Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας παρέθεσε συνέντευξη Τύπου μετά τη λήξη των εργασιών της Άτυπης Διάσκεψης για την Κύπρο, στη Γενεύη
Υπό τις περιστάσεις και λαμβάνοντας υπόψη τις αξιώσεις της άλλης πλευράς ήταν μια επιτυχής διαχείριση από πλευράς Γενικού Γραμματέα και επιτυχής από δικής μας πλευράς, ώστε να αποφευχθούν οι στόχοι που έθεσε η Τουρκία και για τους οποίους παρέστη στην Άτυπη Διάσκεψη, είπε σήμερα ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Νίκος Αναστασιάδης.
Σε συνέντευξη Τύπου που παρέθεσε σήμερα μετά τη λήξη των εργασιών της Άτυπης Διάσκεψης για την Κύπρο που συγκάλεσε ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών κ. Αντόνιο Γκουτέρες στις 27 με 29 Απριλίου, στη Γενεύη, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, κατά την εναρκτήρια του αναφορά, είπε ότι «η εδώ παρουσία μας οφείλεται στην πρόσκληση του Γενικού Γραμματέα για τη σύγκληση της Άτυπης Πενταμερούς Διάσκεψης στην παρουσία των Ηνωμένων Εθνών και παρατηρητών αξιωματούχων της ΕΕ, προκειμένου να διερευνηθεί το ενδεχόμενο εξεύρεσης κοινού εδάφους, ώστε να δοθεί η ευκαιρία επανάληψης ενός ουσιαστικού διαλόγου, με στόχο πάντα την εξεύρεση λύσης στο πλαίσιο, όπως καθορίζεται από τις αποφάσεις των Ηνωμένων Εθνών, τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας, τις συμφωνίες κορυφής, τις κατά καιρούς συγκλίσεις, τη δήλωση της 11ης Φεβρουαρίου 2014, τις παραμέτρους του Γενικού Γραμματέα, την κοινή δήλωση της 25ης Νοεμβρίου 2019 μεταξύ του Γενικού Γραμματέα και των δύο ηγετών και της επιστολής που έστειλε ο Γενικός Γραμματέας στις 26 Οκτωβρίου προς τους δύο ηγέτες διά της οποίας έλεγε ότι καλεί τα μέρη να συνεργαστούν, ώστε, λαμβάνοντας υπόψη το μέχρι σήμερα επιτευχθέν έργο, να εξευρεθεί μια λύση που να ανταποκρίνεται στις προδιαγραφές των όσων τα Ηνωμένα Έθνη έχουν καθορίσει, αλλά και οι κατά καιρούς συμφωνίες κορυφής.
Κατά τη διάρκεια της εδώ παρουσίας μας, η δική μας πλευρά με απόλυτη συνέπεια στα όσα μέχρι σήμερα διεκήρυττε, πρόβαλε, αλλά και με εποικοδομητικές προτάσεις, συνέβαλε ώστε να επιτευχθεί σωρεία συγκλίσεων.
Ταυτόχρονα, μέσα από τεκμηριωμένες θέσεις έχουμε καταρρίψει δημόσιους ισχυρισμούς της τουρκοκυπριακής κοινότητας ή της τουρκικής πλευράς περί τάχα περιφρόνησης ή αδιαφορίας διά της θέσης ή της ανασφάλειας που αισθάνεται η τουρκοκυπριακή κοινότητα. Ανέπτυξα σε έκταση τις όσες συγκλίσεις έχουν επιτευχθεί που απολύτως διαψεύδουν τις τουρκικές θέσεις.
