Για τα νομοσχέδια αύξησης των προστίμων σε σχέση με παραβίασεις του περί Λοιμοκάθαρσης Νόμου, όπως αυτά συζητήθηκαν την Τετάρτη 3 Ιουνίου 2020 σε συνεδρία της Επιτροπής Νομικών της Βουλής, μίλησε στην εκπομπή «Πρωινό Δρομολόγιο» του Τρίτου Προγράμματος ΡΙΚ ο Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως κ. Γιώργος Σαββίδης.
Το κείμενο των ερωτωαπαντήσεων έχει ως ακολούθως:
Ερώτηση: Τώρα που σταδιακά επιστρέφουμε σε κανονικούς ρυθμούς, γιατί χρειάζεται να συζητηθούν και να ψηφιστούν πιο αυστηρά μέτρα για όσους παραβιάζουν τον περί Λοιμοκαθάρσης Νόμο;
Απάντηση: Είναι γεγονός ότι αυτό μπορεί να φαίνεται οξύμωρο, αλλά η πραγματικότητα είναι πως στο στάδιο αυτό είναι που χρειάζονται τα πιο αυστηρά μέτρα. Στο στάδιο του εγκλεισμού και των μεγάλων περιοριστικών μέτρων, ο κίνδυνος κάποιος να έρθει σε επαφή με κάποιο άλλο άτομο και να μεταδοθεί ο ιός ήταν υπαρκτός κι έπρεπε να ληφθούν τόσο τα μέτρα που λάβαμε όσο και τα πρόστιμα που επιβλήθηκαν. Αν θυμάστε, αρχικά, ο περί Λοιμοκάθαρσης Νόμος δεν προέβλεπε καθόλου εξώδικο πρόστιμο. Στη συνέχεια, εισήχθηκε το πρόστιμο των €150 και αργότερα, αφού αυτό κρίθηκε ως ανεπαρκές, διαφοροποιήθηκε στα €300. Πιστεύω, κι αυτή είναι και η εντύπωση που υπάρχει, ότι το ποσό των €300 ως εξώδικο πρόστιμο ήταν το κατάλληλο ποσό για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης. Από την ώρα όμως που αρχίζει η χαλάρωση των μέτρων– που επιτεύχθηκε χάρις στην πειθαρχία και τη σωστή συμπεριφορά των συμπολιτών μας, για την οποία πρέπει να τους ευχαριστήσουμε – και ήδη χθες στο Υπουργικό αποφασίσαμε το τρίτο στάδιο χαλάρωσης, είναι πολύ σημαντικό να διατηρήσουμε ότι με θυσίες καταφέραμε. Κι εδώ είναι που επισέρχεται μια άλλη παράμετρος που είναι πολύ σημαντική κι αφορά στο πόσο πολύ σημαντικό είναι στο στάδιο αυτό όπου επαναδραστηριοποιούνται επιχειρήσεις, οι οποίες εξυπηρετούν μεγάλο αριθμό κόσμου, να βεβαιωθούμε ότι όλοι αυτοί οι ιδιοκτήτες των επιχειρήσεων θα τηρούν τα πρωτόκολλα υγείας, έτσι ώστε ανθρώπινες ζωές να μην τεθούν σε κίνδυνο. Διότι άλλο είναι να πάμε 2-3 άτομα στην παραλία και να ξαπλώσουμε στην άμμο και να είμαστε κοντά ο ένας στον άλλον ενώ απαγορεύεται, κι άλλο να είσαι ιδιοκτήτης εστιατορίου και να μην τηρείς τους κανόνες ασφαλείας και τα πρωτόκολλα που έχει θέσει το Υπουργείο Υγείας.
