 |
| Προσθήκη λεζάντας |
Ο διαπραγματευτής της ε/κ πλευράς Ανδρέας Μαυρογιάννης, μιλά για το τι μέλλει γενέσθαι στο Κυπριακό
Την άποψή του για τις εξελίξεις της διαδικασίας στο Κυπριακό, εξέφρασε ο διαπραγματευτής της ελληνοκυπριακής πλευράς Πρέσβης Ανδρέας Μαυρογιάννης στη ραδιοφωνική εκπομπή «Πρωινό Δρομολόγιο», του Τρίτου Προγράμματος Ραδιοφώνου ΡΙΚ την Πέμπτη 2 Αυγούστου 2018.
Οι ερωτωαπαντήσεις έχουν ως ακολούθως:
«Ερώτηση: Μετά από μία περίοδο στασιμότητας, περισυλλογής, περίσκεψης, αδράνειας, αρχίζει να ξαναζωντανεύει το ενδιαφέρον [για το Κυπριακό] με την κάθοδο της Ειδικής Απεσταλμένης του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ κας Τζειν Χολ Λουτ, την περιοδεία που βρίσκεται σε εξέλιξη και την αποστολή που της έχει αναθέσει ο Γενικός Γραμματέας για να διερευνήσει, προκειμένου τα Ηνωμένα Έθνη να έχουν απευθείας την εικόνα ως προς το τι συμβαίνει.
Πού βρισκόμαστε και ποιες είναι οι προοπτικές που υπάρχουν; ‘Παίζουμε’ στην παράταση; Το Κυπριακό, με τη μορφή που το ξέραμε, για λίγο καιρό θα υφίσταται και θα έχουμε τέλος εποχής ή είναι η κρισιμότερη περίοδος των διαπραγματεύσεων στην ιστορία του Κυπριακού αυτή και γιατί; Πώς έχουν τα πράγματα και πώς πρέπει να τα δούμε;
Απάντηση: Είναι όλα αυτά μαζί και ταυτόχρονα. Υπάρχει ένας ευρύτερος προβληματισμός για όλα τα ζητήματα, μια αίσθηση ότι είναι πάρα πολύ κρίσιμη η χρονική στιγμή γιατί πιθανόν να σηματοδοτεί το τέλος μιας εποχής και του Κυπριακού όπως το ξέραμε.
Όσον αφορά στην αποστολή της κας Λουτ, πρέπει να πω ότι βρίσκεται ακόμη στα αρχικά της στάδια, ότι έχει απόλυτα διερευνητικό χαρακτήρα και ότι δεν ξέρουμε ούτε ακριβώς πόσο θα διαρκέσει ούτε σε ποια συμπεράσματα θα καταλήξει. Αυτό το οποίο ξέρουμε πάρα πολύ καλά είναι ότι πρόκειται για μία εις βάθος αναζήτηση από πλευράς της των δυνατοτήτων που υπάρχουν πραγματικά για να επιτευχθεί λύση στο Κυπριακό. Δηλαδή, δεν ενδιαφέρεται απλώς να διαπιστώσει την ετοιμότητα των πλευρών να συνεχίσουν την προσπάθεια, ή να εμπλακούν σε μια νέα διαδικασία, ή κάτι το διαδικαστικό, αλλά θέλει η ίδια να πειστεί – για να μπορεί να πείσει και η ίδια τον Γενικό Γραμματέα – ότι μια νέα εμπλοκή των Ηνωμένων Εθνών, μια νέα ανάληψη πρωτοβουλίας από τον Γενικό Γραμματέα, έχει ουσιαστικές πιθανότητες να οδηγήσει σε λύση.
Και αντιλαμβάνεστε ότι αυτό είναι δύσκολο, γιατί ναι μεν η κα Λουτ δεν αμφισβητεί καθόλου τις δικές μας προθέσεις και τη δική μας προσήλωση στη διαδικασία και τη συνέχιση των διαπραγματεύσεων από εκεί που έμειναν τον περασμένο χρόνο, αλλά θέτει αμέσως μετά το επόμενο ερώτημα που είναι: τι είναι αυτό που σας κάνει να πιστεύετε ότι αυτό που απέτυχε πέρυσι, θα επιτύχει φέτος; Εκεί βρισκόμαστε.