Η τουρκοκυπριακή πλευρά και η Τουρκία κατ’ αντίθεση των όσων έχω προαναφέρει, κατ’ αντίθεση των ψηφισμάτων των παραμέτρων ευρύτερα, που καθορίζουν ποια πρέπει να είναι η μορφή λύσης του Κυπριακού, πρόβαλε την αξίωση πως η οποιαδήποτε διαπραγμάτευση θα έπρεπε να επικεντρωθεί στην αναγνώριση κυριαρχικών δικαιωμάτων της τουρκοκυπριακής κοινότητας είτε την επίτευξη λύσης που θα βασίζεται στην αναγνώριση δύο κρατών είτε ευρύτερα ή με λιγότερα λόγια, θα ξέφευγε των εντολών και των παραμέτρων των ψηφισμάτων αλλά και των εντολών που ο Γενικός Γραμματέας έχει από το Συμβούλιο Ασφαλείας.
Εκφράζω την ικανοποίηση μου διότι ο Γενικός Γραμματέας τήρησε άψογη στάση και ήταν σαφέστατος προς την τουρκοκυπριακή κοινότητα και προς την Τουρκία ότι ανάλογη με την επιζητούμενη λύση δεν υπάρχει περίπτωση να αναγνωριστεί είτε από τα Ηνωμένα Έθνη ή ακόμα και την ΕΕ. Συνεπώς, ήταν κάτι το ανέφικτο και έπρεπε να συνειδητοποιήσουν ότι δεν μπορούσε να εκφύγει των εντολών που έχει από το Συμβούλιο Ασφαλείας και πως είναι απόλυτα δεσμευμένος από τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών και τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας.
Τον ευχαριστώ. Και εκφράζω την ικανοποίησή μου διότι παρά την εμμονή της τουρκικής κοινότητας, δεν εγκατέλειψε, όπως και ο ίδιος δήλωσε, την προσπάθεια, επιθυμώντας να δώσει μια συνέχεια στην προσπάθεια που κατέβαλε στην παρούσα φάση της άτυπης συνόδου, προκειμένου στο μεσοδιάστημα να μεσολαβήσουν οι αναγκαίες διαβουλεύσεις ώστε εντός των ελαχίστων επομένων μηνών να πραγματοποιηθεί μια δεύτερη άτυπη σύνοδος, προκειμένου να συνεχίσουν οι προσπάθειες για εξεύρεση κοινού εδάφους για επανέναρξη των συνομιλιών.
Κατέστησε σαφές πως δεν θα μπορούσε να προσφύγει, όπως του ζητήθηκε από τουρκοκυπριακής και τουρκικής πλευράς, στο Συμβούλιο Ασφαλείας για αλλαγή όρων εντολής και αυτό ήταν επίσης μια θετική συμβολή σε αυτό που στόχος ήταν και η σύγκληση της Άτυπης, δηλαδή η εξεύρεση κοινού εδάφους για συνέχιση του διαλόγου, όπως ήταν και η δική μας αξίωση, από εκεί που έμεινε στο Κραν Μοντανά.
Υπό τις περιστάσεις και λαμβάνοντας υπόψη τις αξιώσεις της άλλης πλευράς ήταν μια επιτυχής διαχείριση από πλευράς Γενικού Γραμματέα και επιτυχής από δικής μας πλευράς ώστε να αποφευχθούν οι στόχοι που έθεσε η Τουρκία και για τους οποίους παρέστη στην Άτυπη Σύνοδο της Γενεύης.
Αυτό που θέλω να διαβεβαιώσω όλους τους συμπολίτες μας είναι πως θα συνεχίσουμε με την ίδια συνέπεια να εργαζόμαστε ώστε να εξευρεθεί μια λύση που θα επανενώνει την πατρίδα μας, που θα δημιουργεί ένα λειτουργικό κράτος στη βάση της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας, που θα διασφαλίζει τα ανθρώπινα δικαιώματα του συνόλου και δεν θα αγνοεί ότι η Κύπρος είναι και θα παραμείνει κράτος μέλος της ΕΕ και συνεπώς, θα πρέπει όχι μόνο να είναι λειτουργική και έναντι της ΕΕ αλλά να μην παραγνωρίζει το ευρωπαϊκό κεκτημένο, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις βασικές ελευθερίες που δεν αφορούν μόνο τους Ελληνοκυπρίους, αλλά και τους Τουρκοκύπριους.
