Πραγματοποιήθηκε στο Κάιρο η Τριμερής Σύνοδος Κορυφής Κύπρου – Ελλάδας – Αιγύπτου
Πραγματοποιήθηκαν σήμερα στο Κάιρο, της Αιγύπτου, οι εργασίες της έβδομης κατά σειρά Τριμερούς Συνόδου Κορυφής Κύπρου – Ελλάδας – Αιγύπτου με τη συμμετοχή του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Νίκου Αναστασιάδη, του Προέδρου της Αιγύπτου κ. ΑΜπντέλ Φατάχ αλ Σίσι και του Πρωθυπουργού της Ελλάδας κ. Κυριάκου Μητσοτάκη.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας συνοδευόταν από τον Υπουργό Εξωτερικών κ. Νίκο Χριστοδουλίδη, τον Υπουργό Ενέργειας κ. Γιώργο Λακκοτρύπη, τον Κυβερνητικό Εκπρόσωπο κ. Πρόδρομο Προδρόμου και υπηρεσιακούς παράγοντες.
Πριν από την έναρξη της Συνόδου, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είχε διμερή συνάντηση με τον Πρόεδρο Σίσι. Ακολούθησε συνάντηση του με τον Πρωθυπουργό της Ελλάδας.
Στη συνέχεια πραγματοποιήθηκε η τριμερής Σύνοδος Κορυφής με επικεφαλής τους τρεις ηγέτες και τη συμμετοχή των αντιπροσωπειών των τριών χωρών.
Στο πλαίσιο της Συνόδου υπεγράφη συμφωνία μεταξύ Κύπρου και Αιγύπτου για την αποφυγή διπλής φορολογίας καθώς και Μνημόνιο συνεργασίας ανάμεσα στους Οργανισμούς Προώθησης Επενδύσεων Αιγύπτου και Ελλάδας και του CIPA.
Ακολούθως, οι τρεις ηγέτες προέβησαν σε δηλώσεις προς τα ΜΜΕ.
Στη δήλωση του ο Πρόεδρος της Αιγύπτου, μιλώντας μέσω διερμηνέα, είπε, μεταξύ άλλων, ότι «συζητήσαμε την κλιμάκωση και εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, εξαιτίας μονομερών ενεργειών, που αποβλέπουν στον κλονισμό και στη διατάραξη της σταθερότητας των χωρών της περιοχής».
Πρόσθεσε ότι κατά τη Σύνοδο «τονίσαμε ότι η ασφάλεια και η σταθερότητα είναι στρατηγική προτεραιότητα για όλους εμάς και χρειάζεται συντονισμός από κοινού και χωρίς αυτόν δεν μπορούμε να απολαύσουμε τους καρπούς του μηχανισμού τριμερούς συνεργασίας».
Αναφερόμενος στο Κυπριακό, ο Πρόεδρος Σίσι είπε ότι «τονίσαμε τη στήριξη της χώρας μας προς τις ενέργειες που λαμβάνει η Κυπριακή Κυβέρνηση για ειρηνική διευθέτηση του Κυπριακού».
Από την πλευρά του ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είπε ότι «προ της όποιας άλλης αναφοράς, θα ήθελα να εκφράσω ιδιαίτερες ευχαριστίες προς τον φίλο Πρόεδρο Σίσι για τη θερμή φιλοξενία και την άρτια διοργάνωση της σημερινής Συνόδου.
Μίας Συνόδου που λαμβάνει χώρα για 7η φορά, αλλά πρώτη φορά στην παρουσία του φίλου Πρωθυπουργού της Ελλάδας, καταδεικνύοντας εμπράκτως πως έχει εδραιωθεί ως ένας σημαντικός μηχανισμός περιφερειακής συνεργασίας, με στόχο την εκπλήρωση του κοινού οράματος για επίτευξη ειρήνης, ασφάλειας και ευημερίας στην ευρύτερη μας περιοχή.
Δεδομένης της βούλησης και των τριών χωρών για διεύρυνση της αμοιβαία επωφελούς συνεργασίας, μας δόθηκε σήμερα η ευκαιρία, μέσα από ένα εποικοδομητικό διάλογο, να εξετάσουμε τρόπους περαιτέρω ενίσχυσης των συνεργειών μας και σε μια πλειάδα νέων πεδίων, υιοθετώντας τη «Διακήρυξη του Καίρου» η οποία αποτελεί σημείο αναφοράς για τις προτεραιότητες μας.