Ερώτηση: Θεωρούν και συμφωνούν και τα Ηνωμένα Έθνη επομένως ότι δεν πρέπει να πάμε σε μια διαπραγμάτευση, σε μια διαδικασία απλώς και μόνο για να πούμε ότι είμαστε σε διαδικασία και ό,τι προκύψει, και όπου φτάσουμε, και παρακάτω βλέπουμε. Δεν υπάρχουν πλέον τέτοια περιθώρια και τέτοια δεδομένα, γι’ αυτό συμπίπτει αυτή η πρόθεση και η βούληση των Ηνωμένων Εθνών με την εκτίμηση ότι δεν υπάρχει η πολυτέλεια της αποτυχίας.
Απάντηση: Ναι, το έχω πει πολλές φορές δημοσίως ότι δεν υπάρχει η πολυτέλεια της αποτυχίας. Ταυτόχρονα, πρέπει να προσθέσω ότι αυτή η προσέγγιση των Ηνωμένων Εθνών έχει και έναν χαρακτήρα προστασίας προς τη δική μας πλευρά, γιατί υπάρχει ένας πολύ σοβαρός κίνδυνος να οδηγηθούμε σε μία διαδικασία που αντί να οδηγεί σε λύση, να οδηγεί σε επισημοποίηση του αδιεξόδου. Τουλάχιστον αυτό, με την προσέγγιση της κας Λουτ, αποφεύγεται. Γιατί η κα Λουτ λέει ότι, εμείς θα συνεισφέρουμε και θα βοηθήσουμε μόνο εάν βρισκόμαστε ενώπιον μιας διαδικασίας, η οποία εμπεριέχει τη δυναμική εκείνη που μπορεί να οδηγήσει σε λύση.
Ερώτηση: Επομένως, εάν δεν είναι πεπεισμένα τα Ηνωμένα Έθνη και ο Γενικός Γραμματέας ότι με την επανέναρξη της διαδικασίας και τη συνέχιση της Διάσκεψης για την Κύπρο θα υπάρξει αποτέλεσμα, τότε δεν θα σφυρίξει την έναρξη για να ‘παίξουμε στην παράταση’;
Απάντηση: Ναι ξεκάθαρα, αλλά όχι μόνο αυτό. Ο Γενικός Γραμματέας δεν μιλά αποκλειστικά και μόνο για τη διαδικασία όπως αυτή εκφράστηκε με τη συνάντηση στο Κραν Μοντανά, αλλά μιλά για διαδικασία γενικότερα. Θα μπορούσε δηλαδή, εάν τα μέρη συμφωνούσαν σε κάτι άλλο, να είναι κάτι άλλο η διαδικασία.
Ερώτηση: Τι άλλο θα μπορούσε να ήταν; Τι άλλο ‘παίζει’ στο τραπέζι;
Απάντηση: Δεν ‘παίζει’ απολύτως τίποτα άλλο, απλώς αυτό που ο Γενικός Γραμματέας λέει είναι ότι, εγώ, δεν κάνω λάβαρό μου και θρησκεία μου μια συγκεκριμένη διαδικασία. Εγώ, αυτό που θέλω είναι αυτό που θα κάνουμε να μπορεί να οδηγήσει σε λύση. Αυτό δεν σημαίνει ότι υπάρχει κάτι άλλο στο τραπέζι, δεν υπάρχει. Ξεκάθαρα.
Ερώτηση: Δεν ζήτησε να μπουν στο τραπέζι ιδέες και σκέψεις για κάτι άλλο;
Απάντηση: Όχι καθόλου.
Ερώτηση: Ακούσαμε εισηγήσεις για ουσιαστικά διακοπή του παιχνιδιού και να ξεκινήσουμε απ’ την αρχή άλλο παιχνίδι, με άλλους όρους.
Απάντηση: Έχουν λεχθεί διάφορα. Εγώ αυτό που θα έλεγα είναι ότι η κα Λουτ μας λέει ‘ιδού η Ρόδος ιδού και το πήδημα’: εάν πιστεύετε ότι υπάρχουν τέτοιου είδους πράγματα και μπορείτε να αποδείξετε ότι είναι καλύτερα για εσάς και ότι και η άλλη πλευρά αποδέχεται, να τα συζητήσετε. Δηλαδή, εάν πάει η Τουρκία και πει ότι, εγώ θέλω να βάλω στο τραπέζι θέμα δύο κρατών, η κα Λουτ θα τους πει πιστεύετε κάτι τέτοιο; Πώς μπορείτε να νομίζετε ότι κάτι τέτοιο μπορεί να οδηγήσει σε λύση; Πιστεύετε ότι η άλλη πλευρά θα δεχθεί να το συζητήσει;
Αυτό κάνει η κα Λουτ. Η κα Λουτ δεν έχει καμία απολύτως εισήγηση να κάνει. Αυτό που λέει είναι πως εάν τα μέρη μπορούν να πείσουν την ίδια και τον Γενικό Γραμματέα ότι συμφωνούν σε μια τελεσφόρο διαδικασία, να το πουν.
