Ομιλία του Υπουργού Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και
Περιβάλλοντος
κ.
Νίκου Κουγιάλη
στα
πλαίσια τελετής εγκαινίων της AgroExpo 2013,
στον
χώρο της Αρχής Κρατικών Εκθέσεων
-------------------------------------------------------------------------------------------
-
Αγαπητοί φίλοι
και φίλες,
Είναι με ιδιαίτερη
χαρά που βρίσκομαι σήμερα εδώ μαζί σας και δράττομαι της ευκαιρίας των
εγκαινίων της έκθεσης AgroExpo 2013 για να σας
ενημερώσω για τους στόχους του Υπουργείου Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και
Περιβάλλοντος όσον αφορά την αγροτική οικονομία και κατ’ επέκταση την υλοποίηση
του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης 2007-2013 αλλά και τους στόχους της νέας Κοινής
Αγροτικής Πολιτικής για την περίοδο 2014-2020.
Είναι γνωστό ότι
η οικονομική κρίση έχει επιφέρει τεράστιο πλήγμα στην Αγροτική Ανάπτυξη και για
το λόγο αυτό η κυβέρνηση του Νίκου Αναστασιάδη προτίθεται να καταρτίσει Εθνικό
Στρατηγικό Σχέδιο για την Ανάπτυξη της Αγροτικής Οικονομίας με ορίζοντα το
2020, ώστε ο Αγροτικός Τομέας να συμβάλει στην επανεκκίνηση της οικονομίας. Επίκεντρο
αυτού του Σχεδίου θα είναι η Νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική και το Πρόγραμμα
Αγροτικής Ανάπτυξης 2014 – 2020. Στόχος μας είναι να αναπτύξουμε την
γεωργοκτηνοτροφία, να την τοποθετήσουμε σε σωστή επιστημονική και επαγγελματική
βάση και να αυξήσουμε τη συνεισφορά της στο ΑΕΠ. Οραματιζόμαστε να
δημιουργήσουμε συνθήκες που θα καταστήσουν τον Αγροτικό Τομέα ως παράγοντα
επανασύστασης του κοινωνικού και οικονομικού
ιστού της υπαίθρου.
Η πρώτη ενέργεια
της κυβέρνησης του Νίκου Αναστασιάδη, ήταν η χορηγία της έκτατης κεφαλικής
επιδότησης ύψους €3 εκ. προς τους κτηνοτρόφους εν μέσω της οικονομικής κρίσης
και των γνωστών προβλημάτων της λειτουργίας των τραπεζών, για την ενίσχυση και
στήριξή τους.
Στην συνέχεια
επανεκκινήσαμε το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) για το 2013, του οποίου η
υλοποίηση είχε ανασταλεί από την προηγούμενη Κυβέρνηση λόγω οικονομικής
στενότητας. Αυτό το πετύχαμε πείθοντας την ΕΕ να αύξηση της συμμετοχής της στο ΠΑΑ σε
ποσοστό από το 50% στο 85% για το 2013. Αυτό σημαίνει ότι ο Αγροτικός Τομέας θα
ενισχυθεί με €40εκ. μέχρι το τέλος του 2013 απορροφώντας κονδύλια €32 εκ. από
την ΕΕ. Στόχος ήταν να αντλήσει το κράτος του μεγαλύτερους δυνατούς πόρους από
την ΕΕ, την ώρα που η ρευστότητα των κρατικών ταμείων είχε εξαντληθεί
απελπιστικά και ο Υπουργός Οικονομικών μετρούσε κάθε ευρώ και αγωνιούσε πως το
κράτος θα αντεπεξέλθει στις υποχρεώσεις του.
Παράλληλα εξασφαλίσαμε
αύξηση της Ευρωπαϊκής συνεισφοράς στο 73%, αντί 53%, για το Πρόγραμμα της
περιόδου 2014-2020 κάτι που θα αναφέρω και στη συνέχεια.