Συναφώς, σημειώνω με ικανοποίηση την ενεργό εμπλοκή του ιδιωτικού τομέα σε μια σημαντική πτυχή της συνεργασίας μας που δεν είναι άλλη από τον τομέα των επενδύσεων, μέσω της υπογραφής του Εκτελεστικού Προγράμματος για εφαρμογή του Μνημονίου μεταξύ των Οργανισμών Προώθησης Επενδύσεων των τριών χωρών.
Παράλληλα, θα ήτο παράλειψη να μη επισημάνω την σημερινή υπογραφή της Συμφωνίας Αποφυγής Διπλής Φορολογίας μεταξύ Κύπρου και Αιγύπτου, η οποία καταδεικνύει την ισχυρή βούληση τόσο των Κυβερνήσεων όσο και των επιχειρηματικών κοινοτήτων των δύο χωρών για περαιτέρω ενδυνάμωση των οικονομικών, εμπορικών και επενδυτικών μας σχέσεων.
Επιπλέον, προσβλέπουμε ότι η υπογραφή του Μνημονίου Συναντίληψης για Συνεργασία μεταξύ του κυπριακού Υπουργείου Εξωτερικών και του Διπλωματικού Ινστιτούτου Αιγύπτου θα συμβάλει στην στενότερη συνεργασία στον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης των διπλωματών μας.
Κατά τις διαβουλεύσεις που είχαμε, εξετάσαμε την επιτευχθείσα πρόοδο της τριμερούς συνεργασίας σε μια σειρά τομέων, όπως, μεταξύ άλλων, η άμυνα και ασφάλεια, η ενέργεια, ο τουρισμός, η διασπορά και η προστασία του περιβάλλοντος.
Κοινή ήταν η θέση πως η διεθνής κοινότητα θα πρέπει να αυξήσει τις προσπάθειες της για καταπολέμηση της τρομοκρατίας και του εξτρεμισμού.
Στα θέματα ενέργειας, που αποτελεί έναν από τους πλέον βασικούς πυλώνες του τριμερούς μηχανισμού, επαναβεβαιώσαμε την ισχυρή βούληση να ενισχύσουμε τη συνεργασία μας μέσω μιας σειράς νέων συμφωνιών για την εκμετάλλευση και μεταφορά φυσικού αερίου.
Στο πλαίσιο αυτό, χαιρετίσαμε τη θέσπιση του East Mediterranean Gas Forum και την πρόσφατη υπογραφή της συμφωνίας – πλαισίου μεταξύ της Αιγυπτιακής Αρχής Ηλεκτρισμού και του Euro Africa Interconnector.
Ένα άλλο των θεμάτων που μας απασχόλησε ήταν και οι διαστάσεις που λαμβάνει το φαινόμενο των μεταναστευτικών ροών και η ανάγκη αντιμετώπισης των γενεσιουργών αιτιών αυτών των ροών, που έχουν σημαντικές κοινωνικό –οικονομικές επιπτώσεις.
Ένας νέος τομέας συνεργασίας που έχει δρομολογηθεί, είναι αυτός της διασποράς, όπου συμφωνήθηκε όπως αναληφθούν συγκεκριμένες δράσεις υπό το πρόγραμμα ΝΟΣΤΟΣ.
Όσον αφορά την προστασία του περιβάλλοντος, είχα την ευκαιρία να ενημερώσω τους συνομιλητές μου για την περιφερειακή πρωτοβουλία που έχει εξαγγείλει η Κυπριακή Δημοκρατία για συντονισμό των δράσεων της Ανατολικής Μεσογείου και Μέσης Ανατολής για την κλιματική αλλαγή.
Στόχος είναι να φέρουμε κοντά τους κορυφαίους επιστήμονες και φορείς λήψης αποφάσεων της περιοχής μας, με σκοπό την ανάπτυξη πρακτικών και εφικτών λύσεων που θα έχουν διαρκή οφέλη για τους πολίτες μας.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι η σημερινή μας συνάντηση πραγματοποιείται σε μια ιδιαίτερη χρονική συγκυρία για την ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής, δεν παραλείψαμε να συζητήσουμε τις τελευταίες ανησυχητικές εξελίξεις, ιδιαίτερα όσον αφορά τη Λιβύη και τη Συρία, χωρίς να παραλείπουμε, βεβαίως, το παλαιστινιακό πρόβλημα.
