Χαιρετισμός της Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων κας Σωτηρούλας Χαραλάμπους στη τελετή λήξης της Εβδομάδας Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία 2011, στη Λευκωσία27/10/2011
Η φετινή τελετή πραγματοποιείται με την ευκαιρία της λήξης της διετούς ευρωπαϊκής εκστρατείας πρόληψης εργατικών ατυχημάτων και επαγγελματικών ασθενειών με θέμα «Ασφαλείς και Υγιείς Χώροι Εργασίας: Οφέλη για εσένα προσωπικά, οφέλη για τις επιχειρήσεις» και είναι επικεντρωμένη στις εργασίες συντήρησης.
Οι εκστρατείες διαφώτισης αποτελούν στις μέρες μας αναγκαιότητα, δεδομένου ότι παρατηρείται μία συνεχής μεταβολή του εργασιακού περιβάλλοντος με κύριο χαρακτηριστικό τη συρρίκνωση της βιομηχανικής δραστηριότητας και κατ’ επέκταση τη συρρίκνωση παραδοσιακών μορφών απασχόλησης και επαγγελμάτων, και εμφάνισης νέων τομέων δραστηριότητας με διαφορετικού τύπου κινδύνους.
Στη δύσκολη περίοδο που διέρχεται η οικονομία μας, το ζήτημα της ασφάλειας και της υγείας στην εργασία δεν πρέπει να αφεθεί σε δεύτερη μοίρα. Οφείλουμε τα θέματα ασφάλειας και υγείας στην εργασία να είναι μόνιμες προτεραιότητές μας.
Θα πρέπει να έχουμε πάντα υπόψη μας ότι το σημαντικό οικονομικό κόστος των επιπτώσεων που προκύπτουν από την έλλειψη μέτρων ασφάλειας και υγείας στην εργασία, επηρεάζει αναπόφευκτα την κοινωνία μέσω του αυξημένου κόστους των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης και παροχής ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Ταυτόχρονα, η έλλειψη μέτρων ασφάλειας επιδρά και σε θέματα αποδοτικότητας και παραγωγικότητας και κατ’ επέκταση επιδρά και στην οικονομία.
Η βελτίωση των επιπέδων ασφάλειας και υγείας και η μείωση των ανεπιθύμητων συμβάντων στην εργασία, συνδέεται όχι μόνο με την κοινωνική, αλλά και με την οικονομική ευημερία σε μια σύγχρονη και ευνομούμενη κοινωνία.
Η ασφάλεια και υγεία στον τομέα της συντήρησης έχει δύο διαστάσεις. Η πρώτη περιλαμβάνει τους κινδύνους που σχετίζονται με την έλλειψη συντήρησης ή την κακή συντήρηση του εξοπλισμού που χρησιμοποιείται στην εργασία. Η δεύτερη διάσταση αφορά στους κινδύνους στους οποίους εκτίθενται οι εργαζόμενοι στη διάρκεια των εργασιών συντήρησης.
Η σωστή συντήρηση μηχανημάτων και εξοπλισμών αποτελεί αναγκαιότητα για τη διατήρηση ενός περιβάλλοντος εργασίας απαλλαγμένου από κινδύνους. Ωστόσο, η συντήρηση είναι από μόνη της μια δραστηριότητα υψηλού κινδύνου. Εκτιμάται ότι 10 έως 15% των θανατηφόρων εργατικών ατυχημάτων και 15 έως 20% επί του συνόλου των εργατικών ατυχημάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση σχετίζονται με τη συντήρηση. Πιο ανησυχητικό όμως είναι το γεγονός ότι σε ορισμένους κλάδους οικονομικής δραστηριότητας, περισσότερα από τα μισά εργατικά ατυχήματα σχετίζονται με τις εργασίες συντήρησης.
Παράλληλα, οι εργαζόμενοι που ασχολούνται με εργασίες συντήρησης έχουν αυξημένες πιθανότητες να εκτεθούν σε ένα ευρύ φάσμα κινδύνων όπως είναι οι χημικοί, οι μηχανικοί, οι φυσικοί, οι βιολογικοί αλλά και οι ψυχοκοινωνικοί κίνδυνοι. Οι επιπτώσεις στην υγεία τους επίσης ποικίλλουν, από οξείες ή χρόνιες παθήσεις σε σοβαρούς τραυματισμούς μέχρι και την πρόκληση θανάτου.