Για να
καταστήσουμε τον αγροτικό τομέα πιο ανταγωνιστικό ξεκινήσαμε μια συντονισμένη
προσπάθεια για μείωση των κόστων παραγωγής. Θα εξετάσουμε σχολαστικά όλους τους
παράγοντες που επηρεάζουν, πετρέλαιο, ρεύμα, νερό, λιπάσματα, φυτοφάρμακα και
ζωοτροφές. Ως πρώτο μέτρο προς αυτή την κατεύθυνση, η Κυβέρνηση αποφάσισε να
παραχωρήσει αγροτικό πετρέλαιο για σκοπούς κίνησης, 5% επιπλέον σε όσους
δικαιούνται χρωματισμένο πετρέλαιο στις επιχορηγούμενες τιμές του Αγροτικού Πετρελαίου
(ένα πακέτο που κοστολογείται στα €600,000), αλλά και μείωση του συντελεστή του
ΦΠΑ για το Αγροτικό Πετρέλαιο από 18% σε 5% (κάτι που αυξάνει τη ρευστότητα των
αγροτών)
Πέραν τούτου
καταβάλαμε σημαντική προσπάθεια για να διευκολύνουμε την αγορά κυπριακών
αγροτικών προϊόντων από τις κρατικές υπηρεσίες, όπως τα νοσοκομεία και
στρατόπεδα, σε συνεργασία με τα Υπουργεία Υγείας και Άμυνας, μέσα από την
συμφωνία πλαίσιο που έχει δημοσιευτεί
στις 19 Ιουλίου 2013.
Σε
ό,τι αφορά στα μέτρα που λαμβάνονται και στις ενέργειες που γίνονται και
αφορούν τους νέους, προχωρούμε άμεσα, μέσω του υφιστάμενου Προγράμματος
Αγροτικής Ανάπτυξης, στην έγκριση 250 αιτητών για πρώτη εγκατάσταση
ως αρχηγοί εκμεταλλεύσεων στη γεωργία παρέχοντας οικονομικά κίνητρα ύψους
€5,5 εκ. Πρόσθετα, για όλους τους νέους γεωργούς έχουν σχεδιαστεί ολοκληρωμένα
προγράμματα κατάρτισης από εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό.
Παράλληλα, το
Τμήμα Γεωργίας δέχθηκε αιτήσεις από ανέργους οι οποίοι επιθυμούν
δραστηριοποίησή τους στον πρωτογενή τομέα, κα ετοίμασε πρόγραμμα εκπαίδευσής
τους το οποίο και υλοποιείται. Πρόθεση μας είναι να παραχωρηθεί κρατική
γεωργική γη στη βάση των κριτηρίων που κατάρτισε το υπουργείο μας και ενέκρινε
ήδη το Υπουργικό Συμβούλιο. Ταυτόχρονα, το προσωπικό των Επαρχιακών Γεωργικών
Γραφείων συνεχίζει απρόσκοπτα το έργο του όσον αφορά στην παροχή συμβουλών προς
όλους τους αγρότες.
Είναι γνωστές οι
ευαισθησίες του προέδρου της Δημοκρατίας και της Κυβέρνησης μας για τον
πρωτογενή τομέα αλλά και η πρόθεση μας να τον στηρίξουμε και να τον αναπτύξουμε
με κάθε τρόπο. Γι’ αυτό και μέσα στις επόμενες βδομάδες θα ανακοινωθούν νέα
μέτρα άμεση και έμπρακτης στήριξης προς τον αγροτικό τομέα.
.
Για να
υλοποιήσουμε τα όσα αναφέρθηκαν προχωρήσαμε σε σημαντικές εξοικονομήσεις αλλά
και περικοπές στις λειτουργικές δαπάνες του Υπουργείου με στόχο να διοχετευτούν
αυτά τα χρήματα στην ενίσχυση της αγροτικής οικονομίας.
