Έκθεση του Παγκόσμιου
Οργανισμού Υγείας
και
εντατικές ενέργειες του Υπουργείου
Υγείας
για αλλαγή
Στα
πλαίσια της πολιτικής διαφάνειας που
ακολουθεί το Υπουργείο Υγείας, η Έκθεση
των
εμπειρογνωμόνων του Παγκόσμιου Οργανισμού
Υγείας (ΠΟΥ) δόθηκε στη δημοσιότητα στις
20 Αυγούστου 2014, με στόχο την παροχή
ενημέρωσης για τα ευρήματα και τις
εισηγήσεις τους, όλων των εμπλεκόμενων
φορέων και κοινωνικών εταίρων.
Στην Έκθεση
αυτή, οι εμπειρογνώμονες προέβησαν
αρχικά σε αξιολόγηση του υφιστάμενου
συστήματος τιμολόγησης και κατέγραψαν
τα ευρήματά τους. Επισημαίνεται ότι τα
προβλήματα διαγνώσθηκαν είναι απόρροια
τακτικών και πολιτικών του παρελθόντος,
οι οποίες απέκτησαν διαχρονικό χαρακτήρα,
λόγω της πολυετούς ύπαρξής τους και
δημιουργίας των σχετικών στρεβλώσεων.
Η παρούσα
Κυβέρνηση έχει θέσει ως έναν από τους
πρωταρχικούς της στόχους την παροχή
υψηλού επιπέδου φροντίδας υγείας σε
όλους τους πολίτες, κατά τρόπο καθολικό
και ισότιμο. Ο στόχος αυτός θα επιτευχθεί
με την εφαρμογή του Γενικού Σχεδίου
Υγείας (ΓεΣΥ), η οποία έχει τροχοδρομηθεί
και έχει ξεκινήσει η υλοποίηση του έργου
που διέπεται από απτά, αυστηρά και εφικτά
χρονοδιαγράμματα. Η δέσμευση του
Υπουργού Υγείας στην υλοποίηση του
έργου είναι απαρασάλευτη και αποδεικνύεται
έμπρακτα από την πρωτοβουλία του
Υπουργείου Υγείας να καλέσει τους
εμπειρογνώμονες πριν από την εφαρμογή
του ΓεΣΥ, έτσι ώστε να προβεί εγκαίρως
σε όλα τα απαιτούμενα μέτρα για τη
δημιουργία νέων δομών/τμημάτων, την
κατάρτιση του προσωπικού και τις
ενέργειες για αναδιαμόρφωση του
υφιστάμενου συστήματος τιμολόγησης,
το οποίο, όπως διαφάνηκε, περιέχει αριθμό
στρεβλώσεων που χρήζουν άμεσης διόρθωσης.
Από τον
Απρίλιο του τρέχοντος έτους, μετά την
επίσκεψη των εμπειρογνωμόνων, το
Υπουργείο Υγείας προβαίνει στη λήψη
μέτρων για την ετοιμασία όλων των
απαραίτητων συστημάτων ή/και δομών που
θα πρέπει να εφαρμοστούν πριν το ΓεΣΥ,
με στόχο την, όσο το δυνατόν, πιο ομαλή
μετάβαση στο νέο καθεστώς, διασφαλίζοντας
παράλληλα την καθολικότητα και την
κοινωνική δικαιοσύνη. Τα ευρήματα και
οι εισηγήσεις των εμπειρογνωμόνων
αντικατοπτρίζουν μια κατάσταση η οποία
χρήζει ριζικής αλλαγής και για την οποία
το Υπουργείο Υγείας προβαίνει στις
δέουσες ενέργειες. Απτά παραδείγματα
τέτοιων μέτρων είναι, μεταξύ άλλων, η
εντατικοποίηση όλων των ενεργειών που
αφορούν στην εξασφάλιση του μηχανογραφικού
