Χαιρετισμός
του
Υπουργού Υγείας κ. Φ. Πατσαλή
σε
συνεδρία
της Επιτροπής κοινωνικών θεμάτων,
υγείας
και αειφόρου ανάπτυξης της ΚΣΣΕ
Εκλεκτοί
προσκεκλημένοι,
με ιδιαίτερη χαρά σας καλωσορίζω στην
Κύπρο.
Το θέμα των
βέλτιστων υπηρεσιών για τον καρκίνο
του μαστού είναι ένα θέμα που οφείλει
να βρίσκεται πάντοτε στο προσκήνιο των
πολιτικών συζητήσεων και δεσμεύσεων.
Κι
αυτό γιατί
ο καρκίνος του μαστού αποτελεί παγκόσμια,
μείζονα αιτία θανάτου και απώλεια της
ποιότητας ζωής των γυναικών. Αν αναλογιστεί
κανείς ότι μία στις δέκα Ευρωπαίες
γυναίκες αναμένεται να αναπτύξει καρκίνο
του μαστού, αυτό σημαίνει ότι ταυτόχρονα
μία στις δέκα οικογένειες θα «συν-νοσήσουν»
ψυχολογικά, κοινωνικά και οικονομικά.
Δυστυχώς
το άχθος από την ασθένεια αυτή αυξάνεται
ολοένα εξαιτίας των δημογραφικών αλλαγών
και των συνθηκών ζωής στην Ευρώπη. Είναι,
λοιπόν, υποχρέωση όλων των κέντρων
λήψεως αποφάσεων να διαμεσολαβήσουν
ώστε όλες οι γυναίκες να έχουν ίσες
ευκαιρίες συμμετοχής σε συστηματικά
πληθυσμιακά προγράμματα που ακολουθούν
συγκεκριμένες κοινές κατευθυντήριες
γραμμές. Επίσης, να λαμβάνουν την
καταλληλότερη θεραπεία και να έχουν ως
στήριγμα ένα ισχυρό ψυχοκοινωνικό
δίκτυο.
Εξίσου
σημαντικός είναι και ο ρόλος της έρευνας.
Ιδιαίτερα στον καρκίνο του μαστού τα
αποτελέσματα της έρευνας μεταφράστηκαν
σε πολύ εντυπωσιακά αποτελέσματα
τόσο με τα σύγχρονα χημειοθεραπευτικά
που συνέβαλαν στην αύξηση του χρόνου
επιβίωσης όσο και με τις διάφορες
γονιδιακές εξετάσεις που συνέβαλαν
στην αποφυγή επιθετικών θεραπευτικών
πρακτικών. Η ανάγκη δε για δημιουργία
και νομοθετική υποστήριξη των αρχείων
καρκίνου πανευρωπαϊκά έχει αποδειχθεί
ως απαραίτητη επειδή αποτελούν πολύτιμα
εργαλεία παρακολούθησης των μέτρων που
λαμβάνουμε.
Είναι,
λοιπόν, πολλές οι προκλήσεις που
αντιμετωπίζει σήμερα η ΕΕ καθώς οι
ανάγκες για τη διασφάλιση της υγείας
των πολιτών συνεχώς πληθαίνουν με τους
πόρους να έχουν συρρικνωθεί, ιδιαίτερα
λόγω της οικονομικής κρίσης.
Το
χάσμα στην υγεία που παρατηρείται σε
εθνικό επίπεδο μέσα στα ίδια τα κράτη,
αλλά και μεταξύ των κρατών μελών, μπορεί
να σμικρυνθεί αν όλοι οι φορείς
μεριμνήσουμε να λάβουμε πανευρωπαϊκά
μέτρα που θα συμβάλουν στην καταπολέμηση
των χρόνιων νοσημάτων που αποτελούν
σήμερα την υψηλότερη επιβάρυνση για
την Ευρώπη και αποτελούν την αιτία για
το 86% του συνόλου των θανάτων.
Ειδικότερα
στο θέμα του καρκίνου, πρώτιστα
οφείλουμε να εισαγάγουμε την πρωτογενή
πρόληψη σε όλες τις πολιτικές μας. Να
προαγάγουμε παρεμβάσεις που να ελαττώνουν
τους κύριους παράγοντες κινδύνου όπως
η ανθυγιεινή διατροφή, η έλλειψη άσκησης,
η κατανάλωση αλκοόλ και το κάπνισμα.
Έπειτα
να αναπτύξουμε οργανωμένα πληθυσμιακά
προγράμματα τα οποία είναι αποδεδειγμένο
πως συμβάλλουν στην ελάττωση της
θνητότητας από καρκίνο κατά 30%.
Σήμερα,
περίπου το
97%
των
προϋπολογισμών
για την υγεία
δαπανάται
στον τομέα της θεραπείας
και
μόλις το
3%
επενδύεται στον
τομέα της πρόληψης.
Όσον
αφορά στη θεραπεία, η ανάπτυξη
ατομικής/ολιστικής φροντίδας,
βασισμένης σε πρωτόκολλα και κοινές
κατευθυντήριες γραμμές, είναι απαραίτητη
για την καλύτερη ποιότητα ζωής και την
επιβίωση του ασθενούς. Η εστίαση στην
αξιοπρέπεια του ασθενούς, μέσα από μια
ολιστική ψυχοκοινωνική ανακουφιστική
φροντίδα, επίσης βασισμένη σε κατευθυντήριες
γραμμές, δεικνύει τον πολιτισμό μας.
