Χαιρετισμός
Κυβερνητικού Εκπροσώπου στην παρουσίαση της έκδοσης
«Η ΕΕ στο σύγχρονο
κόσμο: Δημιουργία-Εξέλιξη-Προοπτική»
Καταρχήν θα
ήθελα να σας ευχαριστήσω για τη σημερινή πρόσκληση και να απευθύνω θερμά
συγχαρητήρια για την εξαιρετική πρωτοβουλία που ανέλαβε η Αντιπροσωπεία της
Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Κύπρο, με την συμβολή του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου του
Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού.
Ειδικότερα
θα ήθελα να συγχαρώ το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, το οποίο υπό την εποπτεία του
Πρύτανη Μιχάλη Ατταλίδη εκπόνησε αυτό τον εκπαιδευτικό οδηγό για την Ευρωπαϊκή Ένωση, ο οποίος είμαι
βέβαιος ότι θα αποτελέσει ένα σημαντικό εργαλείο ενημέρωσης για την ΕΕ, την
ιστορία της, την εξέλιξή της, τον τρόπο λειτουργίας της και τις πολιτικές που
εφαρμόζει.
Πιο πολύ
από ποτέ, σε αυτή την περίοδο κρίσης που διανύει η Ευρωπαϊκή Ένωση, η ενημέρωση
των πολιτών για την ΕΕ καθίσταται πιο σημαντική από ποτέ. Η παιδεία, η περαιτέρω
ενημέρωση μας για την ΕΕ, αναμφισβήτητα πρέπει να αποτελέσει μέρος του τρόπου
αντιμετώπισης της σημερινής κρίσης που βιώνει η ΕΕ.
Το
οικοδόμημα που σήμερα ονομάζεται Ευρωπαϊκή Ένωση, που ξεκίνησε με στόχο να δοθεί
τέλος στους πολέμους που ταλάνισαν για χρόνια τη γηραιά ήπειρο και την μετατροπή
της Ευρώπης σε ένα χώρο σταθερότητας και ευημερίας, με όχημα, αρχικά, την
οικονομία, έχει εξελιχθεί με εξαιρετικά γρήγορους ρυθμούς. Να σημειώσω για
παράδειγμα την εγκαθίδρυση των τεσσάρων βασικών ελευθεριών, την υιοθέτηση
αριθμών θεσμών και συνθηκών που καθορίζουν τη λειτουργία όχι μόνο της ΕΕ, αλλά
και σε ένα μεγάλο βαθμό και των ίδιων των κρατών μελών, καθώς επίσης και το
γεγονός ότι αναπτύχθηκε και βρίσκεται σε εξέλιξη η Κοινή Εξωτερική Πολιτική της
ΕΕ, ενώ έχει επιτευχθεί συνεργασία κρατών μελών επί μιας πλειάδας θεμάτων.
Εντούτοις,
η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ακόμα μια ατελής ένωση. Και αυτό γιατί η ευρωπαϊκή
ολοκλήρωση είναι μια συνεχώς εξελισσόμενη διαδικασία, χωρίς σαφώς καθορισμένο
τέλος. Το δημοκρατικό έλλειμμα, μια από τις βασικές αδυναμίες της Ευρωπαϊκής
Ένωσης, αποτελεί μια πρόκληση για τους θεσμούς, τα κράτη μέλη της Ένωσης και
πάνω από όλα για τον ευρωπαϊκό λαό. Στο πλαίσιο της αναθεωρημένης Συνθήκης, της
Συνθήκης της Λισαβόνας, καταβλήθηκαν προσπάθειες, όχι σε βαθμό ικανοποιητικό,
για αντιμετώπιση του φαινομένου αυτού.
Η σημερινή
κρίση στην Κύπρο που συνδέεται και με την οικονομική κρίση που ταλανίζει την
Ευρώπη και τους πολίτες της, ανέδειξε περαιτέρω κάποιες σημαντικές αδυναμίες της
ΕΕ. Διότι, ακριβώς αποδείχθηκε ότι η ΕΕ δεν είχε το κατάλληλο πλαίσιο για
αποτελεσματικό χειρισμό της κρίσης, ούτε τα κατάλληλα εργαλεία για να αντιδράσει
επαρκώς, συλλογικά, προς αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης και της επίλυσης
των σοβαρότατων προβλημάτων των κρατών μελών και των πολιτών της. Ως αποτέλεσμα,
τα κράτη μέλη αντέδρασαν αποσπασματικά και πολλές φορές διχασμένα, με γνώμονα το
εθνικό και όχι το κοινό ευρωπαϊκό συμφέρον και η κρίση δεν αντιμετωπίστηκε
συλλογικά. Είναι γι’ αυτόν τον λόγο που στο πλαίσιο της διαδικασίας εμβάθυνσης
της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, θα πρέπει να διασφαλιστεί και μια πραγματικά ισχυρή
οικονομική ένωση.
