Να μη μεταδοθεί
πριν τις 7 μ.μ.
Χαιρετισμός του Υπουργού Άμυνας κ. Χριστόφορου Φωκαΐδη
στην εκδήλωση
για τα 60 χρόνια από την υπογραφή της Σύμβασης της Χάγης
Εκλεκτοί παριστάμενοι,
Κυρίες και κύριοι,
Είναι με ιδιαίτερη χαρά που
χαιρετίζω την αποψινή εμπνευσμένη πολιτιστική εκδήλωση, με την ευκαιρία του
εορτασμού της συμπλήρωσης εξήντα χρόνων από την υπογραφή της Σύμβασης της
Χάγης.
Η μαζική πολιτιστική
καταστροφή που συντελέστηκε κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου οδήγησε
τη διεθνή κοινότητα στην ανάληψη πρωτοβουλιών για προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς
των κρατών. Τα ιστορικά κέντρα της Βαρσοβίας, του Λονδίνου, της Πετρούπολης και
άλλων πόλεων μετατράπηκαν σε ερείπια από τους ανελέητους βομβαρδισμούς.
Χιλιάδες σπάνια βιβλία, χειρόγραφα, πίνακες, αγάλματα και άλλα πολύτιμα αντικείμενα
θάφτηκαν στις στοίβες των χαλασμάτων ή αφαιρέθηκαν από μουσεία και βιβλιοθήκες.
Η υιοθέτηση της Σύμβασης
της Χάγης, μια δεκαετία περίπου μετά το τέλος της πιο εκτεταμένης γεωγραφικά
και δαπανηρής ένοπλης σύγκρουσης στην ιστορία της ανθρωπότητας, είχε σαν
αποκλειστικό στόχο την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς σε περιπτώσεις
πολέμου.
Τις τελευταίες
δεκαετίες, η προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς αποτελεί βασικό πυλώνα της πολιτιστικής
πολιτικής των πλείστων κρατών του κόσμου. Η διατήρηση και διαφύλαξη των αντικειμένων
εθνικής κληρονομιάς καθίσταται επιτακτική ανάγκη, καθότι είναι απόλυτα
συνυφασμένη µε την ίδια την ταυτότητα και την αυτοσυνειδησία των λαών. Η απτή
πολιτιστική ιδιοκτησία, οι αρχαιολογικοί χώροι, τα μουσεία και τα διάφορα
κινητά πολιτιστικά αγαθά θεωρούνται μείζονος σημασίας για τον πολιτισμό μιας χώρας
και ως τέτοια πρέπει να αντιμετωπίζονται, ακόμα και σε περιόδους έντασης και πολεμικών επιχειρήσεων.
Στο παρελθόν, δυστυχώς, η
λεηλασία και η λαφυραγωγία θεωρούνταν δικαιώματα του νικητή και η ψυχολογική
καταρράκωση από την αρπαγή ή την καταστροφή των εθνικών συμβόλων και των
μνημείων του αντιπάλου, ολοκλήρωνε την υποταγή του υπόδουλου προς τον κατακτητή.
Η Κύπρος στο πέρασμα των
αιώνων υπέστη πολλές λεηλασίες και καταστροφές από διάφορους κατακτητές, ωστόσο,
η πιο πρόσφατη εμπειρία της τουρκικής εισβολής του 1974 είναι η πιο τραγική.
Συνιστά άλλωστε, ακόμη και σήμερα, το μεγαλύτερο ιστορικό και πολιτικό
αναχρονισμό στην Ευρώπη. Περισσότερες από 500 εκκλησίες μας λεηλατήθηκαν ή
καταστράφηκαν και άλλες μετατράπηκαν σε τζαμιά. Ψηφιδωτά και τοιχογραφίες
ανεκτίμητης αξίας αφαιρέθηκαν από τους τοίχους των εκκλησιών και έχουν πωληθεί
παράνομα στο εξωτερικό, ενώ αρχαίες πόλεις, όπως αυτές της Σαλαμίνας και των
Σόλων μένουν αβοήθητες, χωρίς φροντίδα στο έλεος του χρόνου.
Προσδοκούμε ότι κάποια
σημαντικά βήματα τα οποία έχουν γίνει το τελευταίο διάστημα θα έχουν συνέχεια
και θα οδηγήσουν σε μια ολιστική στροφή της τουρκικής στάσης, που θα ανοίγει
και τον δρόμο για μια μόνιμη, βιώσιμη και λειτουργική λύση του κυπριακού
προβλήματος.
Κυρίες και κύριοι,
Η Κύπρος, όπως και όλες
οι χώρες που έχουν υπογράψει την Σύμβαση, έχει την υποχρέωση να σέβεται τα
πολιτιστικά αγαθά που βρίσκονται
τόσο στο έδαφός
της, όσο και
στο έδαφος των άλλων μερών.
Οφείλει επίσης να αποτρέψει
κάθε πράξη κλοπής, λεηλασίας ή υπεξαίρεσης πολιτιστικών αγαθών, όπως
επίσης και κάθε πράξη βανδαλισμού.
Το Υπουργείο Άμυνας και
η Εθνική Φρουρά, σεβόμενοι πλήρως τη Σύμβαση της Χάγης και σε συνεργασία με το
Τμήμα Αρχαιοτήτων, έχουν προχωρήσει στην έκδοση ενημερωτικού φυλλαδίου για το
στράτευμα, στο οποίο περιγράφονται οι υποχρεώσεις που απορρέουν σε περίπτωση
ένοπλης σύρραξης και που αφορούν στην προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Τα μνημεία και οι
αρχαιολογικοί χώροι αποτελούν οικουμενική πολιτιστική περιουσία και δεν
προσφέρονται για χρήση σε περίοδο πολεμικών επιχειρήσεων, αλλά ούτε ως είδος
συναλλαγής με σκοπό το προσωπικό κέρδος. Μέλημα και υποχρέωση μας καθίσταται η
προστασία τους, προς όφελος της παγκόσμιας ιστορίας και των επερχόμενων γενεών.
Κυρίες και κύριοι,
Με αυτές τις σκέψεις θα
ήθελα να εκφράσω τις ειλικρινείς μου ευχαριστίες σε όλους όσοι εργάστηκαν για
την υλοποίηση αυτής της εκδήλωσης και να σας διαβεβαιώσω ότι στην προσπάθεια
προστασίας και διαφύλαξης της πολιτιστικής κληρονομιάς, θα βρείτε συμπαραστάτη
και αρωγό το Υπουργείο Άμυνας και ολόκληρη την κυπριακή πολιτεία.
Σας ευχαριστώ.
__________________
