Με
ευλάβεια και σεμνότητα προσήλθαμε στον ιερό τούτο χώρο για να τιμήσουμε
έναν ήρωα και να εκφράσουμε, απλά και ανθρώπινα, τα αισθήματα
παντοτινής εκτίμησης και ευγνωμοσύνης για τη θυσία της ζωής του στο βωμό
της ελευθερίας της πατρίδας.
Αυτές τις ώρες της εθνικής μνήμης, αποτιμώντας τη θυσία του στρατιώτη Χριστόδουλου Φωτίου Μαούζη, αναλογιζόμαστε τις δικές μας ιστορικές ευθύνες που καθορίζουν το δικό μας χρέος τιμής προς την πατρίδα. Αυτός είναι ο ελάχιστος φόρος τιμής προς τους ήρωες μας, την ιστορία, την πατρίδα και το έθνος μας.
Με αυτές τις σκέψεις, και επιφορτισμένος με τη βαριά ευθύνη και το προνόμιο να αποτυπώσω με τον πρέποντα σεβασμό και χωρίς υπερφίαλες μεγαλοστομίες το μεγαλείο και το νόημα της θυσίας του, θα επιχειρήσω να αναφερθώ στην ηρωική μορφή του στρατιώτη Χριστόδουλου Μαούζη, την προτομή του οποίου έχω την τιμή να αποκαλύψω εδώ, στην Αναφωτία, μακριά από τη γη της Βοκολίδας που τον γέννησε και τον ανέθρεψε.
Συγχαίρω, καταρχάς, την οικογένεια του ήρωα, το Κοινοτικό Συμβούλιο Βοκολίδας, το Κοινοτικό Συμβούλιο Αναφωτίας, τον Σύλλογο «Ένωσις» Αναφωτίας και το Προσφυγικό Σωματείο Βοκολίδας για την ανέγερση του μνημείου και ευχαριστώ θερμά για την τιμή που μου κάνετε να μιλήσω για τον ήρωα και τη θυσία του. Τέτοιες εκδηλώσεις μας βοηθούν να συντηρήσουμε ζωντανή τη μνήμη των αγώνων και των ηρώων μας και να χαλυβδώσουμε την πίστη και την εθνική μας συνείδηση. Μας επιτρέπουν να αντλήσουμε διδάγματα και πρότυπα για να χαράξουμε το δρόμο μας προς το μέλλον.
Ο Χριστόδουλος Φωτίου Μαούζη ήταν το μικρότερο παιδί της πολυμελούς και φτωχής οικογένειας του Φώτη και της Ελένης Μαούζη. Από τα πέντε παιδιά της οικογένειας ήταν ο μοναδικός γιος και αυτόν η πατρίδα επέλεξε να την υπηρετήσει και για την ελευθερία της να θυσιαστεί.
Από νωρίς στη βιοπάλη, ο μικρός Χριστόδουλος αναγκάστηκε να μπει στο δημοτικό σχολείο σε ηλικία 13 χρονών. Οι οικονομικές δυσχέρειες της οικογένειας τον υποχρέωσαν να μπει στον αγώνα της επιβίωσης ακολουθώντας την τέχνη της ραπτικής στην οποία, παρά το σύντομο πέρασμά του από τη ζωή, κατάφερε να διαπρέψει. Ήταν φιλικός και αγαπητός στη Βοκολίδα και οι συνομήλικοί του αναζητούσαν την συντροφιά του. Πηγαινοερχόταν καθημερινά στο Βαρώσι για να εργαστεί, αλλά στις εκδηλώσεις και τις δραστηριότητες του χωριού έδιδε πάντοτε το παρών του.
Τον Ιανουάριο του 1974, μόλις 17 χρονών παιδί, κατατάγηκε στην Εθνική Φρουρά για να υπηρετήσει την πατρίδα. Με την ολοκλήρωση της βασικής εκπαίδευσής του στον Καράολο της Αμμοχώστου τοποθετήθηκε στο 399 Τάγμα Πεζικού, στην Μοναρκά, πάνω από τη Ναυτική Βάση Μπογαζίου όπου, όπως μαρτυρούν οι συνάδελφοί του, απεδείχθη υποδειγματικός στρατιώτης. Πάντα υπάκουος και συνεπής στα καθήκοντά του. Ελάχιστους μήνες μετά, πριν καλά καλά γνωρίσει τις γωνιές του στρατοπέδου του, έφτασε η μαύρη μέρα της τουρκικής εισβολής. Το Τάγμα του πήρε οδηγίες να ενισχύσει τη γραμμή της Μιας Μηλιάς, έξω από τη Λευκωσία. Εκεί χάθηκαν τα ίχνη του για πολλές μέρες.