Ερχόμενος
στα δικά μας, η ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ το 2004 αποτελεί ένα από τους
σημαντικότερους σταθμούς στη σύγχρονη ιστορία μας. Παρά την απογοήτευση που έχει
δημιουργήσει η πρόσφατη αντιμετώπιση της Κύπρου από την ΕΕ σε σχέση με την
οικονομική κρίση στην Κύπρο, πιστεύω ότι δεν υπάρχει εναλλακτική οδός από την
ΕΕ, ειδικά για μικρά κράτη όπως η Κυπριακή Δημοκρατία, η οποία έχει μάλιστα να
αντιμετωπίσει ένα πρόβλημα εισβολής και κατοχής. Είμαστε σαφώς πιο
αποτελεσματικοί δίνοντας μάχες μέσα από την ΕΕ.
Προσωπικά
θεωρώ τον εαυτό μου ευρωπαϊστή, αλλά σε καμία περίπτωση ως ευρωλάγνη. Μπορεί την
παρούσα στιγμή τα επιχειρήματα για λιγότερη Ευρώπη να είναι πιο εύηχα στα αυτιά
των απογοητευμένων πολιτών που ψάχνουν από κάπου να πιαστούν, αναζητώντας ελπίδα
και διέξοδο από την κρίση, όμως παραμένω σταθερός στη θέση μου ότι η λύση δεν
είναι λιγότερη αλλά περισσότερη Ευρώπη, περισσότερη ευρωπαϊκή ολοκλήρωση
–πολιτικοκοινωνική και οικονομική. Περαιτέρω ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, για μια
Ευρωπαϊκή Ένωση που να στρέφεται προς τους πολίτες της και στην αποτελεσματική
αντιμετώπιση των προβλημάτων τους.
Κατά την
άποψη μου, παρ’ όλες τις απογοητεύσεις θεωρώ ότι δεν υπάρχει εναλλακτική οδός
από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ειδικά για μικρά κράτη όπως η Κυπριακή Δημοκρατία. Η
ΕΕ, αποτελεί ασπίδα για την Κυπριακή Δημοκρατία. Μας παρέχει για παράδειγμα τη
δυνατότητα για ένα συλλογικό μοχλό πίεσης προς την Τουρκία, ένα υποψήφιο προς
ένταξη κράτος μέλος. Επιπλέον, μας δίνεται η δυνατότητα να συμμετέχουμε στη
διαμόρφωση και λήψη ευρωπαϊκών πολιτικών, αναβαθμίζοντας έτσι τον ρόλο και την
υπόσταση μας.
Παρόλο που
το Κυπριακό αποτελεί το εθνικό μας ζήτημα, είναι εξαιρετικά σημαντικό η Κύπρος
να μην είναι μονοθεματική στην εξωτερική της πολιτική και εντός της ΕΕ. Η Κύπρος
πρέπει έμπρακτα να αποδεικνύει ότι δεν είμαστε μόνο το κυπριακό πρόβλημα, αλλά
ότι είναι η λύση σε πολλά προβλήματα της ΕΕ.
Η ιστορία
και η γεωγραφία μας, οι δεσμοί χιλιάδων χρόνων με τον ευρωπαϊκό πολιτισμό,
μαρτυρούν την ευρωπαϊκή ταυτότητα και χαρακτήρα της Κύπρου και δείχνουν τον
δρόμο, στον οποίο πρέπει να παραμείνουμε και να αγωνιστούμε για μια «Καλύτερη
Ευρώπη», όπως ήταν και το κύριο μήνυμα της Κυπριακής Προεδρίας του Συμβουλίου
της Ευρωπαϊκής Ένωσης το δεύτερο εξάμηνο του 2012. Είναι για αυτόν τον λόγο που
πρέπει να ενημερωνόμαστε για την ΕΕ, να γνωρίζουμε τι γίνεται, πως λειτουργεί,
πως παίρνει αποφάσεις, ποια είναι τα προβλήματα της και ποιες οι προκλήσεις.
Είναι για αυτόν τον λόγο που θεωρώ ότι ο οδηγός για τις ευρωπαϊκές πολιτικές που
παρουσιάζουμε σήμερα είναι μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία για να λειτουργήσει ως
αφετηρία, έτσι ώστε η χώρα μας, γνωρίζοντας τα των Βρυξελλών, να είναι πιο
ενεργή στα ευρωπαϊκά δρώμενα.