Θα ήθελα να ευχαριστήσω και τον Έλληνα Υπουργό Εξωτερικών του οποίου η συμπαράσταση και η στήριξη ήταν απόλυτα άψογη και σε πλήρη συνάρτηση και συνεννόηση με τις δικές μας προσπάθειες. Θα ήταν παράλειψη αν δεν ανέφερα ότι προς την ίδια κατεύθυνση κινείτο και η αγγλική αντιπροσωπεία και εκφράζω ευχαριστίες προς τον κ. Ράαμπ και δεν μιλώ για κάποιες επιμέρους απόψεις που μπορεί να έχουν, αλλά για την ουσία, ότι σε καμιά των τοποθετήσεων τους δεν ξέφευγαν των πλαισίων που καθορίζονται από τα Ηνωμένα Έθνη ή τη συμφωνημένη βάση λύσης, δηλαδή ότι η προσβλεπόμενη να δημιουργήσει προοπτικές για τον λαό της Κύπρου είναι η μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας σε μια διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία. Ταυτόχρονα, θα ήταν παράλειψη αν δεν ανέφερα τη στήριξη, κατά την εδώ παρουσία ύστερα από παρέμβαση του Υπουργού Εξωτερικών προς τα πέντε Μόνιμα Μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας και την ΕΕ. Ήταν μια αποφασιστική και ενεργός ανταπόκριση στην έκκληση και ενημέρωση που έτυχαν για αξιώσεις της τουρκικής και τουρκοκυπριακής πλευράς.
Ευχαριστώ, επίσης, για τον θετικό ρόλο που διαδραμάτισαν τα μέλη του Εθνικού Συμβουλίου. Πλήρως υπεύθυνη η στάση, μακράν οποιασδήποτε έστω και διαφορετικής άποψης. Ήταν μια στάση ευθύνης και οφείλω να το αναγνωρίσω και να εκφράσω τις ευχαριστίες μου.
Ευχαριστίες εκφράζω και προς τη διαπραγματευτική ομάδα, είτε παρίστατο είτε και στην υπόλοιπη ομάδα στην Κύπρο ,διότι μέσα από την τεκμηριωμένη ανάλυση των θέσεων μας ενίσχυσαν τη φαρέτρα επιχειρημάτων, ώστε να επιτύχουμε αυτό που απετράπη, δηλαδή αυτό που η τουρκική πλευρά επεδίωκε. Πιθανότατα να υπάρχουν θριαμβολογίες από τουρκοκυπριακής πλευράς ότι για πρώτη φορά τέθηκε το θέμα δύο κρατών. Το θέμα δεν είναι τι θέτεις ή τι διεκδικείς αλλά πόσο είναι δυνατόν να το πετύχεις όταν έρχεσαι σε αντίθεση με τη διεθνή κοινότητα, το Συμβούλιο Ασφαλείας, την ΕΕ. Και οι απαντήσεις που δόθηκαν προς την Τουρκία και την τουρκοκυπριακή πλευρά ήταν σαφείς: δεν υπάρχει περίπτωση επιτυχίας της όποιας απόπειρας η Τουρκία ή η τουρκοκυπριακή πλευρά επιδιώκει. Ήταν κάτι που επισημάνθηκε από τον Γενικό Γραμματέα, ότι αν δεν υπάρξει λύση στη βάση και στις προδιαγραφές όπως έχουν καθοριστεί από τα Ηνωμένα Έθνη, θα συνεχίσουν στην παρούσα κατάσταση, απομονωμένοι, όπως οι ίδιοι ισχυρίζονται, από την υπόλοιπη διεθνή κοινότητα.
