Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Νίκος Χριστοδουλίδης και η Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κα Roberta Metsola απάντησαν σε ερωτήσεις μαθητών, στο πλαίσιο της εκδήλωσης «Christmas in Europe 2025», η οποία πραγματοποιήθηκε σήμερα Τρίτη, 2 Δεκεμβρίου 2025
, στην Τεχνική Επαγγελματική Σχολή Εκπαίδευσης και Κατάρτισης Λάρνακας.Η εκδήλωση διοργανώθηκε από το Γραφείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Κύπρο, και σε αυτή συμμετείχαν νέοι από Κύπρο, Γαλλία, Ολλανδία, Ιταλία, Εσθονία, Πορτογαλία, Ισπανία, Σουηδία, Λουξεμβούργο, Λετονία, Λιθουανία και Κροατία.
Σε ερώτηση αναφορικά με το πώς μπορεί η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) να στηρίξει τα κράτη μέλη που αντιμετωπίζουν τεράστιες μεταναστευτικές πιέσεις, όπως η Κύπρος, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είπε: «H ΕΕ μάς βοήθησε πάρα πολύ να έχουμε θετικά αποτελέσματα στο μεταναστευτικό. Απλώς να αναφέρω ότι είχαμε μείωση 86% στις αφίξεις, ενώ ενισχύσαμε σημαντικά τις εθελούσιες επιστροφές. Η ΕΕ μάς βοηθά μέσω χρηματοδοτικών εργαλείων, μεταφορά τεχνογνωσίας, ενώ είχαμε και την ευκαιρία για μετεγκατάσταση μεταναστών, που ήρθαν στην Κύπρο, σε κράτη μέλη της ΕΕ.
Αλλά το πιο σημαντικό, στο οποίο βοηθά η ΕΕ, είναι σε αυτήν την προσπάθεια να αντιμετωπίσουμε τις γενεσιουργούς αιτίες που προκαλούν το φαινόμενο της μετανάστευσης. Η ΕΕ, μέσα από συμφωνίες με τρίτες χώρες, με κράτη [από τα οποία] έχουμε μεταναστευτικές ροές, δημιουργεί τις συνθήκες, έτσι ώστε αυτοί οι άνθρωποι να μην επιλέγουν να φύγουν από τις χώρες τους και να έρθουν στην Ευρώπη. Είναι ένα πανευρωπαϊκό πρόβλημα. Έχουμε διαφορετικές απόψεις –θέλω να είμαι απόλυτα ειλικρινής– οι χώρες του Βορρά με τις χώρες του Νότου, οι οποίες δεχόμαστε σαφώς περισσότερα κύματα μεταναστών, αλλά μόνο μέσα από τη συνεργασία μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αυτήν τη μεγάλη πρόκληση.»
Με τη σειρά της, η Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου απάντησε: «Λοιπόν, εγώ κατάγομαι από τη Μάλτα, και μπορώ να σάς πω ότι οι προκλήσεις που μόλις ανέφερε ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης, και που αντιμετωπίζει ιδιαίτερα η Κύπρος, μάς είναι γνώριμες. Γιατί; Επειδή όλα αυτά τα χρόνια υπήρχε η αίσθηση ότι χώρες όπως οι δικές μας είχαν μια δυσανάλογη ευθύνη για την αντιμετώπιση μιας ουσιαστικά ανθρωπιστικής πρόκλησης, μιας οικονομικής πρόκλησης, καθώς επίσης και μιας εγχώριας πολιτικής πρόκλησης. Και γι’ αυτόν τον λόγο, η αντιμετώπιση αυτής της πρόκλησης αποτελεί βασικό θέμα της Κυπριακής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ και είναι σημαντική για όλη την Ευρώπη, διότι δείχνει ότι χρειαζόμαστε περισσότερη αλληλεγγύη.
Αν κατάγεστε από μία χώρα, η οποία επί του παρόντος δεν αντιμετωπίζει μεταναστευτικές πιέσεις, αυτό δεν πρέπει να σάς απαλλάσσει από την ευθύνη για ένα ζήτημα που αποτελεί ουσιαστικά ευρωπαϊκή πρόκληση. Στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχουμε πολλές νομοθεσίες που ψηφίζονται αυτή την περίοδο, και οι οποίες αφορούν τον τρόπο, με τον οποίο τα κράτη μέλη μπορούν να αλληλοβοηθηθούν. Αν πραγματικά έχετε ανάγκη από προστασία, η Ευρώπη θα σάς την παρέχει. Εάν όχι, τότε η ευθύνη αυτή μπορεί να επιμεριστεί. Αυτό είναι κάτι, για το οποίο συνεργαζόμαστε στενά, και ανυπομονώ να συνεργαστώ με την Κύπρο πάνω σε αυτό το θέμα τους επόμενους έξι μήνες.»
