Σε
δηλώσεις του στο «Πρωινό Δρομολόγιο», στο Τρίτο Πρόγραμμα του ΡΙΚ, ο
Υπουργός Εξωτερικών κ. Ιωάννης Κασουλίδης αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στη
σημασία της τριμερούς συνεργασίας Κύπρου-Ελλάδας-Αίγυπτου και τη
Διακήρυξη του Καΐρου, καθώς και για την αντίδραση της Κύπρου και της
διεθνούς κοινότητας στις τουρκικές προκλήσεις στην κυπριακή Αποκλειστική
Οικονομική Ζώνη.
Ερώτηση: Είναι ένα θέμα που άγγιξε όλο τον
κόσμο. Κάποιοι νιώθουν ανάταση, λόγω και της επισημότητας, της προβολής
που δόθηκε και με την επίσημη επίσκεψη του κ. Σαμαρά. Εκτιμούν ότι
δημιουργήσαμε τις προϋποθέσεις για γρηγορότερη εκμετάλλευση του φυσικού
πλούτου και άλλοι ανησυχούν για τις τουρκικές αντιδράσεις. Πείτε μας
λοιπόν, να τα βάλουμε στη σωστή βάση τα πράγματα. Τι έχουμε πετύχει με
αυτή τη συνεργασία και γιατί ενοχλείται η Τουρκία;
Απάντηση: Η Τουρκία κακώς βλέπει σε αυτή τη
συνεργασία να συντάσσεται ένα μέτωπο εναντίον της. Αυτή είναι μια
παράνοια η οποία οφείλεται στο γεγονός ότι η εξωτερική πολιτική της
Τουρκίας έχει οδηγήσει την ίδια από τις δικές της πολιτικές, σε
απομόνωση στην περιοχή και όχι διότι κάποιοι άλλοι που νιώθουν όπως η
Κύπρος, η Αίγυπτος και η Ελλάδα, την ανάγκη να συνταυτιστούν σαν
ειρηνοποιοί για την εμπέδωση της σταθερότητας και της ειρήνης στην
εύφλεκτη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Η Ανατολική Μεσόγειος δεν
έχει μόνο την Τουρκία και τα τερτίπια της να αντιμετωπίσει. Η Ανατολική
Μεσόγειος έχει σοβαρά προβλήματα, είναι μια εύφλεκτη περιοχή και όσοι
θέλουν να συμβάλουν στη σταθερότητα, στην ειρήνη και στην ασφάλεια έχουν
κάθε δικαίωμα να συνεργαστούν μεταξύ τους. Εκείνο που ήταν η προσπάθεια
της εξωτερικής μας πολιτικής και αναπτύχθηκε σταδιακά τους τελευταίους
19-20 μήνες είναι να αναδειχθεί η Κύπρος και η γεωγραφική της θέση σαν
παράγοντας ειρήνης, ασφάλειας και σταθερότητας και να φέρει μαζί τις
χώρες της περιοχής, είτε άμεσα είτε διά της Κύπρου σε μια συνεργασία.
Πάντα λέγαμε ότι εργαλεία για αυτή την συνεργασία είναι η συνεργασία
στον τομέα της ασφάλειας, των υπηρεσιών ασφαλείας, των υπηρεσιών της
επιβολής του νόμου και της τάξης για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας,
των ασύμμετρων απειλών, του οργανωμένου εγκλήματος. Και είχαμε πει ότι
το γεγονός ότι η Κύπρος είναι μέλος της ΕΕ, την αναδεικνύει ακόμη
περισσότερο σαν χρήσιμη προς τους γείτονές της σε μια πολιτική
προστιθέμενης αξίας για την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική
Ασφάλειας της ΕΕ. Αυτή είναι η πολιτική μας, αυτό είναι το αποτέλεσμα
των προσπαθειών μας, όπως είδατε χθες στην Αίγυπτο, με την τριμερή
Σύνοδο να πραγματοποιείται στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο. Η Τουρκία δεν
δικαιολογείται να νιώθει ότι αυτή η συνεργασία που κάνουμε είναι
συνεργασία που στρέφεται εναντίων της, εκτός εάν η ίδια με τις δικές τις
πολιτικές, με τη δική της εχθρότητα απέναντι στην Αίγυπτο, με τη δική
της πολιτική απέναντι στο Ισραήλ δημιουργεί της συνθήκες απομόνωσης στην
Ανατολική Μεσόγειο. Εμείς τείνουμε χείρα φιλίας, δεν τείνουμε χείρα
εχθρότητας.
