12/7/13

Εναρκτήρια δήλωση του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Ν. Αναστασιάδη σε συνέντευξη Τύπου για τους πρώτους μήνες διακυβέρνησης 12/07/2013

Κυρίες και κύριοι,
Θεωρώ σημαντική τη σημερινή ημέρα αφού από την ανάληψη των καθηκόντων μου είναι η πρώτη φορά που έχουμε μια απ΄ ευθείας επαφή. Θέλω να σας ομολογήσω πως η απουσία επικοινωνίας μαζί σας μου στέρησε και την άμεση επαφή με τον λαό, κάτι για το οποίο, θεωρώ, δικαίως κρίνομαι. Επιβάλλεται πλέον η αμεσότερη μεταξύ μας επαφή, τόσο για την από μέρους μου ενημέρωση και λογοδοσία όσο και τον από μέρους σας έλεγχο και την όποια κριτική.

Προς τον πιο πάνω σκοπό, από τούδε και στο εξής καθιερώνεται δημοσιογραφική διάσκεψη κατά τακτά χρονικά διαστήματα έτσι ώστε να έχουμε την ευκαιρία να είμαστε σε άμεση επαφή. Με αυτά σαν εισαγωγή, σας καλωσορίζω, σας εύχομαι καλό καλοκαίρι και προχωρώ άμεσα στον οφειλόμενο απολογισμό.
Κατά την εξαγγελία της πρώτης δέσμης μέτρων για την οικονομία είχα δηλώσει πως αυτό που ελέχθη από πολλούς είναι αν και πότε θα υλοποιηθούν. Για να συνεχίσω λέγοντας πως κατανοώ τις ανησυχίες τόσο των πολιτών όσο και των ΜΜΕ. Δεν ευθύνονται αν μας αμφισβητούν. Ούτε και τυχαία, βεβαίως, είναι η απώλεια της εμπιστοσύνης των πολιτών προς τις εξαγγελίες των πολιτικών.
Αυτός ήταν και ο λόγος, όπως δήλωνα τότε, που με οδήγησε να επιλέξω ως προτεραιότητα για τον εκσυγχρονισμό του κράτους την υποχρέωση λογοδοσίας των πολιτικών με συγκεκριμένο τρόπο.
Θέλω και σήμερα να επαναλάβω πως παραμένω της άποψης πως αποφάσεις που λαμβάνονται ή πολιτικές που εξαγγέλλονται χωρίς χρονοδιάγραμμα υλοποίησης, ακυρώνουν στην ουσία τις πολιτικές προθέσεις αλλά και εξουδετερώνουν την υποχρέωση λογοδοσίας. Αυτό που θα πρέπει να γίνει κατανοητό είναι ότι οι αντικειμενικές δυσκολίες, για να μην πω και η κωλυσιεργία που παρατηρείται από κάποιους, όταν ιδιαίτερα θίγονται κεκτημένα, πολλές φορές προκαλούν παρεκκλίσεις από χρονοδιαγράμματα υλοποίησης που έχουν τεθεί.
Αισθάνομαι την έντονη ανάγκη να τονίσω προς κάθε κατεύθυνση πως δεν είμαι απλώς αποφασισμένος αλλά θα είμαι και άτεγκτος προς οποιονδήποτε αγνοήσει ή ολιγωρήσει στην εκτέλεση αποφάσεων του Υπουργικού Συμβουλίου ή εξαγγελιών του Προέδρου της Δημοκρατίας που αποσκοπούν στην υλοποίηση του κυβερνητικού έργου.
Όπως διαλαμβάνεται και στην πρόσκληση η οποία σας εστάλη, ο σημερινός απολογισμός αφορά τους πρώτους ελάχιστους μήνες από την ανάληψη των καθηκόντων της νέας κυβέρνησης. Νιώθω την ανάγκη να υπενθυμίσω πως οι πρώτες 45 ημέρες της διακυβέρνησης αναλώθηκαν εξ ολοκλήρου στην αποτροπή μιας άτακτης χρεοκοπίας όχι μόνο του τραπεζικού συστήματος αλλά και του ίδιου του κράτους.
Επειδή πολλά λέγονται εκ των υστέρων, χωρίς ποτέ να θέλω να αρνηθώ την κριτική, θέλω να ξαναφέρω στην μνήμη σας πως μετά την οδυνηρή απόφαση της 16ης Μαρτίου το σύνολο των τραπεζών παρέμειναν κλειστές από τις 15 μέχρι τις 28 Μαρτίου ως αποτέλεσμα οδηγιών της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, μέχρι να ολοκληρωθεί η συμφωνία που θα μας οδηγούσε στο πρόγραμμα στήριξης της κυπριακής οικονομίας.
