05/03/2010
Είναι με ιδιαίτερη χαρά που αποδέχθηκα την πρόσκληση να παραστώ στην ημερίδα με θέμα: "Η Έρευνα ως Μοχλός Οικονομικής και Κοινωνικής Ανάπτυξης στην Κύπρο". Στο πλαίσιο της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα, το θέμα της ημερίδας είναι εξαιρετικά επίκαιρο και ενδιαφέρον.
Αποτελεί κοινή διαπίστωση ότι η έρευνα αποτελεί κινητήριο δύναμη για την πρόοδο του ανθρώπου και των σύγχρονων κοινωνιών. Η ανάγκη για γρήγορη έξοδο από την παγκόσμια οικονομική κρίση, καθιστά ακόμα πιο σημαντική την επένδυση στον τομέα της έρευνας.
Τα δεδομένα της εποχής δημιουργούν ένα καινούργιο παγκόσμιο περιβάλλον οικονομικής δραστηριότητας. Η αξιοποίηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων και οι επιχειρήσεις έντασης γνώσης θα διαδραματίσουν καίριο ρόλο στη δημιουργία θέσεων εργασίας υψηλής προστιθέμενης αξίας, αντισταθμίζοντας έτσι τη μείωση της ανταγωνιστικότητας των αναπτυγμένων κρατών σε σχέση με αυτών των αναπτυσσομένων οικονομιών της Ασίας. Η Ευρωπαϊκή Ένωση στοχεύει να καταστεί η πιο ανταγωνιστική κοινωνία της Γνώσης. Κινητήρια δύναμη της κοινωνίας της Γνώσης είναι το τρίγωνο Εκπαίδευσης - Έρευνας -Καινοτομίας. Κεντρικό ρόλο στη λειτουργία αυτού του τριγώνου διαδραματίζουν τα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά κέντρα.
Η έρευνα στην Κύπρο, τις τελευταίες δύο δεκαετίες, έχει διαγράψει σημαντικά βήματα, ιδιαίτερα εάν αναλογιστεί κανείς ότι τα πλείστα ιδρύματα που διεξάγουν έρευνα στην Κύπρο είναι νεοσύστατα. Αναμφισβήτητα, καθοριστική καμπή για την ανάπτυξη και τη χρηματοδότηση της έρευνας στην Κύπρο αποτέλεσε η ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Με την ένταξη της Κύπρου στην Ένωση είναι γεγονός ότι σημειώθηκε σημαντική αύξηση στις δαπάνες για την ερευνητική δραστηριότητα. Έξι πανεπιστήμια, τρία δημόσια και τρία ιδιωτικά και μια σειρά αξιόλογων ερευνητικών ιδρυμάτων, όπως π.χ. το Ινστιτούτο Κύπρου, το Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής και η Σχολή Δημόσιας Υγείας του Harvard, η οποία εντάχθηκε στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου, τοποθετούν την Κύπρο στον ευρωπαϊκό, αλλά και στον παγκόσμιο χάρτη έρευνας.
Η επιτυχής διεκδίκηση ερευνητικών χρηματοδοτήσεων από τα ανταγωνιστικά προγράμματα-πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την έρευνα με τη συνεπακόλουθη εργοδότηση εκατοντάδων νέων ερευνητών, οι διεθνείς και τοπικές δημοσιεύσεις και ανακοινώσεις και οι εκδόσεις επιστημονικών βιβλίων, αποδεικνύουν ότι το ερευνητικό γίγνεσθαι της Κύπρου αναπτύσσεται, συμβάλλοντας παράλληλα στην ευημερία του τόπου και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής. Η Κυβέρνησή μας, έχοντας πλήρη επίγνωση της μεγάλης σημασίας που έχει για τον τόπο η πανεπιστημιακή εκπαίδευση και η έρευνα, προβαίνει συνεχώς στη λήψη στοχευμένων μέτρων, με απώτερο στόχο να μετατρέψουμε τη χώρα μας σε ένα ποιοτικό και αναβαθμισμένο περιφερειακό κέντρο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και έρευνας. Αυτός είναι ένας από τους στόχους της Κυβέρνησής μας.
