Ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος για τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και την επικείμενη Σύνοδο της Βάρνας
Για τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες στις 22 Μαρτίου 2018, για την επικείμενη Σύνοδο της Βάρνας, καθώς και για μια συνάντηση μεταξύ του Προέδρου της Δημοκρατίας και του Τουρκοκύπριου ηγέτη, μίλησε ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος κ. Πρόδρομος Προδρόμου στη ραδιοφωνική εκπομπή «Πρωινό Δρομολόγιο» του Τρίτου Προγράμματος Ραδιοφώνου ΡΙΚ.
Το πλήρες κείμενο των ερωτωαπαντήσεων έχει ως ακολούθως:
«Πήραμε αυτό που επιδιώκαμε στο κείμενο των συμπερασμάτων;
Ήταν μια μακρά αλλά παραγωγική συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Είναι η πιο έντονη διατύπωση, η πιο ξεκάθαρη τοποθέτηση που είχαμε ποτέ κι αυτό είναι σημαντικό, γιατί η πίεση μπορεί να είναι πιο αποτελεσματική για να επιτύχουμε αποτελέσματα που σχετίζονται με τη σταθερότητα, τις σχέσεις καλής γειτονίας, την ειρήνη.
[Τα συμπεράσματα] δεν στρέφονται εναντίον κανενός. Πήραμε αυτό που ζητούσαμε. Η χρήση των λέξεων σημαίνει διάφορα σε αυτές τις περιπτώσεις. Δείχνει μια ενίσχυση της στήριξης που εξασφαλίζει ο Πρόεδρος από τους εταίρους μας. Αναφέρομαι σε εκφράσεις, όπως ‘απερίφραστα καταδικάζει’ [και] ‘παράνομες ενέργειες’ για τις παρεμβάσεις της Τουρκίας. Και βεβαίως, στο γεγονός ότι καλεί επειγόντως την Τουρκία να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της ή ακόμη το κλειδί, που είναι η ακροτελεύτια αναφορά στα συμπεράσματα ότι το Συμβούλιο θα εξακολουθήσει να παρακολουθεί τα ζητήματα αυτά, δείχνει ότι στο μέλλον, τις σχέσεις Ευρώπης – Τουρκίας, θα τις διέπουν πλέον αυτές οι προϋποθέσεις. Αυτό νομίζω είναι ένας μοχλός πίεσης που μπορούμε να ελπίζουμε ότι θα φέρει αποτελέσματα.
Να υπογραμμίσω ότι κερδήθηκε και η συγκεκριμένη αναφορά στους Έλληνες στρατιωτικούς, διότι στην αρχή υπήρχε περίπτωση να γίνει γενική αναφορά στους Ευρωπαίους πολίτες που κρατούνται. Και αυτό ελπίζουμε ότι θα βοηθήσει.
Υπάρχουν προσδοκίες από τη Σύνοδο της Βάρνας για την οποία λεγόταν, τουλάχιστον στην αρχή, ότι θα επιδιώκαμε αναβολή ή ακύρωσή της;
Το γεγονός ότι στην Βάρνα η Τουρκία θα συναντηθεί με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την προεδρεύουσα χώρα, τη Βουλγαρία, το γεγονός ότι θα συναντηθεί το Συμβούλιο όσον αφορά στα δικά μας θέματα – διότι υπάρχουν κι άλλα θέματα – [και] θα θέσει στο τραπέζι και ως οδηγό μετέπειτα σχέσεων με την Τουρκία αυτό το κείμενο, νομίζω ότι είναι πολύ χρήσιμο για την προσπάθεια που κάνει η χώρα μας για τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας και για να αντιληφθεί η Τουρκία ότι θα πρέπει να αφήσει αυτές τις επιθετικές, παρελκυστικές τακτικές και να σκεφθεί ότι θα πρέπει να επιστρέψουμε σε μια διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού. Ίσως έτσι να είναι ωφελιμότερο από το να μην υπήρχε καμιά συνάντηση με τις ευρωπαϊκές Αρχές.
Η προσδοκία ή ο στόχος που είχαμε ποιος είναι ακριβώς;
Η προσδοκία είναι πολύ ξεκάθαρη στο μυαλό όλων. Το πρώτο, είναι να επικρατήσει ηρεμία, να σταματήσουν οι προκλήσεις, να υπάρξει διαφορετική συμπεριφορά από την Τουρκία προς την κατεύθυνση της καλής γειτονίας και βεβαίως, παράλληλα, να γίνει αντιληπτό ότι η Ευρώπη έχει τα ενεργειακά της σχέδια και η Κύπρος είναι μέρος και κλειδί αυτών των σχεδίων.
