| Ομιλία
του Υφυπουργού παρά τω Προέδρω δρος Τίτου Χριστοφίδη, εκ μέρους του
Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Δημήτρη Χριστόφια, στη Διάσκεψη Κορυφής για
την αποθήκευση φυσικού αερίου
για την παραγωγή ενέργειας 2012
24/05/2012 |
|
Με
μεγάλη χαρά βρίσκομαι σήμερα εδώ για να σας παρουσιάσω πώς ένα μικρό
νησί στη Μεσόγειο Θάλασσα, η Κύπρος, μπορεί να διαδραματίσει καίριο ρόλο
και να συμβάλει σημαντικά στον παγκόσμιο τομέα της ενέργειας σε μια
περίοδο συνεχών εξελίξεων και νέων προκλήσεων. Εξελίξεις και προκλήσεις
που πιστεύουμε ότι πρέπει να αντιμετωπιστούν σήμερα προκειμένου να
διασφαλιστούν οι μακροπρόθεσμοι ενεργειακοί στόχοι της ΕΕ και η
μελλοντική ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού.
Αρχικά, επιτρέψετε μου να παραθέσω ορισμένα
γεωπολιτικά δεδομένα για την Κύπρο. Η Κύπρος βρίσκεται στη
νοτιοανατολική γωνία της λεκάνης της Μεσογείου και με έκταση 9,251
τετραγωνικών χιλιομέτρων είναι το τρίτο μεγαλύτερο νησί στη Μεσόγειο
Θάλασσα. Επίσης, όπως είμαι σίγουρος ότι γνωρίζετε πολύ καλά, η Κύπρος
από τον Μάιο του 2004 είναι πλήρες μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την
1η Ιουλίου θα αναλάβει την Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ.
Η Κύπρος παραμένει μέχρι σήμερα ένα
απομονωμένο «ενεργειακό νησί», καθώς δεν έχει καμία διασύνδεση με τα
διευρωπαϊκά δίκτυα φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού ούτε έχει την
απαραίτητη υποδομή προκειμένου να είναι σε θέση να συμμετέχει στην
ενιαία ευρωπαϊκή ενεργειακή αγορά. Επιπλέον, επί του παρόντος η Κύπρος
δεν διαθέτει εσωτερική αγορά φυσικού αερίου, καθώς δεν γίνεται
εφοδιασμός φυσικού αερίου στα εδάφη της ούτε αποτελεί οικονομία που
βασίζεται στο φυσικό αέριο.
Από την άλλη, η Ευρωπαϊκή Ένωση, μέσα από
συντονισμένα μέτρα και πολιτικές, στοχεύει στο να διασφαλίσει τόσο τη
βραχυπρόθεσμη όσο και την μακροπρόθεσμη ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού,
θέτοντας στόχους για την ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς ενέργειας. Η
διασφάλιση της απρόσκοπτης προσφοράς της ζητούμενης ενέργειας αποτελεί
βασική προϋπόθεση για την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη για τη
διατήρηση υψηλών επιπέδων ανταγωνιστικότητας εντός της Ευρωπαϊκής
Ένωσης.
Συνεπώς είναι ιδιαίτερα σημαντικό να
διασφαλίσουμε τη δημιουργία των αναγκαίων ενεργειακών υποδομών που με τη
σειρά τους θα διασφαλίσουν την ενεργειακή αυτάρκεια της Ευρωπαϊκής
Ένωσης.
Για να διευκολύνει την υλοποίηση της
προαναφερθείσας Ενεργειακής Πολιτικής, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει
ανακοινώσει μια πρόταση Κανονισμού που στοχεύει στην υλοποίηση
διευρωπαϊκών δικτύων ενέργειας τα οποία είναι έργα κοινού ενδιαφέροντος.
