Με
μεγάλη μου χαρά απευθύνω χαιρετισμό στη σημερινή ημερίδα με τίτλο «Η
μετάβαση από το ιατρικό στο κοινωνικό μοντέλο της αναπηρίας». Θα ήθελα
να συγχαρώ τόσο το Γραφείο της Επιτρόπου Διοικήσεως και Ανθρωπίνων
Δικαιωμάτων όσο και την Κυπριακή Συνομοσπονδία Οργανώσεων Αναπήρων
(ΚΥΣΟΑ) για το σπουδαίο και αξιέπαινο έργο το οποίο επιτελούν
στηρίζοντας τα άτομα με αναπηρίες και τα δικαιώματά τους. Τα άτομα με αναπηρία συχνά βιώνουν έντονα τον κοινωνικό
αποκλεισμό με ανεπίτρεπτες συμπεριφορές και προκαταλήψεις που η κοινωνία
πολλές φορές δημιουργεί. Γι’ αυτό η αναπηρία αποτελεί θέμα που αφορά
ολόκληρη την κοινωνία. Λαμβάνοντας υπόψη ότι τα άτομα με αναπηρία
θεωρούνται μια από τις πιο ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού και
αντιπροσωπεύουν ένα σημαντικό μέρος της κοινωνίας, το Υπουργείο Εργασίας
και Κοινωνικών Ασφαλίσεων έχει ως πρωταρχικό στόχο την επίτευξη της
κοινωνικής τους ενσωμάτωσης και της ενεργού συμμετοχής και
δραστηριοποίησης σε όλους τους τομείς της ζωής.Η πολιτεία και η κοινωνία θα πρέπει να άρουν τους
κοινωνικούς φραγμούς, να επιχειρήσουν την επίτευξη της ισότιμης
συμμετοχής των ατόμων με αναπηρίες στην κοινωνικοοικονομική και
πολιτιστική ζωή του τόπου, αλλά πρωτίστως θα πρέπει να καταπολεμήσουν
κάθε είδος κοινωνικού αποκλεισμού ο οποίος οδηγεί στον διαχωρισμό ή και
τον αποκλεισμό ατόμων με αναπηρία από την υπόλοιπη κοινωνία.Η αναπηρία είναι μια πολύπλοκη, δυναμική, πολύπλευρη
κατάσταση η οποία σχετίζεται τόσο με το άτομο όσο και με το περιβάλλον
του. Η αναπηρία, σωματική, αισθητηριακή, ψυχική ή διανοητική, είναι
μέρος της ανθρώπινης ύπαρξης. Ο όρος «αναπηρία» δεν θα έπρεπε να ξενίζει
κανέναν αφού αποτελεί κομμάτι της καθημερινότητας. Η εμπειρία και η
βίωση της αναπηρίας είναι, βέβαια, διαφορετική για το κάθε άτομο και
συναρτάται με την κατάσταση της υγείας, τους προσωπικούς παράγοντες,
όπως είναι το φύλο, το κοινωνικοοικονομικό υπόβαθρο και η κουλτούρα,
καθώς και με τους περιβαλλοντικούς παράγοντες της ζωής ενός ατόμου.Σύμφωνα με την Παγκόσμια Έκθεση για την Αναπηρία του
2011, του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, η αναπηρία δεν μπορεί να τύχει
θεώρησης μόνο μέσα από το ιατρικό ή το κοινωνικό μοντέλο, αλλά
προσεγγίζεται μέσα από ένα συνδυασμό των δύο, το κοινωνικο-ιατρικό ή το
βιο-ψυχο-κοινωνικό μοντέλο, όπως αποκαλείται πιο επιστημονικά. Έρευνες οδήγησαν στη μετατόπιση του μοντέλου της
αναπηρίας από το ιατρικό στο κοινωνικό. Το περιβάλλον των ατόμων έχει
κυρίαρχο ρόλο στην εμπειρία της αναπηρίας καθώς και στη διαιώνισή της,
και μπορεί να ενισχύσει τις δυσκολίες, δημιουργώντας εμπόδια και
περιθωριοποίηση. Οι περιβαλλοντικοί παράγοντες, όμως, δεν πρέπει να
περιορίζονται μόνο στα θέματα της σωματικής προσβασιμότητας σε κτήρια ή
στην πληροφόρηση. Η γνώση, η ευαισθητοποίηση και η επιμόρφωση των
ανθρώπων, η εξάλειψη του στίγματος και των προκαταλήψεων είναι
σημαντικοί παράγοντες που πρέπει να ληφθούν υπόψη αφού αλλάζοντας