Ερωτηθείς κατά πόσον, δεδομένων των τρεχουσών πολιτικών εξελίξεων, η αύξηση της χρηματοδότηση στον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας θα επηρεάσει τη χρηματοδότηση στην εκπαίδευση, πώς θα διευκολυνθεί η συμμετοχή των νέων στη λήψη αποφάσεων, με ποιο τρόπο η Κυπριακή Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ θα συμβάλλει στην ενίσχυση της συνοχής ανάμεσα στα κράτη μέλη, καθώς επίσης και πώς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στηρίζει τα προγράμματα επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, έτσι ώστε οι εκπαιδευόμενοι να λάβουν καλύτερη εκπαίδευση, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είπε: «Να αρχίσω από την τελευταία ερώτηση, γιατί είναι εθνική προτεραιότητα να ενισχύσουμε πολύ περισσότερο την τεχνική εκπαίδευση στην Κύπρο. Και χαίρομαι που βρισκόμαστε σε μια Τεχνική Σχολή, στην οποία επενδύουμε σε σημαντικό βαθμό, και ήταν σε αυτό το πλαίσιο που αποφασίσαμε, για πρώτη φορά, να λειτουργήσουμε σε πιλοτική βάση δύο Τεχνικά Γυμνάσια, ένα στη Λεμεσό και ένα στη Λευκωσία. Γιατί ο μεγάλος μας στόχος είναι να συνδέσουμε την εκπαίδευσή μας με την αγορά εργασίας, και μέσα από τα Τεχνικά Γυμνάσια και Τεχνικές σχολές θέλουμε να δείξουμε, να στείλουμε το μήνυμα στα παιδιά μας ότι οι προοπτικές για εργοδότηση μετά είναι σαφώς περισσότερες, στη βάση των δεδομένων σήμερα που υπάρχουν στην Κύπρο.
Για να πετύχουμε αυτόν τον στόχο χρειαζόμαστε την ΕΕ, γιατί μέσα από τα προγράμματα της ΕΕ εκσυγχρονίζουμε τις Τεχνικές Σχολές μας, χρησιμοποιούμε εξοπλισμό για τις Τεχνικές Σχολές μας. Υπάρχει το ERASMUS+, που είναι πάρα πολύ σημαντικό, στο πλαίσιο της συνολικής μας στρατηγικής. Έρχομαι στο θέμα της συνοχής.
Ξέρετε ότι ως ΕΕ, και είναι μια προτεραιότητα της Κυπριακής Προεδρίας [του Συμβουλίου της ΕΕ], θέλουμε να ενισχύσουμε την άμυνα και την ασφάλεια της ΕΕ, αλλά σίγουρα αυτό δεν γίνεται εις βάρος των πολιτικών μας για τη νεολαία, για τους νέους, για το μέλλον της ΕΕ. Αλλά σκεφτείτε τις προτεραιότητες της Κυπριακής Προεδρίας [του Συμβουλίου της ΕΕ]: Άμυνα και Ασφάλεια, Ανταγωνιστικότητα, θέματα που άπτονται του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου (ΠΔΠ). Αν ενισχύσουμε την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ –να πω ένα παράδειγμα– τι σημαίνει; Σημαίνει ότι η ΕΕ θα δέχεται, θα έχει πολύ περισσότερες επενδύσεις. Επενδύσεις από τρίτες χώρες. Περισσότερες επενδύσεις, τι σημαίνει; Καλύτερες θέσεις εργασίας. Καλύτερες θέσεις εργασίας για ποιους; Για τους νέους της ΕΕ, για να μην επιλέγουν να πηγαίνουν σε άλλες χώρες, στην Αμερική ή σε χώρες εκτός της ΕΕ, για να εργάζονται. Άρα, ναι, και η ανταγωνιστικότητα, ο τομέας της άμυνας, και της ασφάλειας και μέσα από τον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας και την επένδυση που θα γίνει από πλευράς της ΕΕ, ποιους ενισχύουμε; Ενισχύουμε πρωτίστως την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία. Ποιοι εργάζονται στην ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία; Νέοι Ευρωπαίοι, τους οποίους θέλουμε να μείνουν στην ΕΕ. Θα δώσω το παράδειγμα στην Κύπρο. Στην Κύπρο έχουμε μια πολλά υποσχόμενη αμυντική βιομηχανία, περίπου 17 εταιρείες, στις οποίες εργοδοτούνται άτομα, Κύπριοι επιστήμονες κατά κύριο λόγο, που είναι μέχρι την ηλικία των 30-35 χρονών. Μόλις τελείωσαν τις σπουδές τους ήρθαν στην Κύπρο, γιατί υπάρχει αυτή η προοπτική. Άρα, επενδύοντας στην άμυνα και την ασφάλεια, επενδύοντας στην ανταγωνιστικότητα της ΕΕ, στην ουσία επενδύουμε και στη νέα γενιά της ΕΕ.»