Θα ήθελα να παρακαλέσω ευρύτερα τον κυπριακό λαό να έχει εμπιστοσύνη στην πολιτική ηγεσία, να αποφύγουμε τις όποιες τριβές μεταξύ μας, αυτό που υπερέχει είναι η ενότητα προς αποτροπή των εμφανών επιδιώξεων της άλλης πλευράς και ενωμένοι να δώσουμε τη μάχη, προκειμένου να δούμε την πατρίδα μας να επανενώνεται, να αποτραπούν τα όποια νέα τετελεσμένα και προς αυτή την κατεύθυνση οφείλω να πω ότι τόσο κατά τη διάρκεια της ολομέλειας έχω επισημάνει στον Γενικό Γραμματέα και τον Βρετανό Υπουργό Εξωτερικών και στις παράλληλες ενέργειες του Υπουργού Εξωτερικών επισημάνθηκε, ότι δεν αναμένεται ανοχή από δικής μας πλευράς στη δημιουργία νέων τετελεσμένων. Ενόσω εκκρεμεί η προσπάθεια του Γενικού Γραμματέα θα πρέπει όλοι να απέχουν από οτιδήποτε μπορεί να αποτελεί πρόκληση ή ανατροπή του επιβαλλόμενου να υπάρχει θετικού κλίματος.
Θέλω να είμαι σαφής ότι ενδεχόμενη προσπάθεια δημιουργίας νέων τετελεσμένων είτε επί του εδάφους είτε της θαλάσσης θα είναι αιτία μη συμμετοχής σε ανάλογες προσπάθειες του Γενικού Γραμματέα, όχι εξαιτίας του Γενικού Γραμματέα αλλά εξαιτίας των συμπεριφορών της Τουρκίας».
Ερωτηθείς ποιες οι προοπτικές επιτυχίας μιας νέας διάσκεψης με αυτά τα δεδομένα και τις θέσεις της τουρκικής πλευράς, ο Πρόεδρος είπε ότι «από δικής μας πλευράς θα συνεχίσει η εκστρατεία διαφώτισης των Μονίμων Μελών και μη μονίμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας, των ηγετών της ΕΕ, αλλά και όλων των φίλων χωρών και όχι μόνο, για τα όσα διημείφθησαν και τι οι αξιώσεις της Τουρκίας και της τουρκοκυπριακής πλευράς προβάλλουν.
Από πλευράς του Γενικού Γραμματέα είμαι βέβαιος ότι θα γίνουν προσπάθειες μέσω εντεταλμένων εκπροσώπων του, ενδεχομένως της κας Λουτ, ώστε να γίνει η προεργασία για να έχει προοπτικές επιτυχίας η επόμενη διάσκεψη».
Σε άλλη ερώτηση ο Πρόεδρος είπε ότι «αν υπάρχει εμμονή σε κάτι άλλο από ό,τι τα ψηφίσματα και η εντολή του Γενικού Γραμματέα, σημαίνει ότι μια προσπάθεια θα ήταν άσκοπη και άστοχη. Συνεπώς η προσπάθεια του Γενικού Γραμματέα είναι να δει πώς μπορούν να συνεχίσουν οι διαπραγματεύσεις, προκειμένου να επιτευχθεί λύση στη βάση των ψηφισμάτων και των όρων εντολής που έχει από το Συμβούλιο Ασφαλείας».
Σε ερώτηση, είπε ότι με τις κινήσεις που θα γίνουν από δικής μας πλευράς προς κάθε κατεύθυνση θα δούμε πώς κάμπτεται η τουρκική αδιαλλαξία για να έχουμε προοπτική για να είναι η νέα άτυπη διάσκεψη επιτυχής, όχι λαμβάνοντας υπόψη τους στόχους που θέτει η τουρκοκυπριακή πλευρά, αλλά την επιθυμία του κυπριακού λαού, Ελληνοκυπρίων, και Τουρκοκυπρίων τους οποίους δεν εκφράζει στον βαθμό που ισχυρίζεται ο κ. Τατάρ.
