Ομιλία του Πρόεδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων κ. Μάριου Καρογιάν στον εορτασμό της εθνικής επετείου της 1ης Απριλίου 1955, στον ΄Αγιο Δομέτιο
01/04/2011Κάθε εθνική επέτειος προσφέρεται για ένα ακόμα διάλογο με την ιστορία. Για ένα ακόμα μάθημα εθνικής αυτογνωσίας. Αποτελεί συνάμα πηγή έμπνευσης, αντίστασης και θάρρους.
Στη μακραίωνη ιστορία του ο ελληνισμός έχει να επιδείξει πολλούς αγώνες υπέρ της ελευθερίας και της πατρίδας. Οι έννοιες «ελευθερία» και «πατρίδα» είναι για τον ελληνισμό ιερές. Αποτελούν υπέρτατες αξίες, για την υπεράσπιση των οποίων ο ελληνισμός έχει να επιδείξει αξιοθαύμαστο ηρωισμό και υπέρτατες θυσίες.
Ο εορτασμός της εθνικής επετείου της 1ης Απριλίου 1955 παρέχει μια μοναδική ευκαιρία πνευματικής ανασύνταξης, ψυχικής ανάτασης και ανανέωσης της πίστης στο δίκαιο του αγώνα που διεξάγουμε για την απελευθέρωση και την επανένωση της πατρίδας.
Όταν υπάρχει ψυχή, τότε η ελληνική αρετή μετατρέπεται σε νικηφόρα ορμή που σαν πυρακτωμένη λάβα απλώνεται και φουντώνει απ' άκρη σ' άκρη.
Τέτοια ήταν το 1955 η ορμή που έγινε οργή και φούντωσε σαν λάβα και στην Κύπρο μας, που στέναζε τόσους αιώνες σκλάβα, που «πολλούς αφέντες άλλαξε μα που δεν άλλαξε καρδιά». Την Κύπρο μας που έγραψε τότε με τα χέρια και την ψυχή εφήβων και αμούστακων παλικαριών τις δικές της χρυσές σελίδες στην ιστορία του έθνους.
Τα νιάτα της Κύπρου με πίστη στο δίκαιο αγώνα, κλείνοντας τα μάτια μπροστά στην υπεροπλία των Άγγλων αποικιοκρατών και σφραγίζοντας τ' αυτιά μπροστά στην αποτρεπτική λογική, έφτιαξαν τα δικά τους εθνικά θυσιαστήρια. Τον Μαχαιρά, τον Αχυρώνα, το Δίκωμο, τα Φυλακισμένα Μνήματα.
Χρειάστηκαν Αυξεντίου, Παλληκαρίδηδες, Μάτσηδες, Καραολήδες, έφηβοι, νέες, μεγάλοι, μικροί, με της καρδιάς το πύρωμα να πάρουν ανηφοριές, να πάρουν μονοπάτια για να βρουν τα σκαλοπάτια που οδηγούν στη λευτεριά.
Οι τόποι της θυσίας ατελείωτοι. Και η σειρά των ηρωικών νεκρών μεγάλη. Άλλοι πολέμησαν και θυσιάστηκαν στο πεδίο της μάχης και της τιμής, άλλοι μαρτύρησαν στην αγχόνη.
Σήμερα, τους θυμόμαστε όλους όπως ήταν τότε, νέοι και γενναίοι, ατρόμητοι μπρος στο θάνατο, ωραίοι και αθάνατοι. Σήμερα, θυμόμαστε παράλληλα και τους πολλούς άλλους, τους ασήμαντους και τους μικρούς, τις χιλιάδες των αφανών και απλών ανθρώπων που είχαν τη δική τους συμβολή και συνδρομή σε κείνο τον ωραίο αγώνα.
Σήμερα, τιμούμε τους ήρωες και τους μάρτυρες του απελευθερωτικού μας αγώνα.
Προσκυνούμε τα σεπτά πάθη των μαρτύρων που άγιασαν στο σκοινί της αγχόνης. Προσκυνούμε το χώμα που σκεπάζει τα άγια λείψανα των ηρώων μας. Προσκυνούμε τη θυσία και το μεγαλείο τους.
Τιμούμε σήμερα όλους εκείνους που «κάτω απ’ το χώμα, μες’ στα σταυρωμένα χέρια τους, κρατάνε της καμπάνας το σκοινί» και «προσμένουνε την ώρα, να σημάνουν την ανάσταση». Όλους εκείνους που στάθηκαν όρθιοι στις επάλξεις της τιμής και του καθήκοντος.