Από πλευράς της, η Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είπε: «Λοιπόν, πρώτα απ’ όλα, λαμβάνοντας υπόψη το τελευταίο μέρος της ομιλίας του Προέδρου, τι εννοούμε με τον όρο άμυνα και τι εννοούμε με τον όρο ανταγωνιστικότητα; Θέλετε από εμάς να διασφαλίσουμε ότι οι αποφάσεις που λαμβάνονται ενισχύουν την ασφάλειά σας, σωστά; Ότι αισθάνεστε ασφαλείς στην Ευρώπη, ότι αναθέτετε την ευθύνη σε αυτούς που εκλέγετε, προκειμένου να λάβουν τις σωστές αποφάσεις.
Και αυτές οι αποφάσεις σημαίνουν επίσης ότι σε μια κατάσταση όπου αντιμετωπίζουμε πολλαπλές προκλήσεις θα θέσουμε την ασφάλειά σας, την άμυνα αυτής της Ένωσης, στην κορυφή των προτεραιοτήτων μας. Υπάρχουν εκείνοι που θα σάς το πουν, αλλά και αυτοί που ήδη σάς το λένε, ότι, δηλαδή, θα χρηματοδοτηθούν λιγότερο η υγεία και η εκπαίδευση. Αυτό είναι κάτι, στο οποίο πρέπει να απαντήσουμε. Αν οι οικονομίες μας είναι πιο ανταγωνιστικές, αν διασφαλίσουμε ότι είστε πιο ασφαλείς, τότε αυτά τα δύο μπορούν να συμβαδίσουν. Πρέπει να αναπτυχθούν οι οικονομίες μας. Γι’ αυτό σε ευρωπαϊκό επίπεδο, και θα συνεργαστούμε στενά με τους Κύπριους εταίρους μας τους επόμενους έξι μήνες, προσπαθούμε να απλοποιήσουμε τους κανονισμούς. Προσπαθούμε να διασφαλίσουμε ότι η πολύπλοκη γραφειοκρατία, που μερικές φορές γίνεται αισθητή σε ευρωπαϊκό επίπεδο, δεν θα σάς δυσκολεύει τη ζωή. Ότι δεν εμποδίζει την ανάπτυξη των επιχειρήσεών μας, δεν εμποδίζει τη βελτίωση στους τομείς της υγείας και της εκπαίδευσης. Όλα αυτά είναι αλληλένδετα, και το ένα δεν λειτουργεί εις βάρος του άλλου. Ακριβώς, όπως θα πράτταμε τα πάντα, για να επενδύσουμε στην ενίσχυση της ασφάλειάς σας, κάνουμε ακόμη περισσότερα, για να επενδύσουμε στην παροχή καλύτερων υπηρεσιών υγείας και καλύτερων ευκαιριών εκπαίδευσης για εσάς.
Αναφορικά με την ερώτηση της Σουηδίας, πώς μπορούμε βελτιώσουμε τη συμμετοχή των νέων στη λήψη πολιτικών αποφάσεων, πρώτα απ’ όλα, είστε εδώ. Μακάρι περισσότεροι νεαροί Σουηδοί να έρχονταν στην Κύπρο και να ταξίδευαν περισσότερο. Έτσι ξεκίνησα κι’ εγώ, πήγα για σπουδές, μέσω του Erasmus, στη Γαλλία. Εκεί έμαθα γαλλικά, εκεί έκανα φίλους. Και οι ευκαιρίες που είχα εκεί έδειξαν ότι εγώ, που κατάγομαι από ένα μικρό νησί, θα ήμουν ίση με οποιονδήποτε άλλο που κατάγεται από οποιοδήποτε άλλο κράτος μέλος της ΕΕ. Και αυτό είναι που μπορεί να κάνει η ΕΕ για εσάς.
Θα ήθελα επίσης να σάς ενθαρρύνω να εκφράζετε την άποψή σας και να θέτετε τους πολιτικούς εκπροσώπους σας υπόλογους. Όπως γνωρίζετε, σύντομα θα γίνουν εκλογές στη Σουηδία. Θα πρέπει να δείτε ποιος προσφέρει τι, για να βελτιώσει τη χώρα. Να τους θέτετε προ των ευθυνών τους και να τους λέτε: “εγώ, που αυτή τη στιγμή ζω στην Κύπρο, θα ήθελα να βελτιωθεί αυτό το ζήτημα”. Κάντε το να συμβεί, γιατί επίσης αυτό το οποίο παρατηρούμε είναι η χαμηλή συμμετοχή των νέων. Αυτό δεν είναι δικό σας λάθος, είναι κυρίως δικό μας.
