Αποτελεί
χρέος τόσο της εκάστοτε Κυβέρνησης όσο και της κοινωνίας μας γενικότερα
να μην ξεχνά και να τιμά τους ανθρώπους που έδωσαν το υπέρτατο αγαθό,
αυτό της ζωής, στον αγώνα υπέρ της ελευθερίας και της δημοκρατίας. Είναι
γι’ αυτόν τον λόγο που συγχαίρω τους διοργανωτές της σημερινής
εκδήλωσης με την ευκαιρία της 68ης επετείου της αντιφασιστικής νίκης.
Κλείνουμε ευλαβικά το γόνυ μπροστά σε αυτούς που δεν λογάριασαν τη ζωή
τους, μα αντιθέτως την έδωσαν για να ζούμε εμείς σήμερα ελεύθεροι και
αξιοπρεπείς. Όσα χρόνια και αν περάσουν, ιδιαίτερα η νίκη κατά του
φασισμού της Χιτλερικής Γερμανίας θα αποτελεί πάντα ένα από τα
μεγαλύτερα συλλογικά επιτεύγματα της ανθρωπότητας.
Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος έγινε συγκλονιστικά
αισθητός και στην Κύπρο μετά την 28η Οκτωβρίου του 1940, όταν το νησί
συμπαρατάχθηκε σύσσωμο στο στρατόπεδο των συμμάχων της Ελλάδας ενάντια
στον φασισμό. Η απόφαση της ελληνικής Κυβέρνησης να αμυνθεί κατά των
πολλαπλάσιων φασιστικών στρατευμάτων προκάλεσε μεγάλο ενθουσιασμό, καθώς
ήταν μια επιβράβευση για τον κυπριακό αλυτρωτισμό και οδήγησε στη
θεαματική δημόσια αναθέρμανση της ενωτικής ιδεολογίας.
Μετά από έκκληση του Τοποτηρητή του
Αρχιεπισκοπικού Θρόνου Μητροπολίτη Πάφου Λεόντιου, χιλιάδες Κύπριοι
γράφτηκαν σε ειδικούς καταλόγους που άνοιξε η Εκκλησία της Κύπρου ως
εθελοντές για τον ελληνικό στρατό ή στρατολογήθηκαν στο κυπριακό
Σύνταγμα που είχε ήδη ιδρυθεί από τους Βρετανούς.
Μέχρι τη γερμανική εισβολή τον Απρίλιο του
1941 μεταφέρθηκαν στην Ελλάδα μερικές χιλιάδες άνδρες του κυπριακού
Συντάγματος, Έλληνες, Τούρκοι, Αρμένιοι και Μαρωνίτες που ανήκαν σε
λόχους Σκαπανέων και Μηχανικού.
Οι κυπριακές Μονάδες είχαν αρκετές απώλειες,
νεκρούς, τραυματίες και πολλούς αγνοούμενους. Εκατοντάδες Κύπριοι
εγκαταλείφθηκαν σε διάφορα πελοποννησιακά λιμάνια κατά την υποχώρηση και
συνελήφθηκαν ομαδικά, ενώ το ίδιο σκηνικό επαναλήφθηκε και στην Κρήτη,
αφού οι Βρετανοί φρόντισαν πρώτα για την αποχώρηση των μάχιμων τμημάτων.
Οι αιχμάλωτοι συγκεντρώθηκαν σταδιακά στη Θεσσαλονίκη, από όπου
μεταφέρθηκαν σιδηροδρομικώς σε διάφορα στρατόπεδα συγκέντρωσης στην
Ευρώπη. Μέχρι το τέλος του πολέμου δεκάδες Κύπριοι αιχμάλωτοι απεβίωσαν
από τις κακουχίες ή εκτελέστηκαν.
Αρκετοί άνδρες του κυπριακού Συντάγματος που
είχαν αποκοπεί στην ηπειρωτική Ελλάδα, μένοντας ασύλληπτοι κατά την
υποχώρηση, και όσοι κατάφεραν να δραπετεύσουν μετά τη σύλληψη τους
κατέφυγαν στα ελληνικά βουνά. Ορισμένοι ήρθαν σε επαφή με τα πρώτα
δίκτυα απόκρυψης και διαφυγής ανδρών του βρετανικού στρατού και, αφού
εξασφάλισαν πλαστές ελληνικές ταυτότητες, παρέμειναν κρυμμένοι στην
ύπαιθρο ή συνέχισαν πολεμώντας στη Μέση Ανατολή.