Υπάρχει μεγάλος κίνδυνος η αμέλειά σου, οι πράξεις και οι ενέργειές σου κατά παράβαση των Κανονισμών, να διασπείρουν τον ιό σε πολύ μεγάλο αριθμό ατόμων. Είναι γι’ αυτό ακριβώς που κρίναμε ότι έπρεπε το πρόστιμο των €300 να αυξηθεί κατά τρόπο σημαντικό, έτσι ώστε να είναι αποτρεπτικό για τους ιδιοκτήτες επιχειρήσεων, είτε αναφερόμαστε σε εστιατόρια και μπαρ, είτε σε ξενοδοχεία και χώρους δεξιώσεων. Τονίζω πως είναι σημαντικό να τηρούνται αυτά τα πρωτόκολλα, διότι η οποιαδήποτε παράλειψη θέτει σε κίνδυνο πάρα πολύ κόσμο. Έχουμε δει φωτογραφίες στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης από νυχτερινά μαγαζιά σε όλες τις επαρχίες όπου, αντί να τηρούνται οι Νόμοι και οι Κανονισμοί, θαμώνες στέκονταν και χόρευαν σε πολύ κοντινές αποστάσεις. Για τούτο και είναι πολύ σημαντικό να υπάρχουν αποτρεπτικά μέτρα για τους ιδιοκτήτες αυτών των επιχειρήσεων, κι αυτό ακριβώς σκοπεί το νομοσχέδιο που κατατέθηκε στη Βουλή.
Ερώτηση: Οι νέες ποινές προβλέπουν φυλάκιση μέχρι ένα χρόνο όπως και κλείσιμο επιχειρήσεων. Ένα μέτρο που φάνηκε στους βουλευτές πολύ αυστηρό. Πώς το σχολιάζετε;
Απάντηση: Είχαμε μια πολύ εποικοδομητική συζήτηση, όπως κάναμε καθ’ όλη τη διάρκεια της θητείας μου στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Νομικών. Υπάρχουν απόψεις και ενδεχομένως κάποιος μπορεί να πει ότι τα μέτρα είναι πολύ αυστηρά, κάποιος άλλος ότι δεν θα έπρεπε να είναι λιγότερο αυστηρά. Η φιλοσοφία είναι να αυξηθεί το μέγιστο πρόστιμο που μπορεί επιβάλει το Δικαστήριο σε περίπτωση που η υπόθεση οδηγηθεί στο Δικαστήριο. Διότι, θυμίζω, πως ο περί Λοιμοκάθαρσης Νόμος είναι ένας απηρχαιωμένος νόμος, ο οποίος ίσχυε από Αγγλοκρατίας κι αυτή ίσως να είναι και η πρώτη φορά που χρησιμοποιείται σε τόσο συστηματική και ουσιαστική βάση. Συναφώς, τα πρόστιμα που προέβλεπε ήταν καθορισμένα με τα δεδομένα μίας προηγούμενης εποχής. Εξ ου και κρίθηκε ότι το ποσό που προνοούσε θα έπρεπε να διαφοροποιηθεί. Ως εκ τούτου, η πρότασή μας για αύξηση της προβλεπόμενης ποινής για παραβιάσεις του περί Λοιμοκάθαρσης Νόμου είναι, από 6 μήνες φυλάκιση που ισχύει σήμερα, σε μέχρι 1 χρόνο ποινή φυλάκισης και/ή πρόστιμο που δεν υπερβαίνει τις €50.000, από τις €3.000 που ισχύει σήμερα.
Επίσης με τα νομοσχέδια, εισάγεται μια άλλη σειρά εξώδικων προστίμων για ιδιοκτήτη ή διαχειριστή επιχείρησης ή οποιουδήποτε άλλου χώρου όπου διεξάγεται οικονομική δραστηριότητα σε σχέση με αγαθά ή υπηρεσίες, όπου την πρώτη φορά παράβασης, ο ιδιοκτήτης θα κληθεί να πληρώσει €2.000, τη δεύτερη €4.000, την τρίτη €8.000 και μετά υπάρχει η δυνατότητα, ή και ενωρίτερα ακόμα εάν αυτό κριθεί σκόπιμο από τον Αρχηγό Αστυνομίας, να ζητηθεί από το Δικαστήριο η έκδοση μονομερούς διατάγματος για αναστολή λειτουργίας της επιχείρησης από το Δικαστήριο. Δηλαδή, χωρίς ειδοποίηση προς τον ιδιοκτήτη της επιχείρησης, το Δικαστήριο – κι όχι ο Αρχηγός Αστυνομίας ή οποιοσδήποτε άλλος – θα αναστέλλει τη λειτουργία της επιχείρησης. Αυτά διότι γνώμονας και μόνος σκοπός και στόχος μας είναι η προστασία της υγείας του λαού.