Ο προταθείς κανονισμός για τις κατευθυντήριες γραμμές για διευρωπαϊκή
ενεργειακή υποδομή καθορίζει έναν περιορισμένο αριθμό διευρωπαϊκών
ενεργειακών διαδρόμων που καλύπτουν διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές, η
υλοποίηση των οποίων κρίνεται ουσιώδης για την επίτευξη των στόχων της
πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, περιλαμβανομένης της ενεργειακής
ασφάλειας. Η Κύπρος περιλαμβάνεται, μαζί με άλλα κράτη μέλη, στους
διαδρόμους προτεραιότητας φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού που σχετίζονται
με τη νοτιοανατολική Ευρώπη. Συνεπώς η Κύπρος συμμετέχει στην Ομάδα
Εργασίας της νοτιοανατολικής Ευρώπης, η οποία θα προσδιορίσει και θα
αξιολογήσει τα έργα διασύνδεσης βορρά – νότου τα οποία μπορούν να
προταθούν ως έργα κοινού ενδιαφέροντος σύμφωνα με τον Κανονισμό.
Η δυνατότητα ανάπτυξης ορισμένων έργων
διασύνδεσης ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου τα οποία θα τερματίσουν την
απομόνωση της Κύπρου αν υλοποιηθούν, ήδη μελετάται από διαχειριστές
έργων.
Προσβλέπουμε στην επιτυχή ολοκλήρωση των εν
λόγω μελετών προκειμένου να διευκολύνουν την κατάλληλη ανάπτυξη των
έργων τα οποία θα μπορούσαν να θεωρηθούν και ως έργα κοινού
ενδιαφέροντος.
Στο πλαίσιο των προαναφερόμενων πολιτικών
και προγραμμάτων που στοχεύουν στο να ενδυναμώσουν την ασφάλεια του
ενεργειακού εφοδιασμού, να ενισχύσουν την ενεργειακή αυτάρκεια και να
θωρακίσουν τον γεωστρατηγικό ρόλο της χώρας, η Κυπριακή Δημοκρατία
αναπτύσσει τα τελευταία λίγα χρόνια συστηματικές δράσεις και σχέδια στον
τομέα της παραγωγής ενέργειας από το φυσικό αέριο.
Όπως έπραξαν οι γειτονικές μας χώρες στη
νοτιοανατολική Μεσόγειο μερικές δεκαετίες πριν, η Κύπρος αποφάσισε πριν
από μερικά χρόνια να αρχίσει δραστηριότητες εξερεύνησης για
υδρογονάνθρακες στην Αποκλειστική Οικονομική της Ζώνη. Ο πρώτος γύρος
αδειοδοτήσεων διενεργήθηκε το 2007 και είχε ως αποτέλεσμα τη χορήγηση
άδειας εξερεύνησης για ανεύρεση υδρογονανθράκων στη Noble Energy
International Ltd για εξερεύνηση του οικοπέδου 12.
Η Κυπριακή Δημοκρατία εισέρχεται τώρα στους
οικονομικούς και ενεργειακούς τομείς της εξερεύνησης ενεργειακών πόρων
για πρώτη φορά στην ιστορία της. Συνεπώς χρειάζεται να δημιουργήσει όλες
τις αναγκαίες θεσμικές, νομικές, λειτουργικές, τεχνολογικές και
οικοδομικές υποδομές από την αρχή, βασιζόμενη μόνο στους ήδη υπάρχοντες,
αποτελεσματικούς και δοκιμασμένους θεσμούς, οι οποίοι έχουν συμβάλει
στην επιτυχή οικονομική ανάπτυξη της χώρας μας κατά τις τελευταίες
δεκαετίες.
Εξαρτώμαστε επίσης από την εμπειρία και τα
μοντέλα διαχείρισης των φυσικών ενεργειακών πόρων, χωρών όπως η
Νορβηγία, η Ολλανδία καθώς και άλλες. Η οριοθέτηση της Αποκλειστικής
Οικονομικής Ζώνης της Κυπριακής Δημοκρατίας από μόνη της συνιστά επίσης
μια πράξη αυτο-οχύρωσης και αυτο-επιβεβαίωσης των αδιαπραγμάτευτων
κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κύπρου.
