Επιμνημόσυνος λόγος του Προέδρου της Δημοκρατίας στο Εθνικό Μνημόσυνο των πέντε ηρώων της Κοινότητας Πάχνας
Είναι πραγματικά με αισθήματα εθνικής υπερηφάνειας, επιτακτικού χρέους και ευθύνης που αποδίδουμε σήμερα τον οφειλόμενο φόρο τιμής στα ηρωικά παλληκάρια της κοινότητας Πάχνας τα οποία παραμένοντας πιστά στις άφθορες διαχρονικές αξίες της ελευθερίας και της δικαιοσύνης, επέδειξαν μοναδική και παραδειγματική αυταπάρνηση στο όποιο κάλεσμα της πατρίδας για προάσπιση της πατρώας γης, της ιστορίας, των αγώνων, των αρχών και των ιδανικών του έθνους.
Η ηρωοτόκος κοινότητα της Πάχνας αναθρέφοντας ανθρώπους με υπερβάλλοντα ζήλο και αγάπη προς την πατρίδα, έχει καταθέσει διαχρονικά την πολύτιμη συνεισφορά της για την κατάκτηση τόσο της εθνικής όσο και της παγκόσμιας ελευθερίας.
Παλληκάρια που αγωνίστηκαν στους Παγκόσμιους πολέμους για την υπεράσπιση των πανανθρώπινων και διαχρονικών αξιών και ιδανικών.
Γενναίους που συμμετείχαν σε όλους τους αγώνες του Έθνους, συνδράμοντας στην επικράτηση των απαράγραπτων και αδιαπραγμάτευτων δικαίων του Ελληνισμού.
Παλληκάρια που συνέβαλαν στη θεμελίωση της Κυπριακής Δημοκρατίας, υπερασπίστηκαν όταν χρειάστηκε τη νομιμότητά της και όρθωσαν το ανάστημα τους απέναντι στον Τούρκο εισβολέα του 1974 προασπιζόμενοι την εδαφική της ακεραιότητα.
Η θυσία των ηρώων της Πάχνας, Πανίκου Συμεού, Ευμένιου Παναγιώτου, Κυριάκου Θουκή, Ιορδάνη Ιορδάνους, η ηρωική συμμετοχή του Νίκου Σοφοκλέους, όπως και τόσων άλλων Παχνιωτών στους αγώνες αυτούς, τους αναδεικνύει αντάξιους υπερασπιστές του ιερού χρέους, της τιμής και του ιστορικού καθήκοντος.
Ανατρέχοντας στις σελίδες δόξας που έγραψαν με τη δράση τους κοσμώντας την Ιστορία τούτου του τόπου, αισθανόμαστε το βαρύ φορτίο και την παρακαταθήκη που ο δικός τους ηρωισμός και ανδρεία έχει εναποθέσει στους ώμους μας, καταδεικνύοντας υποδειγματικά το δικό μας χρέος απέναντι στην πατρίδα.
Χρέος που επιβάλλει τον δρόμο της ενότητας στο εσωτερικό, προκειμένου από κοινού να αντιμετωπίσουμε την αδιαλλαξία της Άγκυρας και να τερματίσουμε τα όσα η τουρκική εισβολή επισώρευσε στην πατρίδα μας.
Τιμώντας σήμερα με την παρουσία μας εδώ τους αγωνιστές των εκάστοτε αγώνων του Έθνους, και πιο συγκεκριμένα τους πέντε ήρωες της κοινότητας, αντλώντας διδάγματα από τη συμμετοχή και τη θυσία τους και επιδιώκοντας τη δικαίωσή τους, θα ήθελα να σας διαβεβαιώσω ότι στόχος του δικού μας αγώνα δεν είναι η εξεύρεση μιας οποιασδήποτε λύσης, η οποία δεν θα ανταποκρίνεται στις προσδοκίες, στις ανησυχίες, στις αξιώσεις του Κυπριακού Ελληνισμού.
Πράττοντας πάντοτε αυτό που μας υπαγορεύει το εθνικό καθήκον, αγωνιζόμαστε για την επίτευξη μιας λύσης που θα δημιουργεί εκείνες τις προοπτικές οι οποίες θα επιτρέπουν στον κάθε ένα των πολιτών να ζει σε συνθήκες ασφάλειας, ευημερίας αλλά και ειρηνικής συμβίωσης και αλληλοσεβασμού με όλους τους νομίμους κατοίκους αυτής της χώρας.