Ο αγώνας τους γράφτηκε στις χρυσές σελίδες της ιστορίας έστω κι αν τελικά δεν πέτυχε τον προαιώνιο πόθο αλλά οδήγησε στον εφικτό στόχο, την ανεξαρτησία της Κύπρου.
Η Κύπρος πλήρωσε πανάκριβα το τίμημα με το άλικο αίμα των παιδιών της, αλλά παρόλες τις θυσίες που χρειάστηκαν για να αποκτήσει την ελευθερία και ανεξαρτησία της, αγωνίζεται και πάλι σήμερα για τα ίδια εκείνα ιδανικά. Να ανακτήσει και να διασφαλίσει τη λευτεριά της. Να ανακτήσει και να διασφαλίσει τα δικαιώματά της.
Ο κυπριακός ελληνισμός έχει το προνόμιο να βιώνει ουσιαστικά τις εθνικές επετείους. Για τον κυπριακό ελληνισμό οι εθνικές επέτειοι δεν έχουν γίνει μουσειακό είδος ούτε απόμακρο εθνικό παραμύθι.
Αν σκεφτούμε σε ποιες συγκυρίες γιορτάζουμε σήμερα την εθνική επέτειο της 1ης Απριλίου 1955, θα κατανοήσουμε καλύτερα και το νόημα και τα μηνύματά της. Βρισκόμαστε μπροστά σε μια νέα και πολύ κρίσιμη φάση του κυπριακού προβλήματος, σε μια νέα φάση του αγώνα μας.
Όπως και το 1955, το διακύβευμα είναι και σήμερα η ελευθερία. Ίδια, λοιπόν, και τα προαπαιτούμενα: ισχυρό φρόνημα, πίστη στο δίκαιό μας, πατριωτισμός, διάθεση προσφοράς, καρτερικότητα, αντοχή, αντίσταση, παλλαϊκή συστράτευση και αίσθημα ιστορικής αποστολής.
Διαφυλάσσουμε το νόημα και τα μηνύματα της 1ης Απριλίου 1955, που σήμερα τιμούμε, μόνο αν τα προεκτείνουμε στο σήμερα δίνοντάς τους ένα σύγχρονο περιεχόμενο και μια σύγχρονη προοπτική.
Σε μια εποχή που ο κυπριακός ελληνισμός επιβάλλεται να ανασυντάξει τις δυνάμεις του, να ενδυναμώσει τις αντοχές και τις αντιστάσεις του και να διεκδικήσει τα δίκαιά του, πρέπει να έχει ως οδοδείκτες τα οράματα, τους στοχασμούς και τα ιδανικά των ηρώων και των μαρτύρων του. Με αυτά θα ενισχύσει το ηθικό του οπλοστάσιο, ώστε να αντιμετωπίσει τις σύγχρονες επιβουλές, δυσκολίες και αμφισβητήσεις.
Η σημερινή επέτειος υπενθυμίζει προς όλους μας το μεγάλο ανεκπλήρωτο χρέος προς την ημικατεχόμενη πατρίδα και προστάζει εθνική εγρήγορση, εθνική αξιοπρέπεια, παλλαϊκή συστράτευση, αγωνιστικότητα.
Σήμερα, ο Αυξεντίου, ο Μάτσης, ο Παλληκαρίδης, ο Καραολής, ο Δράκος, και όλοι όσοι έδωσαν ραντεβού με την ελευθερία και την ιστορία το 1955–59, μας παρακολουθούν με μάτι αυστηρό και αναμένουν να διαπιστώσουν αν παραμένουμε σταθεροί στο δικό τους δρόμο, στην πορεία του αγώνα, της τιμής και του καθήκοντος.
Με ημικατεχόμενη την πατρίδα αλίμονό μας αν ξαποστάσουμε. Ούτε οι ήρωές μας θα μας το συγχωρέσουν ούτε ο ιστορικός του μέλλοντος θα μας δικαιολογήσει.
Όχι, δεν έχουμε δικαίωμα να ξεστρατίσουμε από το δρόμο της τιμής και του καθήκοντος. Θα είμαστε η καταραμένη γενιά των Ελλήνων αν λιποψυχώντας ή σαγηνευμένοι από τις σύγχρονες σειρήνες του ευδαιμονισμού και της καλοπέρασης αφήσουμε κενές τις επάλξεις του αγώνα τούτες τις κρίσιμες ώρες. Πρέπει τη σκυτάλη των ηρώων, των μαρτύρων και των αγωνιστών του 1955 – 59 να την κρατήσουμε γερά στα χέρια μας, να την μετατρέψουμε σε πυρσό ελευθερίας.
