Χαιρετισμός
του Υπουργού Οικονομικών κ. Χ. Γεωργιάδη
στη Δημόσια Διαβούλευση για τις ευκαιρίες
χρηματοδότησης από την ΕΕ
Αξιότιμοι
προσκεκλημένοι
Κυρίες και
κύριοι,
Χαίρομαι που
σας καλωσορίζω στη σημερινή εκδήλωση,
η οποία πραγματοποιείται στα πλαίσια
της «Ημέρας Δημόσιας Διαβούλευσης»,
μια πρακτική που θεσμοθετήθηκε από το
Υπουργικό Συμβούλιο ως μέτρο της
πολιτικής που προωθεί η Κυβέρνηση για
ενίσχυση του διαλόγου με την κοινωνία
των πολιτών. Μέσα από τη συζήτηση και
την ανταλλαγή απόψεων με οργανωμένα
σύνολα και πολίτες, δημιουργούνται οι
προϋποθέσεις για τη διαμόρφωση
ολοκληρωμένης άποψης για σημαντικά
ζητήματα καίριας σημασίας για την
κοινωνία, γεγονός που οδηγεί στη σωστή
και ορθολογική χάραξη πολιτικών.
Αντικείμενο
της σημερινής μας Διαβούλευσης είναι,
μετά από μια γενική ενημέρωση για τις
ευκαιρίες χρηματοδότησης που προσφέρονται
από την ΕΕ, η ανταλλαγή απόψεων ως προς
τους τρόπους με τους οποίους μπορεί να
γίνεται αποτελεσματικότερη ενημέρωση,
αλλά και καλύτερη αξιοποίηση των πόρων.
Εισάγοντας
το θέμα,
θα ήθελα να σας ενημερώσω σε γενικές
γραμμές για τις ευκαιρίες χρηματοδότησης
που προσφέρονται από την ΕΕ.
Όπως
ίσως γνωρίζετε, ο προϋπολογισμός της
ΕΕ καθορίζεται σε επταετή βάση. Στο
παρόν στάδιο διανύουμε
μια πολύ δυναμική περίοδο, καθώς η
προηγούμενη προγραμματική περίοδος
2007-2013 οδεύει προς τη λήξη της, με δυνατότητα
απορρόφησης κονδυλίων μέχρι και τις
31.12.2015, ενώ ταυτόχρονα έχει ξεκινήσει η
νέα προγραμματική περίοδος 2014-2020.
Για
την προγραμματική
περίοδο 2007-2013 διατέθηκαν στην Κύπρο
κονδύλια ύψους €660 εκ. από τα Διαρθρωτικά
Ταμεία, το Ταμείο Συνοχής και το Ευρωπαϊκό
Ταμείο Αλιείας. Στο ποσό αυτό προστέθηκε
η εθνική συνεισφορά διαμορφώνοντας
συνολικό προϋπολογισμό της τάξης του
€1,0 δις, ο οποίος δεσμεύτηκε πλήρως για
τη συγχρηματοδότηση συγκεκριμένων
έργων.
Αξίζει
βέβαια να σημειωθεί ότι όλοι οι πόροι
που έχουν διατεθεί στην Κύπρο είναι
δεσμευμένοι σε έργα που αναμένεται να
υλοποιηθούν
πριν από το τέλος του 2015 και το ποσοστό
απορρόφησης ανέρχεται μέχρι σήμερα στο
74%. Ως ενδεικτικά παραδείγματα
συγχρηματοδοτούμενων έργων με σημαντική
συμβολή στην ανάπτυξη της χώρας, αναφέρω
τα ακόλουθα:
- Σχέδια Χορηγιών για την αντιμετώπιση της ανεργίας, από τα οποία επωφελήθηκαν πέραν των 3.000 ατόμων. Πρόσθετα, πέραν των 7.000 άνεργων ατόμων, από ομάδες που περιλαμβάνουν τα ευάλωτα άτομα, τις γυναίκες και τους νέους, συμμετείχαν σε δράσεις κατάρτισης και απόκτησης εργασιακής πείρας.