Το μήνυμα, όμως, που θέλω να στείλω, έχοντας πλήρη συνείδηση των λεγομένων μου, προς κάθε κατεύθυνση και πάντα εννοώ το εξωτερικό, αφορά τα όρια της αξιοπρέπειας μας ως λαού, καθώς και τα όρια του επιδιωκόμενου συμβιβασμού.
Μόλις προχθές ακόμα ο κ. Ακκιντζί έλεγε πως προκειμένου να εξευρεθεί μια λύση θα πρέπει να κατανοήσουν οι Ελληνοκύπριοι τις ανησυχίες των Τουρκοκυπρίων, αλλά το σημαντικότερο, να αλλάξουν νοοτροπία. Και διερωτώμαι ειλικρινά για ποια νοοτροπία μιλά πως πρέπει να αλλάξουμε. Να ξεχάσουμε την κατεχόμενη γη; Να ξεχάσουμε τα ανθρώπινα δικαιώματα; Να ξεχάσουμε όλα αυτά που η ΕΕ προβλέπει για όλους τους Ευρωπαίους πολίτες; Να ξεχάσουμε την παρουσία του κατοχικού στρατού; Να διαγράψουμε την παρουσία της Τουρκίας με εγγυητικά και επεμβατικά δικαιώματα; Να αλλάξουμε μυαλά ή νοοτροπία γιατί πρέπει να υιοθετήσουμε θέσεις και πρόνοιες μέσα στο Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας ή του υπό μετεξέλιξη κράτους που δεν υπάρχουν σε καμιά άλλη χώρα του κόσμου;
Λέω και επαναλαμβάνω ο καθένας πρέπει να αντιλαμβάνεται και να προσαρμόζεται με όσα παγκοσμίως ισχύουν, με αρχές και αξίες διαχρονικές και όχι ευκαιριακές ή σαν αποτέλεσμα της ισχύος των όπλων.
Εμείς επιδιώκουμε την ειρήνη, το έχουμε αποδείξει έμπρακτα στον κύκλο συνομιλιών που προηγήθηκαν του Κραν Μοντανά. Το αποδείξαμε στην Ελβετία κατά τον τελευταίο κύκλο των συνομιλιών. Όταν με τόλμη παρουσιάσαμε προτάσεις, αρκεί να τερματίζονταν οι αναχρονιστικές εγγυήσεις, αρκεί να τερματίζονταν τα επεμβατικά δικαιώματα, αρκεί να τερματιζόταν η παρουσία του κατοχικού στρατού.
Είχαμε ξεκαθαρίσει πως οι Κύπριοι πρέπει να είναι οι αφέντες της πατρίδας τους και όχι οι οποιοιδήποτε τρίτοι για εξυπηρέτηση των δικών τους σκοπιμοτήτων ή συμφερόντων.
Αυτό που πρέπει όλοι να κάνουμε συνείδηση είναι πως έφτασε η ώρα να ενώσουμε δυνάμεις. Δεν έχουμε την πολυτέλεια να επιλέγουμε πολιτικές που ενδεχόμενα να μας οδηγήσουν σε χειρότερα αδιέξοδα.
Στόχος και σκοπός μας όπως καταδεικνύεται από μια πολυεπίπεδη εξωτερική πολιτική είναι να δημιουργήσουμε και να προκαλέσουμε τη διεθνή κοινότητα, ξεκινώντας από τους Ευρωπαίους εταίρους μας, που για πρώτη φορά εμπλέκονται στον διάλογο, εκτείνοντας τις προσπάθειες μας στα πέντε Μόνιμα Μέλη, στα αραβικά κράτη, στους φίλους όπου και αν βρίσκονται, προκειμένου να κινητοποιήσουμε έτσι ώστε όσοι μπορεί να ασκήσουν επιρροή στην Τουρκία να δώσουν ένα ισχυρό μήνυμα, πως για να υπάρξει λύση απαιτείται αλληλοσεβασμός. Πως για να υπάρξει λύση απαιτείται πριν και πάνω από όλα η εξεύρεση τέτοιας μορφής (λύση) που να διασφαλίζει ένα κανονικό, ομαλό κράτος, ένα κράτος που να συμβαδίζει απόλυτα με τις ευρωπαϊκές αρχές και αξίες, με το ευρωπαϊκό κεκτημένο, ένα κράτος που να δημιουργεί τις προοπτικές και τις προϋποθέσεις έτσι ώστε οι νέοι μας, οι γενιές που θα έρθουν, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, να μπορούν να ζήσουν.
