Χαιρετισμός του Κυβερνητικού Εκπροσώπου κ. Στέφανου Στεφάνου στην παρουσίαση του έργου του καθηγητή Ανδρέα Σοφοκλέους «Συμβολή στην Ιστορία του Κυπριακού Τύπου 1878-2010»07/11/2011
Είναι με ιδιαίτερη χαρά που αποδέχθηκα την πρόσκληση του καθηγητή Ανδρέα Σοφοκλέους να απευθύνω χαιρετισμό στην αποψινή εκδήλωση για την παρουσίαση του βιβλίου του «Συμβολή στην Ιστορία του Κυπριακού Τύπου, Τόμοι Α’- ΣΤ’ 1878-2010». Με τον Στ’ τόμο συμπληρώνεται η σειρά, ο πρώτος τόμος της οποίας κυκλοφόρησε το 1995. Ένα ιδιαίτερα αξιόλογο βιβλίο που καλύπτει ένα πραγματικό κενό στην κυπριακή βιβλιογραφία, αφού ελάχιστα βιβλία ασχολούνται με την ιστορία και την εξέλιξη του Τύπου στην Κύπρο. Για τη συγγραφή και τη συμπλήρωση αυτού του έργου ζωής, όπως το αποκαλεί ο ίδιος, ο Ανδρέας Σοφοκλέους αφιέρωσε μεγάλο μέρος της ζωής του και της δημιουργικής του δραστηριότητας τα τελευταία 25 χρόνια. Με την αποχώρηση του από το ΓΤΠ το 1995, όπου υπηρέτησε για 26 χρόνια, ο Ανδρέας Σοφοκλέους δραστηριοποιήθηκε σε παρεμφερείς τομείς και ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία, την έρευνα και τις εκδόσεις, μεταξύ πολλών άλλων.
Δραστηριοποιήθηκε στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας και στο συνεργαζόμενο Ινστιτούτο Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας καθώς και σε πολλούς Συνδέσμους και Οργανισμούς. Με ό,τι ασχολήθηκε είτε ως Πρόεδρος είτε ως μέλος είτε ως ιδρυτικό μέλος και στέλεχος είτε ως καθηγητής ή κοσμήτορας ή από την όποια άλλη θέση που κατείχε, ο Ανδρέας Σοφοκλέους έδωσε και συνεχίζει να δίνει όλο του το «είναι», που μεταφράζεται σε πολύ χρόνο επιμελούς εργασίας, σε αγάπη και αφοσίωση στο έργο. Είναι γι’ αυτό που ο φίλος Ανδρέας ανταποκρίνεται με επιτυχία, με επάρκεια και αξιοσύνη σε ό,τι αναλαμβάνει να υλοποιήσει.
Η περίοδος που καλύπτει αυτό το έργο υπήρξε πολύ καίρια και καθοριστική στις μετέπειτα δραματικές εξελίξεις που βίωσε η πατρίδα μας, με κυριότερο στοιχείο την εντατικοποίηση του εθνικού αγώνα για αποτίναξη του αγγλικού ζυγού, την έναρξη του απελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ 1955-1959 και την εγκαθίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας το 1960.
Η εξελικτική πορεία των γεγονότων της περιόδου αυτής καλύπτεται μέσα από τον εντοπισμό, την καταγραφή και την αποδελτίωση 139 εφημερίδων και 67 περιοδικών σε έκταση 5112 σελίδων. Στο έργο περιλαμβάνονται για πρώτη φορά όλες οι ελληνόγλωσσες εφημερίδες και τα περιοδικά της Κύπρου της περιόδου 1878-1960, ενώ στο παράρτημα του Στ’ τόμου περιλαμβάνονται μόνο οι εφημερίδες της περιόδου 1960-2010 που ανέρχονται σε 219.
Τα πολιτικά, οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά γεγονότα της περιόδου επηρέασαν σημαντικά τις περαιτέρω εξελίξεις που προδιέγραψαν το μέλλον και τη μοίρα της Κύπρου.