Ερώτηση: Με ποίο τρόπο; Γιατί εκ των
πραγμάτων, λόγω των σχέσεων που έχει αυτή τη στιγμή η Τουρκία με την
Αίγυπτο και το Ισραήλ, μια τέτοια συνεργασία, ένας τέτοιος άξονας την
αφήνει έξω την Τουρκία, έτσι;
Απάντηση: Μόνη της βρέθηκε έξω. Μόνη της με
τις πολιτικές της και τις ενέργειές της αντί να οδηγεί προς το κέντρο
της Ανατολικής Μεσογείου τραβά προς άλλους δρόμους και άλλους
προσανατολισμούς, με το να εχθρεύεται, και εχθρεύεται διότι νιώθει τη
δύναμη που έχει. Το γεγονός ότι είναι μεγάλη χώρα με στρατιωτική δύναμη,
νιώθει ότι έχει την πολυτέλεια να εχθρεύεται. Εμείς είμαστε μια μικρή
χώρα, μια χώρα φιλειρηνική, μια χώρα που δεν έχει την πολυτέλεια να
εχθρεύεται. Όταν σας είπα προηγουμένως ότι τείνουμε χέρι φιλίας και προς
την Τουρκία, η Τουρκία δεν έχει παρά να αποσύρει το Barbaros από τον
δρόμο της ειρήνης διότι αυτή τον παρεμποδίζει για να μπορέσουμε να
καθίσουμε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, να λύσουμε το Κυπριακό και
τότε όλες οι χώρες της περιοχής να επωφεληθούν και από το φυσικό αέριο,
το οποίο η λογική λέει ότι η πρώτη προτεραιότητα πρέπει να είναι να
βοηθήσει περιφερειακά και μετά να ξανοιχτεί στα μακρινά.
Ερώτηση: Με τη λύση του Κυπριακού ανοίγει και ο δρόμος για να επωφεληθεί και η Τουρκία.
Απάντηση: Ασφαλώς. Και μάλιστα τι το πιο
λογικό ότι τα κοιτάσματα του οικοπέδου 12 της Αφροδίτης, της Κύπρου και
του Ισραήλ, θα απευθυνθούν προς τους γείτονες του Νότου, που είναι η
Αίγυπτος και ίσως η Ιορδανία. Αν αφήσει την ΕΝΙ να κάνει τη δουλειά της
και να την ολοκληρώσει, θα δει προοπτικές και για την ίδια, αν θελήσει
να αφαιρέσει από τον δρόμο, επαναλαμβάνω, το κύριο εμπόδιο αυτή τη
στιγμή για την ειρήνη που είναι το Barbaros, και επομένως να καθίσουμε
να διαπραγματευτούμε για τη λύση του Κυπριακού.
Ερώτηση: Τα μηνύματα που έστειλε όμως η
Τουρκία με διάφορους τρόπους δεν είναι προς αυτή την κατεύθυνση. Θα
αποσύρει το Barbaros αν πάρει ανταλλάγματα. Επισήμως δεν έχουμε
ενημέρωση τι κόμισε ο κ. Eide, αλλά πάντως όλες οι πληροφορίες λένε ότι
ζητά να παγώσουμε τις εργασίες που γίνονται.
Απάντηση: Παρόλο που δεν θέλω να αναφερθώ
στο τι διαμείβεται μεταξύ του κ. Eide και ημών, το μόνο που δικαιούμαι
να πω είναι ότι ο κ. Eide ποτέ δεν έθεσε ο ίδιος θέμα παγώματος του
προγράμματος για τη διερεύνηση υδρογονανθράκων. Ούτε και
συνεκμετάλλευσης του φυσικού πλούτου πριν από τη λύση του Κυπριακού.
Έθεσε θέμα ανάμειξης των Τουρκοκυπρίων, κατά κάποιο τρόπο αθώας, τάχα,
διαβούλευσης –είναι γι’ αυτό που εμείς δεν μπορούμε να δεχτούμε- και
ενημέρωση για το πρόγραμμα κτλ.
Ακούστε, έχουμε το προηγούμενο του Αιγαίου. Η
Ελλάδα προσέφυγε στο Συμβούλιο Ασφαλείας για το Αιγαίο και στη συνέχεια
για δύο φορές ακόμα σε διεθνείς οργανισμούς. Επαναβεβαιώθηκε το
μορατόριουμ των ερευνών εντός του Αιγαίου, εξαιτίας της επιθετικής
πολιτικής της Τουρκίας. Αυτό δεν μπορεί να επαναληφθεί στα ύδατα της
δικής μας Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ). Η ΑΟΖ μην ξεχνάμε ότι
είναι διεθνή ύδατα.
