Σήμερα τιμούμε τρεις ήρωες, τρεις απλούς ανθρώπους που αγνοώντας την λογική και θέτοντας στο περιθώριο την προσωπική τους ζωή, ανέδειξαν τι σημαίνει να πιστεύεις σε αρχές και αξίες.
Ανέδειξαν την δύναμη του δικαίου και την διαχρονική του ισχύ να επιβάλλεται στην ιστορία.
Γιατί μπορεί οι τρεις ήρωες του Νέου Χωρίου, να σκοτώθηκαν και να σύρθηκαν από τους δολοφόνους τους που πίστευαν πως έτσι τους ταπεινώνουν, αλλά ορίστε πως η δύναμη της θυσίας τους, τους κρατεί ζωντανούς τόσα χρόνια μετά.
Είναι αυτή η μέρα αφιερωμένη σε πατριώτες έντιμους που οφείλουμε να τιμούμε.
Ο Αναστάση Γεώργιος, ο Παναγή Βάσος, ο Στυλιανού Γεώργιος, με την ζωή, τον αγώνα και τον ηρωικό θάνατο τους, έδωσαν νόημα στην έννοια της πατρίδας, συνέβαλαν με το αίμα τους στη δημιουργία αυτού που σήμερα με περηφάνια ονομάζουμε Κυπριακή Δημοκρατία.
Το κράτος μας, το οποίο απαλλαγμένο από τον αποικιακό ζυγό και παρά τις τεράστιες δυσκολίες που όλοι γνωρίζουμε, επέτρεψε στον λαό μας να αναδείξει τις αρετές του και να αποτελεί σήμερα ισότιμο εταίρο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στην πιο ανεπτυγμένη, αξιόπιστη και προοδευτική ομάδα κρατών στον κόσμο.
Σήμερα στεκόμαστε όρθιοι απέναντι στους τρεις ήρωες με βαθύτατο σεβασμό και έτοιμοι να δώσουμε λόγο για αυτά που μας κληροδότησαν, για τις παρακαταθήκες τους.
Οφείλουμε όλοι να αρθούμε στο ύψος των περιστάσεων και της τιμής προς τους ήρωες μας. Εσείς ως πολίτες, κυρίως όμως εμείς η πολιτική ηγεσία και το κράτος, το οποίο εκπροσωπώ σε αυτή τη σημαντική για την κοινότητα και τον τόπο εκδήλωση. Μιας οφειλής αλλά και καθήκοντος προς την κατεχόμενη πατρίδα που υπαγορεύει να ενωθούμε και να συσπειρωθούμε όλοι χάρη αυτού του στόχου.
Ο Στυλιανού Γεώργιος, ο Αναστάση Γεώργιος και ο Παναγή Βάσος, σκοτώθηκαν σε μία ιδιαίτερα παράτολμη ενέδρα που έστησαν κατά τη διάρκεια του αγώνα της ΕΟΚΑ.
Με ελάχιστο και απηρχαιωμένο εν πολλοίς εξοπλισμό αλλά εγκαρδιωμένοι από το όραμα ολόκληρου του λαού, προκάλεσαν τους Άγγλους, να έρθουν στο χωριό σας, για να αντιμετωπίσουν μία εξέγερση κατά των συμβόλων της αποικιοκρατίας.
Στον δρόμο τους έστησαν καρτέρι και ενεργοποιώντας μία ηλεκτρική νάρκη τους ανάγκασαν να κατέβουν και να δώσουν μάχη. Μία μάχη που αποδείχτηκε άνιση καθώς τόσο αριθμητικά όσο και από την άποψη του εξοπλισμού οι ήρωες μας δεν είχαν πολλά περιθώρια.
Δεν λιποψύχησαν. Πάλεψαν και έδωσαν τη ζωή τους. Οι εχθροί, οι αποικιοκράτες, νόμισαν ότι σέρνοντας τα άψυχα σώματα τους θα τους ταπείνωναν. Δεν γνώριζαν όμως ότι έτσι κατάφεραν να τους ανυψώσουν εκεί που μόνο οι μάρτυρες μπορούν να φτάσουν.
Είμαι βέβαιος πως όλοι αισθάνεστε τη βαριά κληρονομιά που σας αφήνουν, που αφήνουν σε όλους μας.
Ο δικός τους αγώνας σε εκείνες τις φοβερές ημέρες, μας επέτρεψε να δημιουργήσουμε το δικό μας κράτος. Δυστυχώς λάθη δικά μας, το προδοτικό πραξικόπημα και συνομωσίες εκτός της Κύπρου οδήγησαν στην ήττα του 1974.
Μία ήττα που την πληρώνουμε μέχρι σήμερα με βαριές απώλειες. Είναι οι νεκροί μας, οι αγνοούμενοι, είναι η ίδια σχεδόν η μισή μας πατρίδα.
Αποτελεί, όμως, εξίσου αλήθεια πως σε αυτό τον τόπο ποτέ δεν πάψαμε να πιστεύουμε πως μπορούμε να αποκαταστήσουμε τη συνέχεια στο ρημαγμένο ιστορικό ιστό. Δεν πάψαμε ποτέ να πιστεύουμε, ο καθένας με το δικό του τρόπο πως μπορούμε με υπομονή και επιμονή να δημιουργήσουμε ξανά συνθήκες αποκατάστασης της οφειλόμενης προς την πατρίδα τιμής.
