Η Τέταρτη Βιομηχανική Επανάσταση, που τα τελευταία δύο χρόνια αποτελεί κύριο θέμα συζήτησης σε παγκόσμια φόρα, βρίσκεται ήδη κατά πολλούς στο μέσο της. Αυτός ο συγκερασμός του ψηφιακού με τον βιολογικό και τον φυσικό κόσμο αναμένεται να μεταμορφώσει ριζικά το κάθε κράτος αλλά και ολόκληρη την ανθρωπότητα. Βρισκόμαστε ενώπιον μιας επανάστασης, μιας ανάπτυξης, μιας εξέλιξης που αλλάζει ριζικά και με ιλιγγιώδη ταχύτητα τον τρόπο που εργαζόμαστε, που ζούμε, που επικοινωνούμε. Το βάθος και το εύρος αυτών των σαρωτικών αλλαγών προαναγγέλλουν τη μεταμόρφωση των συστημάτων παραγωγής, διαχείρισης και διακυβέρνησης. Το κατά πόσον η μεταμόρφωση αυτή θα είναι θετική, θα εξαρτηθεί αφενός, από το εάν θα αξιοποιήσουμε τις ευκαιρίες για ανάπτυξη που θα προκύψουν και αφετέρου, από το εάν θα προβλέψουμε και εφαρμόσουμε τρόπους αντιμετώπισης των κινδύνων που ελλοχεύουν.
Ως Βουλή των Αντιπροσώπων, αφουγκραζόμενοι τα μηνύματα των καιρών, στοχεύουμε με την πραγματοποίηση αυτού του συνεδρίου στην έναρξη διαλόγου με τους αρμόδιους φορείς, τον επιχειρηματικό, επιστημονικό και συνδικαλιστικό κόσμο, σχετικά με το ιδιαιτέρως σημαντικό ζήτημα των προοπτικών, αλλά και των αρνητικών ενδεχομένων που προοιωνίζεται η Τέταρτη Βιομηχανική Επανάσταση. Γιατί, παρόλο που οι εξελίξεις είναι ραγδαίες και διαδίδονται πιο γρήγορα από ποτέ, τολμώ να παρατηρήσω πως στον τόπο μας απουσιάζει η πλήρης ενημέρωση και κατανόηση, τόσο από τον ιδιωτικό όσο και από το δημόσιο τομέα, των ζητημάτων που προκύπτουν.
Φίλες και φίλοι,
Αξιοθαύμαστα επιτεύγματα της νέας επανάστασης ήδη εφαρμόζονται, διασυνδέονται, δρουν παράλληλα και επηρεάζουν σημαντικά την παραγωγή αγαθών και την παροχή υπηρεσιών σε παγκόσμιο επίπεδο. Αναφέρω ενδεικτικά την τρισδιάστατη παραγωγή αντικειμένων και μηχανημάτων, την παραγωγή αυτόνομων αυτοκινήτων και αεροπλάνων, την κατασκευή έξυπνων σπιτιών, ξενοδοχείων και εργοστασίων, την αυτοματοποίηση στη βιομηχανία, τη ναυτιλία, τη γεωργία και την κτηνοτροφία, την κατασκευή νανο-προϊόντων, το διαδίκτυο των πραγμάτων, την τεχνητή νοημοσύνη, τη συλλογή και αποθήκευση όγκου δεδομένων (τα γνωστά σε όλους μας “big data”).
Όλα αυτά θα τροποποιήσουν δραστικά τις υπάρχουσες βιομηχανικές δομές, καθώς και τις μεθόδους και τακτικές που εφαρμόζονται στον τομέα της παροχής υπηρεσιών. Ταυτοχρόνως όμως θα αυξήσουν κατακόρυφα την αποτελεσματικότητα και την παραγωγικότητα.
Και αναφύεται το ερώτημα: είναι η Κύπρος έτοιμη να εισέλθει στη νέα εποχή; Διαθέτει τα νέας τεχνολογίας μηχανήματα; Έχει ενημερωθεί για τις νέες μεθόδους και τη νέας μορφής ανταγωνιστικότητα που απαιτούνται; Ο χρόνος μετάβασης σε αυτές τις πιο παραγωγικές και αποτελεσματικές οικονομικές δομές προβλέπεται πως θα είναι ελάχιστος. Η νέα επανάσταση θα είναι «ασυγκράτητη» και επιβάλλεται όλοι οι τομείς και φορείς της εγχώριας οικονομικής δραστηριότητας να ενημερωθούν και να προετοιμαστούν κατάλληλα. Οι εισηγήσεις και η συζήτηση που αναπτύχθηκε σήμερα το πρωί στο πρώτο πάνελ του συνεδρίου, με θέμα «Ραγδαίες εξελίξεις στην παραγωγή αγαθών και στην παροχή υπηρεσιών», ευελπιστούμε ότι θα συνεισφέρουν προς την κατεύθυνση αυτή.