Κοινή μας θέση είναι η ανάγκη σεβασμού της ενότητας, κυριαρχίας, εδαφικής ακεραιότητας και ανεξαρτησίας των εν λόγω κρατών, και αναφέρομαι στη Λιβύη και Συρία, με την προοπτική δημιουργία παλαιστινιακού κράτους με πλήρη ασφάλεια τόσο των Παλαιστινίων όσο και των Ισραηλινών πολιτών, με πλήρη σεβασμό στις αρχές του Διεθνούς Δικαίου και τις αποφάσεις και Ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών.
Όπως ήταν αναμενόμενο, ενημέρωσα τους δύο ηγέτες για τις τελευταίες εξελίξεις όσον αφορά το κυπριακό πρόβλημα, ιδιαίτερα ενόψει της επικείμενης τριμερούς συνάντησης με τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, με στόχο την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων, νοούμενου, βεβαίως, ότι υπάρχει το κατάλληλο υπόβαθρο που θα ευνοεί τη διεξαγωγή εποικοδομητικών συζητήσεων, όχι κάτω από απειλές, αλλά μέσα σε ένα κλίμα που θα δημιουργεί τις προοπτικές ενός δημιουργικού διαλόγου.
Και έχω μιλήσει για το αναγκαίο υπόβαθρο καθώς οι τελευταίες απαράδεκτες ενέργειες της Τουρκίας και η πρόθεση διενέργειας ερευνητικών γεωτρήσεων εντός διεθνώς αναγνωρισμένων και αδειοδοτημένων τεμαχίων της Κυπριακής Δημοκρατίας, όχι μόνο μολύνουν το κλίμα και κλιμακώνουν τις εντάσεις, αλλά αποτελούν κατάφωρη παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας, και του διεθνούς δικαίου.
Στο πλαίσιο αυτό, θα ήθελα να τονίσω, όπως έχω ενημερώσει τους συνομιλητές μου, πως είμαστε αποφασισμένοι να εξαντλήσουμε όλα τα διπλωματικά μέσα που διαθέτουμε ούτως ώστε να τερματιστούν οι τουρκικές παραβιάσεις και να υπάρχει πλήρης σεβασμός στην απρόσκοπτη ενάσκηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Όπως έχουμε πολλάκις διακηρύξει, η συνεργασία που έχει δρομολογηθεί μεταξύ των κρατών στον τομέα της ενέργειας βασίζεται στην θεμελιώδη αρχή πως η ανακάλυψη υδρογονανθράκων μπορεί και πρέπει να λειτουργήσει ως καταλύτης για ευρύτερη συνεργασία σε περιφερειακό επίπεδο, συμβάλλοντας έτσι στην ευημερία και σταθερότητα της Ανατολικής Μεσογείου.
Οι μονομερείς και απαράδεκτες ενέργειες της Τουρκίας, πόρρω απέχουν από τις εν λόγω αρχές, ενώ την ίδια στιγμή συνιστούν απειλή για την ευρύτερη σταθερότητα, ειρήνη και ασφάλεια στην ήδη ταραχώδη Ανατολική Μεσόγειο.
Στο πλαίσιο αυτό, είμαστε βέβαιοι πως σε τέτοιες κρίσιμες στιγμές θα έχουμε την σθεναρή στήριξη και αλληλεγγύη, όπως και την έχουμε, της διεθνούς κοινότητας και της ΕΕ, ούτως ώστε να αποκατασταθεί το διεθνές δίκαιο και να γίνει αντιληπτό πως δεν είναι δυνατόν στον 21ο αιώνα η όποια τρίτη χώρα να θεωρεί πως είναι αποδεκτό να ασκεί τη διπλωματία των κανονιοφόρων, χωρίς τις όποιες επιπτώσεις.
Δραττόμενος της ευκαιρίας, θα ήθελα εκ νέου να εκφράσω την ευγνωμοσύνη του κυπριακού λαού δημοσίως προς τον Αιγύπτιο Πρόεδρο και τον Έλληνα Πρωθυπουργό για την ισχυρή στήριξη και αμέριστη συμπαράσταση που τυγχάνει αυτή τη περίοδο η Κυπριακή Δημοκρατία έναντι των τουρκικών προκλήσεων, ως καταγράφεται και στην Κοινή Διακήρυξη.