Μετά το πέρας της πρώτης φάσης της τουρκικής εισβολής έδωσε σημεία ζωής. Οι συγγενείς του κατόρθωσαν, μετά από πολλές προσπάθειες, να τον συναντήσουν έξω από τον χώρο στρατοπέδευσης του Τάγματός του, για πολύ λίγο χρόνο. Αλληλοευχήθηκαν και τον αποχαιρέτησαν, αλλά δεν γνώριζαν πως εκείνο το αντίο θα ήταν και το τελευταίο.
Ακολούθησε η δεύτερη φάση της τουρκικής επέλασης όταν ο Χριστόδουλος έλαβε μέρος στις μάχες της Μιας Μηλιάς, της Βώνης και της Κυθρέας. Οι μαρτυρίες που ακολούθησαν φέρουν τον ήρωά μας να μάχεται ηρωικά με τον εχθρό. Σε μια αναγκαστική υποχώρηση ο Χριστόδουλος και οι συναγωνιστές του, του 399 Τάγματος, ανακόπηκαν από τα πολυάριθμα τουρκικά στρατεύματα και εγκλωβίστηκαν στην περιοχή. Μπήκαν στο χωριό Βώνη για προφύλαξη. Εκεί, μια ηλικιωμένη γυναίκα τους φυγάδεψε αφού κατέγραψε τα ονόματά τους και τα έκρυψε στο κάτω μέρος του φορέματός της. Τα παρέδωσε στον Ερυθρό Σταυρό όταν πέρασε στις ελεύθερες περιοχές.
Αργότερα, εντοπίστηκαν από Τούρκους της περιοχής και αιχμαλωτίστηκαν από τα τουρκικά στρατεύματα, χωρίς να δηλωθούν ως αιχμάλωτοι. Ο Χριστόδουλος και οι συναγωνιστές του οδηγήθηκαν στο τουρκοκυπριακό χωριό Μπέκκιογιου όπου εκτελέστηκαν εν ψυχρώ και τάφηκαν σε αρχαιολογικούς τάφους της περιοχής.
Προτού καλά καλά γνωρίσει τη ζωή συνάντησε τον θάνατο στην πιο βάρβαρη μορφή του. Οι Τούρκοι επιδρομείς τον εκτέλεσαν εν ψυχρώ καταπατώντας κάθε αρχή και κανόνα του πολέμου. Τον έκρυψαν σε ένα από τους πολλούς ομαδικούς τάφους που δημιούργησαν τότε, αλλά δεν μπόρεσαν να κρύψουν την εγκληματική απανθρωπιά τους.
Από τότε ο Χριστόδουλος Μαούζη κοσμούσε τον κατάλογο της τουρκικής απανθρωπιάς και θηριωδίας, τον κατάλογο των αγνοουμένων. Ο Χριστόδουλος ήταν αγνοούμενος μέχρι το 2011, όταν τα οστά του εντοπίστηκαν στον ομαδικό τάφο του Μπέκκιογιου και αναγνωρίστηκαν με το μέθοδο του DNA.
Ο Χριστόδουλος Μαούζη πέρασε στο πάνθεον των ηρώων της Κύπρου και σήμερα, σε αυτόν εδώ το χώρο της τιμής και της δόξας, αποκαλύπτουμε την προτομή του για να θυμίζει σε όλους μας τις υποχρεώσεις και τις ευθύνες μας απέναντι σε όσους πολέμησαν και θυσιάστηκαν για την ελευθερία της πατρίδας. Τον ίδιο αυτό χώρο κοσμούν οι ηρωικές μορφές του ήρωα της ΕΟΚΑ Μιχαλάκη Παρίδη και του ήρωα της τουρκανταρσίας Τάσου Κωνσταντίνου. Ο Μιχαλάκης Παρίδης έπεσε στην Βάβλα μαχόμενος κατά των Άγγλων το 1958 και ο Τάσος Κωνσταντίνου στον Άγιο Σωζόμενο, μαχόμενος κατά των Τούρκων, το 1964.
Τρεις ηρωικές μορφές, τρεις ηρωικές στιγμές, τρεις ηρωικές περίοδοι της πολύπαθης πατρίδας μας συναντώνται στον ιερό αυτό χώρο της Αναφωτίας. 1955-59, 1964, 1974. Ο Μιχαλάκης Παρίδης, ο Τάσος Κωνσταντίου και ο Χριστόδουλος Μαούζη μας θυμίζουν ότι αυτός ο τόπος δεν σταμάτησε και δεν θα σταματήσει ποτέ να μάχεται, να πολεμά και να διεκδικεί το δίκαιο και την ελευθερία του.
