενδύσεις στη Ρωσία μέσω της
Κύπρου. Παρόμοιες επενδύσεις σε ακίνητα, μέσω Κύπρου, γίνονται από το
Ισραήλ στη Ρωσία και την Ουκρανία. Επιπλέον, η Κύπρος δεν είναι η μόνη
χώρα της ΕΕ που επενδύει στη Ρωσία. Ο λόγος για τον οποίο η Κύπρος
εμφανίζεται ως η πρώτη χώρα σε επενδύσεις στη Ρωσία έγκειται στο γεγονός
ότι τα κεφάλαια που προέρχονται από τη Ρωσία αφορούν μερίσματα, ενώ
εκείνα που μεταφέρονται από την Κύπρο αφορούν επανεπενδύσεις στη ρωσική
αγορά.
Οι προσπάθειες της Κύπρου για αναδιάρθρωση, βιωσιμότητα
και ανάπτυξη θα απαιτήσουν μεγάλες θυσίες από τον κυπριακό λαό, ο οποίος
υφίσταται, για σχεδόν τέσσερεις δεκαετίες, τις ολέθριες συνέπειες της
τουρκικής στρατιωτικής κατοχής. Παρά τις δυσκολίες, και με σκληρή
δουλειά, η Κύπρος είναι εδώ και 30 χρόνια ένα επιτυχημένο διεθνές
επιχειρηματικό κέντρο. Επιπλέον, με την ανακάλυψη σημαντικών αποθεμάτων
φυσικού αερίου αναμένουμε ότι η οικονομία μας θα έχει σημαντική ώθηση.
Την ίδια στιγμή η Κύπρος υπήρξε ανέκαθεν ένα δημοκρατικό κράτος, με την
πλήρη σημασία του όρου, όπου το κράτος δικαίου και οι έλεγχοι και
ισορροπίες μεταξύ των θεσμών εφαρμόζονται πλήρως. Είναι επομένως πολύ
σημαντικό οι όποιοι ισχυρισμοί να είναι βάσιμοι, να στοιχειοθετούνται
και να αναφέρονται στην Κυπριακή Κυβέρνηση η οποία ήταν ανέκαθεν
δεσμευμένη να αντιμετωπίζει τέτοιες περιπτώσεις με τον πιο αποφασιστικό
τρόπο. Σε αυτό το σημείο, επιτρέψτε μου να εκφράσω την ειλικρινή μου
εκτίμηση στον Hannes Swoboda για τη σταθερή υποστήριξή του προς την
Κύπρο και τον λαό της και ιδιαίτερα για τις ενθαρρυντικές του δηλώσεις
κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στο νησί.
Παρουσιάζεται στην Ένωση μια μοναδική ευκαιρία να εξέλθει
πολιτικά και θεσμικά ισχυρότερη από την κρίση, με ενισχυμένη
δημοκρατική νομιμότητα στη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Ο αναβαθμισμένος
ρόλος που προσδίδει στα εθνικά κοινοβούλια και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
η Συνθήκη της Λισαβόνας πρέπει να αποκτήσει πλήρες νόημα και να
αντανακλάται σε όλες τις πολιτικές και δράσεις της Ένωσης. Ο ρόλος του
Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είναι θεμελιώδους σημασίας για την επίτευξη της
αναγκαίας συναίνεσης σε μια συμβιβαστική απόφαση για το Πολυετές
Δημοσιονομικό Πλαίσιο, μετά την ουσιαστική πρόοδο που επετεύχθη στη
διάρκεια της Κυπριακής Προεδρίας. Η συμβολή του κοινοβουλευτισμού στο
νέο σύστημα οικονομικής διακυβέρνησης είναι υψίστης σημασίας, όσον αφορά
στην ενίσχυση του δημοκρατικού ελέγχου και της νομιμότητας, όπως
τονίστηκε κατά την πρώτη Ευρωπαϊκή Κοινοβουλευτική Εβδομάδα, πριν από
λίγες ημέρες.
Η «Καλύτερη Ευρώπη» είναι μια πιο ανθρώπινη, δημοκρατική,
υπεύθυνη και προσιτή Ευρώπη. Αυτή ακριβώς είναι η προστιθέμενη αξία που
η Κυπριακή Προεδρία και η κοινοβουλευτική της διάσταση ειδικότερα
στόχευσαν να προσδώσουν στις προσπάθειες για ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Αυτό
υπήρξε ανέκαθεν και το κοινό μας όραμα ως Ευρωπαίοι Σοσιαλιστές. |
|