Τώρα, με την
αλλαγή της προγραμματικής περιόδου και την αναθεώρηση της Κοινής Αγροτικής
Πολιτικής, μας δίνεται η ευκαιρία να αναπτύξουμε και να υποστηρίξουμε μια
στρατηγική με όραμα για την ύπαιθρο, που θα εξασφαλίζει ένα καλύτερο μέλλον για
τον πληθυσμό της και κυρίως για τον αγροτικό μας κόσμο αξιοποιώντας τους
κανονισμούς για τη νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική. Αναγνωρίζουμε τις δυσκολίες που
περνά ο κόσμος της αγροτιάς και με εντατικοποιημένο ρυθμό αναπτύσσονται δράσεις
που αφορούν την υποστήριξη και την καθοδήγηση των αγροτών μας. Η στρατηγική μας
στοχεύει να καταστήσει το νέο αγρότη, το σύγχρονο αγρότη, επιχειρηματία στη δική
του γη. Με έμφαση σε νέες αγορές, σε ποιοτικά προϊόντα αλλά και σε
διαφοροποίηση της αγροτικής οικονομίας, αξιοποιώντας τα οφέλη διεξαγωγής
έρευνας και καινοτομίας, ενισχύουμε κάθε πρωτοβουλία που στοχεύει στην τόνωση
της αγροτικής οικονομίας, στην αξιοποίηση της πολυλειτουργικότητας της γεωργίας
και στη δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης.
Έχουν ακουστεί
πολλά τόσο για τον Κανονισμό των Άμεσων Πληρωμών, όσο και για τον Κανονισμό
Αγροτικής Ανάπτυξης. Επιγραμματικά αναφέρω ότι η εξέλιξη των συζητήσεων των Κανονισμών
δείχνει πως μέσα από τη σωστή αξιοποίησή τους ο Κύπριος αγρότης έχει να
επωφεληθεί τα μέγιστα. Έχετε ακούσει ότι στον Κανονισμό των Άμεσων Πληρωμών μπορεί
να δημιουργηθεί καθεστώς μικροκαλλιεργητών. Αυτό συνεπάγει ότι όσοι
καλλιεργητές θα είναι δικαιούχοι ποσού μικρότερου των €1.250 ετησίως θα μπορούν
να ενταχθούν στο καθεστώς αυτό. Ταυτόχρονα, οι δικαιούχοι που θα συμμετέχουν
στο καθεστώς, δεν θα υπόκεινται σε επιβολή ποινών από τη μη τήρηση υποχρεώσεων
πολλαπλής συμμόρφωσης.
Πρόσθετα, ο Κανονισμός
θέτει ως προϋπόθεση τη λήψη άμεσων πληρωμών μόνο από ενεργούς γεωργούς. Ο
ορισμός του ενεργού γεωργού εναπόκειται στο κράτος μέλος το οποίο θα έχει τη
δυνατότητα να μην εφαρμόσει κανένα περιορισμό σε δικαιούχους που εισπράττουν
ετήσιες ενισχύσεις κάτω των €5.000. Δίνει όμως τη δυνατότητα ακόμη και αυτοί οι
πόροι να κατανεμηθούν στους ενεργούς αγρότες, στηρίζοντας τους επαγγελματίες
του τομέα.
Αξίζει δε να
σημειωθεί ότι ο καθορισμός ανώτατου ορίου στο ποσό που θα δικαιούται η κάθε
εκμετάλλευση, έχει τεθεί τόσο ψηλά που σχεδόν κανένας αγρότης δεν θα επηρεαστεί
αρνητικά, ενώ θα εξοικονομηθούν πόροι οι οποίοι μπορούν να μεταφερθούν στην
αγροτική ανάπτυξη. Πρόσθετα, ο Κανονισμός δίνει την ευχέρεια παροχής πρόσθετης
στήριξης προς τους νέους αγρότες στον τομέα για τα πρώτα πέντε χρόνια της
δραστηριοποίησής τους, κάτι το οποίο επικροτούμε αφού έτσι εξυπηρετείται η δημιουργία
νέων θέσεων εργασίας και η άμβλυνση του φαινομένου γήρανσης του αγροτικού
πληθυσμού.