Θεωρώ περιττή την αναφορά στην αβεβαιότητα και αγωνία που όλοι ζήσαμε, αλλά και στις επιλογές που είχαμε μπροστά μας. Επιλογές που μας επέβαλλαν να αποφασίσουμε μεταξύ κατάρρευσης του τραπεζικού συστήματος, που θα συμπαρέσυρε στην άτακτη χρεοκοπία το κράτος, και της ανεπιθύμητης απόφασης της 25ης του Μάρτη που απέτρεπε το πιο πάνω ενδεχόμενο.
Ούτε και επιθυμώ να κάνω σύγκριση μεταξύ της πρώτης απόφασης του Eurogroup στις 16 Μαρτίου και αυτής που λήφθηκε στις 25 Μαρτίου. Η πρώτη περιοριζόταν σε θυσίες που δεν θα υπερέβαιναν τους τόκους 24 μηνών και η δεύτερη, που ήταν κατά την άποψη μου οδυνηρότερη από την πρώτη.
Δεν είναι πρόθεση μου, όπως έχω πει, να εμπλακώ σε μια αντιπαράθεση για το πόσο σοφή ήταν η απόρριψη της πρώτης συμφωνίας, γιατί κατανοώ απόλυτα και τους συναισθηματικούς λόγους που οδήγησαν στην απόρριψή της. Ούτε και επιθυμώ να αναφερθώ στις όποιες ευθύνες εκείνων που μας οδήγησαν στις αποφάσεις του Μαρτίου. Για αυτές, εξάλλου, τον λόγο έχουν η Διερευνητική Επιτροπή αλλά και οι ποινικοί ανακριτές.
Αυτό που θέλω με έμφαση να επαναλάβω είναι η αποφασιστικότητά μας να μη μείνει κανένας ατιμώρητος από όσους οδήγησαν τη χώρα μας στη σημερινή τραγική κατάσταση. Αυτό που κατ’ εμέ σήμερα έχει σημασία είναι ότι, πρώτον αποτρέψαμε τη συνολική κατάρρευση και δεύτερον αποφύγαμε τη στάση πληρωμών βελτιώνοντας και ολοκληρώνοντας τη δανειακή σύμβαση.
Δεν ισχυρίζομαι ότι οι κίνδυνοι έχουν εκλείψει ή πως οι επώδυνες συνέπειες έχουν ξεπεραστεί. Αντίθετα, αν θέλουμε να αποφύγουμε τα χειρότερα πρέπει να υλοποιήσουμε με συνέπεια τα όσα έχουν συμφωνηθεί προκειμένου να πετύχουμε τα όσα πρόσθετα διεκδικούμε από τους Ευρωπαίους εταίρους μας.
Όπως αντιλαμβάνεστε, οι πιεστικές συνθήκες μας ανάγκασαν να ανασχεδιάσουμε τον προγραμματισμό μας στη βάση των δεδομένων έκτακτης ανάγκης που είχαν δημιουργηθεί και επιβράδυναν οποιοδήποτε άλλο έργο ή προσπάθεια είχαμε αρχικά προγραμματίσει. Παρά ταύτα στις 19 Απριλίου, ελάχιστες ημέρες μετά τη συμφωνία για τη δανειακή σύμβαση, ήμασταν έτοιμοι και εξαγγείλαμε την πρώτη δέσμη μέτρων για την οικονομία.
Η πρώτη μας εξαγγελία αφορούσε όσους των συμπατριωτών μας αντιμετώπιζαν προβλήματα ανταπόκρισης σε δανειακές υποχρεώσεις. Εξαγγελία η οποία υλοποιείται.
Πρώτον, παραχωρήθηκε περίοδος χάριτος 60 ημερών, κατά την οποία όσοι αντιμετώπιζαν προβλήματα αποπληρωμής των δανείων τους είχαν δικαίωμα να αποταθούν στις εμπορικές τράπεζες για αναδιάρθρωσή τους, χωρίς επιπρόσθετες επιβαρύνσεις.
Προς τον ίδιο σκοπό και η έγκριση της καθιέρωσης Χρηματοοικονομικού Επιτρόπου προς τον οποίο θα υποβάλλονται τα όποια παράπονα έχουν οι οφειλέτες σχετικά με την αναδιάρθρωση των δανείων τους. Ο θεσμός αναμένεται να εφαρμοστεί τον Σεπτέμβριο με τη ψήφιση του σχετικού νομοσχεδίου από τη Βουλή.
Τρίτον, όσον αφορά στη μείωση των επιτοκίων, ύστερα από αλλεπάλληλες διαβουλεύσεις με τις τράπεζες, έχει επιτευχθεί μείωση των καταθετικών επιτοκίων, κάτι που θα οδηγήσει, όπως αναμένεται, και στη σταδιακή μείωση και των δανειστικών επιτοκίων.
