Ομιλία Υπουργού Γεωργίας στην εκδήλωση ενημέρωσης του κοινού για την έναρξη ισχύος της Συμφωνίας των Παρισίων
Με ιδιαίτερη χαρά και ικανοποίηση σας καλωσορίζω στην αποψινή εκδήλωση για τον εορτασμό της έναρξης ισχύος της Συμφωνίας των Παρισίων, η οποία αφορά στην παγκόσμια μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
Η Συμφωνία των Παρισίων αποτελεί ιστορικό ορόσημο για τον πλανήτη μας αφού αποτελεί μια παγκόσμια νομικά δεσμευτική συμφωνία που προνοεί την ενίσχυση της συλλογικής δράσης σε παγκόσμιο επίπεδο και την επιτάχυνση της μετάβασης σε μια κοινωνία χαμηλών εκπομπών άνθρακα και ανθεκτική ως προς τις αλλαγές του κλίματος. Η Συμφωνία των Παρισίων έρχεται να συμπληρώσει το Πρωτόκολλο του Κιότο που προνοεί μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου μέχρι το 2020, ως μια πολύ φιλόδοξη συμφωνία έχοντας την έγκριση 197 χωρών που αποτελεί αριθμό ρεκόρ στα ιστορικά των Ηνωμένων Εθνών.
Από σήμερα λοιπόν, τίθεται σε ισχύ η Συμφωνία των Παρισίων που επιτεύχθηκε τον Δεκέμβριο του 2015 κατά την 21η Διάσκεψη των Μερών της Σύμβασης Πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή, γνωστή ως COP 21, καθώς περισσότερες από 55 χώρες που αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το 55% του συνόλου των παγκόσμιων εκπομπών επικύρωσαν τη Συμφωνία. Για τον σκοπό αυτό, φωτίζουμε συμβολικά με πράσινο φως την Πύλη Αμμοχώστου, ενώ ταυτόχρονα φωτίζονται μνημεία και στις 27 άλλες πρωτεύουσες της ΕΕ.
Φίλες και φίλοι,
Είναι πλέον παραδεκτό από το σύνολο της διεθνούς κοινότητας, πως για να μετριαστούν οι επιπτώσεις που βιώνουμε λόγω της κλιματικής αλλαγής και να αποφευχθούν ακόμη πιο δυσάρεστες, θα πρέπει να περιοριστεί η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη και να παραμείνει σε επίπεδα κάτω των 2°C σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή. Ο στόχος αυτός μπορεί να επιτευχθεί μόνο αν καταφέρουμε να μεταβούμε σε μια Οικονομία Χαμηλών Εκπομπών Άνθρακα όπου οι εκπομπές αεριών του θερμοκηπίου δεν θα υπερβαίνουν τις δυνατότητες απορρόφησής τους.
Ευελπιστώ ότι πριν από το τέλος του χρόνου η Κύπρος θα είναι σε θέση να επικυρώσει την εν λόγω συμφωνία.
Η ισχυρή υποστήριξη των κρατών για την έναρξη ισχύος της Συμφωνίας των Παρισίων αποτελεί απόδειξη της αναγνώρισης της επιτακτικής ανάγκης για την ανάληψη δράσης και αντικατοπτρίζει τη συναίνεση των Κυβερνήσεων για παγκόσμια συνεργασία, η οποία είναι απαραίτητη για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Μέχρι σήμερα 97 από τα 197 Μέρη της Σύμβασης επικύρωσαν τη Συμφωνία των Παρισίων.
Στη Συμφωνία ορίζεται μακροπρόθεσμος στόχος διατήρησης της υπερθέρμανσης του πλανήτη σε επίπεδα πολύ κατώτερα των 2°C και συνέχισης των προσπαθειών περιορισμού της στον 1,5°C. Ως εκ τούτου, οι παγκόσμιες εκπομπές θα πρέπει να φτάσουν στα ανώτατα επίπεδά τους το συντομότερο δυνατόν και στη συνέχεια να μειωθούν ταχέως, ώστε να επιτευχθεί ισορροπία μεταξύ εκπομπών και καταβοθρών θερμοκηπιακών αερίων κατά το δεύτερο ήμισυ του αιώνα, με βάση τα επιστημονικά δεδομένα.
Η Συμφωνία επισημαίνει, επίσης, τη σημασία των δράσεων προσαρμογής, ορίζοντας μακροπρόθεσμους στόχους για την προσαρμογή, προκειμένου να ενισχυθεί η ανθεκτικότητα και να περιοριστεί η ευπάθεια σε παγκόσμιο επίπεδο. Τον πυρήνα της Συμφωνίας αποτελεί μια νομικώς δεσμευτική διάταξη, σύμφωνα με την οποία, κάθε Μέρος οφείλει να καταρτίσει, να παρουσιάσει και να τηρήσει όσο το δυνατόν πιο φιλόδοξες μειώσεις εκπομπών, τις ούτω καλούμενες «εθνικά καθορισμένες προθέσεις συνεισφοράς για τον μετριασμό», στις οποίες θα αποτυπώνεται η πρόοδος με την πάροδο του χρόνου. Επιπλέον, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι αυτών των προθέσεων συνεισφοράς, τα Μέρη θα εφαρμόσουν εγχώρια μέτρα μετριασμού.