Δεύτερο, τίθενται λιγότερες ερωτήσεις σχετικά με το τι πιστεύετε ότι πρέπει να κάνουμε, αλλά, τρίτο, και θα έλεγα και πιο σημαντικό, λιγότεροι νέοι υποβάλλουν υποψηφιότητα στις εκλογικές διαδικασίες. Χρειαζόμαστε περισσότερους ανθρώπους της ηλικίας σας να πουν: “Ξέρετε κάτι; Θα υποβάλω την υποψηφιότητά μου, γιατί πρεσβεύω κάτι, πιστεύω σε κάτι και μπορώ να το προωθήσω”.
Τέλος, όσον αφορά στην επαγγελματική κατάρτιση, στην ΕΕ αφιερώσαμε πολύ χρόνο σε συζητήσεις για προγράμματα, την ελεύθερη μετακίνηση, και την κατανομή κονδυλίων. Εξετάσαμε τα πανεπιστήμια, το ανώτερο και το ανώτατο επίπεδο εκπαίδευσης, που μπορούσαμε να προσφέρουμε [εκπαιδευτική κατάρτιση], και δεν το διευρύναμε. Πριν από περίπου 10 χρόνια αρχίσαμε να συζητάμε αυτό το θέμα. Πώς μπορούμε να το διευρύνουμε αυτό; Αν είσαι εκπαιδευτικός, όχι μόνο μαθητής, μπορείς να συμμετάσχεις σε πρόγραμμα Erasmus για δασκάλους. Είναι διαφορετικά προγράμματα με διαφορετικά ονόματα. Ότι με επαγγελματική κατάρτιση θα μπορείς να μετακινηθείς εύκολα. Αυτό είναι θα έλεγα ένα από τα κορυφαία πλεονεκτήματα. Αν σκεφτείτε πόσα χρήματα δαπανώνται για τα μεγάλα προγράμματα, αυτό είναι κάτι που αξίζει τον κόπο, και για οποιαδήποτε απόπειρα που θα γινόταν, για να μειωθεί η επένδυσή μας στην επαγγελματική κατάρτιση, έχετε εδώ δύο μεγάλους υποστηρικτές που θα φροντίσουν να μην συμβεί αυτό.»
Στη συνέχεια, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας πρόσθεσε: «Είναι δύο σημεία που θεωρώ σημαντικά. Το πρώτο είναι αν, επενδύοντας περισσότερο στην άμυνα, στην ασφάλεια, στην ανταγωνιστικότητα, γίνεται εις βάρος των νέων.
Θέλω να σάς δώσω το παράδειγμα της Κύπρου. Το γεγονός ότι υπάρχει οικονομική ανάπτυξη, το γεγονός ότι υπάρχει ένας θετικός ρυθμός ανάπτυξης, ότι μειώνεται το δημόσιο χρέος, μειώνεται η ανεργία, επιτρέπει στην Κυβέρνηση, ακριβώς, να επενδύει πολύ περισσότερα στην παιδεία, στην υγεία, στο κράτος πρόνοιας, στο στεγαστικό.
Αλλά, υπάρχει και η ευρωπαϊκή διάσταση. Για να μπορούμε να έχουμε αυτούς τους ρυθμούς ανάπτυξης σήμερα, θέλω να σάς θυμίσω ότι πριν από 15 χρόνια, το 2013, η Κύπρος ήταν στα όρια της κατάρρευσης. Και καταφέραμε να αντιμετωπίσουμε αυτή τη μεγάλη κρίση με τη βοήθεια της ΕΕ. Δεν μπορώ να φανταστώ, αν η Κύπρος δεν ήταν κράτος μέλος της ΕΕ το 2013, πού θα βρισκόμασταν σήμερα. Και όσον αφορά στην ερώτηση από τη Σουηδία, ως κυβέρνηση, ακολουθώντας τις πρακτικές άλλων χωρών, γιατί θέλουμε τους νέους μας να συμμετέχουν στην εκλογική διαδικασία, μειώσαμε το όριο συμμετοχής στις εκλογές. Ήταν 18 χρόνια, το έχουμε κάνει 17.