Γίνεται, επίσης,
λόγος για το «πρασίνισμα» του πρώτου πυλώνα. Είναι ένα πολύπλοκο σύστημα όμως οι
πλείστες γεωργικές εκμεταλλεύσεις του τόπου μας εξαιρούνται των υποχρεώσεων
είτε λόγω μικρότερης έκτασης από αυτή που αναφέρεται στον κανονισμό, είτε γιατί
οι υφιστάμενες καλλιέργειες εξαιρούνται. Στοχεύουμε στη δημιουργία
αγροπεριβαλλοντικών μέτρων στο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης με τρόπο που αυτά
να θεωρούνται ισοδύναμα του «πρασινίσματος» και οι δικαιούχοι να τυγχάνουν επιδότησης.
Ύψιστης σημασίας
είναι το γεγονός ότι στα πλαίσια του Προγράμματος 2014-2020 η χώρα μας κατάφερε
όπως το ποσοστό συγχρηματοδότησης από πλευράς
Ευρωπαϊκής Επιτροπής να είναι αυξημένο κατά 20% κατά τα δύο πρώτα χρόνια
εφαρμογής του Προγράμματος από 53% σε 73%. Ακολούθως, η Κυπριακή Δημοκρατία θα αυξήσει τη δική της
συμμετοχή για να μην επηρεαστεί ο συνολικός προϋπολογισμός των €205 εκατομμυρίων
του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020. Το αυξημένο ποσοστό κοινοτικής
συνεισφοράς κατά τα δύο πρώτα έτη εφαρμογής του Προγράμματος διευκολύνει την
παροχή της εθνικής συνεισφοράς και παράλληλα ενδυναμώνει την άμεση έναρξη της
νέας προγραμματικής περιόδου. Δυστυχώς ο φάκελος της Αγροτικής Ανάπτυξης που
αφορά την Κύπρο σε ευρωπαϊκούς πόρους θα είναι μειωμένος πέραν του 30% σε σχέση
με το ΠΑΑ 2013-2020. Αυτό συμφωνήθηκε μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ τον
Φεβρουάριο του 2013 από την προηγούμενη Κυβέρνηση.
Φίλες και Φίλοι,
Οι καιροί είναι δύσκολοι
αλλά επιθυμία και προτεραιότητα της Κυβέρνησης είναι η στήριξη του αγροτικού
πληθυσμού και η ανάπτυξη της υπαίθρου. Οι προσπάθειες επικεντρώνονται τόσο στη
συνέχιση υλοποίησης του Προγράμματος 2007-2013 καθώς και στην εξασφάλιση όσο το
δυνατόν περισσότερων πόρων για τον πρώτο και δεύτερο πυλώνα για τη χώρα μας
κατά την επόμενη προγραμματική περίοδο. Στόχος μας είναι η βέλτιστη αξιοποίηση
των εργαλείων πολιτικής που προσφέρονται μέσα από τους κανονισμούς και ο
σχεδιασμός πολιτικής με τρόπο που αυτή να ανταποκρίνεται στις ανάγκες του τόπου
μας και να προωθήσει στο μέγιστο βαθμό την ανάπτυξη.
Καταλήγοντας
σημειώνω για άλλη μια φορά: Στρατηγικός στόχος του Υπουργείου είναι η στήριξη
του αγροτικού κόσμου και η βελτίωση τόσο του εισοδήματος του όσο και του
βιοτικού επιπέδου στην ύπαιθρο μέσα από την ενίσχυση του πρωτογενή τομέα. Πάντα
λαμβάνοντας υπόψη την αειφόρο διαχείριση των φυσικών πόρων και την προστασία
του περιβάλλοντος.
