Οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές λιτότητας οδηγούν
στην απορρύθμιση της εργασίας
του Νεοκλή Συλικιώτη*
Αυτή την εβδομάδα συζητήσαμε στο Ευρωκοινοβούλιο μια έρευνα την οποία
χρηματοδότησε το ίδιο το κοινοβούλιο και αφορούσε την επισφαλή απασχόληση. Στην
έρευνα φαίνεται ξεκάθαρα με ποιο τρόπο χρησιμοποιήθηκε η κρίση ως αφορμή για
απορρύθμιση των συμβολαίων απασχόλησης, για προώθηση της επισφαλούς εργασίας,
για βίαιη μείωση μισθών και εργασιακών δικαιωμάτων και καταστρατήγηση των
συλλογικών συμβάσεων. Τα κύρια αποτελέσματα της έρευνας αυτής δείχνουν τη μείωση
των ποσοστών μόνιμης και ασφαλούς εργασίας από 62% όλων των συμβολαίων πρίν από
το 2008, σε 59% το 2014. Επίσης το 2014 τα συμβόλαια περιορισμένης διάρκειας
έφτασαν το 7% όλων των συμβολαίων στην ΕΕ, ενώ 9% όλων των συμβολαίων είναι
περιορισμένης διάρκειας με κάτω από 20 ώρες εργασίας την εβδομάδα.
Τα συμβόλαια τα οποία δεν είναι αορίστου διαρκείας θεωρούνται επιρρεπή
στην επισφάλεια γιατί δεν διασφαλίζουν τα εργασιακά δικαιώματα και την κοινωνική
ασφάλιση των εργαζομένων. Αντίθετα, συμβόλαια με κάτω από 20 ώρες εργασίας την
εβδομάδα, η ψευδής αυτοαπασχόληση και τα συμβόλαια μηδενικών ωρών εργασίας
(zero
hour
contracts) οδηγούν σε επισφαλή εργασία και κεκαλυμμένες
αποκοπές των δικαιωμάτων των εργαζομένων. Επίσης θέτουν σε σοβαρό κίνδυνο τη
βιωσιμότητα των συστημάτων ασφάλισης της εργασίας σε κάθε κράτος μέλος. Τέλος,
στην έρευνα επισημαίνεται ορθά πως η απουσία δυνατών συνδικάτων και κοινωνικών
εταίρων διευκόλυνε τη χρησιμοποίηση της κρίσης για να επιβληθούν πολιτικές
απορρύθμισης της εργασίας, καταστρατήγησης των συλλογικών συμβάσεων και μείωσης
των εργαζομένων που καλύπτονται από αυτές. Ιδιαίτερα στις χώρες στις οποίες
επιβλήθηκαν μνημόνια όπως η Κύπρος, η Ελλάδα και η Πορτογαλία παίρνει τεράστιες
διαστάσεις το θέμα της απορρύθμισης της αγοράς εργασίας και η επισφάλεια της
εργασίας.
Η Κύπρος, έχει το μεγαλύτερο ποσοστό εργαζομένων, οι οποίοι παρά την
επιθυμία τους να έχουν μόνιμη θέση εργασίας, εργάζονται αναγκαστικά με συμβόλαια
περιορισμένης διάρκειας. Στην Κύπρο και τη Γερμανία οι νέοι υποαπασχολούνται σε
πρακτικές ασκήσεις μέχρι και για 2 ολόκληρα χρόνια χωρίς να τους προσφερθεί
μόνιμη εργασία, και εγκλωβίζονται στο φαύλο κύκλο πρακτικής άσκησης-ανεργίας.
Αντί λοιπόν η εισδοχή στην αγορά εργασίας να γίνεται μέσα από συμβόλαια μακράς
διάρκειας σε αξιοπρεπείς θέσεις εργασίας, οι νέες επισφαλείς θέσεις εργασίας
αυξάνονται δημιουργώντας οικονομικά και εργασιακά αδιέξοδα για ευάλωτες ομάδες
του πληθυσμού όπως είναι οι νέοι άνεργοι. Παράλληλα επωφελούνται οι
επιχειρηματίες οι οποίοι λαμβάνουν την στήριξη του κράτους για να συμμετέχουν σε
προγράμματα κατάρτισης των νέων, και ως αποτέλεσμα επιτυγχάνουν να έχουν χαμηλό
κόστος εργασίας, που πληρώνει ο φορολογούμενος πολίτης.
Μέσα από τη φτωχοποίηση των εργαζομένων και τη διάλυση των δικαιωμάτων
τους, αυξάνονται τα κέρδη των επιχειρήσεων και εκβιάζονται οι εργαζόμενοι για να
δεχτούν χαμηλότερους μισθούς, επισφαλείς όρους εργασίας και μείωση των
δικαιωμάτων τους. Με αφορμή την κρίση οι νέοι και οι ευπαθείς ομάδες του
πληθυσμού οδηγούνται σε όλο και μεγαλύτερα αδιέξοδα. Την ίδια ώρα οι κυρίαρχοι
οικονομικοί κύκλοι στην ΕΕ, αλλά και το ντόπιο κεφάλαιο στα κράτη μέλη προωθούν
νεοφιλελεύθερες πολιτικές λιτότητας οι οποίες καταστρατηγούν τα δικαιώματα των
εργαζομένων, τους φτωχοποιούν και αυξάνουν την ανεργία.
Ως Ομάδα της Αριστεράς στο Ευρωκοινοβούλιο παλεύουμε για αναθεώρηση των
οδηγιών της ΕΕ που αφορούν σε εργασιακά θέματα προς όφελος των εργαζομένων. Την
ίδια ώρα όμως χρειάζεται να παλέψουμε παντού για ολοκληρωμένες πολιτικές, οι
οποίες θα μας βοηθήσουν να καλύψουμε όλους τους εργαζόμενους κάτω από συλλογικές
συμβάσεις ή να τους ασφαλίσουμε εργασιακά. Στόχος μας είναι οι ασφαλείς θέσεις
με αξιοπρέπεια και πλήρη εργασιακά δικαιώματα για όλους τους
εργαζόμενους.
*ευρωβουλευτής ΑΚΕΛ-Αριστερά-Νέες
Δυνάμεις/αντιπρόεδρος ΕΕΑ/ΒΠΑ