Την ίδια στιγμή, έχουμε προχωρήσει με την αυτόματη εγγραφή στους εκλογικούς καταλόγους, και, τρίτον, αξιοποιούμε την τεχνολογία. Έχουμε δημιουργήσει αρκετές ηλεκτρονικές πλατφόρμες, όπου είμαστε σε συνεχή επαφή με την κοινωνία, και δεν το κάνουμε για επικοινωνιακούς σκοπούς. Μπορώ να σάς πω ότι πολλές φορές, σε επίπεδο της κυβέρνησης, αλλάξαμε αποφάσεις, και τις αλλάξαμε γιατί μέσα από τον διάλογο που είχαμε με τη νεολαία, μέσω των τεχνολογικών εργαλείων που ανέφερα, είδαμε ότι η κοινωνία, οι νέοι ζητούσαν κάποια άλλα πράγματα, και τολμήσαμε να αλλάξουμε πολιτικές.»
Σε ερώτηση σχετικά με το πως στοχεύει η ΕΕ να ενισχύσει την εμπιστοσύνη των πολιτών στις ευρωπαϊκές θεσμικές αρχές, σε μια εποχή που πολλοί άνθρωποι νιώθουν απομακρυσμένοι από τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης απάντησε: «Νομίζω είναι ευρωπαϊκό φαινόμενο, δεν είναι μόνο κυπριακό. Συνήθως, για όποια προβλήματα έχουμε να αντιμετωπίσουμε ή για τα κακώς έχοντα κατηγορούμε την ΕΕ, κατηγορούμε τις Βρυξέλλες και όποτε υπάρχει μια επιτυχία την παρουσιάζουμε ως εθνική επιτυχία, γιατί το πετύχαμε μόνοι μας. Η ΕΕ συνήθως για πολλούς είναι το πρώτο θύμα για να κατηγορήσουμε, όταν υπάρχει ένα πρόβλημα σε μια χώρα. Δεν ξέρω αν αυτό είναι πανευρωπαϊκό φαινόμενο, τουλάχιστον στην Κύπρο, ειδικότερα στο παρελθόν, η ΕΕ ήταν ο πρώτος στόχος. Μέσα από τέτοιες προσεγγίσεις, σίγουρα αποθαρρύνεις τον κόσμο από το να συμμετέχει στις εκλογικές διαδικασίες. Άρα εμείς από την πρώτη στιγμή, και μέσα από την προεδρία, θα το αποδείξουμε –θέλω να το επαναλάβω, γιατί είναι σημαντικό για τη συμμετοχή στις εκλογικές διαδικασίες– γιατί κάτι που θέλουμε να πετύχουμε κατά τη διάρκεια της δικής μας διακυβέρνησης είναι να αυξήσουμε το ποσοστό των νέων του κόσμου που ψηφίζει, που συμμετέχει στις ευρωπαϊκές εκλογές. Η πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, κατά τη διάρκεια των τελευταίων εκλογών, νομίζω επισκέφθηκε όλα τα κράτη μέλη για να ενθαρρύνει περισσότερο κόσμο να συμμετέχει. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στην ουσία είναι το μόνο όργανο, ο μόνος θεσμός που εκλέγεται απευθείας από τους Ευρωπαίους πολίτες. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τα τελευταία χρόνια έχει σαφώς περισσότερες εξουσίες απ’ ότι είχε πριν 10 χρόνια. Εμείς, για να έχουμε μια πετυχημένη προεδρία, να πετύχουμε τους στόχους μας, πρέπει να εργαστούμε με τους νομοθέτες μας, που είναι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Άρα είναι σημαντικό, ειδικότερα για μικρά κράτη μέλη, να υπάρχει συμμετοχή στις εκλογικές διαδικασίες.»
Σε ερώτηση σχετικά με το αυξημένο ενεργειακό κόστος και τον πληθωρισμό, όπως και την κρίση στη στέγαση, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είπε: «Με ρωτήσατε για το κόστος της ενέργειας. Ως Κυπριακή Δημοκρατία, χωρίς τη βοήθεια της EE, είμαστε το μόνο ενεργειακά απομονωμένο μέρος της EE. Στη Μάλτα νομίζω υπάρχει interconnector με την Ιταλία. Στην περίπτωση τη δική μας δεν υπάρχει. Η ΕΕ έχει επενδύσει ένα σημαντικό ποσό –675 εκατομμύρια ευρώ– για την ενεργειακή διασύνδεση της Κύπρου με την Ελλάδα. Με ευρωπαϊκούς πόρους ανακοινώνουμε προγράμματα, για να μπορούμε να αξιοποιήσουμε τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) στην Κύπρο. Είναι ευρωπαϊκά προγράμματα, είναι χορηγίες από την ΕΕ, άρα χωρίς τη βοήθεια της ΕΕ δεν θα μπορούσαμε να αντιμετωπίσουμε αυτή τη μεγάλη πρόκληση.»