Κυρίες και κύριοι,
Η σύζευξη των τεχνολογιών επικοινωνίας με την παραγωγή αγαθών και την παροχή υπηρεσιών θα οδηγήσει στην πλήρη αυτοματοποίηση και ρομποτοποίηση. Ως εκ τούτου, η παραγωγική διαδικασία δε θα ικανοποιείται πλέον με φθηνά εργατικά χέρια, αλλά θα απαιτεί πολύ υψηλό τεχνολογικό περιβάλλον και προσωπικό εφοδιασμένο με ειδικές γνώσεις και δεξιότητες. Αφού λοιπόν τα «έξυπνα» μηχανήματα θα αναλάβουν τις εργασίες ρουτίνας, κύμα ανεργίας θα πλήξει τους κλάδους ανειδίκευτου προσωπικού, τα γραφειακά επαγγέλματα – όπου απασχολούνται κυρίως γυναίκες – καθώς και τους κλάδους διοικητικών υπηρεσιών. Όμως παράλληλα, νέες θέσεις εργασίας αναμένεται να δημιουργηθούν, οι οποίες θα αφορούν στους τομείς της επιστήμης των υπολογιστών, της αρχιτεκτονικής και της μηχανικής, της βιολογίας. Απαιτείται λοιπόν ενημέρωση των εργαζομένων για τις νέες απαιτήσεις, αλλά και για τις νέες ευκαιρίες απασχόλησης και επιχειρηματικότητας. Απαιτείται αναπροσαρμογή του παρεχόμενου επαγγελματικού προσανατολισμού προς μαθητές και φοιτητές. Απαιτείται αντιμετώπιση του τεχνολογικού αναλφαβητισμού, που χαρακτηρίζει μέρος των εργαζομένων μεγαλύτερης ηλικίας.
Ένας από τους στόχους του δεύτερου πάνελ του συνεδρίου, με θέμα «Δραστικές αλλαγές στην αγορά εργασίας», ήταν να ενημερωθούμε όλοι – νομοθετική εξουσία, τα καθ’ ύλην αρμόδια υπουργεία και υπηρεσίες, οι συνδικαλιστικές οργανώσεις, οι γυναικείες οργανώσεις και οι οργανώσεις νεολαίας – γι’ αυτές τις αλλαγές και να δράσουμε ξεχωριστά, αλλά και συλλογικά, σχεδιάζοντας αρχικά και εφαρμόζοντας στη συνέχεια προληπτικά μέτρα αποσόβησης μελλοντικών προβλημάτων και κρίσεων.
Κυρίες και κύριοι,
Στο νευραλγικό τομέα της υγείας οι καινοτομίες που ήδη αναπτύσσονται, καθώς και οι περαιτέρω προσδοκίες είναι άκρως σημαντικές για την ποιότητα ζωής του ανθρώπου:
• Η ρομποτική χειρουργική,
• η τηλεϊατρική,
• οι τηλε-επεμβάσεις,
• η τρισδιάστατη εκτύπωση τεχνητών άκρων,
• η έγκαιρη διάγνωση νοσημάτων με την αποθήκευση μεγάλων δεδομένων ασθενών,
• η διαδικτυακή σύνδεση συσκευών που χρησιμοποιούν οι ασθενείς με το νοσοκομειακό εξοπλισμό,
• η δημιουργία καινοτόμων φαρμάκων,
• η αντιμετώπιση σοβαρών παθήσεων με τη χρήση έξυπνων νανοϋλικών,
είναι μερικά από τα θαυμαστά επιτεύγματα της βιοϊατρικής τεχνολογίας, της βιοτεχνολογίας της υγείας, καθώς και των εφαρμογών της νανοτεχνολογίας στην ιατρική.
Στο άμεσο μέλλον η εφαρμογή αυτών των επιτευγμάτων προβλέπεται να διευρυνθεί και να γίνει ακόμη πιο ευεργετική για το πολυτιμότερο αγαθό της ανθρώπινης ζωής, την υγεία. Γι’ αυτό, είναι με ιδιαίτερη χαρά που πληροφορηθήκαμε ότι κάποιες από τις εξελίξεις αυτές ήδη εφαρμόζονται στα δημόσια και ιδιωτικά νοσηλευτήρια της Κύπρου. Ελπίζουμε οι εισηγήσεις και η συζήτηση που αναπτύχθηκε το πρωί στο τρίτο πάνελ του συνεδρίου, με θέμα «Προοπτικές στον τομέα της υγείας», να γίνουν αφορμή για περισσότερες εφαρμογές, που θα συνεισφέρουν στην όλη προσπάθεια βελτίωσης του τομέα της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης στον τόπο μας.