Συνεπείς στις προγραμματικές μας διακηρύξεις και παρά τις αντικειμενικές δυσκολίες που έχουν προκύψει ένεκα της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, εμείς συνεχίζουμε να επενδύουμε στην ανάπτυξη της επιστημονικής έρευνας. Εφαρμόζοντας με συνέπεια το κυβερνητικό πρόγραμμα, υλοποιούμε μια συνολική εκπαιδευτική μεταρρύθμιση, η οποία θα αναβαθμίσει και θα εκσυγχρονίσει το εκπαιδευτικό σύστημα όλων των βαθμίδων της εκπαίδευσης της ευρωπαϊκής Κύπρου. Στα πλαίσιο της προώθησης της έρευνας, η Κυβέρνηση βρίσκεται στο τελικό στάδιο της διαμόρφωσης της στρατηγικής για την ανάπτυξη της έρευνας και της καινοτομίας για την επόμενη δεκαετία. Δε χωρά αμφιβολία ότι έχουμε αρκετό δρόμο μπροστά μας για την επίτευξη των στόχων μας. Είναι γεγονός ότι οι δαπάνες για την έρευνα, συνεχίζουν να είναι χαμηλά σε σχέση με το μέσο όρο της Ευρώπης. Με τη συνέχιση της πολιτικής επένδυσης στην έρευνα και την καινοτομία που ακολουθούμε, προσδοκούμε ότι, σταδιακά, θα μπορέσουμε να φτάσουμε στο μέσο όρο της Ε.Ε. αναφορικά με τις δαπάνες για την έρευνα και να καλύψουμε το στόχο του 3% του ΑΕΠ.
Ως Κυβέρνηση ιδιαίτερη προσοχή αποδίδουμε στην ενίσχυση της συνεργασίας του τρίπτυχου της καινοτομίας, το οποίο αποτελούν η πολιτεία, η ακαδημία και η βιομηχανία. Αυτή η τριμερής συνεργασία δημόσιου, ακαδημαϊκού και ιδιωτικού τομέα που είναι τόσο απαραίτητη για τη ανάπτυξη της καινοτόμου οικονομίας της γνώσης, είναι στα πρωταρχικά της στάδια στην Κύπρο και πρέπει να στηριχθεί και από τους τρεις πυλώνες της. Είναι γεγονός πως στην Κύπρο ιδιαίτερα χαμηλές είναι και οι ιδιωτικές επενδύσεις στην έρευνα. Καλώ, λοιπόν, και τον ιδιωτικό τομέα να έλθει συνοδοιπόρος με το δημόσιο και τον ακαδημαϊκό και να συν-επενδύσει στην έρευνα με στόχο την πρόοδο του τόπου και τη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη. Θα ήταν παράλειψη να μην αναφερθούμε σε σημαντικές μάχες που έχουν κερδηθεί στον τομέα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και έρευνας όπως ο υψηλός βαθμός εναρμόνισης με τις πρόνοιες της Διαδικασίας της Μπολόνια, καθιστώντας έτσι τους ακαδημαϊκούς, τους ερευνητές και τους φοιτητές του τόπου μας ενεργά μέλη του ευρύτερου ευρωπαϊκού χώρου.
Με την ευκαιρία αυτή, θα ήθελα να εκφράσω, για ακόμη μία φορά, τα θερμά μου συγχαρητήρια, να καταθέσω το σεβασμό και την εκτίμησή μου σε όλους τους φορείς που εμπλέκονται στην έρευνα. Σας συγχαίρω θερμά και σας ευχαριστώ για την πολύτιμη συνεισφορά σας στην ανάπτυξη του τόπου μας.
Εύχομαι, ταυτόχρονα, σε όλους να έχετε πάντοτε τη δημιουργική δύναμη για να συνεχίσετε να προσφέρετε ακόμα περισσότερα στη διαμόρφωση της ακαδημαϊκής και ερευνητικής ταυτότητας του τόπου μας.
Επιτρέψετε μου, επίσης, να καλωσορίσω στην Κύπρο τους δύο ξένους προσκεκλημένους και ομιλητές της Ημερίδας, τον Καθηγητή Αχιλλέα Μητσό και τον Καθηγητή Carlo Rizzuto, και να τους ευχαριστήσω για την ανταπόκρισή τους να τους έχουμε κοντά μας. Ευχαριστώ όλους όσοι συνέβαλαν και συμβάλλουν στην επιτυχή ολοκλήρωση κάθε ερευνητικού έργου που συνεισφέρει στην κοινωνία της γνώσης και σας διαβεβαιώνω ότι η Κυβέρνηση και εγώ προσωπικά θα συνεχίσουμε να στηρίζουμε κάθε προσπάθεια ενίσχυσης της έρευνας του τόπου μας.