Ερώτηση: Εμάς μας ρώτησε αν θέλουμε κάτι άλλο και αν είναι δική μας σκέψη η συμφωνημένη λύση των δύο κρατών;
Απάντηση: Όχι, δεν μας ρώτησε ακριβώς έτσι. Είπε απλώς ότι εάν έχουμε άλλες σκέψεις και εισηγήσεις και πιστεύουμε ότι μπορούν να είναι αποτέλεσμα μιας συμφωνημένης διαδικασίας, να το πούμε. Εμείς απαντήσαμε ξεκάθαρα και δεν αφήσαμε κανένα απολύτως περιθώριο. Για εμάς, η προσπάθεια για λύση του Κυπριακού είναι εντός των παραμέτρων που έχουν τεθεί από το Συμβούλιο Ασφαλείας, δεν δεχόμαστε να ξεφύγουμε από αυτό και επιμένουμε στη συνέχιση της προσπάθειας από εκεί που έμεινε στο Κραν Μοντανά και στη διαφύλαξη του πακέτου του Γενικού Γραμματέα όπως συζητήθηκε εκεί, τότε. Δεν έχουμε καμία απολύτως εναλλακτική πρόταση ούτε θέλουμε να έχουμε.
Ερώτηση: Εάν ο Γενικός Γραμματέας κρίνει ότι με τα δεδομένα και την εικόνα που έχει ενώπιον του δεν υπάρχει περιθώριο συνέχισης της διαδικασίας – γιατί δεν έχει τα εχέγγυα να τελεσφορήσει αυτή η διαδικασία – τι γίνεται σε αυτή την περίπτωση;
Απάντηση: Δεν ξέρω καθόλου την απάντηση. Είναι παρόμοια η κατάσταση με το τι συνέβη αμέσως μετά από το Κραν Μοντανά. Εμείς, αμέσως, είχαμε πει και έκτοτε συνεχίζουμε να το λέμε, ότι θέλουμε τη συνέχιση της διαδικασίας. Στο Κραν Μοντανά, ο Υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας κ. Μεβλούτ Τσαβούσογλου, με το πέρας της Διάσκεψης, είπε πως θεωρεί ότι είναι το τέλος της προσπάθειας αυτής και πως πρέπει να αναζητηθούν άλλου είδους λύσεις – σχέδιο Β’ κ.ά. Ο Γενικός Γραμματέας, υπό το φως αυτών των εκδηλώσεων των προθέσεων εκατέρωθεν, είπε ότι, αναγκαστικά μπαίνουμε σε μια περίοδο περισυλλογής μέχρι που να δούμε εάν υπάρχουν περιθώρια να γίνει κάτι άλλο.