Ερωτηθείς αν με τα όσα κατέθεσε η τουρκική πλευρά παραμένει εφικτή η διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία, ο Πρόεδρος είπε ότι «δεν υπάρχει άλλη μορφή λύσης που μπορεί να αποτελεί συνέχεια της Κυπριακής Δημοκρατίας και να δώσει την προοπτική ευημερίας και ειρηνικής συμβίωσης των δύο κοινοτήτων. Ξεκαθαρίζω για άλλη μια φορά πως επιδίωξη είναι αυτή η μετεξέλιξη να επιτρέπει τη λειτουργικότητα του κράτους για να μπορεί να έχει βιωσιμότητα, να είναι συμβατή με το ευρωπαϊκό κεκτημένο για να μπορεί να λειτουργήσει και εντός της ΕΕ».
Σε άλλο σημείο των δηλώσεων του είπε ότι θα σταλεί επιστολή στον Γενικό Γραμματέα, αλλά και στα Μόνιμα Μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας, στην ΕΕ και σε σωρεία άλλων «για να ενημερωθούν πλήρως και για τους ισχυρισμούς και για τις τεκμηριωμένες δικές μας απαντήσεις για το πόσο δεν ευσταθούν αυτοί οι ισχυρισμοί».
Ερωτηθείς αν υπήρξε παρέμβαση κάποιων χωρών ή από την ΕΕ για να βοηθήσουν, ο Πρόεδρος είπε ότι έγινε με γραπτό μήνυμα σαφής παρέμβαση χθες από τον Ύπατο Εκπρόσωπο της ΕΕ κ. Μπορέλ.
Κληθείς να σχολιάσει αναφορά του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών ότι στη γεωμετρία δεν τετραγωνίζεται ο κύκλος, αλλά στην πολιτική μπορεί να γίνει, ο Πρόεδρος είπε ότι «ως παράδειγμα, θα μπορούσε να είναι μια κατοικία υπό μορφή κύκλου αλλά γίνεται ορθογώνια. Το ζήτημα είναι ότι παραμένει κατοικία. Μια και ενιαία κατοικία. Αν επιχειρήσει κάποιος να τη διαχωρίσει ή να εκδώσει ξεχωριστούς τίτλους δύο κατοικιών, αυτό σημαίνει ότι εκφεύγει του αρχικού σχεδιασμού. Είναι απλά το πώς τετραγωνίζεται ο κύκλος στην πολιτική. Κάποιες των ανησυχιών της μιας πλευράς, να βρεθεί τρόπος να ξεπεραστούν αν υπάρχουν γνήσιες ανησυχίες ή να αποτραπούν ενδεχόμενες στοχεύσεις με βάση άλλες πολιτικές».
Ερωτηθείς τι θα γίνει αν στην επόμενη διάσκεψη έχουμε επανάληψη του ίδιου σκηνικού και γιατί δεν αξιοποιείται η πρόταση του ΑΚΕΛ σε ό,τι αφορά το μείζον θέμα της πολιτικής ισότητας και το θέμα των υδρογονανθράκων, είπε ότι «τι σχέση έχουν η αξίωση για δύο ανεξάρτητα κράτη με μια πρόταση που δείχνει καλή θέληση. Δεν παραγνωρίζω οτιδήποτε τα κόμματα εισηγούνται, αλλά το κάθε ένα κατά τη διάρκεια της διαπραγμάτευσης και εάν και εφόσον ικανοποιούνται ανάλογες αξιώσεις που αφορούν την ελληνοκυπριακή κοινότητα».
Διερωτήθηκε ακόμα αν οι προτάσεις του ΑΚΕΛ θα απέτρεπαν την τουρκοκυπριακή ηγεσία από το να θέσει θέμα δύο κρατών έχοντας υπόψη τους στόχους της στρατηγικής και της πολιτικής της Τουρκίας και της λύσης που επιδιώκει.