Δεν δεχόμαστε την όποια λύση η οποία θα οδηγεί την επομένη της συμφωνίας σε κατάρρευση. Αυτό δεν το θέλει κανένας. Και δεν θέλει κανένας να ζήσει την αβεβαιότητα.
Γι΄ αυτό και η επιμονή μου, γι΄ αυτό και η εμμονή μου ότι η λύση θα πρέπει να είναι λειτουργική, βιώσιμη, να έχει διάρκεια και πριν και πάνω από όλα να διασφαλίζει πως δεν θα συνεχίσουμε να είμαστε υπό τον έλεγχο ή την ομηρία της Τουρκίας, πως θα είμαστε ένα κράτος ευρωπαϊκό που θα διασφαλίζει ανθρώπινα δικαιώματα, συνθήκες ειρήνης, προοπτικής και μέλλοντος για όλους ανεξαίρετα που νόμιμα κατοικούν σε αυτή την πατρίδα.
Την ίδια ώρα δεν παραγνωρίζω τις έγνοιες, τις ανησυχίες και τις προσδοκίες των Ελληνοκυπρίων, χωρίς να σημαίνει πως αυτό μας οδηγεί στο να παραγνωρίσουμε ενδεχόμενα εύλογες ανησυχίες των Τουρκοκυπρίων.
Όμως, επαναλαμβάνω, είναι μέσα από τον αλληλοσεβασμό που θα κτίσουμε αυτό που χρωστούμε στους ήρωες, αυτό που προσδοκούν οι Έλληνες, αυτό που υπαγορεύει η Ιστορία, αυτό που υπαγορεύει το εθνικό καθήκον.
Μόνο έτσι θα τιμούμε τη μνήμη τους, αν πετύχουμε αυτό για το οποίο εκείνοι αγωνίστηκαν: να κρατήσουν ελεύθερη την πατρίδα μας.
Αιωνία τους η μνήμη.
Είναι πραγματικά με αισθήματα εθνικής υπερηφάνειας, επιτακτικού χρέους και ευθύνης που αποδίδουμε σήμερα τον οφειλόμενο φόρο τιμής στα ηρωικά παλληκάρια της κοινότητας Πάχνας τα οποία παραμένοντας πιστά στις άφθορες διαχρονικές αξίες της ελευθερίας και της δικαιοσύνης, επέδειξαν μοναδική και παραδειγματική αυταπάρνηση στο όποιο κάλεσμα της πατρίδας για προάσπιση της πατρώας γης, της ιστορίας, των αγώνων, των αρχών και των ιδανικών του έθνους.
Η ηρωοτόκος κοινότητα της Πάχνας αναθρέφοντας ανθρώπους με υπερβάλλοντα ζήλο και αγάπη προς την πατρίδα, έχει καταθέσει διαχρονικά την πολύτιμη συνεισφορά της για την κατάκτηση τόσο της εθνικής όσο και της παγκόσμιας ελευθερίας.
Παλληκάρια που αγωνίστηκαν στους Παγκόσμιους πολέμους για την υπεράσπιση των πανανθρώπινων και διαχρονικών αξιών και ιδανικών.
Γενναίους που συμμετείχαν σε όλους τους αγώνες του Έθνους, συνδράμοντας στην επικράτηση των απαράγραπτων και αδιαπραγμάτευτων δικαίων του Ελληνισμού.
Παλληκάρια που συνέβαλαν στη θεμελίωση της Κυπριακής Δημοκρατίας, υπερασπίστηκαν όταν χρειάστηκε τη νομιμότητά της και όρθωσαν το ανάστημα τους απέναντι στον Τούρκο εισβολέα του 1974 προασπιζόμενοι την εδαφική της ακεραιότητα.
Η θυσία των ηρώων της Πάχνας, Πανίκου Συμεού, Ευμένιου Παναγιώτου, Κυριάκου Θουκή, Ιορδάνη Ιορδάνους, η ηρωική συμμετοχή του Νίκου Σοφοκλέους, όπως και τόσων άλλων Παχνιωτών στους αγώνες αυτούς, τους αναδεικνύει αντάξιους υπερασπιστές του ιερού χρέους, της τιμής και του ιστορικού καθήκοντος.
