Με
συγκίνηση και συνείδηση εθνικής ευθύνης μαζευτήκαμε σήμερα εδώ για να τιμήσουμε τους εθελοντές αγωνιστές
1963-64, που πριν από πενήντα χρόνια, χωρίς στοιχειώδη πολεμικά και στρατιωτικά
εφόδια, αλλά και χωρίς δισταγμό και δεύτερη σκέψη, ρίχτηκαν στη φωτιά του
πολέμου που τότε είχε ανάψει η τουρκική ανταρσία. Αισθάνομαι συγκίνηση και
υπερηφάνεια που σήμερα μου δίνετε την ευκαιρία να τιμήσω αυτούς τους εκλεκτούς
συμπατριώτες μας.
Θέλω
να ευχαριστήσω θερμά τους αγωνιστές και τους συγγενείς των δεκάδων ηρώων της
κυπριακής ελευθερίας για την τιμητική πρόσκληση που μου κάνατε να επιδώσω τα
συμβολικά τιμητικά διπλώματα σε εθελοντές του 1963 – 1964.
Πρωτοβουλίες
όπως αυτή είναι αναγκαίες για να συντηρούμε ζωντανή και άσβεστη τη μνήμη των
ανθρώπων που προσφέρουν σε αυτόν τον τόπο και να αντλούμε διδάγματα από την
ιστορία για να χαράσσουμε τον δρόμο μας προς τα εμπρός.
Θερμά
συγχαίρω τον Παγκύπριο Σύνδεσμο Εθελοντών Αγωνιστών 1963-64, και ιδιαίτερα τον
αγαπητό μου Στρατηγό Χαράλαμπο Λόττα, αλλά και όλη την ηγεσία του Συνδέσμου,
που μετά από μεγάλες προσπάθειες κατάφεραν να υλοποιήσουν ένα όραμα των ιδίων
και όλων των εθελοντών, αυτό που ζούμε όλοι εμείς εδώ σήμερα, λίγα μέτρα από το
σημείο απ’ όπου ξεκίνησαν οι ταραχές που οδήγησαν στις πολύμηνες διακοινοτικές
συγκρούσεις που, δυστυχώς, κατέληξαν στη χάραξη της Πράσινης Γραμμής, στην
πρώτη, στην ουσία, διχοτόμηση της Κύπρου.
Εκείνες
οι ταραχές ήταν η ευκαιρία για την ανάδειξη των ηρωικών μορφών, ζώντων και
νεκρών, που σήμερα καλούμαστε να τιμήσουμε με τη συμπλήρωση 50 χρόνων από την
αντίσταση κατά της τουρκοανταρσίας.
Στη
σύντομη προσφώνησή μου, δεν μπορώ να μη σας θυμίσω εκείνα τα Χριστούγεννα του
1963. Υπήρξαν δραματικά και θα παραμείνουν αλησμόνητα. Βάφτηκαν στο αίμα και
στο πένθος. Οι πιο σφοδρές συγκρούσεις έγιναν στη Λευκωσία, όπου οι Τούρκοι
επιχείρησαν να καταλάβουν τα προάστια Ομορφίτα, Καϊμακλί, Τράχωνας, Νεάπολις
και Βόρειος Πόλος, όπως και τις ελληνικές συνοικίες στην εντός των τειχών
Λευκωσία. Θυμόμαστε ακόμη τα ονόματα Μύλοι Σεβέρη, Κορνάρο, Ρέτζις, Τσακλαγιάν.
Με
κάποιες άτυπες συμφωνίες οι συγκρούσεις σταμάτησαν και παρεμβλήθηκαν αγγλικές
στρατιωτικές δυνάμεις και ύστερα η Ειρηνευτική Δύναμη του ΟΗΕ, και δυστυχώς, οι
στεγανοί τουρκοκυπριακοί θύλακοι δηλαδή, η μετέπειτα Πράσινη Γραμμή.
Θέλω
να εξάρω τον ηρωισμό και την αυταπάρνηση των εθελοντών που προσέτρεξαν, στο
πρώτο κάλεσμα της πατρίδας. Με ευλάβεια και ευγνωμοσύνη τιμούμε σήμερα τους
αγωνιστές του 1963 – 64, αυτούς τους νέους, τους καθημερινούς ανθρώπους, που με
μοναδικό εφόδιο τη δύναμη της ψυχής τους στάθηκαν μπροστά στον εχθρό και
διεκδίκησαν την ελευθερία και την εθνική αξιοπρέπεια.
Χάρη στις δικές τους προσπάθειες και τους δικούς
τους αγώνες, χωρίς τα απαραίτητα εφόδια, με ένα πάνοπλο και καλά προετοιμασμένο
τουρκοκυπριακό και τουρκικό στοιχείο, κατόρθωσαν να διασώσουν την Κυπριακή
Δημοκρατία και την εθνική αξιοπρέπεια. Γι’ αυτό, μέσα από τις σημερινές
προσπάθειες προσπαθούμε με κάθε τρόπο να δούμε πώς μπορούμε, μέσα από την
επιλογή που ήταν η μόνη που προσφερόταν, του ειρηνικού διαλόγου, να
αποκαταστήσουμε την εθνική αξιοπρέπεια μέσα από την απαλλαγή της πατρίδας μας
από τα κατοχικά στρατεύματα και την επανένωση της και, όπως ορθά είπε ο
αγωνιστής της ελευθερίας Νίκος Κόσης, τουλάχιστον να πετύχουμε μια αν όχι
απόλυτα δίκαιη, τουλάχιστον μια λύση που να επιτρέπει την επιβίωση του
κυπριακού Ελληνισμού και την προοπτική του σε βάθος χρόνου.