Ερώτηση: Διότι ναι μεν άρθηκαν μέτρα και θα αρθούν και τα εναπομείναντα μέτρα, αλλά τα πρωτόκολλα θα υπάρχουν.
Απάντηση: Είναι γεγονός ότι κάναμε πολλή δουλειά και όλοι μας κάναμε πολλές θυσίες για να φθάσουμε μέχρι εδώ. Είναι λοιπόν κρίμα να αφήσουμε μια ανεξέλεγκτη χαλάρωση να δημιουργήσει πρόβλημα.
Ερώτηση: Υπάρχουν αντιδράσεις κ. Υπουργέ κι από τους επιχειρηματίες. Λένε ότι δεν μπορούν να ελέγξουν τους πελάτες και τον κόσμο, κι ότι στο τέλος οι ιδιοκτήτες είναι που θα την πληρώνουν. Ποιος θα ελέγχει; Διότι δεν μπορούμε να αναθέσουμε στην Αστυνομία κι αυτούς τους ελέγχους.
Απάντηση: Μας προβληματίζει πώς θα γίνεται ο έλεγχος. Η Αστυνομία πάσχει από σοβαρή υποστελέχωση αυτή τη στιγμή. Όμως, στο πλαίσιο των δυνατοτήτων μας και μετά την επέκταση του περί Λοιμοκάθαρσης Νόμου κατά τρόπον που να επιτρέπει τη διεξαγωγή ελέγχων κι από λειτουργούς άλλων Υπηρεσιών, έχουμε οργανώσει μία ομάδα, η οποία απαρτίζεται τόσο από Αστυνομικούς όσο και από λειτουργούς άλλων Υπηρεσιών. Έχω ήδη συζητήσει με τους συναδέλφους, τον Υπουργό Υγείας και τον Υφυπουργό Τουρισμού, κι έχει γίνει ένας συντονισμός μεταξύ των λειτουργών του Υπουργείου Υγείας και των λειτουργών του Υφυπουργείου Τουρισμού, οι οποίοι μαζί με την Αστυνομία θα προβαίνουν σε εντατικούς ελέγχους. Αυτό έχει ήδη ξεκινήσει από την προηγούμενη εβδομάδα και έγιναν αρκετές καταγγελίες για παραβιάσεις. Όμως αποσαφηνίζω πως, εάν ο ιδιοκτήτης της επιχείρησης τηρεί τα πρωτόκολλα και λαμβάνει τα μέτρα, και κάποιος από τους πελάτες παραβεί τους κανονισμούς, τότε είναι ο πελάτης που θα υπόκειται στο πρόστιμο των €300 κι όχι ο ιδιοκτήτης της επιχείρησης.
