Αγαπητοί φίλοι και φίλες,
Με μεγάλη χαρά απευθύνω χαιρετισμό στη
σημερινή συζήτηση και θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για την ευκαιρία που
δίνετε στο Υπουργείο να συμμετέχει μαζί σας σε αυτό το τόσο σημαντικό
θέμα που αφορά την γυναίκα με αναπηρία. Θα ήθελα να συγχαρώ τόσο το
Γυναικείο Κίνημα ΠΟΓΟ όσο και την Κυπριακή Συνομοσπονδία Οργανώσεων
Αναπήρων (ΚΥΣΟΑ) για το σπουδαίο έργο το οποίο επιτελούν όλα αυτά τα
χρόνια στηρίζοντας τα άτομα με αναπηρίες γενικότερα αλλά και τις
γυναίκες της κυπριακής κοινωνίας ειδικότερα. Η δημιουργική και
εποικοδομητική προσφορά σας είναι σίγουρα ανεκτίμητης αξίας.
Αρχικά θα ήθελα να σας συγχαρώ για την
επιλογή του θέματος της σημερινής συζήτησης, το οποίο θεωρώ ύψιστης
σημασίας, και να παραθέσω με τη σειρά μου τα ακόλουθα: Η αναπηρία είναι
ζήτημα που αφορά ολόκληρη την κοινωνία, και τα άτομα με αναπηρία συχνά
βιώνουν έντονα τον κοινωνικό αποκλεισμό και βρίσκουν μπροστά τους
εμπόδια που έχουν να κάνουν με συμπεριφορές και προκαταλήψεις που η ίδια
η κοινωνία πολλές φορές δημιουργεί. Λαμβάνοντας υπόψη, λοιπόν, ότι τα
άτομα με αναπηρία θεωρούνται μια από τις πιο ευάλωτες ομάδες του
πληθυσμού και αντιπροσωπεύουν ένα σημαντικό μέρος της κοινωνίας, το
Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων έχει ως πρωταρχικό στόχο
την κοινωνική τους ενσωμάτωση και την ενεργό συμμετοχή και
δραστηριοποίηση τους σε όλους τους τομείς της ζωής. Στόχος μας είναι η
άρση όλων των κοινωνικών φραγμών, η επίτευξη της ισότιμης συμμετοχής των
ατόμων με αναπηρίες στην κοινωνικοοικονομική και πολιτιστική ζωή του
τόπου, καθώς και η καταπολέμηση κάθε είδους κοινωνικού αποκλεισμού ο
οποίος οδηγεί στο διαχωρισμό των ατόμων με αναπηρία από την υπόλοιπη
κοινωνία.
Συγκεκριμένα, οι γυναίκες με αναπηρία είναι
πιθανόν να βιώνουν πολλαπλές μορφές αποκλεισμού και διακρίσεων που
βασίζονται τόσο στο φύλο όσο και στην αναπηρία τους και να έρχονται
αντιμέτωπες με περισσότερα εμπόδια από ό,τι οι άνδρες. Πολλές φορές οι
γυναίκες δεν έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες απαραίτητες στο πλαίσιο των
ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους, όπως υπηρεσίες υγείας, υπηρεσίες που
παρέχουν πληροφόρηση, υπηρεσίες διασκέδασης και ψυχαγωγίας, εκπαίδευση
και εργοδότηση. Είναι πιθανόν να έχουν λιγότερες ευκαιρίες εκπαίδευσης,
επαγγελματικής κατάρτισης και ανάπτυξης δεξιοτήτων και αυτό τις οδηγεί
σε χαμηλότερα επίπεδα εκπαίδευσης από ό,τι οι άνδρες, σε περισσότερη
ανεργία και σε άνισες συνθήκες εργασίας όπως χαμηλότεροι μισθοί ή
μειωμένες πιθανότητες ανέλιξης.