Στην Κύπρο, κατά τη διάρκεια των δύο χρόνων που διήρκεσε η εκστρατεία πραγματοποιήθηκαν διαφωτιστικές δράσεις που απευθύνονταν σε ένα ευρύ φάσμα ενδιαφερομένων, στο οποίο περιλαμβάνονταν εργοδότες, εργαζόμενοι, λειτουργοί ασφάλειας, μέλη των επιτροπών ασφάλειας, σχεδιαστές και κατασκευαστές. Στις δράσεις αυτές περιλαμβάνονταν και επισκέψεις σε χώρους εργασίας από Επιθεωρητές του Τμήματος Επιθεώρησης Εργασίας με εκπροσώπους των Συνδικαλιστικών και Εργοδοτικών Οργανώσεων.
Στη διάρκεια της διετίας αυτής, το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων διέθεσε κονδύλια ύψους €90.000 κάθε χρόνο για σκοπούς διαφώτισης μέσα από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, τα εκφραστικά όργανα των οργανώσεων και των κοινωνικών εταίρων, καθώς και για τη συνδιοργάνωση συνεδρίων και άλλων εκπαιδευτικών και διαφωτιστικών δράσεων. Διέθεσε, επίσης, διαφωτιστικό υλικό σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή το οποίο ετοίμασε για τον σκοπό αυτό ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός, καθώς και διαφωτιστικό υλικό που ετοιμάστηκε από το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας.
Πρόσθετα με τις δραστηριότητες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης, πραγματοποιούνται, όπως είναι γνωστό, και επιθεωρήσεις που στοχεύουν στην επιτήρηση της εφαρμογής της νομοθεσίας, χρησιμοποιώντας ως πρώτο εργαλείο την ενημέρωση και την καθοδήγηση, και ως τελευταίο την προσαγωγή αυτών που δεν συμμορφώνονται ενώπιον της δικαιοσύνης.
Κατά το 2010 οι Επιθεωρητές Εργασίας πραγματοποίησαν 6.030 επιθεωρήσεις, εξέδωσαν 89 ειδοποιήσεις βελτίωσης και 174 ειδοποιήσεις απαγόρευσης.
Εντός του 2010 ολοκληρώθηκε η εκδίκαση 46 υποθέσεων για παραβάσεις Εργατικών Νόμων που αφορούσαν στην ασφάλεια και υγεία των εργαζομένων στους χώρους εργασίας και επιβλήθηκαν ποινές στους καταδικασθέντες που ανήλθαν συνολικά στις €141.700. Επίσης, εντός του 2010, επιβλήθηκαν αντίστοιχα σε δύο ξεχωριστές περιπτώσεις όπου συνέβησαν θανατηφόρα ατυχήματα, ποινές τεσσάρων και τριών μηνών φυλάκισης με τριετή αναστολή.
Δυστυχώς, στη διάρκεια της ίδιας περιόδου γνωστοποιήθηκαν αντίστοιχα 2.184 εργατικά ατυχήματα και συνέβηκαν 19 θανατηφόρα ατυχήματα με θύματα 20 εργοδοτούμενα πρόσωπα, που αποτελεί τον μεγαλύτερο αριθμό θανατηφόρων ατυχημάτων από το 2003.
Προβληματισμό και ανησυχία προκαλεί το γεγονός ότι από τα 20 θύματα των θανατηφόρων εργατικών ατυχημάτων, τα 11 ήταν οικονομικοί μετανάστες, άνθρωποι που ξενιτεύτηκαν για μια καλύτερη ζωή για τους ίδιους και τις οικογένειες τους και που κατέληξαν να αφήσουν την τελευταία τους πνοή στη χώρα που εναπόθεσαν τα όνειρα και τις ελπίδες τους. Και αυτό γιατί δυστυχώς υπάρχουν ακόμη εργοδότες που θεωρούν ότι οι μετανάστες αποτελούν φθηνό εργατικό δυναμικό και ότι δικαιούνται να τους εκμεταλλεύονται ποικιλοτρόπως, παραβιάζοντας νομοθεσίες, κανονισμούς και πρακτικές, υποτιμώντας και υποβαθμίζοντας την αξία της ανθρώπινης ζωής.