Αντιλαμβάνομαι πως τώρα θα πει πάλι ότι η περίοδος περισυλλογής συνεχίζεται. Το πρόβλημα είναι ότι αυτή η περίοδος περισυλλογής, όταν παρατείνεται και διαιωνίζεται, οδηγεί σε ουσιαστικό αδιέξοδο. Το πρόβλημα είναι ότι δεν μπορεί να μιλήσει για συνέχιση της παράτασης. Η παράταση από τη φύση της έχει εξαιρετικό και περιορισμένο χρονικό ορίζοντα. Αυτό που θα πει είναι ότι δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις και εκ των πραγμάτων συνεχίζεται η περίοδος περισυλλογής. Και αυτό θα πρέπει να το λάβει υπ’ όψιν του το Συμβούλιο Ασφαλείας, και το επικίνδυνο είναι ότι θα το λάβει υπ’ όψιν σε σχέση με την παρουσία της Ειρηνευτικής Δύναμης στην Κύπρο. Γιατί, σε αυτό το πλαίσιο είναι που το Συμβούλιο Ασφαλείας ζήτησε από τον Γενικό Γραμματέα να υποβάλει έκθεση για την αποστολή της κας Λουτ. Αυτό, αντιλαμβάνεστε, δημιουργεί μεγάλη δυσκολία, γιατί ήδη η ανανέωση της θητείας της Ειρηνευτικής Δύναμης πριν από μερικές μέρες ήταν πάρα πολύ δύσκολη υπόθεση για εμάς και θα είναι δυσκολότερη την επόμενη φορά. Και αυτό δεν πρέπει να το λέμε για να κινδυνολογούμε, γιατί μια διαδικασία δεν εξαρτάται μόνο από εμάς – εμείς κάνουμε ό,τι μπορούμε, αλλά πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι θα έχουμε να αντιμετωπίσουμε και αυτό το ζήτημα. Όπου επίσης η προσέγγιση όχι της κας Λουτ, αλλά Μονίμων Μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας όπως και άλλων διεθνών παιχτών είναι ότι, ανεξαρτήτως από τις ευθύνες και την τοποθέτηση που μπορεί να έχουν τα μέρη χωριστά για το θέμα της Ειρηνευτικής Δύναμης, το αποτέλεσμα είναι ότι η Ειρηνευτική Δύναμη γι’ αυτούς, δεν μπορεί να συνεχίσει ως ‘business as usual’ όταν δεν γίνεται τίποτα στην πολιτική διαδικασία. Και αυτό είναι ένα πρόβλημα που βρίσκουμε ήδη μπροστά μας και θα το βρούμε εντονότερα τον ερχόμενο Ιανουάριο.
Ερώτηση: Πού μπορεί να δυσκολευτούμε ακόμη περισσότερο να επιτύχουμε την ανανέωση της θητείας της ΟΥΝΦΙΚΥΠ τους επόμενους έξι μήνες και μετά να δυσκολευτούμε ακόμη περισσότερο ή να μην τα καταφέρουμε;
Απάντηση: Αντιμετωπίζουμε και άλλες μεγάλες δυσκολίες. Δεν είναι ακριβώς οι όροι του παιγνιδιού ότι ανανεώνεται ή δεν ανανεώνεται, αλλά είναι και το πώς ανανεώνεται και με τι όρους εντολής ανανεώνεται, και θα έχουμε πολλά επιμέρους ζητήματα. Δεν πρόκειται ο Γενικός Γραμματέας να εμπλακεί σε επίρριψη ευθυνών και ούτε στην αποστολή της κας Λουτ υπήρχε αυτή η έννοια καθ οιονδήποτε τρόπο. Αυτό δεν μας ανακουφίζει καθόλου, δεν έχουμε τίποτε να κρύψουμε, πιστεύουμε ότι κάνουμε αυτό που πρέπει και θα ήταν άκρως επιθυμητό για εμάς ο Γενικός Γραμματέας να πει πού βρίσκονται οι ευθύνες, αλλά δεν θα το κάνει και μας το είπε. Ο Γενικός Γραμματέας, ο συγκεκριμένος, που είναι τόσο αποτελεσματικός και τόσο βαθύς γνώστης του Κυπριακού, είπε από την πρώτη μέρα ότι, για εμένα, η δυνατότητα άσκησης μιας πραγματικής αποστολής καλών υπηρεσιών συνυπάρχει με την ανάγκη να αποφεύγω να μπαίνω στο παιχνίδι επίρριψης ευθυνών, διαφορετικά δεν μπορώ να κάνω σωστά την αποστολή μου. Αλλά εμείς, από την άλλη, πάντοτε όλα αυτά τα χρόνια λέγαμε ότι, τα Ηνωμένα Έθνη πρέπει να πάρουν θέση και να πάρουν την ευθύνη, και κάποτε το έχουν κάνει, αλλά κι εμείς αναγνωρίζουμε ότι ο ρόλος των καλών υπηρεσιών δεν είναι ούτε ρόλος δικαστή ούτε επιδιαιτητή. Είναι ένας ρόλος διευκολυντικός προς την εξεύρεση λύσης.