Μια Διακήρυξη, η οποία καταδικάζει με τον πλέον σαφή και κατηγορηματικό τρόπο τις τουρκικές ενέργειες, ζητώντας τον άμεσο τερματισμό τους και την ανάγκη σεβασμού των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας.
Θα ήθελα την ίδια ώρα, εκ μέρους της Κυβερνήσεως και του Κυπριακού λαού, να εκφράσω τη βαθύτατη εκτίμηση και ευγνωμοσύνη μας προς τις φίλες χώρες, Αίγυπτο και Ελλάδα, για τη διαχρονική στήριξη των προσπαθειών μας για τερματισμό της κατοχής και επανένωση της Κύπρου κατά τρόπο που θα διασφαλίζεται πλήρως η ανεξαρτησία, κυριαρχία και ασφάλεια της πατρίδος μας, μακριά από τις όποιες ξένες εξαρτήσεις, ξένα στρατεύματα και/ή εγγυήσεις από τρίτες χώρες.
Με τον φίλο Πρόεδρο και τον φίλο Πρωθυπουργό συζητήσαμε και τις σχέσεις της Αιγύπτου με την ΕΕ και την ανάγκη περαιτέρω εμβάθυνσης τους, η οποία θα οδηγήσει σε ισχυρότερη στρατηγική δέσμευση με αμοιβαία επωφελή αποτελέσματα για τους λαούς μας.
Η θέση μας είναι πως η Αίγυπτος αποτελεί σημαντικό εταίρο της ΕΕ και σταθεροποιητικό παράγοντα της περιοχής σε σημαντικούς τομείς, όπως στα θέματα άμυνας και ασφάλειας, καταπολέμησης της τρομοκρατίας και το μεταναστευτικό ζήτημα.
Η θέληση και πολιτική βούληση για εμβάθυνση της συνεργασίας μας είναι δεδομένη και αποδείχτηκε, για ακόμη μια φορά, και σήμερα.
Δεν έχω καμία αμφιβολία πως το επόμενο βήμα που αποφασίσαμε να υλοποιήσουμε όσον αφορά τη σύσταση Μόνιμης Γραμματείας στην Κύπρο θα συμβάλει αποφασιστικά στην ενίσχυση των συνεργειών και προγραμματισμού και συντονισμού των δράσεων μας.
Καταλήγοντας, θα ήθελα για ακόμη μία φορά να ευχαριστήσω θερμά τον Πρόεδρο Σίσι για την άψογη φιλοξενία τόσο του ιδίου όσο και της αντιπροσωπείας που με συνοδεύει, και για την άψογη διοργάνωση της Συνόδου, μεταφέροντας ταυτόχρονα πρόσκληση προς τους δύο ηγέτες για να ανταποδώσω τη φιλοξενία κατά τις εργασίες της 8ης τριμερούς Συνόδου Κορυφής Κυπριακής Δημοκρατίας, Ελλάδας και Αίγυπτου».
Από την πλευρά του ο κ. Μητσοτάκης είπε, μεταξύ άλλων, ότι η τριμερής Σύνοδο είναι απόδειξη του πόσο έχουν ενισχυθεί οι δεσμοί ανάμεσα στις τρεις χώρες.
Πρόσθεσε ότι η συνεργασία των τριών χωρών βασίζεται στην προώθηση της ευημερίας, της ασφάλειας, της περιφερειακής σταθερότητας και της φιλίας των λαών, και πάντα αυτή η συνεργασία είναι ανοικτή στις χώρες που συμμερίζονται τις αρχές αυτές.
Ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας είπε επίσης ότι οι τρεις χώρες χαιρέτισαν «τη σύσταση του East Mediterranean Gas Forum που θα συντονίζει την ενεργειακή μας πολιτική, πάντα, όπως τόνισε ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, με σεβασμό στο περιβάλλον. Αυτό, πιστεύουμε, ότι θα αποτελέσει καταλύτη για στενότερη συνεργασία μεταξύ των χωρών της Ανατολικής Μεσογείου».
«Συνομολογήσαμε συμφωνία συνεργασίας για την καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης των πολιτιστικών αγαθών. Κάτι που ενδιαφέρει ιδιαίτερα και τις τρεις χώρες. Ενημέρωσα επίσης για την πρωτοβουλία της Ελλάδας στο πλαίσιο του ΟΗΕ, να διοργανώσει μια μεγάλη διεθνή διάσκεψη για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην πολιτιστική μας κληρονομιά και να καλέσω τους δύο Προέδρους στην Αθήνα για τη Διάσκεψη που θα λάβει χώρα το 2020», είπε ο κ. Μητσοτάκης.