Η ανακοίνωση της Noble Energy International
στις 28 Δεκεμβρίου 2011 αναφορικά με την ανακάλυψη σημαντικών αποθεμάτων
φυσικού αερίου στο οικόπεδο 12 (γνωστό επίσης και ως οικόπεδο Αφροδίτη)
στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κυπριακής Δημοκρατίας, περίπου
5-8 τρισεκατομμυρίων κυβικών ποδών, έχει τοποθετήσει την Κύπρο στον
παγκόσμιο ενεργειακό χάρτη. Βασιζόμενοι σε αυτή την ανακάλυψη έχουμε
προχωρήσει στην έναρξη του δευτέρου γύρου αδειοδοτήσεων για τα υπόλοιπα
12 από τα 13 διαθέσιμα οικόπεδα. Η προθεσμία για την εκδήλωση
ενδιαφέροντος αναφορικά με αυτόν τον δεύτερο γύρο αδειοδοτήσεων
εξέπνευσε την 11η Μαΐου, ημερομηνία η οποία εμπίπτει στην περίοδο 90
ημερών όπως καθορίζεται από τις σχετικές οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το ενδιαφέρον που επιδείχθηκε από μεσαίες μέχρι μεγάλες επιχειρήσεις
έχει ξεπεράσει κάθε προσδοκία μας.
Αδιαμφισβήτητα η πρόσφατη ανακάλυψη
σημαντικών ποσοτήτων φυσικού αερίου στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη
της Κύπρου, σε συνδυασμό με την πιθανή αξιοποίηση και άλλων κοιτασμάτων
φυσικού αερίου και τη μελλοντική ανεύρεση και άλλων κοιτασμάτων στην
περιοχή, διανοίγει νέες προοπτικές και δίνει νέα μεγάλη ώθηση στον ρόλο
της Κύπρου στον παγκόσμιο ενεργειακό χάρτη και στην ευρωπαϊκή αγορά
ενέργειας.
Στο πλαίσιο της ανάπτυξης εγχώριων
αποθεμάτων φυσικού αερίου, το ενδεχόμενο εγκατάστασης υποθαλάσσιου
αγωγού για τη μεταφορά φυσικού αερίου στην Κύπρο, ώστε να μπορεί μετά να
διανεμηθεί για οικιακή χρήση, είναι υψίστης σημασίας και στο παρόν
στάδιο είναι υπό εξέταση. Επιπρόσθετα ήδη αξιολογούμε την πιθανή
εγκατάσταση της αναγκαίας υποδομής για υγροποίηση του φυσικού αερίου για
εξαγωγές. Ένα τερματικό υγροποίησης του φυσικού αερίου στην Κύπρο
μπορεί να αποτελέσει την απαραίτητη περιφερειακή ενεργειακή υποδομή, η
οποία μπορεί να συμβάλει στη διαφοροποίηση των πόρων εφοδιασμού και στην
ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού, αφού μπορεί να χρησιμεύσει ως ένας
ευέλικτος κόμβος για τις μεγάλες ποσότητες φυσικού αερίου που
βρίσκονται στην ευρύτερη ανατολική Μεσόγειο, γνωστή επίσης και ως λεκάνη
«Λεβιάθαν».
Η συνολική ποσότητα αποθεμάτων φυσικού
αερίου της λεκάνης της ανατολικής Μεσογείου, που υπολογίζεται στα
120-150 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια, αποτελεί ένα σημαντικό απόθεμα το
οποίο θα μπορούσε να ικανοποιήσει τις ανάγκες της ΕΕ για πολύ καιρό.
Επίσης είναι σημαντικό γιατί τα αποθέματα της Κύπρου βρίσκονται μόνο 500
χιλιόμετρα μακριά από τη νότια περιοχή της ηπειρωτικής Ευρώπης.
Όπως θα έχετε ήδη παρατηρήσει, ο ενεργειακός
τομέας στην Κύπρο, σε συνδυασμό με τις εσωτερικές και διεθνείς
εξελίξεις, βρίσκεται σε κρίσιμη φάση. Η στρατηγική θέση της Κύπρου στη
Μεσόγειο Θάλασσα, σε συνδυασμό με τις πρόσφατες ανακαλύψεις αερίου στην
περιοχή και τα σχέδια για εξαγωγή του, θα μπορούσαν να αποδειχθούν ένα
υπαλλακτικό και πλήρως ευέλικτο αποθηκευτικό κέντρο (υγροποιημένο φυσικό
αέριο) για την Ευρωπαϊκή Ένωση και τον υπόλοιπο κόσμο.
