Επικήδειος λόγος του Υπουργού Εσωτερικών

Επικήδειος λόγος του Υπουργού Εσωτερικών στην κηδεία των οστών

12 καταδρομέων/στρατιωτών που έπεσαν στις 15 Ιουλίου 1974

Κηδεύουμε, σήμερα, με σαράντα χρόνια καθυστέρηση αλλά με τον πρέποντα τρόπο, με τις οφειλόμενες στρατιωτικές τιμές, δώδεκα νέους ανθρώπους, δώδεκα άξια παλικάρια, οι οποίοι έχασαν τη ζωή τους στις στρατιωτικές επιχειρήσεις της 15^ης Ιουλίου 1974.

Οι δώδεκα νεκροί, των οποίων τα οστά κηδεύουμε σήμερα: ο Ανθυπολοχαγός Αντώνης Παντοπώλης (32η ΜΚ), ο Λοχίας Νέαρχος Ανηλιάδης (31^η ΜΚ), ο Λοχίας Κωνσταντίνος Καψάλης (32η ΜΚ), ο Δεκανέας Διονύσιος Παπαπέτρου (32η ΜΚ), ο Δεκανέας Θεόδωρος Χατζηπαναγιώτου (21 ΕΑΝ) , ο Υποδεκανέας Βαρνάβας Παπαβαρνάβας (195 ΜΕΑ/ΑΠ), οι καταδρομείς Θωμάς Κάρκας (31^η ΜΚ0, Ανδρέας Μιλτιάδου (32η ΜΚ), Κοσμάς Νικολάου (31η ΜΚ), Αντώνης Παρτζίλης (32η ΜΚ), Μιχαήλ Σαββάκη (32η ΜΚ) και ο στρατιώτης Κώστας Νεοκλέους (231 ΤΠ), το 1974 ήταν αμούστακα παιδιά των 18 χρόνων, στο άνθος της νιότης τους.

Ατύχησαν να υπηρετήσουν τη στρατιωτική τους θητεία σε λάθος χρόνο και υπήρξαν θύματα, τελικά, γεγονότων και καταστάσεων που άλλοι δημιούργησαν. Μιλώ συγκεκριμένα για το πραξικόπημα της 15^ης Ιουλίου 1974 και την επίθεση η οποία διενεργήθηκε τότε εναντίον του Προεδρικού Μεγάρου, του Εφεδρικού και του ΡΙΚ.

Γεγονότα και καταστάσεις για τα οποία οι δώδεκα νεκροί τα οστά των οποίων κηδεύουμε σήμερα ουδεμία ευθύνη φέρουν. Δώδεκα νέοι άνθρωποι που δεν πρόλαβαν να χαρούν τη ζωή και των οποίων η Πολιτεία αγνόησε επιδεικτικά και σκανδαλωδώς τη θυσία, δεκαετίες ολόκληρες, για καθαρά πολιτικούς λόγους και μόνο.

Μπορεί να προσμετρήσει κανείς και το μαρτύριο που βίωσαν όλα αυτά τα χρόνια της λησμονιάς και της απαξίωσης οι δικοί τους άνθρωποι, οι οικογένειες τους.

Ήταν καλά γνωστός σε όλους, από τότε, ο χώρος της ομαδικής ταφής των παλικαριών, των οποίων τα οστά εντοπίστηκαν και ταυτοποιήθηκαν πρόσφατα με την επιστημονική μέθοδο του DΝΑ. Για να τα κηδεύσουμε σήμερα με τις τιμές που αρμόζουν στα στρατευμένα παιδιά που θυσιάστηκαν εκτελώντας το καθήκον τους, εκτελώντας τις διαταγές των ανωτέρων τους, σε μια διατεταγμένη επιχείρηση.

 Μετά από σαράντα ολόκληρα χρόνια, είμαστε σήμερα εδώ, με βαριά την ευθύνη να δείξουμε σε νεκρούς και ζώντες το σεβασμό που οφείλουμε σ΄ εκείνους που θυσιάστηκαν, υπηρετώντας στην Εθνική Φρουρά, στο αποκορύφωμα της αδελφοκτόνου συμφοράς, στο προδοτικό πραξικόπημα που διενήργησε εναντίον του Ελληνισμού στην Κύπρο η χούντα των Αθηνών.

 Κλίνουμε ευλαβικά το γόνυ και εκφράζουμε τον απέραντο σεβασμό και την εκτίμησή μας απέναντι στα 18χρονα παιδιά που αυτή η Πολιτεία διά νόμου στρατολόγησε στην Εθνική Φρουρά, η ίδια Πολιτεία όρισε να εκτελούν χωρίς αντιρρήσεις τις διαταγές των ανωτέρων τους και τα οποία έπεσαν εκτελώντας όσα διατάχθηκαν κατά τη διάρκεια του πραξικοπήματος.