Φέτος, κατά την περίοδο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2011 γνωστοποιήθηκαν συνολικά 1.553 εργατικά ατυχήματα σε σύγκριση με 1.667 που γνωστοποιήθηκαν την ίδια περίοδο το 2010. Σε ό,τι αφορά στα θανατηφόρα εργατικά ατυχήματα κατά την περίοδο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2011 συνέβησαν τέσσερα σε σύγκριση με 15 που συνέβησαν την ίδια περίοδο το 2010. Ας ελπίσουμε ότι η τάση στη μείωση αυτή θα συνεχιστεί ώστε να εξαλειφθούν τα θανατηφόρα εργατικά ατυχήματα μια για πάντα.
Το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων πιστό στις δεσμεύσεις του απέναντι στους εργαζόμενους, θα συνεχίσει να έχει υψηλά στις προτεραιότητες του τα θέματα ασφάλειας και υγείας στους χώρους εργασίας. Το θεσμικό και νομοθετικό πλαίσιο που έχει εγκαθιδρυθεί, θα συνεχίσει να εναρμονίζεται πλήρως με το ευρωπαϊκό κεκτημένο, και το Σύστημα Επιθεώρησης Εργασίας θα συνεχίσει να εκσυγχρονίζεται, παρά τις δυσκολίες που παρουσιάζονται μπροστά μας εξαιτίας της ανάγκης για μείωση των θέσεων στον δημόσιο τομέα.
Ταυτόχρονα, το Υπουργείο θα εξακολουθήσει να προάγει μέσα από την τριμερή συνεργασία και τον κοινωνικό διάλογο, τους στόχους της Εθνικής Στρατηγικής για την Ασφάλεια και Υγεία στην Εργασία 2007-2012.
Τα παραδείγματα Καλής Πρακτικής που βραβεύθηκαν πέρυσι και φέτος, θα διαδοθούν με στόχο την υιοθέτηση των βέλτιστων αυτών πρακτικών και από άλλες επιχειρήσεις.
Θα συνεχίσουμε, επίσης, την προσπάθεια για δημιουργία συνείδησης ασφάλειας μεταξύ των μαθητών όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης, δημόσιας και ιδιωτικής. Ήδη, στο πλαίσιο της Εκπαιδευτικής Μεταρρύθμισης έχει ενταχθεί στα αναλυτικά προγράμματα εκπαίδευσης, μάθημα με τίτλο Αγωγή Υγείας στην ύλη του οποίου συμπεριλαμβάνονται και τα θέματα ασφάλειας και υγείας στην εργασία.
Παρόλο που έχουμε ακόμη πολύ δρόμο να διανύσουμε ως κοινωνία μέχρι την εξάλειψη ή τη δραστική μείωση των εργατικών ατυχημάτων, τα αποτελέσματα των δράσεων αυτών άρχισαν ήδη να φαίνονται. Στο πλαίσιο πανευρωπαϊκής έρευνας που διεξήγαγε ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία το 2009, το 67% των Κυπρίων εργαζομένων δήλωσε ότι είναι αρκετά πληροφορημένο για τα θέματα ασφάλειας και υγείας στην εργασία και το 71% δήλωσε ότι κατά την τελευταία πενταετία οι συνθήκες ασφάλειας και υγείας στην εργασία έγιναν καλύτερες ή πολύ καλύτερες. Οι ευρωπαϊκοί μέσοι όροι είναι αντίστοιχα 66% και 57%.
Οι υποχρεώσεις της επόμενης χρονιάς μάς επιβάλλουν να εργαστούμε σε εντονότερους ακόμη ρυθμούς. Όπως είναι γνωστό, το δεύτερο εξάμηνο του 2012, η Κύπρος θα αναλάβει την Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στη διάρκεια της Προεδρίας, το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας θα προεδρεύσει της Ομάδας Εργασίας σε θέματα που εμπίπτουν στις αρμοδιότητές του. Εργαζόμαστε για να έχουμε μία επιτυχημένη Προεδρία. Με την ευκαιρία αυτή θέλω να καλέσω τις οργανώσεις των κοινωνικών εταίρων και όλους τους συνεργαζόμενους φορείς, να συμβάλουν με κάθε τρόπο στις προσπάθειες που καταβάλλονται από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων για την επιτυχία της Προεδρίας της Κυπριακής Δημοκρατίας, οι οποίες θα είναι προς όφελος της πατρίδας μας.
Με τις παραπάνω σκέψεις, κηρύσσω τη λήξη της Εβδομάδας Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία 2011. Συγχαίρω όλους όσοι βραβεύθηκαν και όλους όσοι έλαβαν μέρος στους διαγωνισμούς που προκήρυξε το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας, καθώς και όλους όσοι συνέβαλαν στην επιτυχία της εκστρατείας.