Φίλες και φίλοι,
Όλα τα σημαντικά επιτεύγματα που έχουν ήδη δρομολογηθεί στα πλαίσια της Τέταρτης Βιομηχανικής Επανάστασης αδιαμφισβήτητα θα δημιουργήσουν νέες ευκαιρίες για οικονομική, κοινωνική και προσωπική ανάπτυξη. Όμως παράλληλα, μπορεί να οδηγήσουν στην περιθωριοποίηση ορισμένων ομάδων, στην εκ νέου φτωχοποίηση των αναπτυσσόμενων χωρών, στη διόγκωση της ανισότητας, στη δημιουργία νέων προβλημάτων για την ασφάλεια και στην υποβάθμιση των ανθρώπινων σχέσεων. Ακόμα, από τις έρευνες στην τεχνητή νοημοσύνη και στη βιοτεχνολογία, καθώς και από τη συγκέντρωση και διαχείριση από κάποιους τεράστιου όγκου προσωπικών δεδομένων προκύπτουν ηθικά και δεοντολογικά ζητήματα, τα οποία θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε ατομικά και συλλογικά. Αυτοί οι προβληματισμοί απασχόλησαν τις εργασίες του τέταρτου πάνελ του συνεδρίου, με θέμα «Ο άνθρωπος στο κέντρο» και ελπίζουμε να απασχολήσουν στο μέλλον όλους τους αρμοδίους.
Φίλες και φίλοι,
Όπως έχω ήδη αναφέρει, με τη διοργάνωση του συνεδρίου «Τέταρτη Βιομηχανική Επανάσταση: προοπτικές και κίνδυνοι» στοχεύουμε στον εντοπισμό των προοπτικών που έχει η νέα αυτή επανάσταση για τη χώρα μας, στην ανίχνευση των πιθανών κινδύνων και στην έναρξη διαλόγου με την κοινωνία των πολιτών και όλους τους αρμοδίους σχετικά με το ιδιαιτέρως σημαντικό αυτό ζήτημα. Γιατί για την αντιμετώπιση και αυτού του κρίσιμου θέματος απαιτείται συνεργασία και σύμπνοια όλων: πολιτειακών θεσμών, κοινωνικών φορέων, επιστημονικού και επιχειρηματικού κόσμου αλλά και πολιτών. Γιατί στόχος μας είναι να διαμορφώσουμε ένα μέλλον που να είναι καλό για όλους μας, βάζοντας πάντοτε μπροστά τον άνθρωπο.
Συνεπίκουροί μας στο έργο αυτό ήταν οι καταξιωμένοι βουλευτές, ακαδημαϊκοί, ερευνητές, στελέχη εταιρειών, τεχνοκράτες και εκπρόσωποι οργανώσεων και φορέων που αποδέχθηκαν την πρόσκλησή μας όπως είναι πρόεδροι ή εισηγητές στα τέσσερα πάνελ του συνεδρίου ή να συμβάλουν στον προβληματισμό που αναπτύχθηκε σε αυτά ως συμμετέχοντες ή ως ακροατές. Τους ευχαριστούμε θερμά και υποσχόμαστε ότι ο διάλογος που ξεκίνησε με το συνέδριο θα συνεχιστεί με τη διοργάνωση αντίστοιχων δράσεων στο άμεσο μέλλον. Στην ενημέρωση όσο το δυνατόν περισσότερων πολιτών μάς βοήθησαν και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης που αποδέχθηκαν την πρότασή μας να μεταδώσουν τις εργασίες των πάνελ. Ευχαριστούμε λοιπόν θερμά το Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου, τους ραδιοφωνικούς σταθμούς «Άστρα» και «Πολίτης», καθώς και το «Κανάλι 7».
Στο σημείο αυτό θα μου επιτρέψετε να ευχαριστήσω ιδιαιτέρως τον ακαδημαϊκό, κάτοχο του βραβείου Turing 2007, δρα Ιωσήφ Σηφάκη, ο οποίος είναι απόψε κοντά μας ως κύριος ομιλητής στην τελετή λήξης του συνεδρίου.
Κλείνοντας, θα ήθελα να αναφέρω ότι τόσο οι εισηγήσεις όσο και οι συζητήσεις που αναπτύχθηκαν στα τέσσερα πρωινά πάνελ, καθώς και οι αποψινές ομιλίες θα κυκλοφορήσουν σύντομα σε έκδοση, ώστε να αποτελέσουν βάση για περαιτέρω και πιο εμβριθή προβληματισμό.
Τέλος, επιτρέψτε μου να ευχαριστήσω από καρδιάς τους λειτουργούς της Βουλής που άοκνα εργάστηκαν για τη σημερινή άρτια διοργάνωση, τη Διευθύντρια κα Γεωργία Ανδρονίκου και τα στελέχη της Υπηρεσίας Ερευνών, Μελετών και Εκδόσεων, τους λειτουργούς του Γραφείου μου και ιδιαίτερα την κ. Πολυδώρα Σαλάτα, καθώς και τα μέλη της ομάδας των επιστημονικών συνεργατών που έφεραν σε πέρας με επιτυχία το δύσκολο αυτό έργο.
Σας ευχαριστώ πολύ.
____________