Σε σχέση με το στεγαστικό, πρόσθεσε: «Είναι σημαντικό να υπάρξουν ανακοινώσεις από την ΕΕ, όπου να υπάρχει και χρηματοδοτικό εργαλείο, όπως κάναμε για παράδειγμα στον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας, όπως κάναμε με το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανεκτικότητας, όπως κάναμε με πολλά άλλα προγράμματα της ΕΕ».
Η Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είπε: «Αναφερθήκατε σε κάτι που θα έλεγα αφορά όλους τους πολίτες της Ευρώπης. Μαζί με τη στέγαση, οι υψηλοί λογαριασμοί ενέργειας είναι αυτό που απασχολεί τους πολίτες μας. Δεν είναι κάτι που αφορά μόνο μία χώρα, είναι ένα γενικό πρόβλημα, και νομίζω ότι το συζητάμε περισσότερο πριν από την έναρξη του χειμώνα και μετά το ξεχνάμε. Αυτό είναι ένα “καμπανάκι αφύπνισης” για την Ευρώπη. Για πολλά χρόνια, συνεχίζαμε να λειτουργούμε με την πιθανότητα της ενεργειακής απομόνωσης, την έλλειψη διασυνδεσιμότητας και, το πιο επικίνδυνο από όλα, την εξάρτηση σε αναξιόπιστους γείτονες. Και αυτό σήμαινε ότι, αφενός, δεν προχωράμε αρκετά γρήγορα στις επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και στους κλιματικούς μας στόχους και, αφετέρου, δεν είμαστε αρκετά ρεαλιστικοί ως προς το πού και με ποιον πρέπει να διαπραγματευτούμε, προκειμένου να συνάψουμε τις συμφωνίες που θέλουμε και να τις διατηρήσουμε σε χαμηλή τιμή. Είναι αυτό κάτι που έχουμε επιλύσει; Όχι. Έχουμε βελτιωθεί δραστικά; Αν θυμηθούμε το 2022, όπου ήμασταν, με κάποιες χώρες, σχεδόν 100% εξαρτημένοι από τη Ρωσία, νομίζω ότι καταφέραμε να κινηθούμε σε άλλη κατεύθυνση. Αλλά αυτό σημαίνει ότι πρέπει να σκεφτούμε μακροπρόθεσμα. Τι είδους συμφωνίες συνάπτουμε στον τομέα της καθαρής τεχνολογίας; Στις επενδύσεις στην αιολική και ηλιακή ενέργεια –που είναι πολύ σημαντικές εδώ. Αλλά επίσης τι συμφωνίες συνάπτουμε με τρίτες χώρες; Με τις ΗΠΑ για το υγροποιημένο φυσικό αέριο, με τη Μέση Ανατολή για την προμήθεια άλλων πηγών.
Αυτό είναι κάτι που μπορούμε να κάνουμε για να είμαστε αυτόνομοι, αλλά και για να διατηρήσουμε χαμηλά τα τιμολόγια για τους πολίτες μας. Αν δεν το κάνουμε αυτό, δεν θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε τις μεγαλύτερες προκλήσεις που έχουμε, μαζί με τη στέγαση, όπου τα μεγαλύτερα θύματα είναι οι νέοι, ειδικά στις πόλεις μας σε όλη την ΕΕ.»
Σε ερώτηση για το Ουκρανικό, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είπε: «Πηγαίνω στην Ουκρανία πριν την ανάληψη της Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ, για να στείλουμε ως Προεδρία ένα ισχυρό μήνυμα ότι θα συνεχίσει η Ουκρανία να είναι προτεραιότητα της ΕΕ. Και όπως είπα και χτες, από όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, εμείς γνωρίζουμε περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο το τι βιώνει καθημερινά ο ουκρανικός λαός. Θέλω μέσα από την επίσκεψή μου αύριο μαζί με την Υφυπουργό για Ευρωπαϊκά Θεμάτα να στείλουμε ακριβώς αυτό το σημαντικό μήνυμα.»