Ναι, έχουμε χρέος και καθήκον να εργαστούμε και να αγωνιστούμε σταθερά, αταλάντευτα και απαρασάλευτα για δίκαιη, λειτουργική και βιώσιμη λύση του κυπριακού προβλήματος.
Τότε, οι ήρωές μας, τα αμούστακα παλικάρια της ΕΟΚΑ, έγραψαν ιστορία με το αίμα τους. Στους σημερινούς καιρούς άλλες είναι οι μορφές του αγώνα. Η ιστορία γράφεται με σύνεση και διορατικότητα, με έμπνευση, φυσικά, αλλά και με σωστό σχεδιασμό. Η ιστορία σήμερα οικοδομείται με συνεχείς, διαρκείς, μεθοδικές προσπάθειες. Με σωστά μελετημένη και καλά σχεδιασμένη στρατηγική και με αποτελεσματική τακτική. Με πολιτική συνεννόηση, με συλλογικότητα και κοινωνική συναίνεση.
Σήμερα, οι αγώνες και οι διεκδικήσεις πρέπει να θεμελιώνονται πάνω σε σωστή γνώση και ανάλυση όλων των δεδομένων. Σήμερα τα δεδομένα είναι πολυσύνθετα, πολυσήμαντα και πολύπλοκα. Σήμερα πολλοί, με πολλές και διαφορετικές προθέσεις και στοχεύσεις παράγοντες, συνθέτουν το παγκόσμιο πολιτικό σύστημα. Ένα ιδιαίτερα ανταγωνιστικό και αμοραλιστικό σύστημα.
Μέσα, λοιπόν, σ’ αυτή τη διεθνή τάξη πραγμάτων καλούμαστε να υπερασπιστούμε και να διεκδικήσουμε τα δίκαια και τα δικαιώματά μας, να προασπίσουμε τα συμφέροντά μας, να διασφαλίσουμε το παρόν και το μέλλον μας. Να χαράξουμε στρατηγική, να διαμορφώσουμε τακτική και χειρισμούς, να αναζητήσουμε συμμάχους, να κερδίσουμε υποστηρικτές και να ανοίξουμε το δρόμο για την αποκατάσταση των δικαίων και των δικαιωμάτων μας.
Μέσα στη σημερινή ιδιαίτερα ρευστή εποχή με τα πολλά και κρίσιμα προβλήματα διαμορφώνονται και κάποια νέα δεδομένα, νέες προκλήσεις, που πρέπει να επιδιώξουμε να τις καταστήσουμε ευκαιρίες. Στο σημερινό παιγνίδι συμφερόντων η Κύπρος έχει τις δυνατότητες να αποκτήσει πιο ισχυρά όπλα γεωπολιτικής και γεωστρατηγικής αξίας. Έχουμε τις δυνατότητες να καταστούμε ακόμα πιο σημαντικός εταίρος μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση καθώς και στην ευρύτερη περιοχή της νοτιοανατολικής Μεσογείου.
Φυσικά, ασπίδα και δόρυ μας παραμένουν το δίκαιο και οι αρχές και οι αξίες που η συντεταγμένη διεθνής κοινότητα διακηρύσσει. Αν χάσουμε την πίστη μας στο δίκαιό μας, στο δίκαιο του αγώνα μας, και αν οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε - και είναι πολλές - μειώσουν τις αντοχές και κάμψουν τις αντιστάσεις μας, η κατάληξη θα είναι οδυνηρή και το μέλλον αβέβαιο.
Σήμερα, σταθερή επιδίωξή μας είναι η εξεύρεση μιας δίκαιης, λειτουργικής και βιώσιμης λύσης του Κυπριακού, που να απαλλάσσει την Κύπρο από τις συνέπειες της τουρκικής εισβολής και κατοχής, να επανενώνει το κράτος και το λαό μας, τους θεσμούς και την οικονομία και να αποκαθιστά και να διασφαλίζει τα ανθρώπινα δικαιώματα όλων των νομίμων κατοίκων της Κύπρου. Μια λύση που να θέτει τέρμα στην κατοχή και τον εποικισμό. Μια λύση που να δημιουργεί συνθήκες αρμονικής και ειρηνικής συνύπαρξης όλων των νομίμων κατοίκων της χώρας, Ελληνοκυπρίων, Τουρκοκυπρίων, Μαρωνιτών, Αρμενίων, και Λατίνων, κάτω από συνθήκες ελευθερίας, δημοκρατίας, δικαιοσύνης, ασφάλειας, προόδου και συνεργασίας. Μια λύση που θα καθιστά την Κύπρο κοινή και ειρηνική πατρίδα του λαού της, που θα προσφέρει ευημερία και δικαιοσύνη στο σύνολο των νομίμων κατοίκων της, που θα ζουν, θα δημιουργούν και θα προοδεύουν με κατοχυρωμένα και διασφαλισμένα τα δικαιώματα και τις ελευθερίες τους. Μια λύση χωρίς εκπτώσεις και παρεκκλίσεις που θα έθεταν σε κίνδυνο την ειρήνη και την ασφάλεια στο μέλλον. Μια λύση, βεβαίως, που θα διασφαλίζει το δικαίωμα της επιστροφής των εκτοπισμένων στις πατρογονικές τους εστίες καθώς και το δικαίωμα της απόλαυσης της περιουσίας τους.