- Σχέδια για την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας από τα οποία επωφελήθηκαν 870 επιχειρήσεις και δημιουργήθηκαν πέραν των 1800 νέων θέσεων εργασίας.
- Σχέδια για τον εμπλουτισμό του τουριστικού προϊόντος και την αναβάθμιση του αγροτουρισμού, από τα οποία επωφελήθηκαν 82 επιχειρήσεις.
Όσον
αφορά
τη νέα προγραμματική περίοδο 2014-2020,
επιτεύχθηκε μετά από δύσκολες
διαπραγματεύσεις, και μετά και από
παρέμβαση του ίδιου του Προέδρου της
Δημοκρατίας, η παραχώρηση στην Κύπρο
κονδυλίων ύψους περίπου €960 εκ. από τα
Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά
Ταμεία. Συγκεκριμένα θα παραχωρηθούν
€788 εκ. από τα Ταμεία της Πολιτικής
Συνοχής και την Πρωτοβουλία για την
Απασχόληση των Νέων, €132 εκ. από το
Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής
Ανάπτυξης και €40εκ. από το Ευρωπαϊκό
Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας.
Ο
σχεδιασμός για την αξιοποίηση των εν
λόγω κονδυλίων ξεκίνησε εδώ και αρκετό
καιρό και βρίσκεται σε προχωρημένο
στάδιο. Πρέπει, βέβαια, να διασφαλιστούν
μια σειρά προϋποθέσεων μέχρι τα κονδύλια
αυτά να μεταφερθούν από τον προϋπολογισμό
της ΕΕ στην Κύπρο. Πιο συγκεκριμένα, για
την αξιοποίηση των πόρων αυτών θα πρέπει,
όπως και κατά τις προηγούμενες
προγραμματικές περιόδους, να καταρτιστούν
και να υποβληθούν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή
για έγκριση στρατηγικά έγγραφα
προγραμματισμού καθώς και να αποφασιστεί
το όλο σύστημα διαχείρισης και έλεγχου
των κονδυλίων. Την όλη προετοιμασία
συντονίζει η Γενική Διεύθυνση Ευρωπαϊκών
Προγραμμάτων, Συντονισμού και Ανάπτυξης.
Τα προγραμματικά έγγραφα διαμορφώνονται
μέσα από συνεχή διαβούλευση της Γενικής
Διεύθυνσης Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων,
Συντονισμού και Ανάπτυξης, με τα αρμόδια
Υπουργεία, τις Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης,
τους κοινωνικούς και οικονομικούς
εταίρους και με φορείς του ευρύτερου
δημόσιου και ιδιωτικού τομέα καθώς και
με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Για την
εμπλοκή όλων των φορέων έχει συσταθεί
Συμβουλευτική Επιτροπή Προγραμματισμού,
όπου εκπροσωπούνται όλοι οι εταίροι
και όπου συζητείται το περιεχόμενο των
Προγραμμάτων. Η Επιτροπή έχει ήδη
συνεδριάσει μια φορά και θα συνεδριάσει
εκ νέου την επόμενη εβδομάδα.
Στρατηγικός
στόχος,
μέσα από την αξιοποίηση των κονδυλίων
από τις Ευρωπαϊκές Χρηματοδοτήσεις
είναι (ι) η αναδιάρθρωση και ενίσχυση
της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας,
(ιι) η διατήρηση και δημιουργία νέων
θέσεων εργασίας και η διασφάλιση της
κοινωνικής συνοχής, και (ιιι) η προστασία
του περιβάλλοντος και η αποδοτική χρήση
των φυσικών πόρων.
Από
τα κονδύλια αυτά θα μπορούν να επωφεληθούν
επιχειρήσεις αλλά και άλλες ομάδες του
πληθυσμού. Θα ήθελα να σημειώσω ότι
κάποια σχέδια κυρίως για ανέργους τα
οποία έχουν κριθεί ως επείγοντα έχουν
ήδη ανακοινωθεί και προωθούνται με
προχρηματοδότηση από εθνικούς πόρους.