Απαντώντας στην ερώτηση πώς τα κράτη μέλη της ΕΕ μπορούν να εργαστούν στενότερα, έτσι ώστε να οικοδομήσει ένα ασφαλέστερο και σταθερότερο μέλλον για τη νεολαία, όπως και ποιοι είναι οι κύριοι στόχοι της ΕΕ, και πώς αυτοί θα συμβάλουν στη βελτίωση της καθημερινότητας των νέων της Ευρώπης, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είπε: «Υπήρξαν δύο ερωτήσεις για το μέλλον, το ασφαλές μέλλον των νέων Ευρωπαίων. Όλες αυτές οι προτεραιότητες που ανέφερα, που έχουμε θέσει κατά την διάρκεια της Προεδρίας μας, είναι ακριβώς, για να δημιουργήσουν αυτές τις ασφαλείς συνθήκες. Είναι πολύ απλά τα πράγματα για μας. Αν η ΕΕ δεν είναι ανταγωνιστική, οι νέοι Ευρωπαίοι θα επιλέξουν να πάνε να εργαστούν εκτός Ευρώπης, και δεν θέλουμε τους νέους μας να πηγαίνουν εκτός Ευρώπης να εργάζονται. Το μεγαλύτερο πλεονέκτημα της ΕΕ είναι το ανθρώπινο δυναμικό. Ξέρετε, πρόσφατα, στο πλαίσιο του να προσελκύσουμε επενδύσεις στην Κύπρο από τις ΗΠΑ, πήγα σε τρεις πολιτείες των ΗΠΑ –στη Νέα Υόρκη, στο Τέξας, στο Σίλικον Βάλεϊ. 80% των ατόμων που γνώρισα σε αυτές τις εταιρείες που προσπαθούμε να φέρουμε στην Κύπρο ήταν Ευρωπαίοι. Όταν τους ρώτησα “γιατί επιλέξατε να έρθετε να εργαστείτε στην Αμερική και όχι στην Ευρώπη;”, το πρώτο θέμα που μου ανέφεραν ήταν η γραφειοκρατία. Όλα αυτά τα προβλήματα που εμείς μέσα από πολλούς κανονισμούς διαδικασίες δημιουργούμε, αντί να δημιουργήσουμε ένα περιβάλλον, το οποίο είναι ελκυστικό, ανταγωνιστικό, για να μείνουν οι νέοι μας στην Ευρώπη. Αυτός είναι ένας σημαντικός στόχος που, επαναλαμβάνω, κατά τη διάρκεια της Προεδρίας μας θα προωθήσουμε και είμαι αισιόδοξος ότι θα πετύχουμε.»
Από πλευράς της, η Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είπε: «Νομίζω έχουμε κάνει πολλά όσον αφορά την προστασία των ελευθεριών, σωστά; Μπορούμε να μετακινούμαστε, να σπουδάζουμε, να ταξιδεύουμε, να εργαζόμαστε όπου θέλουμε. Ας μην ξεχνάμε τις χώρες που βρίσκονται στη γειτονιά μας και θέλουν να ενταχθούν στην ΕΕ. Οι χώρες μας εντάχθηκαν το 2004, όπως ανέφερε η Κύπρος. Δεν θυμάστε πότε η Ολλανδία προσχώρησε στην ΕΕ, επειδή ήταν ένα από τα ιδρυτικά κράτη μέλη. Όταν επισκέπτομαι ολλανδικά σχολεία, έχω την αίσθηση ότι πρέπει να υπενθυμίσουμε στους ανθρώπους τι σημαίνει να είσαι μέλος της ΕΕ, και ποια είναι τα κλασικά πλεονεκτήματα που θεωρούμε δεδομένα κάθε μέρα –οφείλουμε να το θυμόμαστε αυτό. Γιατί; Ήμουν στην Μολδαβία πριν από τρεις εβδομάδες. Οι νέοι εκεί αυτό είναι που ονειρεύονται κάθε μέρα. Το ίδιο ισχύει και στα Δυτικά Βαλκάνια, το ίδιο και στην Ουκρανία. Αυτοί είναι οι συνεργάτες μας, που κοιτάζουν προς εμάς και όχι μόνο γιατί η διεύρυνση είναι αμοιβαίως κερδοφόρα και προσφέρει ακόμη περισσότερες ευκαιρίες, αλλά γιατί είναι μια έξυπνη κίνηση σε σχέση με την ασφάλεια και οικονομική σταθερότητα. Και μπορώ να σας πω ότι αυτό είναι πιο εμφανές σε χώρες όπως η Λετονία, όπου γνωρίζουμε πόσο αγωνίζονται καθημερινά οι φίλοι μας εκεί για να διατηρήσουν την ανεξαρτησία, τη σταθερότητα και την πολιτική τους δύναμη.»