Θέλουμε λύση το συντομότερο δυνατόν. Γνωρίζουμε πολύ καλά ότι η συνέχιση της εκκρεμότητας του κυπριακού προβλήματος εμπεδώνει όλο και περισσότερο τα κατοχικά και διχοτομικά δεδομένα.
Έχουμε αποδεχθεί ως οδυνηρό, ιστορικό και ύστατο συμβιβασμό τη λύση της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας. Όχι όμως με το περιεχόμενο που επιθυμεί η Τουρκία. Ούτε με το περιεχόμενο του Σχεδίου Ανάν. Για μας δεν έχει σημασία η ονομασία της λύσης. Σημασία έχει το περιεχόμενό της.
Γνωρίζουμε πολύ καλά ότι η λύση θα είναι ένας συμβιβασμός. Για να είναι βιώσιμη όμως πρέπει να είναι δίκαιη.
Δυστυχώς, η κατοχική δύναμη άλλα έχει κατά νουν. Παραμένει αδιάλλακτη και επιμένει σε μαξιμαλιστικές θέσεις. Δεν ικανοποιείται ούτε με κάποιες γενναιόδωρες προτάσεις που τέθηκαν στο τραπέζι των απευθείας διαπραγματεύσεων.
Τι κάνουμε λοιπόν; Έχουμε περιθώρια για περαιτέρω ευελιξία; Έχουμε περιθώρια περαιτέρω υποχωρήσεων; Είναι δυνατόν να φτάσουμε σε συγκλίσεις με την Τουρκία; Η απάντηση είναι προφανής. Η Τουρκία δεν είναι διατεθειμένη να αποδεχθεί μια δίκαιη, λειτουργική και βιώσιμη λύση. Μόνο λύση που θα είναι κομμένη και ραμμένη στα μέτρα της.
Η δική μας απάντηση μια πρέπει να είναι: ΟΧΙ, δεν έχουμε καμιά διάθεση να μηδενίσουμε την εθνική μας αξιοπρέπεια και να καταστούμε εθνικά αυτόχειρες.
Αυτές τις τόσο κρίσιμες ώρες ο καθένας πρέπει να αναλάβει το μερίδιο της ευθύνης που του αναλογεί. Και όλοι μαζί τη συλλογική ευθύνη.
Είμαστε μπροστά σε δύσκολα, πολύ δύσκολα δεδομένα. Απαιτείται ψυχραιμία. Απαιτούνται γερά νεύρα. Απαιτούνται κυρίως υψηλές αντοχές και υψηλές αντιστάσεις. Πρωτίστως απαιτείται πίστη στο δίκαιό μας, πίστη στον αγώνα μας, πίστη στο στόχο του αγώνα μας. Ούτε να λαθέψουμε μπορούμε, ούτε να ολιγωρήσουμε.
Πρέπει συλλογικά να προβληματιστούμε, συλλογικά να μελετήσουμε, να αναλύσουμε και να αξιολογήσουμε συνθήκες και δεδομένα και συλλογικά να καταλήξουμε στο δέον γενέσθαι.
Ναι, σήμερα όσο ποτέ άλλοτε απαιτείται συλλογικότητα και ενότητα. Κοινή δράση. Αγωνιστική συστράτευση.
Χρειάζονται οι ώμοι όλων για να σηκώσουν το βάρος του μεγάλου χρέους έναντι της πατρίδας και του λαού μας. Ενότητα και συλλογικότητα είναι σήμερα τα πρώτα επιτακτικά ζητούμενα. Ενότητα και συλλογικότητα στους στόχους, στη στρατηγική, την τακτική, τη δράση.