Σε άλλη ερώτηση ο Πρόεδρος είπε ότι ανέφερε στον Γενικό Γραμματέα ότι ουδέποτε αρνήθηκε το δικαίωμα της θετικής ψήφου στις περιπτώσεις που επηρεάζουν την τουρκοκυπριακή κοινότητα, ενώ με τη σύνθεση της κάτω βουλής και την ίση αριθμητική εκπροσώπηση των Τουρκοκυπρίων στη Γερουσία, τις ειδικές πλειοψηφίες που απαιτούνται για ειδικά θέματα ενδιαφέροντος της κάθε κοινότητας «επιπροσθέτως διασφαλίζεται η πολιτική ισότητα. Συνεπώς, υπήρξε τεκμηρίωση, όχι απλώς αναφορά στα ψηφίσματα και στις γενικές αρχές. Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσεται και η πρόταση μου για αποκέντρωση και ενίσχυση των εξουσιών των συνιστωσών πολιτειών ώστε να υπάρχει η λιγότερη δυνατή ανησυχία».
Πρόσθεσε ότι για την εισήγηση του για ουσιαστικά μέτρα, ως απάντηση στα περί τάχα απομόνωσης των Τουρκοκυπρίων, είπε στην άλλη πλευρά πως «αν θέλετε να μην αισθάνεστε απομονωμένοι αποδεχθείτε τι εισηγούμαι, δηλαδή το αεροδρόμιο της Τύμπου να τεθεί υπό τη διοίκηση των Ηνωμένων Εθνών, η προστασία της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου υπό τη διοίκηση των Ηνωμένων Εθνών, το λιμάνι της Αμμοχώστου να λειτουργεί με βάση το πρωτόκολλο 10 με την εποπτεία της ΕΕ και ταυτόχρονα να επιτρέπεται ο κατάπλους σε τουρκικούς λιμένες πλοίων που φέρουν την κυπριακή σημαία. Ένα άλλο στοιχείο ήταν ακόμα και η διασφάλιση των Τουρκοκυπρίων για τους φυσικούς πόρους επαναλαμβάνοντας την πρόταση μου, πέραν των συγκλίσεων που είχαν επιτευχθεί μεταξύ Χριστόφια – Ταλάτ, πέραν της νομοθεσίας για το εθνικό ταμείο υδρογονανθράκων, και της δικής μου πρότασης για κατάθεση των όποιων εσόδων προς όφελος της τουρκοκυπριακής κοινότητας αρκεί η Τουρκία να αναγνωρίσει την ΑΟΖ της Δημοκρατίας. Η Τουρκία με την επέμβασή της αποστερεί την προοπτική στις δύο κοινότητες να αξιοποιήσουν τον θαλάσσιο πλούτο εφόσον μειώνεται κατά 40% η ΑΟΖ».
Κληθείς να σχολιάσει αναφορά του Τσαβούσογλου περί κολλημένου βινυλίου σε σχέση με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είπε ότι «υπάρχουν πιο σύγχρονα μέσα μετάδοσης. Ο κ. Τσαβούσογλου φαίνεται να είναι της εποχής των γραμμοφώνων».
Σε άλλη ερώτηση είπε ότι «αυτό που πρέπει εμείς να κάνουμε είναι να εργαστούμε συστηματικά ώστε να εμπεδωθεί ότι αυτή η αξίωση (περί δύο κρατών) των Τούρκων και των Τουρκοκυπρίων δεν έχει βάση».
Τέλος, σε ερώτηση για το θέμα της άρνησης του κ. Τατάρ για διορισμό ειδικού απεσταλμένου του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών για το Κυπριακό, ο Πρόεδρος είπε ότι «δεν ήταν μόνο η θέση του κ. Τατάρ, ήταν και της Τουρκίας, διότι ο Γενικός Γραμματέας θα διόριζε ειδικό απεσταλμένο ως η εντολή του Συμβουλίου Ασφαλείας. Και η εντολή του Συμβουλίου Ασφαλείας ήταν να κινηθεί στο πλαίσιο της εξεύρεσης λύσης όπως καθορίζεται από τα Ηνωμένα Έθνη. Και αρνήθηκαν διότι θεώρησαν ότι μειώνεται η αξίωση για αναγνώριση για τον στόχο που έθεσαν για δύο κράτη».