Για ένα μικρό νησί και έναν μικρό σε
μέγεθος, αλλά μεγάλο στην ψυχή, λαό το τίμημα αυτής της συμμετοχής ήταν
βαρύ. Από μία εθελοντική δύναμη Κυπρίων που ανερχόταν σχεδόν στις 20.000
άνδρες και γυναίκες και έναν αριθμό 10.000 Κυπρίων που ζούσαν στο
εξωτερικό και είχαν καταταγεί στις ένοπλες δυνάμεις των χωρών στις
οποίες ζούσαν, πέραν των 2.500 αιχμαλωτίστηκαν, εκατοντάδες ήταν οι
τραυματίες και περισσότεροι από 600 οι νεκροί που κείνται σε 56
κοιμητήρια 17 χωρών.
Είναι επιβεβλημένη η υποχρέωση και μεγάλη η
σημασία που πρέπει να δίδουμε σε κάθε προσπάθεια να κρατηθούν ζωντανά
στη μνήμη των λαών τα δεινά που επέφερε η άνοδος του ναζισμού κατά τη
δεκαετία του '30, ως μια ελάχιστη ένδειξη τιμής και εκτίμησης για την
ανιδιοτελή προσφορά των βετεράνων μας προς την πατρίδα αλλά και την
ανθρωπότητα γενικότερα. Για να κρατηθεί ζωντανή η ανάμνηση των
εκατομμυρίων θυμάτων του πιο αιματηρού πολέμου της παγκόσμιας ιστορίας,
που χάθηκαν άδικα στο πλαίσιο των ανταγωνισμών για επιρροή, οικονομική
ισχύ και επεκτατισμό. Για να θυμόμαστε τον όλεθρο που γνώρισε η
ανθρωπότητα και να προσπαθούμε να αποτρέπουμε συμπεριφορές που θα
μπορούσαν να οδηγήσουν στην καταστροφή.
Τρεις δεκαετίες ύστερα από τους βαλκανικούς
πολέμους, η 28η Οκτωβρίου 1940 αποτελεί ορόσημο στη νεοελληνική ιστορία.
Ο ελληνικός στρατός απέκρουσε τα ιταλικά στρατεύματα και προέλασε στη
Βόρειο ΄Ηπειρο, καταφέροντας τα πρώτα πλήγματα στις δυνάμεις του Άξονα
και αλλάζοντας την τροπή του πολέμου. Ήταν το προοίμιο της ηρωικής
αντίστασης του ελληνικού λαού στη μακριά νύχτα της ναζιστικής κατοχής
του 1941-1944.
Ο ναζισμός - φασισμός είναι εκ διαμέτρου
αντίθετη έννοια από τη δημοκρατία, την ιερότερη παρακαταθήκη που άφησε
στην ανθρωπότητα ο ελληνικός πολιτισμός. Η Ευρώπη χρειάζεται μια πορεία
με έμφαση στην ανάπτυξη, στον άνθρωπο και τις ανάγκες του, στην
εμβάθυνση της δημοκρατίας, την κοινωνική ισότητα και συνοχή.
Είναι υποχρέωσή μας να μεταφέρουμε στους
νέους μας τα ιδανικά της δημοκρατίας για να κατανοήσουν και να
εκτιμήσουν τις αξίες αυτές, οι οποίες αποκτήθηκαν με σκληρές μάχες και
πολλές θυσίες ανθρώπων που πίστευαν σε αγνά ιδανικά και αξίες. Είναι
υποχρέωσή μας να γαλουχήσουμε τις νέες γενιές με τα ιδανικά αυτά, ώστε
να μην ζήσουν ξανά τη φρίκη και να μην αναγκαστούν να δώσουν ξανά ούτε
ρανίδα αίματος γι’ αυτά που σήμερα μπορεί να θεωρούμε ως δεδομένα.
Η φετινή επέτειος της αντιφασιστικής νίκης
κατά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο συμπίπτει με πρωτόγνωρα δύσκολες μέρες για
την πατρίδα μας. Βρισκόμαστε ενώπιον κρίσιμων συνθηκών, αλλά και των πιο
κρίσιμων αποφάσεων που χρειάστηκε να λάβει η κυπριακή Πολιτεία μετά την
καταστροφή του 1974.
Οι δραματικές εξελίξεις στην οικονομία του
τόπου μας πρέπει να μας βρουν με ενωμένες τις δυνάμεις, ώστε να
υλοποιηθεί επιτυχώς η συμφωνία με το Eurogroup. Ο υπέρτατος στόχος μας
είναι να διασωθεί η οικονομία της πατρίδα μας, έστω και αν κληθούμε να
λάβουμε δύσκολες και επώδυνες αποφάσεις. Όλοι θα πρέπει να κάνουμε
θυσίες αφού η οικονομική μας κατάσταση, όπως εξελίχθηκε με τον βίαιο
αυτό τρόπο, θα υποχρεώσει όλους μας να επιμεριστούμε το βάρος για να
μπορέσουμε να επιτύχουμε την αποκατάσταση των δημοσιονομικών μας
μεγεθών.