Ας μην επιτρέψουμε στις όποιες διαφορές και διαφωνίες σε θέματα χειρισμών και τακτικής να αποδυναμώσουν το μέτωπο του αγώνα μας. Δεν είναι η ώρα για αντιπαραθέσεις και πολιτικές συγκρούσεις στη βάση κομματικών σκοπιμοτήτων. Είναι η ώρα για εγρήγορση, ενότητα δυνάμεων και παλλαϊκή συστράτευση.
Ας σταθούμε ενώπιον των δυσχερειών και των προβλημάτων που αντιμετωπίζουμε και ενώπιον της τουρκικής βουλιμίας και αλαζονείας με υψηλό αίσθημα εθνικής και πολιτικής ευθύνης και ας προχωρήσουμε στο μέλλον με πίστη στο δίκαιό μας, με σύνεση, με συνέπεια και σταθερότητα στις αρχές μιας δίκαιης, λειτουργικής και βιώσιμης λύσης, χωρίς ταλαντεύσεις και αμφιβολίες, με σταθερούς προσανατολισμούς και ξεκάθαρους στόχους, συνάμα με ρεαλισμό και διορατικότητα, συνεχή και μεθοδική πολιτική και διπλωματική δράση.
Έχουμε χρέος να θυμόμαστε και να τιμούμε τους αγώνες του ελληνισμού. Έχουμε χρέος να διδασκόμαστε, να παραδειγματιζόμαστε, να πορευόμαστε σταθερά την πορεία της τιμής και του καθήκοντος.
Πρέπει επίσης να θυμόμαστε ότι είμαστε υπεύθυνοι όχι μόνο για ό,τι πράξαμε αλλά και για ό,τι κάποτε παραλείψαμε να πράξουμε.
Το ελάχιστο που μπορούμε να κάνουμε εμείς, τιμώντας σήμερα την εθνική επέτειο της 1ης Απριλίου 1955, τιμώντας τους ήρωες και τους νεκρούς μας, είναι να ανανεώσουμε την υπόσχεση πως δεν θα εγκαταλείψουμε ποτέ τον αγώνα, όσος καιρός κι αν χρειαστεί, όσες θυσίες κι αν απαιτηθούν, μέχρι να ροδίσουν καλύτερες μέρες, μέχρι τη δικαίωση, την επανένωση και την ελευθερία της Κύπρου μας. Και τούτο είναι ακριβώς ό,τι οφείλουμε να πράξουμε απέναντι και στις γενιές που πέρασαν και στις γενιές που θα ’ρθουν. Μια πατρίδα λεύτερη, ειρηνική και ευτυχισμένη.
Με αυτοπεποίθηση, λοιπόν, προχωρούμε στους δρόμους της ιστορίας και όταν είναι λεωφόροι και όταν είναι στενωποί. Μόνο έτσι τιμάμε αυτούς που ανοίξανε τους δρόμους και γινόμαστε άξιοι συνεχιστές.
Καταθέτοντας σήμερα άνθη και αισθήματα ευγνωμοσύνης και τιμής στα ηρώα και τους τάφους των ηρώων μας και γιορτάζοντας με πανηγυρικούς λόγους την εθνική επέτειο της 1ης Απριλίου 1955, εκπληρώνουμε μόνο ένα μέρος του καθήκοντος και τους χρέους μας. Δεν αρκεί η απόδοση τιμής. Εξάλλου, οι ήρωες δεν έχουν ανάγκη ωραίων λόγων. Εμείς είναι που έχουμε ανάγκη το παράδειγμά τους. Εμείς έχουμε την ανάγκη να ανακαλούμε στη μνήμη τις ηρωικές μορφές τους και να εμπνεόμαστε από τους αγώνες τους. Για να κρατούμε σταθερά τον πήχη του χρέους στο σωστό ύψος.
Η σημερινή εθνική επέτειος προσφέρεται, λοιπόν, για ένα ειλικρινή και ουσιαστικό διάλογο με την ιστορία και συνάμα με το μέλλον.
Η σημερινή μέρα είναι κυρίως μέρα αυτογνωσίας. Και αυτοκριτικής.
Στώμεν καλώς; Σ’ αυτό το ερώτημα πρέπει να απαντήσουμε με ειλικρίνεια. Να διερωτηθούμε και να προβληματιστούμε. Κυρίως, όμως, να αναλογιστούμε τις σημερινές δικές μας ευθύνες, το δικό μας χρέος, το δικό μας καθήκον.
Σήμερα, λοιπόν, η σκέψη δεν πρέπει να στρέφεται μόνο στο χθες. Πρέπει να στέκει και στο σήμερα και να προεκτείνεται και στο αύριο. Το σήμερα και το αύριο του χρέους και της ευθύνης μας.