Ερώτηση: Εντούτοις, δεν πρέπει να φθάσουμε στο σημείο να πρέπει να κάνουμε Επιτροπές για τα πρόστιμα, όπως έγινε το προηγούμενο διάστημα με υποθέσεις να καταλήγουν στον Γενικό Εισαγγελέα. Μήπως υπάρχουν περιπτώσεις να ακυρωθούν κάποια από αυτά τα πρόστιμα που επιβλήθηκαν;
Απάντηση: Χθες στη Βουλή αναδείχθηκε ένας αριθμός υποθέσεων για τις οποίες πολίτες υπέβαλλαν ενστάσεις στην Αστυνομία. Ωστόσο, έχουμε την τάση να αναδεικνύουμε την εξαίρεση όχι ως εξαίρεση του κανόνα, αλλά γενικευμένα. Κι επεξηγώ: σε ένα σύνολο περίπου 1 εκατομμυρίου ελέγχων της Αστυνομίας, έγιναν περίπου 11.000 καταγγελίες. Από αυτές τις καταγγελίες, υπήρξαν μερικές εκατοντάδες παράπονα προς την τριμελή Επιτροπή. Τα παράπονα αυτά εξετάστηκαν από την τριμελή Επιτροπή, η οποία έκρινε και υπέβαλε εισήγηση προς τον Γενικό Εισαγγελέα, όπως για 220 εξ αυτών να μην προχωρήσει η καταγγελία. Αντιλαμβάνεστε ότι αυτός είναι ένας πολύ μικρός αριθμός. Όταν έχεις ένα αστυνομικό Σώμα, με τόσες χιλιάδες άτομα και με συνεργασία λειτουργών άλλων Υπηρεσιών, οι οποίοι ενδεχομένως πρώτη φορά να εκτέλεσαν τέτοιου είδους καθήκοντα, το γεγονός ότι καταφέραμε αφενός, να ελέγξουμε την επιτήρηση των μέτρων κατά τρόπο που πρέπει να ομολογήσω ότι εμένα με ικανοποιεί και αφετέρου, να έχουμε ένα τόσο περιορισμένο αριθμό παραπόνων, δεικνύει ότι έγινε σωστά η δουλειά και είμαι ευτυχής γι’ αυτό.
Ερώτηση: Οι ποινές δεν είναι όμως υπερβολικές;
Απάντηση: Θα απαντήσω φέροντας ένα παράδειγμα. Εάν ένας χώρος διασκέδασης φιλοξενήσει 1000 ή 800 ή 500 άτομα και του επιβάλεις πρόστιμο €300, σίγουρα θα το πληρώσει με τη μεγαλύτερη χαρά διότι τα €300 είναι μάλλον ασήμαντο ποσό. Θέλω όμως να τονίσω ότι δεν αποσκοπούμε ούτε στο να πάρουμε χρήματα, ούτε να κάνουμε φοροεισπρακτική πολιτική, ούτε να δημιουργήσουμε φοβία στον κόσμο. Επειδή όμως δεν μπορεί να υπάρχει έλεγχος σε κάθε νυχτερινό κέντρο ή εστιατόριο ή ξενοδοχείο όλες τις ώρες, η ύπαρξη αποτρεπτικών ποινών είναι κατά την άποψή μου, καθώς και κατά την άποψη του Υπουργικού Συμβουλίου, μια αναγκαιότητα για να διασφαλίσουμε τη δημόσια υγεία και όλα αυτά που με τόσους κόπους και θυσίες πετύχαμε.
Ερώτηση: Υπάρχει κάποιο διάταγμα ή κάποια πρόνοια στη νομοθεσία για αυτούς που επαναπατρίστηκαν μετά από την κατάργηση της καραντίνας, είναι σπίτι τους, αλλά δεν αυτοπεριορίζονται;
Απάντηση: Υπάρχει διάταγμα σε ισχύ που προνοεί ότι άτομο όντας σε αυτοπεριορισμό πλησιάζει άτομο σε 2 μέτρα ή σε μικρότερη απόσταση, οπουδήποτε, ή παραβιάζει τους όρους της αυτοαπομόνωσης, διαπράττει παράβαση.
Ερώτηση: Πού μπορεί πολίτης να υποβάλει καταγγελία εάν διαπιστώσει ότι κάτι τέτοιο συμβαίνει;
Απάντηση: Μπορούν να γίνουν καταγγελίες στην Αστυνομία, στο 1460, ή στον πλησιέστερο Αστυνομικό σταθμό. Δυστυχώς, έχουμε δει πολλά κρούσματα από άτομα που έχουν επιστρέψει από το εξωτερικό και καθότι αυτό είναι ένα πολύ σοβαρό θέμα, παρακαλώ τον οποιοδήποτε διαπιστώσει και κατέχει στοιχεία ότι άτομο που πρέπει να βρίσκεται σε αυτοπεριορισμό παραλείπει να το πράξει, να το αναφέρει στην Αστυνομία.