Ακόμα, μέσα από έρευνες φάνηκε ότι γυναίκες
με αναπηρίες είναι πιθανόν να βιώσουν συχνότερα σεξουαλική κακοποίηση,
εκμετάλλευση και παραμέληση από ό,τι οι γυναίκες χωρίς κάποια αναπηρία. Η
οποιαδήποτε μορφή βίας μπορεί να συμβαίνει στο περιβάλλον του σπιτιού,
σε ιδρύματα, στον χώρο εργασίας και σε άλλους χώρους και μπορεί να
προέλθει από φροντιστές, μέλη της οικογένειας, εργοδότες, συναδέλφους,
άγνωστα άτομα και άλλους. Η βία μπορεί να πάρει και την μορφή
αναγκαστικής υιοθέτησης ιατρικών θεραπειών και παρεμβάσεων όπως για
παράδειγμα αναγκαστική στείρωση. Οι γυναίκες με αναπηρίες αντιμετωπίζουν
εμπόδια και στην αναφορά της διάκρισης ή της κακομεταχείρισης σε
αρμόδια όργανα και υπηρεσίες και αυτό μπορεί να οφείλεται, ανάμεσα σε
άλλα, στην ελλιπή εκπαίδευση, στην ελλιπή προσβασιμότητα σε κτήρια και
πληροφορίες και στο φόβο. Να αναφερθεί εδώ ότι συνήθως οι πληροφορίες
που μπορεί να αντλήσει μια γυναίκα μέσα από τις διάφορες υπηρεσίες είναι
κατά κύριο λόγο γενικές και δεν είναι στοχευμένες προς το γυναικείο
φύλο και στην αναπηρία που βιώνει.
Λαμβάνοντας υπόψη όλους τους κινδύνους για
κοινωνικό αποκλεισμό των ατόμων με αναπηρίες και στην προσπάθεια
αποφυγής τους δημιουργήθηκε το 2009 το Τμήμα Κοινωνικής Ενσωμάτωσης
Ατόμων με Αναπηρίες. Η ίδρυση του είναι ο θεμέλιος λίθος για την
υλοποίηση πρόσθετων μέτρων και πολιτικών βελτίωσης της ποιότητας ζωής
των ατόμων με αναπηρίες στη χώρα μας. Το Τμήμα είναι υπεύθυνο, ανάμεσα
σε άλλα, για την παρακολούθηση και διαχείριση της εφαρμογής των Περί
Ατόμων με Αναπηρίες Νόμων που αποτελούν το βασικό γενικό νομικό πλαίσιο
για τη διασφάλιση των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρίες. Αποσκοπεί
στην αναδιοργάνωση του τομέα επαγγελματικής κατάρτισης και αποκατάστασης
των ατόμων με αναπηρίες και την προώθηση θετικών δράσεων για την ένταξή
τους στην απασχόληση. Όπως θα έχετε ενδεχομένως ακούσει, έχει τεθεί σε
εφαρμογή ένας πολύ σημαντικός νόμος για την επαγγελματική αποκατάσταση
των ατόμων με αναπηρίες, ο περί Πρόσληψης Ατόμων με Αναπηρίες στον
Ευρύτερο Δημόσιο Τομέα Νόμος, ο οποίος αποτελεί το πιο ριζοσπαστικό
μέτρο που έχει ληφθεί μέχρι σήμερα για τα άτομα με αναπηρίες στον τομέα
της επαγγελματικής αποκατάστασης τους και της κοινωνικής τους
ενσωμάτωσης. Ήδη τα αποτελέσματα των τριών πρώτων χρόνων εφαρμογής του
Νόμου είναι πολύ ενθαρρυντικά, αφού πέραν των 60 ατόμων με αναπηρίες
έχουν προσληφθεί στον ευρύτερο δημόσιο τομέα.
Το Τμήμα χειρίζεται σχέδια κοινωνικών
παροχών και βοηθημάτων όπως επιδόματα καθώς και οικονομικά βοηθήματα για
την προμήθεια τροχοκαθισμάτων, τεχνικών μέσων και εξοπλισμού. Εισήγαγε
το Σχέδιο Κοινωνικών Συνοδών για Άτομα με Σοβαρές Αναπηρίες μέσω της
επιχορήγησης των Οργανώσεων για την πρόσληψη και διαχείριση συνοδών για
τα μέλη τους κατά την εξυπηρέτηση τους από κρατικές υπηρεσίες και τη
διακίνηση τους για ικανοποίηση κοινωνικοοικονομικών αναγκών. Στοχεύει
στην εισαγωγή του «Νέου Συστήματος Αξιολόγησης της Αναπηρίας και
Λειτουργικότητας» το οποίο θα παρέχει συστηματική επιστημονική και
ολιστική αξιολόγηση των αναγκών και δυνατοτήτων των ατόμων με αναπηρίες
βάσει της μεθοδολογίας της Διεθνούς Ταξινόμησης της Λειτουργικότητας,
Αναπηρίας και Υγείας του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Το Τμήμα
Κοινωνικής Ενσωμάτωσης προωθεί μέσα από τα σχέδια και τις ενέργειες του
την ισότητα μεταξύ των δύο φύλων αλλά και την προστασία των παιδιών.
