Δηλώσεις του Υπουργού Εξωτερικών στο Τρίτο Πρόγραμμα του ΡΙΚ, σχετικά με την ανανέωση της θητείας της UNFICYP και το Κυπριακό
Ο Υπουργός Εξωτερικών κ. Νίκος Χριστοδουλίδης απάντησε σήμερα σε ερωτήσεις, στο πλαίσιο της εκπομπής «Πρωινό Δρομολόγιο» του Τρίτου Προγράμματος του ΡΙΚ, σχετικά με την ανανέωση της θητείας της UNFICYP, τις προσδοκίες από τις επαφές της κας Λουτ για επανέναρξη των συνομιλιών για το Κυπριακό και για τη διάνοιξη του οδοφράγματος της Δερύνειας.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο των ερωτωαπαντήσεων.
«Ερώτηση: Ισχύει το ότι αυτή τη φορά η ανανέωση της θητείας της UNIFICYP δεν ήταν μια τυπική διαδικασία;
Απάντηση: Όντως δεν ήταν μια τυπική διαδικασία για δυο βασικούς λόγους. Είχαμε μια αυξημένη προσπάθεια από πλευράς Τουρκίας να δημιουργηθούν προβλήματα με το θέμα της ανανέωσης της ειρηνευτικής δύναμης ή/και με τους όρους εντολής. Υπάρχει επίσης και η γνωστή νέα αμερικανική προσέγγιση όσον αφορά τις ειρηνευτικές αποστολές, τις οποίες δεν προσεγγίζει θετικά ή γενικότερα μέσα στο πλαίσιο που τις προσεγγίζουν τα Ηνωμένα Έθνη. Αναφέρω ότι μέχρι στιγμής υπάρχουν τρείς ειρηνευτικές αποστολές που έχουν δεχτεί αλλοίωση, είτε στο δυναμικό τους, είτε στους όρους εντολής, τους ακριβώς λόγω αυτής της νέας αμερικανικής προσέγγισης. Επειδή όμως αυτή η νέα αμερικανική προσέγγιση ήταν γνωστή, η Τουρκία επιχείρησε να την εκμεταλλευτεί.
Ακριβώς επειδή υπήρχαν αυτά τα δυο θέματα έγιναν εκτενείς συζητήσεις σε επίπεδο των δεκαπέντε του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, ειδικότερα σε επίπεδο μόνιμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Υπήρξε εμπλοκή και παρέμβαση από τον ίδιο τον Γενικό Γραμματέα ΟΗΕ και είδαμε και προσωπικό ενδιαφέρον που ξεπερνά το θέμα της ειρηνευτικής δύναμης. Είδαμε αυξημένο/ενισχυμένο ενδιαφέρον όσον αφορά την προοπτική για επίλυση του Κυπριακού. Θεωρούμε λοιπόν ότι η προσέγγιση του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ είναι σημαντική και καταγράφεται.
Σημαντική ήταν επίσης και η προσέγγιση των υπόλοιπων μόνιμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ σ’ αυτή την αμερικανική προσέγγιση, η οποία δεν είναι Κύπρο-κεντρική. Αφορά γενικότερα τα Ηνωμένα Έθνη και τις ειρηνευτικές αποστολές γενικότερα. Από εκεί και πέρα, από τη συζήτηση για το θέμα της ανανέωσης της ειρηνευτικής δύναμης προκύπτει ξεκάθαρα ένα αυξημένο ενδιαφέρον για το Κυπριακό. Αυτό το ενδιαφέρον από πλευράς Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ μεταφράζεται στην αποστολή της κας Λουτ και από το αυξημένο ενδιαφέρον που δείχνουν τα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα δεδομένα – ότι προερχόμαστε από μια προσπάθεια που φτάσαμε στο παρά ένα της λύσης, μια προσπάθεια που για πρώτη φορά οδήγησε σε σημαντικά αποτελέσματα, τις εισηγήσεις των Ηνωμένων Εθνών, το πέρασμα του χρόνου που επηρεάζει τα δεδομένα για επίλυση του Κυπριακού –, προκύπτει ότι βρισκόμαστε σε κρίσιμη φάση, ενδεχομένως την κρισιμότερη, σε σχέση με την ιστορία των διαπραγματεύσεων για επίλυση του Κυπριακού.