Ερώτηση: Είναι πλήρης η σύγχυση του κόσμου
σε αυτό. Εάν ρωτήσετε τον κόσμο έξω θεωρούν ότι είναι περίπου όπως το
έδαφος της Κυπριακής Δημοκρατίας και η ΑΟΖ.
Απάντηση: Όπως το έδαφος είναι μόνο τα
χωρικά ύδατα. Πέραν των 12 μιλίων των χωρικών υδάτων είναι διεθνή ύδατα.
Η σύμβαση όμως για το δίκαιο της θάλασσα και προηγουμένως το εθιμικό
δίκαιο, το οποίο ίσχυε και θέσπιζε αυτούς τους κανόνες, επέτρεπε στα
παράκτια κράτη να έχουν αποκλειστική οικονομική ζώνη για να
εκμεταλλεύονται, την παλιά εποχή, την αλιεία και στη σημερινή εποχή, την
αλιεία και τον ορυκτό πλούτο, περιλαμβανομένων των υδρογονανθράκων ή
πετρελαίων, στα κράτη τους. Αυτή είναι η Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη.
Κατά τα άλλα δικαιούνται ελεύθερα να περνούν και πλοία πολεμικά κτλ στην
ΑΟΖ, νοούμενου ότι δεν απειλούν και δεν ταραχοποιούν.
Επανέρχομαι λέγοντας .ότι το προηγούμενο του
Αιγαίου δεν μπορεί να επιτραπεί να επαναληφθεί στην Κύπρο. Και εμείς
έχουμε ξεκάθαρη θέση για το τι προσφέρουμε και το τι θα είναι έτοιμο για
τους Τουρκοκύπριους όταν λυθεί το κυπριακό πρόβλημα. Ο Πρόεδρος της
Δημοκρατίας το έχει κάνει ακόμα πιο ξεκάθαρο. Δεν δικαιολογείται
οτιδήποτε άλλο αυτή τη στιγμή και περάν αυτού εμείς δεν θα το
επιτρέψουμε. Δεν κάνω ιαχές τώρα του παλικαριού. Λέω όμως ότι δεν μπορεί
να λάβουμε υπόψη τις απαιτήσεις της Τουρκίας, διότι οι απαιτήσεις της
δεν θα έχουν τέλος. Για παράδειγμα, σήμερα θα είναι να μην κάνει η ΕΝΙ
γεωτρήσεις, αύριο θα είναι να μην πουλήσουμε φυσικό αέριο στην Αίγυπτο,
μεθαύριο δεν ξέρω κι εγώ τι άλλο θα είναι. Η ευθύνη είναι πλέον στα
χέρια της Τουρκίας. Η Τουρκία αυτή τη στιγμή ενεργεί όπως ενεργεί και το
βλέπουμε στα διεθνή ύδατα που περιλαμβάνουν την ΑΟΖ μας.
Υπάρχει μια κόκκινη γραμμή για τη διεθνή
κοινότητα, καθώς και για μας. Η ευθύνη είναι δική της εάν θα υπερβεί
αυτήν την κόκκινη γραμμή. Η κόκκινη γραμμή είναι η πράξη της επίθεσης.
Εάν επιτεθεί, εάν ασκήσει βία, εάν χρησιμοποιήσει βία, τότε τα πράγματα
θα είναι εντελώς διαφορετικά. Κανονικά στην εποχή μας δεν ασκείται βία
για να παρεμποδιστεί μια χώρα από το να κάνει κάτι. Εάν διαβεί τον
Ρουβίκωνα, τότε θα βρεθούμε σε κατάσταση όπως παλαιά που θα κατηγορηθεί η
Τουρκία ως ο επιτιθέμενος και θα υποστεί τις συνέπειες.
Ερώτηση: Το θέμα είναι να μην φτάσουν τα πράγματα ως εκεί.
Απάντηση: Ναι, αλλά υπάρχουν δύο επιλογές
για να μην φτάσουν τα πράγματα μέχρις εκεί. Η μία επιλογή είναι συνεχώς
να ανταποκρινόμαστε στις όποιες απαιτήσεις της Τουρκιάς. Και σας λέω ότι
οι απαιτήσεις της Τουρκίας δεν θα έχουν τέλος. Η άλλη επιλογή είναι να
συνεχίσουμε το πρόγραμμά μας όπως το καθορίσαμε και η ευθύνη να ανήκει
στην ίδια. Νόμιμα και ειρηνικά, χωρίς να προκαλούμε κανένα, χωρίς να
στρατιωτικοποιούμε το θέμα. Και με τους γείτονες μας ακόμα, οι
οποιεσδήποτε συνεργασίες δεν είναι συνεργασίες που στρέφονται εναντίον
της Τουρκίας.