Και θέλω να είμαι ξεκάθαρος προς κάθε κατεύθυνση: δεν διανοούμαι κράτος ευρωπαϊκό το οποίο να υστερεί των υπολοίπων στην κατοχύρωση ανθρωπίνων δικαιωμάτων και βασικών ελευθεριών.
Αν θέλουμε πραγματικά να ζήσουμε ειρηνικά και να συνδημιουργήσουμε αυτό που επιβάλλεται και υπαγορεύει το καθήκον μας απέναντι στην πατρίδα και τον λαό μας είναι να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις όπου να μπορούμε με περηφάνια να στεκόμαστε και να λέμε ότι επιτέλους έχουμε δημιουργήσει ένα ευρωπαϊκό κράτος που δεν κάνει διακρίσεις σε βάρος των πολιτών του.
Κυρίως όμως μία πατρίδα στην οποία κανείς δεν κινδυνεύει από κανέναν. Μια πατρίδα που οι πολίτες της θα αποφασίζουν για το μέλλον τους, χωρίς εγγυητές που θα φροντίζουν για τα δικά τους αντί τα δικά μας συμφέροντα.
Για αυτό και κατά τη μεγάλη προσπάθεια που καταβάλαμε για επίλυση του Κυπριακού δώσαμε για πρώτη φορά τόσο μεγάλη έμφαση στα θέματα ασφάλειας.
Για αυτό και σε κάθε γωνιά της γης αναζητούμε στον δίκαιο αγώνα μας συμμάχους, συνεργασίες. Ευρισκόμουν πρόσφατα στη Μόσχα, θα πάω σύντομα στο Παρίσι. Πριν μερικές εβδομάδες ήμουν στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Οικοδομούμε σχέσεις ειρήνης και συνεργασίας με όλους τους γείτονες μας, ενισχύουμε το διεθνές αποτύπωμα μας σε κάθε επίπεδο με τις πολυμερείς συνεργασίες που καθιερώσαμε και συνεχίζουμε να εμβαθύνουμε και να διευρύνουμε.
Πετύχαμε σήμερα η χώρα μας να θεωρείται πρότυπο στην Ευρωπαϊκή Ένωση σε αυτό το επίπεδο, καθιστώντας την Κύπρο πυλώνα σταθερότητα μια χώρα στην οποία μπορούν να βασίζονται οι εταίροι μας και όχι μόνο.
Θέλω να σας βεβαιώσω ότι αυτό που επιθυμούμε είναι μέσα από τον διάλογο να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις μιας αξιοπρεπούς επιβίωσης των Ελλήνων. Θέλουμε την ειρηνική συμβίωση με τους Τουρκοκύπριους, τους συμπατριώτες μας.
Αλλά αυτό που δεν θα δεχθούμε ποτέ είναι να γίνουμε προτεκτοράτο της όποιας τρίτης χώρας ή να μετατραπούμε και να γίνουμε υποχείριο και δέσμιοι των όποιων συμφερόντων που δεν εξυπηρετούν τον κυπριακό λαό αλλά τα συμφέροντα και τις στρατηγικές επιλογές μιας τρίτης χώρας.
Αυτό που δεν μπορεί να δεχθούμε διότι είναι ενάντια στο αίσθημα ασφάλειας του Κυπριακού Ελληνισμού είναι την εσαεί παραμονή είτε εγγυητικών και επεμβατικών δικαιωμάτων είτε ιδιαίτερα και στρατευμάτων.
Θέλω να σας βεβαιώσω ότι γνωρίζω τα όρια, γνωρίζω πού μπορεί η εθνική αξιοπρέπεια να επιτρέψει τον συμβιβασμό. Για αυτό και παρά τη βαθύτατη πίστη στην επίλυση του Κυπριακού, στην εξεύρεση μιας λύσης που θα δημιουργεί τις πραγματικές προϋποθέσεις να μετατραπούμε σε ένα κανονικό κράτος, την ίδια ώρα και δεν πρόκειται να δεχθώ οτιδήποτε που μπορεί να ταπεινώσει και θα κάνει τους Ελληνοκύπριους να αισθάνονται μειωμένοι μπροστά στους Τουρκοκύπριους.
Όλοι θα πρέπει να συνειδητοποιήσουν, και αυτό το λέω και για τους συμπατριώτες μας, πως μόνο μέσα από τον αλληλοσεβασμό των δικαιωμάτων μπορεί να επικρατήσει ειρήνη, μπορεί να δημιουργηθούν εκείνες οι συνθήκες που να μας δώσουν προοπτική, μια προοπτική ιδιαίτερα για αυτούς που έρχονται, για τα παιδιά και τα εγγόνια μας, γιατί η όποια λύση, εκείνη η λύση δηλαδή που μπορεί να μην κατοχυρώνει την προοπτική και το μέλλον, που δεν θα είναι βιώσιμη, που δεν θα είναι λειτουργική, το μόνο που θα πετύχει είναι την επομένη της σύναψης ή της εφαρμογής της να καταρρεύσει. Και δεν είναι αυτός ο στόχος μας. Αυτό που θέλουμε είναι διάρκεια, είναι βιωσιμότητα, κράτος κανονικό, κράτος σύγχρονο, ευρωπαϊκό.
Αυτό είναι το καθήκον μας απέναντι σε όσους έδωσαν τη ζωή τους, στους τρεις ήρωες της κοινότητας, αλλά και σε όλους όσοι αγωνίστηκαν, βασανίστηκαν, θυσιάστηκαν για να δημιουργήσουν αυτό το κράτος.
Αιωνία τους η μνήμη.