Με
μια
σειρά αποφάσεων το Συμβούλιο της
Ευρωπαϊκής Ένωσης κάλεσε τα κράτη μέλη
τον Ιούνιο του 2008 να αναπτύξουν στρατηγικές
με στόχο τη μείωση του καρκίνου. Το
Υπουργείο Υγείας έδρασε άμεσα, ακολουθώντας
τις αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
και ανέπτυξε ολοκληρωμένο Στρατηγικό
Σχέδιο βασισμένο σε τέσσερις βασικούς
πυλώνες: την πρόληψη, τη θεραπευτική
αντιμετώπιση, την ανακουφιστική φροντίδα
και την έρευνα.
Παράλληλα,
διορίστηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο
η Εθνική Επιτροπή Αντιμετώπισης του
Καρκίνου που συμβουλεύει τον Υπουργό
Υγείας και
εποπτεύει την εφαρμογή της Στρατηγικής.
Ο
καρκίνος του μαστού ως
ο πιο συχνός γυναικείος καρκίνος είναι
για εμάς πολιτική προτεραιότητα. Στην
Κύπρο έχουμε, σύμφωνα με το αρχείο
καρκίνου, ετησίως μία επίπτωση περίπου
456 νέων περιστατικών στις γυναίκες και
έξι περιστατικών στους άνδρες.
Ακολουθώντας
τις συστάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης
του 2003 που
αφορούσε στους πληθυσμιακούς ελέγχους,
τον ίδιο κιόλας Ιούλιο, αναπτύξαμε με
τη βοήθεια της Europa
Donna
πιλοτικό πρόγραμμα πληθυσμιακού ελέγχου
για τον καρκίνο του μαστού που κάλυπτε
αποκλειστικά την επαρχία Λευκωσίας.
Σταδιακά, το πρόγραμμα αυτό που βασίζεται
στο αρχείο πληθυσμού και περιλαμβάνει
γυναίκες των ηλικιακών ομάδων 50-69 ετών,
επεκτάθηκε παγκύπρια. Σήμερα είμαστε
στην ευχάριστη θέση να έχουμε αναβαθμίσει
τόσο διοικητικά όσο και τεχνολογικά το
πρόγραμμα. Ο συντονισμός γίνεται πλέον
κεντρικά από διατομεακή ομάδα, που
συντονίζεται από υψηλόβαθμο στέλεχος
του Υπουργείου Υγείας, ενώ εισήχθη
πρόγραμμα μηχανογράφησης και ψηφιακοί
μαστογράφοι υψηλής τεχνολογίας.
Όσον
αφορά στη θεραπεία
τέθηκαν οι βάσεις για Κέντρο Μαστού στο
Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας, το οποίο
εργάζεται διεπιστημονικά και περιλαμβάνει
χειρουργούς, ογκολόγους, ακτινολόγους,
ιστοπαθολόγους, πλαστικούς χειρουργούς
και ακολουθεί τις κατευθυντήριες γραμμές
της EUSOMA.
Άμεση
προτεραιότητά μας είναι να συγκεντρώσουμε
όλα τα χειρουργικά περιστατικά σε ένα
μόνο κέντρο, γιατί γνωρίζουμε πως η
σωστή χειρουργική αντιμετώπιση είναι
σημαντική προϋπόθεση για την αύξηση
της ποιότητας και της ποσότητας ζωής
των ασθενών.
Τόσο το Ογκολογικό Κέντρο της Τράπεζας
Κύπρου, που αποτελεί Κέντρο Αριστείας,
όσο και το Ογκολογικό Τμήμα του Γενικού
Νοσοκομείου Λευκωσίας έχουν στη διάθεσή
τους τα πιο σύγχρονα χημειοθεραπευτικά.
Παρά τις οικονομικές δυσκολίες που
αντιμετωπίζουμε σήμερα ως κράτος
ακολουθούμε αυστηρά τα ευρωπαϊκά
θεραπευτικά πρωτόκολλα και δεν επιτρέπουμε
εκπτώσεις.
Όσον
αφορά στην
ανακουφιστική φροντίδα και τη ψυχοκοινωνική
στήριξη, η Europa
Donna
και οι άλλοι μη κυβερνητικοί οργανισμοί
προσφέρουν ανιδιοτελώς τις υπηρεσίες
τους. Ήδη έχουμε εκπαιδεύσει τους
λειτουργούς μας σε συνεργασία με
πανεπιστήμιο των Ηνωμένων Πολιτειών
και έχουμε δημιουργήσει έναν κοινό
πυρήνα για τη μετεξέλιξη της ανακουφιστικής
φροντίδας σε ένα ενιαίο δίκτυο.
Στον
τομέα της έρευνας, παρά το μικρό μέγεθος
της χώρας μας, καταφέραμε να εντοπίσουμε
έναν ιδιαίτερο τύπο BRC
που είναι ενδεικτικός αποκλειστικά
στον πληθυσμό μας.
Εκλεκτοί
προσκεκλημένοι,
Ο
καρκίνος του μαστού είναι το βέλτιστο
παράδειγμα κοινής συνεργασίας μεταξύ
του κράτους και των μη κυβερνητικών
οργανώσεων. Αυτή η συνεργασία αναδείχθηκε
ως πρότυπη κατά τη διάρκεια των συζητήσεων
των κρατών μελών στα πλαίσια της
ευρωπαϊκής συμμαχίας εναντίον του
καρκίνου. Αυτό ας αποτελέσει την αφετηρία
για τη δημιουργία βέλτιστων υπηρεσιών
για τον καρκίνο του μαστού.
Θα
ήθελα να ευχαριστήσω θερμά όλους
όσοι συνέδραμαν για την πραγμάτωση
αυτής της πρωτοβουλίας και ιδιαίτερα
τη βουλευτή κα Στέλλα Κυριακίδου, που
αποτελεί, ας μου επιτραπεί ο όρος, την
πρέσβειρα της Κύπρου αλλά και της Ευρώπης
στο θέμα της πρόληψης του καρκίνου του
μαστού.
------------------------