Αυτή την ώρα που αποτίνουμε φόρο τιμής σε έναν ακόμα ήρωα, απευθύνουμε προς κάθε κατεύθυνση το μήνυμα ότι συνεχίζουμε, με πίστη στο δίκαιό μας, τον αγώνα μας για μια έντιμη, αξιοπρεπή, δίκαιη, και βιώσιμη λύση του κυπριακού προβλήματος. Για 39 χρόνια τώρα αγωνιζόμαστε για την ειρηνική επίλυση του κυπριακού προβλήματος. Αγωνιζόμαστε για λύση που θα τερματίζει την κατοχή και τον εποικισμό, θα απαλλάσσει την Κύπρο από τα ξένα στρατεύματα και τις ξένες εξαρτήσεις και θα αποκαθιστά και θα διασφαλίζει τα αναφαίρετα ανθρώπινα δικαιώματα και τις βασικές ελευθερίες όλων των Κυπρίων. Λύση βιώσιμη η οποία θα επανενώνει τον λαό, τον τόπο, τους θεσμούς και την οικονομία.
Αυτή η κυβέρνηση θεωρεί ότι το Κυπριακό ήταν και παραμένει η μεγαλύτερη εθνική πρόκληση, παρά τις δυσχερείς οικονομικές συνθήκες που βιώνει σήμερα η πατρίδα μας. Παράλληλα με τις τιτάνιες προσπάθειες που καταβάλλουμε για να μπορέσει να εξέλθει ο τόπος από τη δεινή οικονομική θέση στην οποία έχει περιέλθει, συνεχίζουμε να εργαζόμαστε για την επίτευξη λύσης του εθνικού μας προβλήματος, που αποτελεί την κορυφαία προτεραιότητα για την πατρίδα και το λαό της.
Η όποια νέα διαδικασία θα πρέπει να καθιστά την κατοχική δύναμη υπόλογη για τις προτάσεις που καταθέτει στο τραπέζι των συνομιλιών. Η οποιαδήποτε νέα διαδικασία θα παραμείνει ασφαλώς υπό την αιγίδα του ΟΗΕ και θα αποσκοπεί στην εξεύρεση λύσης βασισμένης στις Συμφωνίες Κορυφής ’77 και ’79, στα περί Κύπρου ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, στη συμφωνία της 8ης Ιουλίου και στις ομόφωνες αποφάσεις του Εθνικού Συμβουλίου.
Το Εθνικό Συμβούλιο θα έχει καθοριστικό ρόλο στον καταρτισμό ενός συνολικού περιγράμματος λύσης. Είναι πεποίθησή μου ότι το Κυπριακό είναι υπόθεση όλων. Απαιτείται συλλογικότητα στη βάση μιας διεκδικητικής στρατηγικής.
Η όποια νέα διαδικασία δεν θα πρέπει να παραγνωρίζει την ιδιότητά μας ως ευρωπαϊκό κράτος και γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο απαιτείται ουσιαστική εμπλοκή της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Εκείνο που έχει σημασία είναι να αρχίσουν διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό που να είναι κατάλληλα προετοιμασμένες ώστε να οδηγήσουν σε θετικό αποτέλεσμα. Στόχος μας δεν μπορεί να είναι μια νέα αποτυχία στις προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού. Στόχος μας είναι η ορθή επίλυση του Κυπριακού.
Συμπατριώτισσες και συμπατριώτες,
Είμαστε καταδικασμένοι από την Ιστορία και εντεταλμένοι από τους προγόνους μας, αλλά και από αυτούς που θα ´ρθουν μετά από εμάς στην κυπριακή γη, να συνεχίσουμε τον αγώνα μέχρι την τελική δικαίωσή του.
Είμαστε χρεωμένοι από την Ιστορία να παραδώσουμε στις επόμενες γενιές μια ενωμένη, ελεύθερη, δημοκρατική και ευημερούσα Κύπρο. Αυτό το χρέος προς την πατρίδα και τους ήρωες μας δεν μπορούμε να το αφήσουμε ανεξόφλητο.
Καταθέτουμε σήμερα δάφνινα στεφάνια δόξας και ευγνωμοσύνης προς τιμήν του ήρωα μας Χριστόδουλου Μαούζη, αλλά και των ηρώων Μιχαλάκη Παρίδη και Τάσου Κωνσταντίνου, ανανεώνοντας την υπόσχεση ότι θα συνεχίσουμε τον αγώνα για την ελευθερία της πατρίδας μας.