Η προηγούμενη προσπάθεια, που κορυφώθηκε με τη συνάντηση στο Κραν Μοντανά ήταν η πρώτη φορά στην ιστορία των διαπραγματεύσεων που φτάσαμε τόσο κοντά σε λύση του Κυπριακού. Ήταν η πρώτη φορά που συζητήσαμε το θέμα της ασφάλειας και των εγγυήσεων και έγινε ανταλλαγή χαρτών επί συμφωνημένου πλαισίου και άλλα πράγματα που έγιναν για πρώτη φορά και γι’ αυτό φτάσαμε και τόσο κοντά. Εμείς θεωρούμε ότι πρέπει τώρα να αξιοποιήσουμε όλα αυτά τα δεδομένα διότι η μη αξιοποίησή τους απομακρύνει και το ενδεχόμενο λύσης του Κυπριακού. Την ίδια στιγμή έχουμε έναν Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ που δείχνει το ενδιαφέρον του με την παρέμβασή του στο θέμα της ειρηνευτικής δύναμης, με την αποστολή της κας Λουτ και με τα μηνύματα που στέλνει σε όλες τις πλευρές. Αναμένουμε τις αμέσως επόμενες μέρες να συνεχιστούν οι συναντήσεις της κας Λουτ με τις εγγυήτριες δυνάμεις και θα ολοκληρωθούν περί το πρώτο δεκαπενθήμερο Σεπτεμβρίου με την κα Μογκερίνι στις Βρυξέλες. Όλα αυτά δημιουργούν μια κατάσταση πραγμάτων που είναι σημαντική και κρίσιμη. Το σημαντικότερο όμως για μας είναι το να φέρει πολύ συγκεκριμένα θετικά αποτελέσματα. To πρώτο 15ήμερο Σεπτεμβρίου θα ολοκληρωθεί η αποστολή της κας Λουτ έτσι ώστε να ενημερώσει και τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ. Η ενημέρωση θα γίνει αφού ολοκληρωθούν όλες αυτές οι συναντήσεις.
Ερώτηση: Τι ορόσημα έχουμε;
Απάντηση: Το πρώτο σημαντικό ορόσημο είναι η ενημέρωση από πλευράς κας Λουτ προς τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ από τα αποτελέσματα των επαφών της. Αυτά τα αποτελέσματα θα κρίνουν και τη μετέπειτα πορεία. Ειλικρινά ελπίζουμε να υπάρξουν τέτοια αποτελέσματα που να βοηθήσουν να ξεκινήσουμε από εκεί που μείναμε στο Κραν Μοντανα. Είναι πολύ σημαντικό. Έχει εκφραστεί επίσης δημόσια από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ότι δεν είμαστε εμείς το πρόβλημα. Αναμένουμε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να ενημερώσει τους πολιτικούς Αρχηγούς. Προκύπτει αυτό το ενδιαφέρον από την πλευρά του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ αλλά ταυτόχρονα ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ θέλει να αρχίσει μια νέα προσπάθεια η οποία να έχει πραγματικές προοπτικές επιτυχίας. Η διαφορά είναι ότι αυτή τη φορά γνωρίζουμε πολύ συγκεκριμένα σε ποιά θέματα υπάρχουν διαφωνίες, διαφορετικές προσεγγίσεις. Εδώ έχουμε ζητήσει και την περισσότερο ενεργή εμπλοκή από πλευράς Ευρωπαϊκής Ένωσης διότι μπορεί να δώσει απαντήσεις σ’ αυτά τα θέματα που υπάρχει διαφωνία αυτή τη στιγμή. Η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να ενισχύσει την προσπάθεια του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ για να δοθούν απαντήσεις που θα είναι προς όφελος του συνόλου του κυπριακού λαού. Δεν υπάρχει διάθεση ή προσέγγιση να ληφθούν απόψεις π.χ. προς όφελος των Ελληνοκυπρίων, εις βάρος των Τουρκοκυπρίων. Γι’ αυτό ανέφερα και τη συνάντηση στις Βρυξέλες, η οποία είναι καθοριστικής σημασίας.