νοοτροπίες μπορούμε να αλλάξουμε κοινωνίες και ζωές.Σημαντικότατο βήμα για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής
των ατόμων με αναπηρίες στην Κύπρο αποτελεί η κύρωση και η έναρξη της
ισχύος, από το 2011, της Σύμβασης του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των Ατόμων
με Αναπηρίες. Η Σύμβαση αυτή αποτελεί ένα πρακτικό εργαλείο που
υποδεικνύει τα μέτρα, τα προγράμματα και τις δράσεις που πρέπει να
αναπτύξουμε, επιπρόσθετα από τα υφιστάμενα, για την προώθηση, την
προστασία και τη διασφάλιση πλήρους και ισότιμης απόλαυσης των
δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών από όλα τα άτομα με αναπηρίες.Με μεγάλη χαρά σας ανακοινώνω ότι η πρώτη Έκθεση της
Κύπρου και το πρώτο Σχέδιο Δράσης για την Αναπηρία βρίσκονται σε εξέλιξη
και θα υποβληθούν σύντομα στην Επιτροπή του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των
Ατόμων με Αναπηρίες. Τα δύο αυτά έγγραφα έχουν δημιουργηθεί με τη
συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων στα διάφορα Υπουργεία, Τμήματα
και Υπηρεσίες καθώς και εκπροσώπων της ΚΥΣΟΑ. Το Γραφείο της Επιτρόπου
Διοικήσεως και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων θα παρακολουθεί και θα ελέγχει
την υλοποίηση των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρίες, όπως προνοεί η
Σύμβαση.Η προσπάθεια αποφυγής των κινδύνων για κοινωνικό
αποκλεισμό των ατόμων με αναπηρίες είναι και ο λόγος που το 2009
δημιουργήθηκε το Τμήμα Κοινωνικής Ενσωμάτωσης Ατόμων με Αναπηρίες. Το
Τμήμα είναι υπεύθυνο, ανάμεσα σε άλλα, για την εφαρμογή της Σύμβασης για
τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, τη διαχείριση σχεδίων κοινωνικών
παροχών και την εφαρμογή μέτρων και προγραμμάτων επαγγελματικής
αποκατάστασης.Το Τμήμα εργάζεται, εξάλλου, πάνω σε ένα καινοτόμο έργο
για την εισαγωγή του «Νέου Συστήματος Αξιολόγησης της Αναπηρίας και
Λειτουργικότητας», το οποίο θα παρέχει συστηματική, επιστημονική και
ολιστική αξιολόγηση των αναγκών και δυνατοτήτων των ατόμων με αναπηρίες.
Η αξιολόγηση θα γίνεται βάσει της μεθοδολογίας της Διεθνούς Ταξινόμησης
της Λειτουργικότητας, Αναπηρίας και Υγείας του Παγκόσμιου Οργανισμού
Υγείας, η οποία αξιολογεί τόσο την αναπηρία όσο και την αλληλεπίδραση
του ατόμου με το περιβάλλον του, στηρίζεται δηλαδή στο κοινωνικο-ιατρικό
μοντέλο.Παρά τις σοβαρές δυσκολίες που η κρίση έχει προκαλέσει
στα δημόσια οικονομικά, παραμένουμε σταθερά προσηλωμένοι στην υλοποίηση
των στόχων μας όσον αφορά την κοινωνική ενσωμάτωση και τη βελτίωση της
ποιότητας ζωής των ατόμων με αναπηρίες και προσπαθούμε, στο μέγιστο των
δυνατοτήτων μας, να περιορίσουμε τις επιπτώσεις της κρίσης. Είμαι απόλυτα βέβαιη ότι χάρη στις κοινές προσπάθειες και
τα στοχευμένα μέτρα όλων το μέλλον των ατόμων με αναπηρίες στην Κύπρο
θα έχει λιγότερες διακρίσεις, κοινωνικό αποκλεισμό και ανισότητα και
πολύ μεγαλύτερη απόλαυση και σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων τους.
|
|