Όλα αυτά θα γίνουν με υπευθυνότητα, μακριά
από λαϊκισμούς και άλλες επικίνδυνες εξάρσεις. Δεν πρόκειται με
πειραματισμούς επικίνδυνους να θέσουμε σε κίνδυνο το μέλλον της χώρας
μας. Ακούω απόψεις, με πλήρη σεβασμό, ότι θα πρέπει ενδεχόμενα να
αποφύγουμε – και λέγεται δυστυχώς εκ των υστέρων – το συντομότερο
δυνατόν την Τρόικα. Κανένας δεν διαφωνεί. Θα πρέπει, όμως, να
ακολουθηθούν τέτοιες πολιτικές που στο μέλλον, όταν η οικονομία μας θα
φτάσει σε ευρωστία, να μας οδηγήσουν με ασφάλεια εκτός του Μνημονίου,
ενώ τυχόν εφαρμογή των σκέψεων που γίνονται από κάποιους να
εγκαταλείψουμε το ευρώ και να επιστρέψουμε στη λίρα τους μόνους που θα
ωφελήσει είναι όσους έχουν αποθέματα σε ευρώ για να τα πολλαπλασιάσουν.
Συνεπώς, ανεύθυνες πολιτικές δεν πρόκειται να ακολουθηθούν για να
πλουτίσουν κάποιοι.
Παράλληλα με τις τιτάνιες προσπάθειες που
καταβάλλουμε για να μπορέσει να εξέλθει ο τόπος από τη δεινή οικονομική
θέση στην οποία έχει περιέλθει, συνεχίζουμε να εργαζόμαστε για την
επίτευξη λύσης του εθνικού μας προβλήματος που αποτελεί την κορυφαία
προτεραιότητα για την Πατρίδα και τον λαό της. Η όποια νέα διαδικασία
θα πρέπει να καθιστά την κατοχική δύναμη υπόλογη για τις προτάσεις που
καταθέτει στο τραπέζι των συνομιλιών. Η όποια νέα διαδικασία θα
παραμείνει, ασφαλώς, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ και θα αποσκοπεί στην
εξεύρεση λύσης βασισμένης στις Συμφωνίες Κορυφής ’77 και ’79, στα περί
Κύπρου ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, στη συμφωνία της 8ης
Ιουλίου και στις ομόφωνες αποφάσεις του Εθνικού Συμβουλίου.
Φίλοι βετεράνοι μαχητές,
Στο πρόσωπό σας τιμούμε όλους όσοι
αγωνίστηκαν κατά του φασιστικού Άξονα για την ελευθερία των λαών.
Αισθανόμαστε πολύ υπερήφανοι γι’ αυτή την προσφορά της Κύπρου στην
παγκόσμια ιστορία. Η Κύπρος, συγκριτικά, είναι η πρώτη χώρα στον κόσμο
σε εθελοντική συμμετοχή. Συνειδητοποιούμε το βάρος αυτής της κληρονομιάς
και την υποχρέωση να φανούμε αντάξιοι της.
Στο πρόσωπό σας τιμούμε τα ιδανικά της
ειρήνης, της δικαιοσύνης και της δημοκρατίας και αντλούμε δύναμη για να
τα υπερασπιστούμε. Εκφράζουμε την πεποίθηση ότι, με το αγωνιστικό πνεύμα
των λαών, αυτά τα πανανθρώπινα ιδανικά θα υπερισχύσουν και καλύτερες
μέρες θα ανατείλουν για ολόκληρη την ανθρωπότητα, αλλά προπάντων για τη
δική μας μικρή πατρίδα για να εξέλθει από την δεινή κατάσταση στην
οποία βρίσκεται.
Μέσα σε αυτές τις δύσκολες συνθήκες για την
ανθρωπότητα και ιδιαίτερα για την μικρή μας Πατρίδα, σε σας τους
βετεράνους δίνουμε, λοιπόν, την υπόσχεση για συνέχιση του αγώνα για μια
δίκαιη λύση του κυπριακού προβλήματος. Για την επανένωση του νησιού και
του λαού μας.
Σας ευχαριστώ θερμά για την πρόσκλησή σας
στη σημερινή εκδήλωση και να είστε βέβαιοι ότι τόσο η Κυβέρνηση όσο και
εγώ προσωπικά θα είμαστε πάντα στο πλευρό σας.
Σημείωση: Τον χαιρετισμό διάβασε, εκ μέρους
του Προέδρου της Δημοκρατίας, ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Άμυνας
κ. Χρίστος Μαληκκίδης. |
|