Οι
Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (ΜΚΟ) δύναται
να επωφεληθούν από τα εν λόγω Ταμεία σε
διάφορους τομείς. Για παράδειγμα, στον
τομέα του περιβάλλοντος, οι ΜΚΟ θα
μπορούν μέσω συνεργασιών τους με τμήματα
και υπηρεσίες του δημόσιου τομέα, να
συμμετάσχουν στην υλοποίηση παρεμβάσεων
για την προώθηση της ανακύκλωσης, ή/και
για τη διαχείριση περιοχών του δικτύου
Natura
2000 με συγχρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό
Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης. Πρόσθετα,
οι ΜΚΟ θα μπορούν να συμμετάσχουν σε
Ομάδες Τοπικής Δράσης στα πλαίσια του
Leader
με χρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό
Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης,
για την εφαρμογή προγραμμάτων τοπικής
ανάπτυξης στις αγροτικές περιοχές.
Παράλληλα, βρίσκεται στο στάδιο του
σχεδιασμού η παροχή κινήτρων για
δημιουργία κοινωνικών επιχειρήσεων με
συγχρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό
Κοινωνικό Ταμείο. Στόχος των κοινωνικών
επιχειρήσεων θα είναι η παροχή αγαθών
και υπηρεσιών που δεν προσφέρονται από
το δημόσιο ή ιδιωτικό τομέα, ενώ τα κέρδη
που θα προκύπτουν από τη λειτουργία των
κοινωνικών επιχειρήσεων θα επανεπενδύονται
στον αρχικό τους σκοπό που θα είναι
κοινωνικός. Οι ΜΚΟ θα είναι επιλέξιμοι
για συγχρηματοδότηση για τη δημιουργία
τέτοιων επιχειρήσεων.
Πέρα
από τα ποσά που κατανεμήθηκαν ειδικά
στην Κύπρο από
τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά
Ταμεία για την προγραμματική περίοδο
2014-2020, υπάρχουν και μεγάλες ευκαιρίες
χρηματοδότησης από τα Ευρωπαϊκά
ανταγωνιστικά προγράμματα, των οποίων
η διαχείριση γίνεται από την Ευρωπαϊκή
Επιτροπή. Για τα προγράμματα αυτά
ανταγωνίζονται όλοι οι πολίτες και
φορείς, συμπεριλαμβανομένων και των
ΜΚΟ, από όλα τα κράτη μέλη. Για την περίοδο
2007-2013 υπολογίζεται ότι οι κυπριακοί
φορείς/οργανισμοί, τόσο του ιδιωτικού
όσο και του δημόσιου και ευρύτερου
δημόσιου τομέα, κατάφεραν να αντλήσουν
σχεδόν €200 εκ. Για την περίοδο 2014-2020,
στόχος της κυβέρνησης είναι το ποσό
αυτό να αυξηθεί σημαντικά και να ξεπεράσει
τα €300 εκ.
Άλλες
ευκαιρίες χρηματοδότησης για την Κύπρο
προσφέρονται μέσα
από τους Χρηματοδοτικούς Μηχανισμούς
ΕΟΧ (Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου)
Νορβηγίας και Ελβετίας,
οι
οποίοι καλύπτουν τους τομείς της Υγείας,
του Περιβάλλοντος, του Πολιτισμού, της
Δικαιοσύνης, της Κοινωνικής Ευημερίας,
της Νεολαίας και της Αγροτικής Ανάπτυξης,
καθώς και ένα ειδικό σχέδιο για ΜΚΟ
ύψους €1,4 εκ.