 Η συμφορά της αδελφοκτόνου 15ης Ιουλίου 1974 έπληξε πρώτα τους Καταδρομείς, ιδιαίτερα δε τη δύσμοιρη 32η Μοίρα Καταδρομών: Δικοί της διατεταγμένοι άνδρες έπεσαν επιτιθέμενοι εναντίον του Προεδρικού Μεγάρου και δικοί της διατεταγμένοι άνδρες έπεσαν την ίδια στιγμή υπερασπιζόμενοι το Προεδρικό Μέγαρο: Μονίμως στο Προεδρικό Μέγαρο, υπήρχε διμοιρία της 32ης Μοίρας Καταδρομών, ως τιμητική φρουρά. Διατεταγμένη υπηρεσία των μελών της διμοιρίας ήταν και η υπεράσπιση του Προεδρικού.

 Ο λοχίας Ανδρέας Χαραλάμπους από το Δίκωμο, για παράδειγμα, με άλλους συναδέλφους του υπαξιωματικούς και οπλίτες, της 32ης Μοίρας Καταδρομών και με επικεφαλής τον 20χρονο ανθυπολοχαγό Αντώνη Παντοπώλη, επέβαιναν σε θωρακισμένο όχημα  «Μπι-Ττι-Αρ»  που επιχειρούσε να μπει στο Προεδρικό Μέγαρο. Αντιαρματικό βλήμα της φρουράς του Προεδρικού έπληξε το όχημα σκορπώντας το θάνατο στο πλήρωμά του.

Την ίδια στιγμή, από πυρά πολυβόλου των επιτιθεμένων, έπεφτε νεκρός απέναντι ένας άλλος καταδρομέας της ίδιας μονάδας: Ο  Καταδρομέας Ματθαίος Ματθαίου του Νίκου, από τον Άγιο Γεώργιο Σπαθαρικού, ο οποίος ανήκε στη διμοιρία Καταδρομών της φρουράς του Προεδρικού.

Και οι μεν και οι δε, έπεσαν εκτελώντας το καθήκον τους. Την απλή αυτή στοιχειώδη αλήθεια, δεν είχαμε την υψηλοφροσύνη και τη γενναιότητα να τη δούμε κατάματα και να την ομολογήσουμε.

Για πολλά χρόνια συγχύζαμε τα πράγματα, επεκτείνοντας την κατανομή ευθυνών για το προδοτικό πραξικόπημα ακόμα και στους αναίτιους και ανεύθυνους εθνοφρουρούς που έτυχε να υπηρετούν τη θητεία τους εκείνο τον κατάμαυρο Ιούλη του 74’. Η οφειλόμενη στάση μας απέναντι στους θυσιασθέντες στο πραξικόπημα καταδρομείς και οπλίτες, σε καμία περίπτωση και με καμία προέκταση δεν συνεπάγεται την αθώωση του πραξικοπήματος.

 Η οφειλόμενη στάση μας πηγάζει από την άφοβη αντιμετώπιση της αλήθειας. Και επιβάλλεται από όσα ορίζει από τα βάθη των αιώνων, ο δοκιμασμένος σε φοβερές συμπληγάδες ζων ελληνικός πολιτισμός: Το ήθος και το χρέος απέναντι στους νεκρούς, ακόμα και στην εμφύλια και αδελφοκτόνο λαίλαπα, το ανέδειξε 2500 χρόνια πριν, ο ελληνικός πολιτισμός από την εποχή που ο  Σοφοκλής συνέγραψε την Τραγωδία της Αντιγόνης: Είναι το χρέος και το ήθος για τους αλληλοσκοτωμένους, - υπέρ και εναντίον της Θήβας -, αδελφούς της, τον Πολυνείκη και τον Ετεοκλή, που αντέταξε η Αντιγόνη στην ανάλγητη εξουσία του Κρέοντα, αψηφώντας ακόμα και τη δική της θανατική καταδίκη. Την ίδια οφειλή χρωστούμε και εμείς στους νεκρούς μας. Την ίδια στάση, τη στάση της Αντιγόνης, οφείλει πρώτη η Πολιτεία απέναντι στους πεσόντες στρατιώτες της.