Σημαντικότατο βήμα για τη βελτίωση της
ποιότητας ζωής των ατόμων με αναπηρίες στη χώρα μας αποτελεί η κύρωση
και η πρόσφατη έναρξη της ισχύος της Σύμβασης του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα
των Ατόμων με Αναπηρίες, η οποία αποτελεί ένα πρακτικό εργαλείο που
υποδεικνύει τα μέτρα, προγράμματα και δράσεις που πρέπει να αναπτύξουμε,
επιπρόσθετα από όσα ήδη έχουμε, για την προώθηση, προστασία και
διασφάλιση πλήρους και ισότιμης απόλαυσης των δικαιωμάτων και θεμελιωδών
ελευθεριών από όλα τα άτομα με αναπηρίες. Πέρα από ένα νομικά
δεσμευτικό έγγραφο, η Σύμβαση είναι ένας πρακτικός χάρτης πορείας για
μελλοντικές δεκαετίες και ένα ισχυρό εργαλείο στα χέρια των ατόμων με
αναπηρίες για τη διεκδίκηση των δικαιωμάτων τους, αλλά και των κρατών
για την εκπλήρωση των υποχρεώσεων τους.
Αδιαμφισβήτητα, μέσα από τη Σύμβαση
ενισχύεται και ενδυναμώνεται και ο ρόλος του αναπηρικού κινήματος το
οποίο αποτελεί σημαντικό συνεργάτη του κράτους κατά την υλοποίηση
δράσεων για τα άτομα με αναπηρίες. Να αναφέρω στο σημείο αυτό ότι έχουν
ήδη αποφασιστεί από το Υπουργικό Συμβούλιο οι Μηχανισμοί για την
αποτελεσματική εφαρμογή και παρακολούθηση της Σύμβασης και το Τμήμα
Κοινωνικής Ενσωμάτωσης, σε συνεργασία με άλλα συναρμόδια Υπουργεία, την
ΚΥΣΟΑ και άλλους εμπλεκόμενους φορείς, έχει ήδη ξεκινήσει τις
διαβουλεύσεις για την διαμόρφωση ενός Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την
Αναπηρία το οποίο με διάφορες πρακτικές και μέτρα θα ενισχύσει την
πραγμάτωση των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία σε όλες τις πτυχές της
ζωής τους. Μια από τις βασικές πτυχές της Σύμβασης είναι οι γυναίκες με
αναπηρία και η κάλυψη των δικών τους αναγκών και δικαιωμάτων μέσα από
τους πολλαπλούς ρόλους που καλούνται να φέρουν εις πέρας.
Είναι γνωστό ότι τον τελευταίο καιρό ο τόπος
μας βρίσκεται μπροστά σε εξαιρετικά δύσκολες καταστάσεις που μας
ανάγκασαν να προσφύγουμε στον Μηχανισμό Στήριξης. Προσπαθήσαμε καθ΄ όλη
την διάρκεια των συζητήσεων για την συνομολόγηση του μνημονίου
συναντίληψης με την Τρόϊκα, και σας διαβεβαιώνω ότι συνεχίζουμε τις
προσπάθειες, για τις ελάχιστες δυνατές επιπτώσεις στα άτομα με
αναπηρίες.
Παρά τις πρόσκαιρες δυσκολίες που
αντιμετωπίζουμε και τις δύσκολες και οδυνηρές αποφάσεις που χρειάστηκε
να πάρουμε, ο στόχος της πλήρους απόλαυσης των δικαιωμάτων όλων των
πολιτών, περιλαμβανομένων των ατόμων με αναπηρίες, παραμένει κεντρικός
στις ενέργειές μας. Προωθώντας την ισότητα των φύλων και
ενδυναμώνοντας τις γυναίκες με αναπηρία στοχεύουμε στην εδραίωση των
ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των στόχων που θέτει τόσο η Σύμβαση των
Ηνωμένων Εθνών όσο και η Ευρωπαϊκή Στρατηγική 2010 – 2020.
Επιδίωξη μας είναι να αποκτήσουμε μια
κοινωνία η οποία να είναι ανοικτή στη διαφορετικότητα, μακριά από
προκαταλήψεις και διακρίσεις. Όλοι έχουμε διαφορετικές ανάγκες και
δυνατότητες. Όλοι όμως μπορούμε να εργαστούμε για ένα καλύτερο μέλλον.
Σημ.: Το χαιρετισμό θα διαβάσει η Διευθύντρια του Τμήματος Κοινωνικής Ενσωμάτωσης Ατόμων με Αναπηρίες κα Χριστίνα Φλουρέντζου. |
|