Το ‘τέλος εποχής’ νομίζω ότι είναι επίσης μια ορολογία την οποία χρησιμοποιώ πολύ τελευταίως και καθορίζεται από: το ότι δεν θα υπάρχει διαδικασία, από το ότι αυτό θα επηρεάσει την παρουσία της Ειρηνευτικής Δύναμης, από τις δραματικές εξελίξεις στα κατεχόμενα σε όρους ουσιαστικής ενσωμάτωσης στην Τουρκία. Βλέπουμε ότι πλέον, ενώ μέχρι πρότινος τηρούντο κάποια προσχήματα, πλέον αντιμετωπίζονται τα κατεχόμενα ως ξέφραγο αμπέλι από τον κ. Ερντογάν και τους ανθρώπους του. Ο έλεγχος που ασκούν είναι σχεδόν ολοκληρωτικός και δεν βλέπω πώς είναι δυνατόν είτε να φυλάξουμε το κεκτημένο της διαδικασίας – όπως υπάρχει αυτή τη στιγμή και όπως κατακτήθηκε με τις διαπραγματεύσεις των τελευταίων χρόνων – είτε τη βασική συναντίληψη που υπήρξε στη βάση της αναζήτησης λύσης διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας από τη δεκαετία του ’70. Και η οποία συνίστατο στο ότι εμείς αποδεχόμασταν την ομοσπονδοποίηση της Κύπρου, την πολιτική ισότητα, τη δικοινοτικότητα, την ουσιαστική συμμετοχή, με αντάλλαγμα εξισορροπητικό αλλά πολύ σημαντικό σ’ ένα ενιαίο πακέτο: την απελευθέρωση, την επανένωση, την αποκατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την αποκατάσταση των δικαιωμάτων των εκτοπισμένων και βεβαίως, την κατάργηση των εγγυήσεων και την αποχώρηση των στρατευμάτων. Αυτή ήταν η ουσιαστική συναντίληψη βάσει της οποίας δουλεύουμε τα τελευταία 40 τόσα χρόνια και αυτή ‘πάει περίπατο’.
Ερώτηση: Θα κηρυχθεί μη επιλύσιμο πρόβλημα από τη διεθνή κοινότητα το Κυπριακό, θα υπάρξει μια περίοδος μεγάλης στασιμότητας και ίσως κάποια στιγμή η προοπτική να είναι ποια; Μήπως να υλοποιηθεί το όραμα κάποιων που θέλουν ενιαίο κράτος;
Απάντηση: Ελπίζω να είμαστε λίγο σοβαροί σε αυτό και να μην αστειευόμαστε. Αν είναι δυνατόν, σε αυτήν την τραγική κατάσταση, να νομίζει κάποιος ότι μπορεί να επιτύχει τον στόχο του ενιαίου κράτους. Εδώ μιλάμε ότι δεν μπορούμε να συγκρατήσουμε το ομοσπονδιακό μοντέλο. Πραγματικά πρέπει να έχουμε συναίσθηση πού βρισκόμαστε και πού πάμε, και αυτό το ξεκάθαρο μήνυμα, που είναι η κοινή συνισταμένη αυτών που είπαμε στην αρχή, δηλαδή των διαφαινόμενων αδιεξόδων – και στα θέματα της διαδικασίας, και της ουσιαστικής διαπραγμάτευσης, και της Ειρηνευτικής Δύναμης κ.ά. – είναι ότι έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό. Ότι, το στάτους κβο δεν έχει αυτό που εμείς νομίζαμε και πάνω στο οποίο κτίζαμε παλάτια με την έννοια της σταθερότητας και της διάρκειας. Αυτό το πράγμα δεν υπάρχει και αυτό πρέπει να καταλάβουν όλοι. Δεν εισηγούμαι τίποτα και δεν εισηγούμαι ότι πρέπει να είμαστε περισσότερο υποχωρητικοί. Εισηγούμαι ότι πρέπει να έχουμε συναίσθηση ότι δεν μπορεί να μας κρατήσει το στάτους κβο.
[…]
Ερώτηση: Θέλετε να μας πείτε και την αίσθησή σας και την προσωπική σας εκτίμηση; Είστε λίγο αισιόδοξος ή είστε αισιόδοξος ότι κάτι μπορεί να προκύψει θετικό;
Απάντηση: Επειδή αναφερθήκατε στην ιστορία μου και τον χαρακτήρα μου, η λέξη ‘αισιοδοξία’ δεν είναι στο λεξιλόγιό μου. Αυτό που μπορώ να πω είναι ότι υπάρχει από μέρους μας αποφασιστικότητα να συνεχίσουμε την προσπάθεια. Πιστεύω ότι όντως, αντικειμενικά, δεν είναι μια χαμένη υπόθεση και μπορούμε να επιτύχουμε. Πρέπει να συνεχίσουμε και να εντείνουμε τις προσπάθειές μας.»