Ερώτηση: Γιατί αυτό που κάνει η Τουρκία τι
άλλο από πειρατεία είναι. Ούτε καν με τη λογική της των δύο κρατών δεν
νομιμοποιείται, ακόμη κι αν λέει ότι την εξουσιοδότησε το ψευδοκράτος.
Απάντηση: Το οποίο ψευδοκράτος προέβη σε
ανύποπτο χρόνο, το 2011 αν θυμάμαι καλά, σε «διμερή συμφωνία» με την
Τουρκία για καθορισμό της ΑΟΖ των δύο. Ξέρετε ότι η τουρκοκυπριακή
ηγεσία έχει παραχωρήσει στην Τουρκία το 80% της κυπριακής ΑΟΖ εις βάρος
των Κυπρίων, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων; Ξέρετε ότι αυτή η
«συμφωνία» ήταν ουσιαστικά επιβολή της Τουρκίας επάνω στου
Τουρκοκύπριους; Νομίζετε οι Τουρκοκύπριοι δεν θα ήθελαν να θεωρηθεί ως
ΑΟΖ εκείνο που ουσιαστικά τους ανήκει; Στα δυτικά της Κύπρου η Τουρκία
κατεβαίνει μέχρι και των ακτών πέραν από την Πάφο και λέει ότι είναι
δικά της. Έτσι αυθαίρετα. Και τώρα ήρθε στον Νότο. Ξέρετε, στοχεύει να
κάνει κουμάντο με αυτό τον τρόπο. Όχι επάνω σε εμάς. Εμείς είμαστε η
εύκολη λεία. Να κάνει κουμάντο σε άλλες χώρες της περιοχής, οι οποίες
έχουν την ΑΟΖ τους και την ανάγκη συνεργασίας μαζί τους.
Ερώτηση: Αυτό που κόμισε ο κ. Eide ως πρόταση, ιδέα κτλ έχει απορριφθεί και από τις δύο πλευρές;
Απάντηση: Θεωρώ πως ναι, αλλά δεν θέλω να
μπαίνουμε σε αυτά. Ο κ. Eide κάνει κάποιες προσπάθειες να εξευρεθεί
τρόπος να βγούμε μέσα από την κρίση. Ο κ. Eide δεν σέρβιρε μια
ολοκληρωμένη φόρμουλα και είπε τη δέχεστε ή την απορρίπτεται. Ήταν ένας
αριθμός ιδεών αρχικής σκέψης.
Ερώτηση: Εμείς είμαστε ικανοποιημένοι από
την αντίδραση, τα μηνύματα, την προσπάθεια που έχει γίνει προς την
πλευρά της Άγκυρας από την ΕΕ, πρωτίστως, και από τους στρατηγικούς μας
συμμάχους, τις ΗΠΑ;
Απάντηση: Άλλο ο στρατηγικός εταίρος, άλλο ο
σύμμαχος. Οι σύμμαχοι είναι τα μέλη του ΝΑΤΟ. Εμείς ζητήσαμε να μπούμε
στον Συνεταιρισμό για την Ειρήνη για να έχουμε κάποια σύνδεση με το ΝΑΤΟ
και ούτε να χτυπήσουμε την πόρτα δεν μας επετράπη λόγω της άρνησης της
Τουρκίας. Επομένως, καταλαβαίνετε ότι δεν μπορούμε να χαρακτηριστούμε
σύμμαχοι των ΗΠΑ. Είμαστε στρατηγικοί εταίροι όσον αφορά στην
καταπολέμηση της τρομοκρατίας και των ασύμμετρων απειλών. Δημιουργήσαμε
μια πολύ καλή σχέση με τις ΗΠΑ από ό,τι ήταν στο παρελθόν. Καλύψαμε ένα
σημαντικό κενό διά του τρόπου αυτού. Διά του τρόπου της ανάδειξης της
Κύπρου ως παράγοντα για τη σταθερότητα στην περιοχή μας που ο κύριος
κίνδυνος είναι οι ασυμμετρίες απειλές. Κατά τα άλλα, εκείνος που
παραμένει σύμμαχος των ΗΠΑ είναι η Τουρκία και η Ελλάδα. Ασφαλώς, δεν
είμαστε εμείς.