Θα ήθελα να τελειώσω την ομιλία μου με την ανακεφαλαίωση πέντε σημαντικών θεμάτων που βρίσκονται τώρα υπό εξέλιξη.
Συγκεκριμένα,
1. Όπως είναι καλά γνωστό, βρίσκονται σε
εξέλιξη συζητήσεις μεταξύ εντεταλμένων εμπειρογνωμόνων των δύο χωρών,
της Κύπρου και του Ισραήλ, με κοινό στόχο την ενοποίηση των αποθεμάτων
φυσικού αερίου των δύο χωρών.
2. Πρόσφατα, στις 4 Μαρτίου 2012, έχει
υπογραφεί συμφωνία συνεργασίας μεταξύ των εταιρειών DEY-QUANTUM και της
κρατικής εταιρείας ηλεκτρικής ενέργειας του Ισραήλ, ΙΕC, υπό την αιγίδα
του Υπουργείου Ενέργειας και Υδάτων του Ισραήλ στην παρουσία του
Υπουργού κ. Uzi Landau. Η συμφωνία αφορά την ετοιμασία τεχνολογικής
μελέτης για τη βιωσιμότητα του Σχεδίου Ενεργειακής Γέφυρας
Ευρώπης-Ασίας. Είναι ένα έργο που στοχεύει στη σύνδεση Ισραήλ, Κύπρου
και Ελλάδας με ηλεκτρικό καλώδιο υψηλής δυναμικότητας που θα μεταφέρει
ποσότητα κάπου 2000 MW ηλεκτρικής ενέργειας διά μέσου των χωρών αυτών. Η
υλοποίηση ενός τέτοιου προηγμένου έργου είναι τεράστιας τεχνολογικής
σημασίας γιατί για πρώτη φορά θα συνδέσει το ηλεκτρικό δίκτυο του Ισραήλ
και της Κύπρου με το ηπειρωτικό δίκτυο της Ευρώπης, σε βάθος 2000
μέτρων κάτω από τη θάλασσα και σε απόσταση περίπου 1000 χιλιομέτρων. Το
έργο αυτό διανοίγει μια νέα διάσταση στη χρήση αποθεμάτων φυσικού
αερίου όχι μόνο ως εξαγώγιμης πρώτης ύλης πλέον, αλλά και υπό τη μορφή
ηλεκτρικής ενέργειας, ως του τελικού προϊόντος.
3. Η σύμβαση για την κατασκευή ενός νέου
πετρελαϊκού αποθηκευτικού χώρου, ως κόμβος, που να χρησιμοποιείται
αποκλειστικά για εξαγωγικούς σκοπούς έχει πρόσφατα κατακυρωθεί σε
ιδιωτική εταιρεία.
4. Σύντομα, με την εγκαθίδρυση του
απαραίτητου νομικού και θεσμικού πλαισίου, θα ετοιμαστεί προκαταρκτική
μελέτη αναφορικά με τη χρηματοδότηση και την οικοδόμηση τερματικού
υγροποιημένου φυσικού αερίου για εξαγωγικούς σκοπούς.
5. Ταυτόχρονα μελετούμε όλες τις βιώσιμες
παράλληλες επιλογές για την ταχύτερη εισαγωγή φυσικού αερίου στην Κύπρο,
είτε εκμεταλλευόμενοι τα δικά μας αποθέματα μέχρι το 2016-7, είτε άλλως
πως, ώστε να ελαττώσουμε το κόστος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από
τον κρατικό μας παροχό ηλεκτρικής ενέργειας, την Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου
(ΑΗΚ).
6. Τέλος, στο τραπέζι του διαλόγου υπάρχει
πάντοτε το ζήτημα της εκπόνησης τεχνοοικονομικής μελέτης βιωσιμότητας
για την κατασκευή υποθαλάσσιου αγωγού για την προμήθεια φυσικού αερίου
από τα αποθέματα του Ισραήλ και της Κύπρου προς την ηπειρωτική Ευρώπη.
Σας ευχαριστώ όλους για την προσοχή σας και εύχομαι κάθε επιτυχία στις εργασίες της συνόδου.
|
|
|