Είπε ακόμη ότι εξετάστηκαν τα βήματα που γίνονται σε διάφορους τομείς, προσθέτοντας ότι ανάμεσα σε αυτά ήταν η προώθηση ξένων επενδύσεων από την Ελλάδα προς Αίγυπτο και Κύπρο.
Πρόσθεσε ότι «καταλήξαμε επίσης σε κοινές δράσεις στον τομέα της κρουαζιέρας, αλλά και για το κομβικό ζήτημα της θαλάσσιας ρύπανσης και για αυτό επιμείναμε στην ανάγκη σύστασης το συντομότερο δυνατόν Μόνιμης Γραμματείας στη Λευκωσία ώστε να υποστηρίξει όλες τις πολιτικές πρωτοβουλίες που αναλαμβάνονται σε επίπεδο κορυφής», είπε ο κ. Μητσοτάκης.
Αναφερόμενος στο Κυπριακό, ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας είπε ότι «εκφράσαμε στον κ. Πρόεδρο την απόλυτη στήριξη μας στην εξεύρεση μιας δίκαιης και βιώσιμης λύσης στο Κυπριακό. Λύση στη βάση μιας διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας, σύμφωνα με τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών και χωρίς στρατεύματα κατοχής και χωρίς εγγυήσεις. Και για αυτό οι τρεις χώρες τασσόμαστε υπέρ της άμεσης επανέναρξης των συνομιλιών στη Μεγαλόνησο.
Και η Κύπρος και η Αίγυπτος και η Ελλάδα, καταδικάσαμε ρητά αυτό που αποτυπώνεται στην κοινή διακήρυξη, τις έκνομες ενέργειες της Τουρκίας στις θαλάσσιες ζώνες της Κύπρου και οι οποίες προσβάλλουν το διεθνές δίκαιο και προκαλούν μια άγονη ένταση, όπως καταδικάσαμε και την προκλητική συμπεριφορά της Τουρκίας στο Αιγαίο που επίσης αντιβαίνει το διεθνές δίκαιο και τις σχέσεις καλής γειτονίας.
Τα ζητήματα αυτά τα έθεσα ευθέως και στον Υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ στην Αθήνα το περασμένο Σάββατο. Και αξίζει να καταγραφούν οι δύο σαφείς και επίσημες θέσεις του, τόσο υπέρ της προστασίας και της εθνικής ασφάλειας της Ελλάδας όσο και κατά των παράνομων γεωτρήσεων στην κυπριακή ΑΟΖ και το οικόπεδο 7.
Από πλευράς μας, οι τρεις φιλειρηνικές χώρες, επαναλάβαμε την ισχυρή μας δέσμευση στον σεβασμό του διεθνούς δικαίου και ειδικότερα της Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας.
Την κλιμάκωση της έντασης από πλευράς Τουρκίας είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε και με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη σε μια εξαιρετικά χρήσιμη διμερή συνάντηση. Μια πολύ ουσιαστική συνεργασία σε συνέχεια της χθεσινής επίσκεψης του Υπουργού Εξωτερικών κ. Δένδια στην Κύπρο.
Ειδικότερα μας απασχόλησε η εξαγγελία προθέσεων για ενέργειες στα Βαρώσια οι οποίες παραβιάζουν σαφείς αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας, και βεβαίως το γεγονός ότι η Τουρκία προχωρά σε μια ακόμα έκνομη ενέργεια στη θαλάσσια περιοχή που όχι μόνο βρίσκεται εντός κυπριακής ΑΟΖ αλλά έχει οριοθετηθεί και αδειοδοτηθεί σε ευρωπαϊκές εταιρείες.
Και θέλω να διαβεβαιώσω όλους ότι για τους επιβαλλόμενους χειρισμούς βρισκόμαστε σε διαρκή επαφή, συνεργασία και συντονισμό με τη Λευκωσία και ενόψει της Συνόδου Κορυφής στις 17 Οκτωβρίου, όπως βρισκόμαστε σε συνεργασία με όλους τους Ευρωπαίους και διεθνείς συμμάχους μας».