Όσον αφορά στην ερώτηση, ασφαλώς και δεν
είμαστε ικανοποιημένοι από την αντίδραση της διεθνούς κοινότητας. Θεωρώ
όμως ότι η ΕΕ εξέδωσε μια ικανοποιητική απόφαση στο Συμβούλιο των
Αρχηγών Κρατών και Κυβερνήσεων, όπως αναμένεται και αυτήν την εβδομάδα
καλή αντίδραση από πλευράς του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Αλλά, τα
αποτελέσματα των προσπαθειών εκείνων που λένε ότι «δεν είναι με τα λόγια
αλλά με τις παρασκηνιακές προσπάθειες που θα έχουμε αποτέλεσμα»
αναμένουμε να τα δούμε, δεν τα είδαμε ακόμα.
Ερώτηση: Από αυτά που μας έχετε πει, το
φυσικό αέριο παραμένει βασικό κίνητρο για τη λύση και μετά τη Συμφωνία
αυτή ή τις όποιες άλλες συνεργασίες γίνουν στην περιοχή. Μπορεί να
συνεχίσει να αποτελεί βασικό κίνητρο για την Τουρκία;
Απάντηση: Βεβαίως. Επειδή αποφάσισε η Τουρκία ότι πρέπει να το θάψει, θα δεχτούμε έτσι να το θάψει;
Ερώτηση: Η Διακήρυξη που υπεγράφη δεν είναι μια εμπορική συμφωνία που αφορά απευθείας τα ενεργειακά ζητήματα.
Απάντηση: Όχι, απέχουμε πολύ από την
εμπορική συμφωνία. Αυτή θα εξεταστεί ή θα εξεταστεί πρώτα μέσω εταιρειών
και στη συνέχεια θα κληθούν και κυβερνήσεις να δημιουργήσουν το
κατάλληλο νομοθετικό πλαίσιο. Όλα αυτά είναι στα αρχικά τους στάδια, δεν
είναι κάτι το οποίο θα γίνει από τη μια μέρα στην άλλη. Εκείνο το οποίο
έγινε στο Κάιρο, είναι να στραφεί η προσοχή περισσότερο στη
σταθερότητα, την ειρήνη και την ασφάλεια στην περιοχή, η οποία θα
επιτευχθεί διά διαφόρων μέσων, μεταξύ των οποίων και αυτού του είδους
την εμπορική συναλλαγή που θα είναι μέσω του φυσικού αερίου. Φανταστείτε
το Ισραήλ να προμηθεύει την Αίγυπτο με φυσικό αέριο, όπως προμήθευε στο
παρελθόν η Αίγυπτος το Ισραήλ. Αυτή είναι μια κοσμογονική εξέλιξη στην
περιοχή μας, λαμβανομένου υπόψη ότι αυτές οι δύο χώρες έκαναν τρεις
πολέμους μέχρι στιγμής. Τώρα μπήκε η πολιτική βάση για να ξεκινήσει μια
συνεργασία στην περιοχή.
Ερώτηση: Υπάρχει ενδιαφέρον αυτή η τριμερής να γίνει τετραμερής, πενταμερής, τι;
Απάντηση: Μην το βλέπεις κάτι όπως ένα
οργανισμό συνεργασίας κρατών. Αυτό θα είναι ιδιαίτερα ευέλικτο. Εμείς
έχουμε δημιουργήσει ένα πυρήνα με την Αίγυπτο και την Ελλάδα. Μπορούν να
δημιουργηθούν άλλοι τέτοιοι πυρήνες, οι οποίοι να συνεργάζονται μεταξύ
τους, να εφάπτονται μεταξύ τους. Τι μορφή θα πάρει θα είναι κάτι που θα
δείξει το μέλλον, δεν είναι κάτι στιγμιαίο, αλλά για να διαρκέσει και να
κρατήσει για χρόνια.
Ερώτηση: Σχέσεις φιλίας και με το Ισραήλ και την Ιορδανία και τον Λίβανο, έτσι;
Απάντηση: Ναι. Με όλους όσοι τάσσονται υπέρ
της ειρήνης και εναντίον του φανατισμού και της μισαλλοδοξίας. Όλους
όσοι είναι άνθρωποι μετριοπαθείς. Χώρες μετριοπαθείς όπως είναι η δική
μας, όπως είναι η Αίγυπτος, όπως είναι η Ελλάδα.
|