συστήματος και άλλων απαραίτητων
λογισμικών συστημάτων, η δημιουργία
τομέων Αξιολόγησης Τεχνολογιών Υγείας
(ΗΤΑ) και Ειδικών Συμφωνιών Εισδοχής
(ΜΕΑ), και η τεχνική και επιστημονική
κατάρτιση του προσωπικού για την εφαρμογή
νέων τεχνικών και πρακτικών, όπως αυτές
εφαρμόζονται στην πλειοψηφία των
ευρωπαϊκών χωρών. Συγκεκριμένα, έχουν
αποσταλεί λειτουργοί των Φαρμακευτικών
Υπηρεσιών για εκπαίδευση στο Πανεπιστήμιο
του York
και στο Πανεπιστήμιο London
School
of
Hygiene
& Tropical
Medicine
(LSHTM)
στο Ηνωμένο Βασίλειο. Επίσης, λειτουργοί
των Φαρμακευτικών Υπηρεσιών επισκέφθηκαν
το Τμήμα Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου
στο Manchester,
το National
Institute
for
Health
and
Care
Excellence
(NICE),
καθώς και τον Οργανισμό Φαρμάκων του
Βελγίου (ΙΝΑΜΙ) για ενημέρωση τους σε
θέματα που αφορούν στην ένταξη των
φαρμάκων στο Γενικό Σχέδιο Υγείας. Για
τον ίδιο σκοπό, έχει καθοριστεί επίσκεψη
λειτουργών στον Οργανισμό Φαρμάκων της
Ιταλίας (AIFA)
στα τέλη Οκτωβρίου. Επιπλέον, έχει
επισκεφθεί την Κύπρο στα τέλη Ιουλίου,
κατόπιν πρόσκλησης του Υπουργού Υγείας,
ο Διευθυντής του NICE
του Ηνωμένου Βασιλείου. Κατά τη διάρκεια
της επίσκεψης, συζητήθηκε το θέμα του
καθορισμού πρωτοκόλλων θεραπειών και
θα υπογραφεί σχετική συμφωνία για
συνεργασία μεταξύ Υπουργείου Υγείας
και NICE,
στην οποία θα περιλαμβάνεται και η
Αξιολόγηση Τεχνολογιών Υγείας (ΗΤΑ).
Επίσης, επισκέφθηκε την Κύπρο ο Dr
John
Cairns,
Καθηγητής στο LSHTM
και μέλος του NICE,
για την παροχή εκπαίδευσης και καθοδήγησης
για τη δημιουργία των τομέων ΗΤΑ και
ΜΕΑ στις Φαρμακευτικές Υπηρεσίες, οι
οποίοι θα είναι επιφορτισμένοι με την
αξιολόγηση ακριβών φαρμάκων, καθώς και
την εξασφάλισή τους μέσω της διαδικασίας
σύναψης εμπιστευτικών συμφωνιών με τις
φαρμακευτικές εταιρείες.
Επισημαίνεται
ότι έχει υπογραφεί
συμφωνία μεταξύ του Υπουργείου Υγείας
και του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας,
κατόπιν έγκρισης του Υπουργικού
Συμβουλίου, με σκοπό την παροχή
συμβουλευτικών υπηρεσιών, εκπαίδευσης
και καθοδήγησης όλων των Τμημάτων/Υπηρεσιών
του Υπουργείου μέχρι την εφαρμογή του
ΓεΣΥ. Μεγάλο μέρος των παρεχόμενων από
τον ΠΟΥ υπηρεσιών, θα δοθεί για την
υιοθέτηση όλων των πιο πάνω διαδικασιών
αξιολόγησης ακριβών φαρμάκων και ένταξής
τους στο ΓεΣΥ, καθώς και για τη δημιουργία
συστήματος αποζημίωσης φαρμάκων.