Στη συνάντηση του Προέδρου της Δημοκρατίας σήμερα με τους Αρχηγούς των κομμάτων ευελπιστούμε ότι θα απαντηθούν τα διάφορα ερωτήματα και να υπάρξουν αποτελέσματα έτσι ώστε να υπάρξει κοινή συμπόρευση σε αυτή τη δύσκολη και κρίσιμη συγκυρία που ευελπιστούμε να ολοκληρωθεί με θετικό αποτέλεσμα.
Ερώτηση: Κι αν αυτή η προσπάθεια αποτύχει;
Απάντηση: Όταν ξεκινάς μια προσπάθεια και σκέφτεσαι ότι θα αποτύχει, τότε το πιο πιθανό είναι να αποτύχει. Εμείς επικεντρωνόμαστε στο να πετύχει. Δεν έχουμε την πολυτέλεια αποτυχίας. Το τι θα γίνει με την ειρηνευτική αποστολή είναι το τελευταίο. Το σημαντικό είναι το μέλλον του τόπου και όχι το μέλλον της ειρηνευτικής δύναμης. Δεν υποβαθμίζω όμως τη σημασία της ειρηνευτικής δύναμης. Στη διεθνή κοινότητα εμείς επιθυμούμε περισσότερο από κάθε άλλο την επίλυση του Κυπριακού. Εμείς, Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι, είμαστε που βιώνουμε τις συνέπειες αυτής της κατάστασης πραγμάτων που βλέπουμε σήμερα. Αυτή η κατάσταση δεν μπορεί σε καμιά περίπτωση να αποτελεί λύση. Γι’ αυτό λέμε ότι αυτά τα δεδομένα είναι η ώρα της αλήθειας. Ο καθένας πρέπει να τοποθετηθεί υπεύθυνα και ευελπιστούμε να προκύψουν τέτοια αποτελέσματα που να μας οδηγήσουν σε θετικό αποτέλεσμα.
Ερώτηση: Υπάρχει κάποια εξέλιξη σχετικά με το οδόφραγμα Δερύνειας;
Απάντηση: Όσον αφορά το οδόφραγμα Δερύνειας, υπάρχει ετοιμότητα ανοίγματος από 1η Ιουλίου. Δεν υπάρχει κάποια εξέλιξη αυτή τη στιγμή που μιλάμε και λαμβάνοντας υπόψη τις πληροφορίες που έχουμε ενώπιών μας δεν βλέπω κάποια εξέλιξη. Το πιο σημαντικό μέτρο οικοδόμησης εμπιστοσύνης αυτή τη στιγμή που μιλάμε είναι η επανέναρξη των συνομιλιών από εκεί που έμειναν στο Κραν Μοντανά. Αυτό θα είναι το πιο σημαντικό μέτρο οικοδόμησης εμπιστοσύνης που θα επηρεάσει παράλληλα και όλα αυτά που αναφέρετε. Αντιλαμβάνεστε ότι αναπόφευκτα η μη-ύπαρξη διαδικασίας επηρεάζει και αυτά τα θέματα και δεν τα επηρεάζει θετικά. Είναι λοιπόν σημαντική η επανέναρξη των συνομιλιών από εκεί που έμειναν στο Κραν Μοντανά, σε μια διαδικασία που ξέρουμε πού διαφωνούμε και σε ποιά θέματα υπάρχει διαφορετική προσέγγιση και το σημαντικότερο είναι ότι ξέρουμε ότι υπάρχουν λύσεις σ’ αυτά τα θέματα. Αυτές οι λύσεις θα είναι επωφελείς για το σύνολο του κυπριακού λαού.
Ερώτηση: Πότε υποβάλλεται η επόμενη έκθεση του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ;
Απάντηση: Από τη στιγμή που το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ έχει ζητήσει από τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ να ενημερώσει μέχρι τις 15 Οκτωβρίου για την αποστολή της κας Λουτ, είμαι σίγουρος ότι θα ανταποκριθεί.»