Συνεργασία μπορεί να υπάρξει εάν αφεθεί η Κυπριακή Δημοκρατία σύμφωνα με τους σχεδιασμούς της – μέρος των οποίων ή σχεδόν καθ’ ολοκληρία είναι πλέον και ευρωπαϊκοί σχεδιασμοί. Μιλάμε για έναν αγωγό, τον EASTMED, που σχεδιάζεται από την ΕΕ, άρα λοιπόν το μήνυμα και η οριοθέτηση των πραγμάτων είναι ξεκάθαρα. Εάν ρυθμιστούν όλα αυτά, θα διαφανεί ότι ο ενεργειακός πλούτος δεν είναι ούτε εμπόδιο ούτε αφορμή για να αφήσουμε τις συνομιλίες. Αντιθέτως, η επιθυμία για μια μελλοντική συνεργασία θα πρέπει να επισπεύσει την επίλυση του Κυπριακού, δηλαδή να αλλάξει η τουρκική στάση.
Εάν η Τουρκία προχωρήσει και πραγματοποιήσει γεώτρηση στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας θα υπάρξουν αυτόματα κάποιες συνέπειες από πλευράς της ΕΕ;
Δεν θα ήθελα να μπούμε σε υποθετικά σενάρια. Βεβαίως η Κυπριακή Δημοκρατία – και όλες οι αρμόδιες Υπηρεσίες, και η Διπλωματική Υπηρεσία – λαμβάνουν υπόψη όλα τα ενδεχόμενα. Εάν, αντί να βελτιωθούν οι σχέσεις εκτραχυνθεί η συμπεριφορά της Τουρκίας, ναι, υπάρχουν και άλλα διπλωματικά μέσα στο επίπεδο της Ένωσης. Προς το παρόν, πρέπει να δούμε πώς θα αναγνώσει τα πράγματα η ίδια η Τουρκία. Σκοπός του Προέδρου ουδέποτε ήταν μια λογική αντιποίνων ή τιμωρητική απέναντι στις προκλήσεις, αλλά να μπουν τα πράγματα σε μια προοπτική ευρωπαϊκού και διεθνούς δικαίου. Υπάρχει αναφορά στα συμπεράσματα για αξιοποίηση των φυσικών πόρων σύμφωνα με το διεθνές αλλά και το ενωσιακό δίκαιο.
Πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι μιλάμε για έναν χώρο που είναι Ευρωπαϊκή Ένωση, αυτό είναι η Κύπρος.
Ο κ. Ακιντζί είπε χθες για την πιθανότητα μιας συνάντησης, έστω κοινωνικού περιεχομένου, ότι εμείς, ως Τ/κ πλευρά, ξεκάθαρα δεν έχουμε την πρόθεση να μπούμε σε καταστάσεις που με μια μη επικεντρωμένη – νέα στο όνομα αλλά με την παλιά μεθοδολογία – κατάσταση, θα οδηγήσει στα ίδια αποτελέσματα. Είναι εφικτή όμως μια συνάντηση κοινωνικού περιεχομένου.
Πώς το σχολιάζετε; Προχωρεί η διαδικασία πραγματοποίησης μιας συνάντησης;
Η τοποθέτηση του Προέδρου εδώ και εβδομάδες είναι ξεκάθαρη. Είναι έτοιμος για μια συνάντηση, η οποία θα είναι βεβαίως προκαταρκτική, δεν θα είναι διαπραγμάτευση. Δεν είναι χρήσιμο ούτε εποικοδομητικό να προδικάζουμε τι θα γίνει. Η διαδικασία των διαπραγματεύσεων είναι αποφασισμένη και ορίζεται στο πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών και οι παράμετροί της είναι συγκεκριμένες.
Ελπίζουμε ότι αυτή η δήλωση του κ. Ακιντζί σημαίνει ότι θα ανταποκριθεί και θα γίνει μια συνάντηση σύντομα.
Ο κ. Ακιντζί χθες ανέδειξε και το θέμα της επιστροφής των Μαρωνιτών. Είπε ότι η Τ/κ πλευρά θα κάνει αυτό που της αναλογεί και ότι έγιναν οι απαραίτητες συσκέψεις για υλοποίηση της απόφασης για επιστροφή των Μαρωνιτών στα κατεχόμενα. Έχουμε θέση γι’ αυτό το ζήτημα;
Το ζητούμενο είναι οι ελευθερίες όλων των Κυπρίων, η δυνατότητα διακίνησης και εγκατάστασης όλων των Κυπρίων, είτε είναι Ε/κ είτε Τ/κ. Οι συμπατριώτες μας, οι αδελφοί Μαρωνίτες, υπενθυμίζω ότι είναι μέρος της Ε/κ κοινότητας κατά το Σύνταγμά μας και με δική τους επιλογή. Σε αυτό είναι που προσβλέπουμε στην ευρωπαϊκή Κύπρο, δηλαδή ελευθερία για όλους. Τώρα, αυτή η επιλεκτική αναφορά και οι προσπάθειες που γίνονται εδώ και μερικούς μήνες – ενώ δεν έγιναν τα προηγούμενα χρόνια, πριν από τη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Κύπρο – μας βάζει όλους σε σκέψεις και νομίζω δείχνει καθαρά περί τίνος πρόκειται. Εμείς, αυτό που επιδιώκουμε, δεν είναι κινήσεις εντυπωσιασμού οι οποίες μάλιστα διαχωρίζουν τους πολίτες, αλλά κάποιες αποφασιστικές κινήσεις για την επανένωση της πατρίδας μας.