Δεν παραγνωρίζουμε ότι ο χρόνος καταγράφει δυσμενή
γεγονότα, αλλά και ότι δεν μπορεί ποτέ αυτά τα γεγονότα να αποτελέσουν την
αιτία να υποχωρήσουμε από όσα η εθνική αξιοπρέπεια υπαγορεύει. Δεν είναι τυχαίο
το γεγονός ότι, όταν και αφού αντιμετωπίσαμε τα πρώτα των προβλημάτων από την
οικονομική κρίση που παραλάβαμε, θελήσαμε να επικεντρώσουμε την προσοχή μας σε
αυτό που υπαγόρευε και η εθνική μας συνείδηση: Να δούμε πώς ήταν δυνατόν να
δημιουργηθούν οι συνθήκες εκείνες που θα μας επέτρεπαν ένα νέο διάλογο που θα
είχε προοπτική, που θα έδιδε ελπίδα και που θα δημιουργούσε οπωσδήποτε τις
απαραίτητες, τις βασικές εκείνες θεμελιώδεις αρχές έτσι ώστε να ελπίζουμε πως
οι Συμφωνίες Κορυφής, τα ψηφίσματα του ΟΗΕ και η λύση που εξ αδήριτου ανάγκης
δέχθηκαν οι ηγέτες αυτού του λαού θα μπορούσε να αποτελέσει τη νέα απαρχή ενός
νέου κρατικού μορφώματος, συνέχεια του προηγούμενου, και θα δημιουργούσε ένα σύγχρονο
ευρωπαϊκό κράτος με διασφαλισμένα τα ανθρώπινα δικαιώματα ολόκληρου του
κυπριακού λαού, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων.
Είχαμε υποβάλει μια σειρά προτάσεων, είτε αυτές
αναφέρονται στον συνομιλητή είτε στην αναβάθμιση της ευρωπαϊκής παρουσίας είτε
στα ουσιώδη μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης, αλλά το πιο σημαντικό σε μια κοινή
δήλωση με δεδομένες τις θέσεις του κ. Έρογλου ότι κοινή επιδίωξη θα ήταν η
δημιουργία ενός κράτους με μια και μόνη κυριαρχία, μια και μόνη διεθνή
προσωπικότητα και μια και μόνη κυπριακή υπηκοότητα.
Δυστυχώς, τα όσα δημοσίως ο κ. Έρογλου δήλωνε περί
της κυριαρχίας δύο κρατών, περί των συνομιλιών μεταξύ δύο κυρίαρχων κρατών και
της εκχώρησης μέρους της κυριαρχίας τους, δυστυχώς, καταγράφονται - παρά την
καλή μας θέληση, παρά τις πολλαπλές μας προσπάθειες και παρά την αποδεδειγμένη
αποφασιστικότητά μας να προχωρήσουμε στο κείμενο της κοινής δήλωσης.
Ύστερα από αυτά, και ιδιαίτερα μετά τη χθεσινή
αποτυχία, θέλω να πω ότι δεν θεωρώ ότι υπάρχουν εκείνες οι προϋποθέσεις που
επιτρέπουν να μπω σε ένα διάλογο απλώς για να ικανοποιήσω κάποιους που θέλουν
να νομίζουν ότι ο διάλογος χάρη του διαλόγου μπορεί και να αποδώσει το
ποθούμενο αποτέλεσμα. Ενόσω δεν διασφαλίζονται οι βασικές αρχές για να μπορούμε
να νιώθουμε ότι στέρεα μπορούμε να μπούμε και στέρεα μπορούμε να ελπίζουμε ή
βάσιμα μπορούμε να ελπίζουμε σε μια κατάληξη που θα δημιουργεί όλες εκείνες τις
προϋποθέσεις της ειρηνικής συμβίωσης και όλες εκείνες τις προϋποθέσεις της
απαλλαγής από την κατοχή, δεν πρόκειται να ξεκινήσουμε έναν άγονο διάλογο. Θέλω
να το ξεκαθαρίσω μια για πάντα.
Δεν είμαστε και δεν θέλουμε να μπούμε σε ένα πόλεμο
επίρριψης ευθυνών. Δεν είναι αυτή η επιθυμία μας. Επιθυμία μας ήταν να μη
φτάσουμε σε αδιέξοδο, επιθυμία μας ήταν να δημιουργηθούν οι σωστές προϋποθέσεις
για να πετύχουμε μια ειρηνική λύση. Όμως την ίδια ώρα δεν μπορούμε να
παραγνωρίσουμε ότι εκείνοι που φέρουν την κύρια ευθύνη κάπου εθελοτυφλούν,
κάπου παραγνωρίζουν ή παρερμηνεύουν τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών ή τις
αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας. Και ενόσω υπάρχει παραβίαση αρχών και αξιών
δεν πρόκειται και δεν είμαστε διατεθειμένοι να δεχθούμε τις παρερμηνείες.
Θέλω ξανά να συγχαρώ θερμότατα τον Σύνδεσμο και να
ευχαριστήσω θερμά και ευγνώμονα διότι σήμερα υπάρχουμε εξαιτίας της δικής σας
αντίστασης και να πω πως θα συνεχίσουμε με όλες μας τις δυνάμεις τις κοινές
προσπάθειες, ενωμένοι τουλάχιστον, όλοι μαζί, σε αυτό που χρωστούμε σε εσάς,
αλλά και που οφείλουμε στις μέλλουσες γενεές: να παραδώσουμε μια πατρίδα που να
μη διατρέχει κίνδυνο ο Ελληνισμός και η ακεραιότητά μας.
____________