Ανατρέχοντας στις σελίδες δόξας που έγραψαν με τη δράση τους κοσμώντας την Ιστορία τούτου του τόπου, αισθανόμαστε το βαρύ φορτίο και την παρακαταθήκη που ο δικός τους ηρωισμός και ανδρεία έχει εναποθέσει στους ώμους μας, καταδεικνύοντας υποδειγματικά το δικό μας χρέος απέναντι στην πατρίδα.
Χρέος που επιβάλλει τον δρόμο της ενότητας στο εσωτερικό, προκειμένου από κοινού να αντιμετωπίσουμε την αδιαλλαξία της Άγκυρας και να τερματίσουμε τα όσα η τουρκική εισβολή επισώρευσε στην πατρίδα μας.
Τιμώντας σήμερα με την παρουσία μας εδώ τους αγωνιστές των εκάστοτε αγώνων του Έθνους, και πιο συγκεκριμένα τους πέντε ήρωες της κοινότητας, αντλώντας διδάγματα από τη συμμετοχή και τη θυσία τους και επιδιώκοντας τη δικαίωσή τους, θα ήθελα να σας διαβεβαιώσω ότι στόχος του δικού μας αγώνα δεν είναι η εξεύρεση μιας οποιασδήποτε λύσης, η οποία δεν θα ανταποκρίνεται στις προσδοκίες, στις ανησυχίες, στις αξιώσεις του Κυπριακού Ελληνισμού.
Πράττοντας πάντοτε αυτό που μας υπαγορεύει το εθνικό καθήκον, αγωνιζόμαστε για την επίτευξη μιας λύσης που θα δημιουργεί εκείνες τις προοπτικές οι οποίες θα επιτρέπουν στον κάθε ένα των πολιτών να ζει σε συνθήκες ασφάλειας, ευημερίας αλλά και ειρηνικής συμβίωσης και αλληλοσεβασμού με όλους τους νομίμους κατοίκους αυτής της χώρας.
Το μήνυμα, όμως, που θέλω να στείλω, έχοντας πλήρη συνείδηση των λεγομένων μου, προς κάθε κατεύθυνση και πάντα εννοώ το εξωτερικό, αφορά τα όρια της αξιοπρέπειας μας ως λαού, καθώς και τα όρια του επιδιωκόμενου συμβιβασμού.
Μόλις προχθές ακόμα ο κ. Ακκιντζί έλεγε πως προκειμένου να εξευρεθεί μια λύση θα πρέπει να κατανοήσουν οι Ελληνοκύπριοι τις ανησυχίες των Τουρκοκυπρίων, αλλά το σημαντικότερο, να αλλάξουν νοοτροπία. Και διερωτώμαι ειλικρινά για ποια νοοτροπία μιλά πως πρέπει να αλλάξουμε. Να ξεχάσουμε την κατεχόμενη γη; Να ξεχάσουμε τα ανθρώπινα δικαιώματα; Να ξεχάσουμε όλα αυτά που η ΕΕ προβλέπει για όλους τους Ευρωπαίους πολίτες; Να ξεχάσουμε την παρουσία του κατοχικού στρατού; Να διαγράψουμε την παρουσία της Τουρκίας με εγγυητικά και επεμβατικά δικαιώματα; Να αλλάξουμε μυαλά ή νοοτροπία γιατί πρέπει να υιοθετήσουμε θέσεις και πρόνοιες μέσα στο Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας ή του υπό μετεξέλιξη κράτους που δεν υπάρχουν σε καμιά άλλη χώρα του κόσμου;
Λέω και επαναλαμβάνω ο καθένας πρέπει να αντιλαμβάνεται και να προσαρμόζεται με όσα παγκοσμίως ισχύουν, με αρχές και αξίες διαχρονικές και όχι ευκαιριακές ή σαν αποτέλεσμα της ισχύος των όπλων.