Σε ό,τι αφορά τη χρηματοδότηση της κλιματικής αλλαγής, η Συμφωνία καθορίζει ως στόχο οι ροές χρηματοδότησης να συνάδουν με την επίτευξη χαμηλών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και τη βιώσιμη ανάπτυξη. Συνεπώς, απαιτείται παγκόσμια μεταστροφή τόσο στις ιδιωτικές, όσο και τις δημόσιες ροές επενδύσεων. Επιπλέον, επιβεβαιώνει εκ νέου τον ηγετικό ρόλο των ανεπτυγμένων χωρών στην παροχή χρηματοδοτικών πόρων, ενθαρρύνοντας ωστόσο και άλλα Μέρη να συνεισφέρουν. Στην απόφαση ορίζεται στόχος κινητοποίησης 100 δισ. δολαρίων ΗΠΑ ετησίως μέχρι το 2020, με απώτερο ορίζοντα το 2025, ενώ για την περίοδο μετά το 2025 θα καθοριστεί νέος και υψηλότερος στόχος.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της γνωστοποίησαν μέσω της «εθνικά καθορισμένης πρόθεσης συνεισφοράς» τη δέσμευσή τους για την από κοινού επίτευξη έως το 2030 δεσμευτικού στόχου μείωσης των εγχώριων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 40% για το σύνολο της οικονομίας σε σύγκριση με το 1990, όπως ορίζεται στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του 2014 για το πλαίσιο πολιτικής για το κλίμα και την ενέργεια με ορίζοντα το 2030.
Κυρίες και κύριοι,
Όσον αφορά στην Κύπρο, με βάση τα σχετικά κριτήρια κατανομής ο εθνικός στόχος μείωσης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου που αναμένεται να καθοριστεί θα είναι 24% από τα επίπεδα του 2005. Εκτιμάται ότι, για την επίτευξη του νέου αυτού στόχου, θα απαιτηθούν αλλαγές κυρίως στον τομέα της ενέργειας με κατάλληλη διείσδυση καθαρότερων καυσίμων (π.χ. φυσικού αερίου), προώθηση κατάλληλων πολιτικών και μέτρων για περαιτέρω εξοικονόμηση ενέργειας και διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Επιπρόσθετα, η μείωση των εκπομπών στον τομέα των μεταφορών αποτελεί σημαντική πρόκληση. Επί του παρόντος, ο τομέας αυτός αντιπροσωπεύει περίπου το 25% του συνόλου των εκπομπών CO2 στην Κύπρο. Παράλληλα, θα πρέπει να επανεξεταστούν κατάλληλα και οι σχετικές πολιτικές και μέτρα από τους άλλους επιμέρους τομείς, όπως της γεωργίας, της βιομηχανίας, της χρήσης γης και δασοκομίας, καθώς και της διαχείρισης αποβλήτων.
Η Κύπρος, παρά τον φιλόδοξο στόχο που έχει αναλάβει για μείωση της εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου, εκτιμάται ότι με την κατάρτιση και εφαρμογή των κατάλληλων πολιτικών και μέτρων που έχουν ήδη αποφασιστεί, θα πετύχει τον στόχο της ενώ ταυτόχρονα θα απεξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από την εισαγωγή ορυκτών καυσίμων, θα ενισχύσει την ανταγωνιστικότητά της, θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας και θα μεταβεί σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα.
Παράλληλα, μέσα από το νέο πλαίσιο κλίματος και ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αξιοποιούνται κατάλληλα χρηματοδοτικά εργαλεία, τα οποία θα υποστηρίζουν την υλοποίηση των σχετικών πολιτικών και μέτρων.
Συγκεκριμένα, καταρτίστηκαν και εφαρμόζονται πολιτικές που διαπερνούν οριζόντια όλες τις οικονομικές δραστηριότητες. Μεταξύ άλλων, συγκροτούνται και εφαρμόζονται συνεκτικά σχέδια για:
• τη μείωση εκπομπής αερίων θερμοκηπίου και την προσαρμογή,
• την ενίσχυση της αποδοτικότητας των πόρων,
• τη μετάβαση στην πράσινη οικονομία και
• την ενσωμάτωση της περιβαλλοντικής διάστασης στις αναπτυξιακές δράσεις.
Παράλληλα, συγκροτείται η πορεία μετάβασης προς έναν τομέα οδικών μεταφορών με χαμηλές και μηδενικές εκπομπές. Σε αυτή την προσπάθεια, εξετάζεται ένα ευρύ φάσμα φιλικών προς το περιβάλλον λύσεων, λαμβάνοντας υπόψη τις τεχνικές δυνατότητες και τις τελευταίες καινοτομίες.
Επιπρόσθετα, η Κύπρος έχει εντάξει δυναμικά στο ενεργειακό ισοζύγιό της την «καθαρή και πράσινη ενέργεια» ενώ η «πράσινη ανάπτυξη» προωθείται μέσω των κατάλληλων σχεδίων για ενθάρρυνση της χρήσης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και της Εξοικονόμησης Ενέργειας.
Αυτή η δέσμη μέτρων που καταρτίζουμε και εφαρμόζουμε αποδεικνύει ότι προσαρμόζουμε όλες τις πολιτικές μας προς την ανταγωνιστική, κυκλική οικονομία με χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα την οποία οφείλουμε στον τόπο μας και στις μελλοντικές γενιές.