Στον πολιτιστικό και πνευματικό τομέα παρατηρούνται σημαντικές εξελίξεις. Τα τυπογραφεία και οι εφημερίδες πληθαίνουν και εκσυγχρονίζονται και κάθε πόλη έχει τα δικά της εκφραστικά όργανα. Aξίζει να αναφερθεί ότι η βρετανική διοίκηση διατήρησε σε ισχύ τον επαχθή οθωμανικό νόμο περί Τύπου και τα συναφή νομοθετήματα μέχρι το 1930, όταν τον αντικατέστησε με ένα εξίσου ανελεύθερο νομοθέτημα. Παρά τα περιοριστικά, όμως, κατά της ελευθεροτυπίας μέτρα, την εποχή αυτή εμφανίζονται αξιόλογα λογοτεχνικά, φιλολογικά και επιστημονικά περιοδικά, νέοι λογοτέχνες, εκδίδονται πολλά και σημαντικά βιβλία και παρατηρείται μια εκδοτική έκρηξη και πνευματική δημιουργία.
Δεν υπάρχει αμφιβολία πως η μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο πνευματική ανάπτυξη και δημιουργία σε όλους τους τομείς υπήρξε αξιόλογη και έθεσε τις βάσεις για τη μετά την ανεξαρτησία της Κύπρου άνθιση της πλούσιας κυπριακής πνευματικής και καλλιτεχνικής παραγωγής.
Για όλες αυτές τις σημαντικές εξελίξεις και γεγονότα που περιγράφονται στις εφημερίδες και τα περιοδικά της περιόδου αυτής, ο αναγνώστης μπορεί να ενημερωθεί λεπτομερώς μέσα από τις σελίδες και τα αυτούσια κείμενα και έγγραφα που παρατίθενται στους έξι τόμους της Ιστορίας του Κυπριακού Τύπου. Εκτός από την επιλεγμένη αποδελτίωση των περιεχομένων των εφημερίδων, δίδονται επίσης τα χαρακτηριστικά στοιχεία και πορτρέτα των εφημερίδων και περιοδικών καθώς και των κύριων συντελεστών τους. Πολλά από αυτά είναι άγνωστα για το ευρύ κοινό και ο δρ. Σοφοκλέους με την επιμελημένη εργασία του τα βγάζει από το σκοτάδι του χρονοντούλαπου και τα φέρνει στο φως της γνώσης.
Το έργο του Ανδρέα Σοφοκλέους αποτελεί σημαντικό έργο υποδομής και αναφοράς για ερευνητές σε θέματα πολιτικά, ιστορικά, οικονομικά, κοινωνικά, λογοτεχνικά, φιλολογικά, λαογραφικά, βιβλιογραφικά και δημοσιογραφικά που απασχόλησαν την κυπριακή κοινωνία στην περίοδο 1878-1960. Ο αναγνώστης δε των τόμων σχηματίζει μια σαφή εικόνα για τα προβλήματα που απασχολούσαν τον κυπριακό λαό την περίοδο αυτή και τον γενικότερο τρόπο σκέψης και αντίκρισης των μεγάλων ζητημάτων που τον απασχολούσαν.
Μέσα από της σελίδες όλων των τόμων, ο συγγραφέας καταγράφει και αποκαλύπτει στοιχεία μιας ιστορίας που δεν έχει ακόμη τελειώσει παρέχοντας μας την ευκαιρία να συνειδητοποιήσουμε θέσεις και εξελίξεις που αλλιώς θα έμοιαζαν δυσερμήνευτες. Μέσα από το αξιόλογο έργο του δρος Ανδρέα Σοφοκλέους μπορούμε να ξαναδιαβάσουμε την ιστορία του τόπου μας για μια ιδιαίτερη σημαντική περίοδο με περισσότερη νηφαλιότητα και αυτοκριτική διάθεση με στόχο τον προβληματισμό και την άντληση διδαγμάτων.
Ας ελπίσουμε ότι το έργο «Συμβολή στην Ιστορία του Κυπριακού Τύπου» θα αποτελέσει βασικό έργο αναφοράς και χρήσιμη πηγή πληροφόρησης καθώς και εργαλείο έρευνας για όλους τους μελετητές και φοιτητές που ενδιαφέρονται για την ιστορία της πατρίδας τους κατά τη διάρκεια της Αγγλοκρατίας.
Θα ήθελα να συγχαρώ τον δρα Ανδρέα Σοφοκλέους για την αξιόλογη έκδοση που παραδίδει στην κυπριακή κοινωνία. Αυτή η έκδοση συνεισφέρει στη συνειδητοποίηση απ’ όλους -και ειδικά από τους πολιτικούς- της ανάγκης για την αντικειμενική και αυτοκριτική ανάγνωση της ιστορίας έτσι ώστε αυτή να μπορεί να λειτουργεί σαν φάρος ορθής καθοδήγησης και όχι σαν πιστοποιητικό νομιμοποίησης ψευδαισθήσεων και ευσεβοποθισμών.