Εμείς επιδιώκουμε την ειρήνη, το έχουμε αποδείξει έμπρακτα στον κύκλο συνομιλιών που προηγήθηκαν του Κραν Μοντανά. Το αποδείξαμε στην Ελβετία κατά τον τελευταίο κύκλο των συνομιλιών. Όταν με τόλμη παρουσιάσαμε προτάσεις, αρκεί να τερματίζονταν οι αναχρονιστικές εγγυήσεις, αρκεί να τερματίζονταν τα επεμβατικά δικαιώματα, αρκεί να τερματιζόταν η παρουσία του κατοχικού στρατού.
Είχαμε ξεκαθαρίσει πως οι Κύπριοι πρέπει να είναι οι αφέντες της πατρίδας τους και όχι οι οποιοιδήποτε τρίτοι για εξυπηρέτηση των δικών τους σκοπιμοτήτων ή συμφερόντων.
Αυτό που πρέπει όλοι να κάνουμε συνείδηση είναι πως έφτασε η ώρα να ενώσουμε δυνάμεις. Δεν έχουμε την πολυτέλεια να επιλέγουμε πολιτικές που ενδεχόμενα να μας οδηγήσουν σε χειρότερα αδιέξοδα.
Στόχος και σκοπός μας όπως καταδεικνύεται από μια πολυεπίπεδη εξωτερική πολιτική είναι να δημιουργήσουμε και να προκαλέσουμε τη διεθνή κοινότητα, ξεκινώντας από τους Ευρωπαίους εταίρους μας, που για πρώτη φορά εμπλέκονται στον διάλογο, εκτείνοντας τις προσπάθειες μας στα πέντε Μόνιμα Μέλη, στα αραβικά κράτη, στους φίλους όπου και αν βρίσκονται, προκειμένου να κινητοποιήσουμε έτσι ώστε όσοι μπορεί να ασκήσουν επιρροή στην Τουρκία να δώσουν ένα ισχυρό μήνυμα, πως για να υπάρξει λύση απαιτείται αλληλοσεβασμός. Πως για να υπάρξει λύση απαιτείται πριν και πάνω από όλα η εξεύρεση τέτοιας μορφής (λύση) που να διασφαλίζει ένα κανονικό, ομαλό κράτος, ένα κράτος που να συμβαδίζει απόλυτα με τις ευρωπαϊκές αρχές και αξίες, με το ευρωπαϊκό κεκτημένο, ένα κράτος που να δημιουργεί τις προοπτικές και τις προϋποθέσεις έτσι ώστε οι νέοι μας, οι γενιές που θα έρθουν, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, να μπορούν να ζήσουν.
Δεν δεχόμαστε την όποια λύση η οποία θα οδηγεί την επομένη της συμφωνίας σε κατάρρευση. Αυτό δεν το θέλει κανένας. Και δεν θέλει κανένας να ζήσει την αβεβαιότητα.
Γι΄ αυτό και η επιμονή μου, γι΄ αυτό και η εμμονή μου ότι η λύση θα πρέπει να είναι λειτουργική, βιώσιμη, να έχει διάρκεια και πριν και πάνω από όλα να διασφαλίζει πως δεν θα συνεχίσουμε να είμαστε υπό τον έλεγχο ή την ομηρία της Τουρκίας, πως θα είμαστε ένα κράτος ευρωπαϊκό που θα διασφαλίζει ανθρώπινα δικαιώματα, συνθήκες ειρήνης, προοπτικής και μέλλοντος για όλους ανεξαίρετα που νόμιμα κατοικούν σε αυτή την πατρίδα.
Την ίδια ώρα δεν παραγνωρίζω τις έγνοιες, τις ανησυχίες και τις προσδοκίες των Ελληνοκυπρίων, χωρίς να σημαίνει πως αυτό μας οδηγεί στο να παραγνωρίσουμε ενδεχόμενα εύλογες ανησυχίες των Τουρκοκυπρίων.
Όμως, επαναλαμβάνω, είναι μέσα από τον αλληλοσεβασμό που θα κτίσουμε αυτό που χρωστούμε στους ήρωες, αυτό που προσδοκούν οι Έλληνες, αυτό που υπαγορεύει η Ιστορία, αυτό που υπαγορεύει το εθνικό καθήκον.
Μόνο έτσι θα τιμούμε τη μνήμη τους, αν πετύχουμε αυτό για το οποίο εκείνοι αγωνίστηκαν: να κρατήσουν ελεύθερη την πατρίδα μας.
Αιωνία τους η μνήμη.