Θα ήθελα να
τονίσω ότι η Κυβέρνηση αναγνωρίζει τον
καταλυτικό ρόλο που μπορεί να παίξει η
ενημέρωση για την καλύτερη αξιοποίηση
των κονδυλίων που προανέφερα. Ειδικότερα,
ενόψει της δύσκολης οικονομικής περιόδου
που συνεχίζουμε να διανύουμε και των
πολύ στενών δημοσιονομικών πλαισίων
στα οποία καλείται το κράτος να
λειτουργήσει, η αξιοποίηση των Ευρωπαϊκών
Χρηματοδοτήσεων αποτελεί ένα από τα
βασικότερα εργαλεία για την προώθηση
της ανάπτυξης και την επανεκκίνηση της
οικονομίας. Λαμβάνοντας υπόψη τις
τεράστιες ανάγκες που υπάρχουν για
χρηματοδότηση, πρέπει να διασφαλίσουμε
ότι οι ευρωπαϊκοί πόροι θα αξιοποιηθούν
με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και ότι θα
κατευθυνθούν προς τους τομείς και τις
δράσεις που θα έχουν τον πιο θετικό
αντίκτυπο στην οικονομία και την κοινωνία
γενικότερα.
Στα
πλαίσια των προσπαθειών που καταβάλλει
η Κυβέρνηση για κατάλληλη
πληροφόρηση και στήριξη προς τους
ενδιαφερόμενους οργανισμούς, πολίτες
και επιχειρήσεις, άρχισε να λειτουργεί
τον Μάρτιο του 2014, από τη Γενική Διεύθυνση
Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων, Συντονισμού
και Ανάπτυξης, η διαδικτυακή Πύλη
Ενημέρωσης Χρηματοδοτικών Προγραμμάτων,
η οποία θα αποτελέσει το κύριο εργαλείο
και πηγή ενημέρωσης για τις δυνατότητες
χρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση,
αλλά και από εθνικά προγράμματα και
σχέδια χορηγιών. Τα διάφορα προγράμματα
που παρουσιάζονται στην Πύλη αφορούν
με τον ένα ή τον άλλο τρόπο όλους τους
πολίτες, αφού καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα
δικαιούχων όπως εργαζόμενους, άνεργους,
Μη Κυβερνητικούς Οργανισμούς, μικρομεσαίες
επιχειρήσεις, Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης,
ερευνητικά κέντρα, εκπαιδευτικά ιδρύματα,
κρατικούς οργανισμούς, κ.ά.
Μη θέλοντας να
μακρηγορήσω, έχοντας σας δώσει μια
γενική εικόνα για τις πηγές χρηματοδότησης
και πώς προχωρά η αξιοποίηση τους από
κυβερνητικής πλευράς, θέλω να περάσουμε
στο κυρίως μέρος της συζήτησης που είναι
ακριβώς να ακούσουμε τις δικές σας
απόψεις για το πώς μπορεί να γίνει
καλύτερη αξιοποίηση των πηγών
χρηματοδότησης τις οποίες σας έχω
παρουσιάσει. Θα ήθελα να δώσω τώρα τον
λόγο σε εσάς για τις δικές σας απόψεις
και εισηγήσεις. Θα ήταν ιδιαίτερα χρήσιμο
να ακούσουμε από εσάς:
- Αν έχετε εμπειρίες από τη μέχρι τώρα παροχή ευρωπαϊκών κονδυλίων, ποιες είναι οι κυριότερες δυσκολίες που αντιμετωπίζετε.
- Τί προτείνετε για βελτίωση της ενημέρωσης των πολιτών σχετικά με τις ευκαιρίες χρηματοδότησης που παρέχονται από την ΕΕ.
- Με ποιους τρόπους θα μπορούσε η Κυβέρνηση να στηρίξει περαιτέρω τους ενδιαφερόμενους οργανισμούς, επιχειρήσεις και πολίτες για την αξιοποίηση ευρωπαϊκών κονδυλίων.
- Με ποιους τρόπους μπορεί να διασφαλιστεί η βέλτιστη αξιοποίηση των χρηματοδοτικών πόρων που προέρχονται από την ΕΕ, με σκοπό τη μεγαλύτερη συμβολή στην επανεκκίνηση της οικονομίας.
Σας ευχαριστώ
για την προσοχή σας.