Με δικό της νόμο από το 1964, η Κυπριακή Δημοκρατία επέβαλε να στρατεύονται οι άρρενες πολίτες της στο 18ο έτος της ηλικίας τους και να υπηρετούν τη θητεία τους στην Εθνική Φρουρά. Η  ίδια η Πολιτεία όριζε τότε, οι νεοσύλλεκτοι στρατιώτες της να ορκίζονται ότι «θα εκτελούν προθύμως και άνευ αντιλογίας των διαταγάς των ανωτέρων των». Η ίδια η Πολιτεία εντός του στρατεύματος εκπαίδευε σκληρά τους στρατιώτες της και πολύ σκληρότερα ακόμη τους καταδρομείς της, για «να εκτελούν άνευ αντιλογίας τις διαταγές των ανωτέρων τους». Και αυτό ακριβώς έκαμαν στις 15 Ιουλίου 1974 οι υπηρετούντες στην Εθνική Φρουρά τη θητεία τους: Είτε ευρίσκοντο διατεταγμένοι Λοκατζήδες στη φρουρά του Προεδρικού Μεγάρου, είτε διατεταγμένοι στο βληθέν από την προεδρική φρουρά «Μπι-Ττι-Αρ».

Πριν από μερικά χρόνια, ως Υπουργός Άμυνας τότε της Κυπριακής Δημοκρατίας, συναισθανόμενος τις ευθύνες και το χρέος μας απέναντι στους νεκρούς της Εθνικής Φρουράς, απέναντι στους πεσόντες της 15ης Ιουλίου εκατέρωθεν καταδρομείς, αποφασίσαμε ότι είναι καιρός να σταματήσει πλέον αυτή η άδικη, απάνθρωπη και ανήθικη «τιμωρία» των νεκρών. Μια άδικη και ανήθικη «τιμωρία» απέναντι στους Λοκατζήδες που έπεσαν την 15η Ιουλίου και ετάφησαν στο Κοιμητήριο των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης και απέναντι στον 22^Ο νεκρό συνάδελφό τους, τον λοχία Ανδρέα Χαραλάμπους που ξεψύχησε μια βδομάδα αργότερα και τάφηκε στον ομαδικό τάφο της Λακατάμιας.

Σε επιστολή που είχα απευθύνει τότε με την ιδιότητα του Υπουργού Άμυνας στους οικείους των φονευθέντων καταδρομέων/οπλιτών κατά την επίθεση στο Προεδρικό Μέγαρο, ανέφερα, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα: «Οι φονευθέντες στρατεύσιμοι κατά την ημέρα του προδοτικού πραξικοπήματος της 15^ης Ιουλίου 1974, πρόσφεραν τη ζωή τους σαν πιστοί και φιλότιμοι στρατιώτες στο βωμό της στρατιωτικής πειθαρχίας και του όρκου που έδωσαν προς την πατρίδα». Αναγνώρισα, επίσης, μαζί μου και η Πολιτεία, ότι «οι κληρωτοί στρατιώτες και έφεδροι αξιωματικοί που φονεύθηκαν την ημέρα εκείνη, εκτελώντας διαταγές των ανωτέρων τους, έπεσαν σε διατεταγμένη υπηρεσία». Αυτή ήταν η ελάχιστη αναγνώριση που μπορούσαμε να αποδώσουμε τόσα χρόνια μετά σε αυτούς τους νέους ανθρώπους και στους οικείους τους.

«Έπεσαν, άπαντες, σε διατεταγμένη υπηρεσία και ένεκεν ταύτης». Τα ονόματά τους, θα παραμείνουν ανεξίτηλα χαραγμένα στο πεντελικό μάρμαρο Μνήμης και Τιμής. Μπροστά στις λειψανοθήκες με τα ιερά οστά τους και μπροστά στη σημερινή και την αυριανή νεότερη γενιά της πατρίδας μας, οφείλουμε να ανανεώσουμε την υπόσχεση ότι: Μονοιασμένοι και αταλάντευτοι δεν θα επιτρέψουμε ποτέ πια να υπάρξει διχόνοια και αδελφοκτόνος σπαραγμός στην Κύπρο. Δεν θα επιτρέψουμε ποτέ να υπάρξει ξανά έδαφος για προδοσίες και πραξικοπήματα.

Μονοιασμένοι και αταλάντευτοι θα προστατεύουμε και θα διευρύνουμε τη δημοκρατία μας, τους θεσμούς της, το δόρυ και την ασπίδα της. Μονοιασμένοι και αταλάντευτοι θα συνεχίσουμε τον αγώνα για τη λευτεριά της σκλαβωμένης γης μας. Για να δικαιωθούν, επιτέλους, οι ψυχές όλων όσων θυσιάστηκαν εν ονόματι της πατρίδας.

Αιώνια ας είναι η μνήμη τους.

___________________