Η προστασία των θαλάσσιων χελώνων στην Κύπρο

Τετάρτη, 21/8/2013

Με αφορμή πρόσφατο δημοσίευμα στην ιστοσελίδα του Sigma Live, ημερομηνίας 19/8/2013, το Τμήμα Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών (ΤΑΘΕ) του Υπουργείου Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος ενημερώνει ότι:

Οι θαλάσσιες χελώνες και τα αυγά τους προστατεύονται από τον περί Αλιείας Νόμο καθώς και από Διεθνείς Συμβάσεις όπως είναι η Σύμβαση της Βαρκελώνης, και επίσης, από ευρωπαϊκές Οδηγίες όπως είναι η Οδηγία για τους Οικοτόπους.

Το ΤΑΘΕ εφαρμόζει από το 1978 Πρόγραμμα Προστασίας και Παρακολούθησης των Θαλάσσιων Χελώνων στην Κύπρο με επίκεντρο, μεταξύ άλλων, την προστατευόμενη περιοχή της Λάρας-Τοξεύτρας και την περιοχή Πόλις-Γιαλιά, η οποία έχει ενταχθεί στο δίκτυο προστατευόμενων περιοχών NATURA 2000. To πρόγραμμα αυτό καλύπτει επίσης και τις υπόλοιπες παραλίες της Κύπρου, όταν παρουσιάζεται συστηματική ή περιστασιακή ωοτοκία, με την επί τόπου προστασία των φωλιών. Σε ορισμένες μεμονωμένες περιπτώσεις, όπου υπάρχει ωοτοκία σε παραλίες με τουριστικές δραστηριότητες, το ΤΑΘΕ δύναται να μεταφέρει τη φωλιά στην παραλία της Λάρας.

Οι κυριότεροι στόχοι του Προγράμματος είναι η προστασία των χελωνών, η προστασία των αυγών και των μικρών χελώνων από τους φυσικούς τους εχθρούς (π.χ. από αλεπούδες) και τις ανθρώπινες δραστηριότητες, η προστασία και η διατήρηση των εναπομείναντων αναπαραγωγικών βιοτόπων τους, ο συστηματικός έλεγχος του πληθυσμού των χελώνων και της αναπαραγωγικής τους δραστηριότητας στην Κύπρο και η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού για την προστασία και διατήρηση των χελώνων και γενικά του θαλάσσιου περιβάλλοντος.

Σύμφωνα με τα διαχρονικά αποτελέσματα του Προγράμματος έχει παρατηρηθεί αυξητική τάση με σημαντική αύξηση φωλεοποίησης του είδους Καρέττα-καρέττα τα τελευταία 7-8 χρόνια ως αποτέλεσμα της επιστημονικής προσπάθειας και συνέπειας, καθώς και της εφαρμογής των διαχειριστικών μέτρων. Σημειώνεται ότι αυτή η αυξητική τάση έχει παρατηρηθεί στη Μεσόγειο μόνον από τα αποτελέσματα του δικού μας προγράμματος προστασίας. Όσον αφορά δε τη φωλεοποίηση του είδους της Πράσινης χελώνας, παρατηρείται διακύμανση από χρόνο σε χρόνο, αλλά γενικά αυτή κρίνεται ως σταθερή.

Επιπλέον, στα πλαίσια του εν λόγω Προγράμματος, γίνεται καταγραφή των νεκρών θαλάσσιων χελώνων που εκβράζονται στις παραλίες, όπου σύμφωνα με τα δεδομένα που συλλέγονται, ο αριθμός τους κυμαίνεται κατά μέσο όρο στις 50 το χρόνο.

Με βάση τα πιο πάνω δεδομένα, όπως επίσης και με βάση την έγκυρη επιστημονική δημοσίευση του  IUCN (Casale, P. and Margaritoulis, D. Eds. Sea turtles in the Mediterranean: Distribution, threats and conservation priorities. 2010. Gland, Switzerland: 294), στην οποία αναφέρεται συγκεκριμένα ότι οι θάνατοι θαλάσσιων χελώνων στη Μεσόγειο θάλασσα λόγω αλιευτικών εργαλείων εκτιμώνται περίπου σε 50.000 ετησίως, διαφαίνεται ότι στην Κύπρο το ποσοστό νεκρών χελώνων είναι μόλις στο 1⁰/₀₀  και θεωρείται πάρα πολύ μικρό.

Επίσης, σε περιπτώσεις όπου γίνει διάσωση των τραυματισμένων χελώνων, αυτές μεταφέρονται στον Ερευνητικό Σταθμό Υδατοκαλλιέργειας Κύπρου του ΤΑΘΕ, στο Μενεού, για περίθαλψη και μετέπειτα απελευθέρωση τους στη θάλασσα.

Όσον αφορά το περιστατικό που περιγράφεται στο δημοσίευμα του Sigma Live, θα διερευνηθεί από το ΤΑΘΕ, αλλά αυτό θεωρείται μεμονωμένο και δεν αντιπροσωπεύει την όλη εργασία που διενεργεί το Τμήμα στα θέματα προστασίας των θαλάσσιων χελώνων.