Σε ερώτηση αναφορικά με το πώς θα ενισχυθούν η κινητικότητα των μαθητών, η προώθηση της διαπολιτισμικής μάθησης, καθώς και η ενίσχυση της επαγγελματικής εκπαίδευσης στον τομέα της ξενοδοχειακής βιομηχανίας και της γαστρονομίας ανάμεσα στα κράτη μέλη, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είπε: «Θέλω να πω κάτι για τον τουρισμό, γιατί αν δεν με απατά η μνήμη μου είναι η πρώτη φορά που έχουμε [η ΕΕ] επίτροπο που ασχολείται με τον τουρισμό. Είναι ένδειξη της σημασίας που η Επιτροπή δίνει στον τουρισμό. Κατά τη διάρκεια της Προεδρίας μας θα παρουσιαστεί η στρατηγική της ΕΕ για τον Τουρισμό. Είναι μια βιομηχανία που ειδικά για την Κύπρο και τη Μάλτα είναι πάρα πολύ σημαντική. Στην Κύπρο είμαστε στην ευχάριστη θέση κάθε μήνα να έχουμε νέο ρεκόρ σε σύγκριση με τον προηγούμενο χρόνο. Το 2024 ήταν χρονιά ρεκόρ για την Κύπρο. Είμαι βέβαιος ότι τα αποτελέσματα το 2025 θα είναι ακόμα καλύτερα.
Αλλά υπάρχει ένα μεγάλο πρόβλημα, ένα μεγάλο πρόβλημα που λέγεται εργατικό δυναμικό. Και επιστρέφω σε αυτό που είπα προηγουμένως για την ανάγκη της σύνδεσης της εκπαίδευσής μας με την αγορά εργασίας. Και είναι εδώ που στις τεχνικές μας σχολές γίνεται μια εξαιρετική δουλειά. Δεν ξέρω ποια ήταν η προσέγγιση στη Μάλτα, αλλά θέλω να το αναφέρω δημόσια. Ως κοινωνία λανθασμένα είχαμε δημιουργήσει μια εντύπωση για τις τεχνικές σχολές ότι ήταν τα σχολεία, ήταν τα λύκεια, στα οποία οι μαθητές που δεν ήταν άριστοι πήγαιναν εκεί. Στην Ολλανδία, στη Γερμανία, οι καλοί μαθητές, ακριβώς, πηγαίνουν στις τεχνικές σχολές. Και θέλω να μιλήσω ακόμα πιο συγκεκριμένα. Ο απόφοιτος από την τεχνική σχολή είναι σαφώς σε καλύτερη θέση απ’ ότι είναι ο απόφοιτος του πρακτικού. Την ίδια στιγμή, να το πω ξανά δημόσια, ως Πολιτεία κάναμε ένα λάθος όταν αποφασίσαμε να κλείσουμε το Ανώτατο Τεχνολογικό Ινστιτούτο, το οποίο ήταν μια από τις καλύτερες σχολές που είχαμε στην Κύπρο. Οι απόφοιτοι ήταν έτοιμοι να μπουν στην αγορά εργασίας και σήμερα έχουμε αυτό το πρόβλημα. Το ίδιο γίνεται και με την τουριστική βιομηχανία και ένας λόγος βασικός που επενδύουμε στις τεχνικές σχολές είναι ακριβώς να ενθαρρύνουμε τους νέους μας να ακολουθήσουν την τεχνική εκπαίδευση, η οποία σήμερα διασφαλίζει σαφώς περισσότερες ευκαιρίες για να εργαστεί κάποιος.»
Από πλευράς της, η Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είπε: «Πρόκειται για μια βιομηχανία και έναν τομέα που, αν υπολογίσετε όλα τα στοιχεία του τουρισμού μαζί, απασχολεί είκοσι εκατομμύρια άτομα. Δέκα εκατομμύρια από αυτούς εργάζονται στον τομέα της φιλοξενίας, και όμως ένα στα τέσσερα καταλύματα δυσκολεύεται να βρει εργαζομένους. Και είναι στο χέρι όλων μας να δούμε πώς θα το χειριστούμε. Να αυξήσουμε την τουριστική μας οικονομία, η οποία είναι πολύ σημαντική, ειδικά για χώρες όπως την Κύπρο, που βρίσκονται στον Νότο, όπως και στην Ευρωπαϊκή Περιφέρεια. Αλλά επίσης πρέπει να διασφαλίσουμε ότι υπάρχει το εργατικό δυναμικό που μπορεί να καλύψει τις θέσεις εργασίας, και ότι υπάρχει ισορροπία με τον τοπικό πληθυσμό. Και αυτό θα αποτελέσει τεράστια προβλήματα τα επόμενα χρόνια, ειδικά λόγω του ότι στην Ευρώπη κάποιες χώρες έχουν υπερβολικό τουρισμό και κάποιες άλλες την αντίθετη τάση. Και αυτό είναι κάτι, στο οποίο πρέπει να βρούμε ισορροπία, και θα είναι μια μεγάλη πρόκληση.»