Στην Έκθεση
καταγράφεται σωρεία εισηγήσεων και θα
υποβληθεί άμεσα σε επισταμένη μελέτη
από τους τεχνοκράτες του Υπουργείου
Υγείας, έτσι ώστε να αξιοποιηθούν τα
ευρήματά της με τον καλύτερο δυνατό
τρόπο, με στόχο την υλοποίηση των
απαραίτητων ενεργειών πριν από την
εφαρμογή του ΓεΣΥ, για επίτευξη βέλτιστου
οφέλους με την εισαγωγή του. Ενδεικτικά
αναφέρεται η εισήγηση των εμπειρογνωμόνων
για μείωση των τιμών των φαρμάκων πριν
την εφαρμογή του ΓεΣΥ, κάτι που είχε
εξαγγελθεί πρόσφατα από τον Υπουργό
Υγείας και επομένως μελετώνται σοβαρά
οι προσφερόμενες επιλογές για επίτευξη
τέτοιας μείωσης. Η στρέβλωση που
δημιουργείται από την ανυπαρξία Γενικού
Σχεδίου Υγείας, οδηγεί στην κατάταξη
της Κύπρου σε υψηλή θέση παγκοσμίως ως
προς την κατά κεφαλήν φαρμακευτική
δαπάνη στον ιδιωτικό τομέα. Εάν
προσμετρηθεί και η κατά κεφαλήν
φαρμακευτική δαπάνη στο δημόσιο τομέα,
τότε η Κύπρος κατατάσσεται στις χώρες
της Ε.Ε. με χαμηλότερη, από τον μέσο όρο,
κατά κεφαλήν φαρμακευτική δαπάνη. Σε
συνθήκες ΓεΣΥ, ο ιδιωτικός και ο δημόσιος
τομέας θα αποτελούν μία ενοποιημένη
αγορά και θα επιτευχθεί ακόμη χαμηλότερη
κατά κεφαλήν φαρμακευτική δαπάνη εάν
υιοθετηθεί η διαδικασία σύναψης
εμπιστευτικών συμφωνιών μεταξύ
φαρμακευτικών εταιρειών και αρμόδιας
Αρχής. Πιο συγκεκριμένα, στην Κύπρο δεν
επιτρέπεται, επί του παρόντος, η σύναψη
εμπιστευτικών συμφωνιών, επειδή υπάρχει
νομοθετικό πλαίσιο για δημοσιοποίηση
της τελικής τιμής ενός φαρμάκου κατά
την κατακύρωση προσφοράς. Αντιθέτως,
στις λοιπές ευρωπαϊκές χώρες, μετά τον
καθορισμό της τιμής ενός φαρμάκου,
ακολουθεί η διαδικασία διαπραγμάτευσης
με την οποία καθορίζεται η τιμή για
ένταξη του φαρμάκου στο σχέδιο υγείας,
και με την τήρηση της συμφωνίας ως
εμπιστευτική, παραχωρούνται σημαντικές
εκπτώσεις στις τιμές από τις φαρμακευτικές
εταιρείες. Είναι αντιληπτό πως με την
υιοθέτηση της πρακτικής αυτής, σε
συνθήκες ΓεΣΥ με μία ενοποιημένη αγορά,
η κατά κεφαλήν φαρμακευτική δαπάνη θα
μειωθεί σε ακόμη χαμηλότερα από τα
σημερινά επίπεδα. Οι πιο πάνω αναφερόμενες
στρεβλώσεις θα επιλυθούν με την εφαρμογή
του ΓεΣΥ και θα εξασφαλίζονται φάρμακα
σε χαμηλότερες τιμές, παρέχοντας μέγιστο
όφελος στους ασθενείς και διασφαλίζοντας,
ταυτόχρονα, τη βιωσιμότητα του συστήματος.
Η παρούσα
Κυβέρνηση
όχι μόνον έχει οριοθετήσει την εφαρμογή
του ΓεΣΥ, αλλά έχει σκοπό να προβεί
έγκαιρα σε όλες τις ενέργειες που
απαιτούνται πριν από την εφαρμογή του,
έτσι ώστε η μετάβαση στο νέο σύστημα να
γίνει ομαλά και να ενταχθούν όλοι οι
πολίτες στο σύστημα, ως αποδέκτες
βέλτιστων υπηρεσιών φροντίδας υγείας.
_________________