Το τέταρτο σχετικό μέτρο αφορά την προστασία των ιδιοκτητών πρώτης κατοικίας από την αποστέρηση στέγης σε περίπτωση καταναγκαστικής εκποίησης. Το υπό αναφορά σχέδιο «ενοίκιο αντί κατάσχεση» δίνει τη δυνατότητα σε κρατικό οργανισμό να εξαγοράζει αντί του οφειλομένου δανείου την κατοικία, την οποία εν συνεχεία θα ενοικιάζει στον τραπεζικό οφειλέτη - νοικοκυριά συνήθως χαμηλών εισοδηματικών στρωμάτων – δίνοντάς του τη δυνατότητα πλήρους ανάκτησης σε χρονικό διάστημα που θα συμφωνηθεί.
Να επισημάνω ότι στις περιπτώσεις καταναγκαστικής πώλησης πρώτης κατοικίας έχουμε επιτύχει τροποποίηση της δανειακής σύμβασης με παράταση της εφαρμογής της μέχρι το τέλος του 2016.
Μια άλλη εξαγγελία ήταν η απόφαση για σύσταση Διαιτητικού Δικαστηρίου προς ταχύρρυθμη εκδίκαση αποζημιώσεων στους κατόχους αξιογράφων και τραπεζικών ομολόγων. Το σχετικό νομοσχέδιο έχει ετοιμαστεί και παρεπέμφθη για νομοτεχνική επεξεργασία στη Νομική Υπηρεσία.
Θα πρέπει να ομολογήσω ότι η καθυστέρηση στην υλοποίηση του μέτρου οφείλεται σε νομικής φύσεως προβλήματα, και όχι μόνο, τα οποία έχουν ξεπεραστεί και αναμένω ότι το Δικαστήριο θα συσταθεί περί το τέλος Σεπτεμβρίου.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι μια από τις μεγαλύτερες πληγές της οικονομικής κρίσης είναι η ολοένα και αυξανόμενη ανεργία. Προς αυτή την κατεύθυνση, μέσα από τις δράσεις που προωθήσαμε, διασφαλίστηκε:
- η επαναπρόσληψη των ωρομισθίων,
- των συμβασιούχων εκπαιδευτικών, και
- η εργοδότηση των αποφοίτων των στρατιωτικών σχολών.
Πέραν τούτων, ανασχεδιάστηκε και εφαρμόστηκε συγχρηματοδοτούμενο πρόγραμμα συνολικού ύψους 31 εκ. ευρώ με βάση το οποίο:
- Εισάγεται στην Κύπρο για πρώτη φορά ο θεσμός της εργασιακής πείρας για νέους άνεργους πτυχιούχους (stage) και έτσι 2.500 νέοι επιστήμονες θα αρχίσουν να τοποθετούνται σε εργασία στις αρχές Αυγούστου.
- Εφαρμόζεται ήδη το Σχέδιο επιδότησης της απασχόλησης με ευέλικτες ρυθμίσεις. Μέχρι στιγμής έχει δρομολογηθεί η εργοδότηση 465 ανέργων, με προοπτική σημαντικής αύξησης του αριθμού τους, μετά και την απόφαση για επέκταση του ωραρίου λειτουργίας των καταστημάτων.
- Να σημειωθεί ότι με το σχέδιο παροχής κινήτρων για εργοδότηση στην τουριστική βιομηχανία έχουν ήδη εργοδοτηθεί άλλοι 1.257 άνεργοι.
Στην ίδια κατεύθυνση στοχεύει και η απλοποίηση των διαδικασιών και η επίσπευση της αξιολόγησης αιτητών με βάση προγράμματα που εφαρμόζονται από το Υπουργείο Εμπορίου και αφορούν τη Νεανική Επιχειρηματικότητα και τις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις. Από την υλοποίηση του Σχεδίου, που αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι τις αρχές Σεπτεμβρίου, θα επωφεληθούν 1.000 περίπου νέοι.
Ένα άλλο συναφές μέτρο είναι και η συμφωνία μεταξύ της Κυβέρνησης και των δημόσιων πανεπιστημίων όπως αυξήσουν για φέτος τις θέσεις των νεοεισερχομένων κατά 111, και κατά 237 τις θέσεις για μεταγραφές σπουδαστών του εξωτερικού.
Πρόσθετα, εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο η εφαρμογή Σχεδίου που αφορά την παραχώρηση κρατικής και δασικής γης σε ανέργους που επιθυμούν να ασκήσουν γεωργική δραστηριότητα. Η παραχώρηση της γης θα αρχίσει από τον Οκτώβριο, ενώ άρχισε ήδη η προσφορά ταχύρρυθμων προγραμμάτων εκπαίδευσης ανέργων.
Παράλληλα, προς στήριξη της απασχόλησης στον κτηνοτροφικό τομέα, έχουν καταβληθεί επιδοτήσεις ύψους 3 εκ. ευρώ. Προς την ίδια κατεύθυνση στοχεύει και η μείωση του ΦΠΑ για το αγροτικό πετρέλαιο που χρησιμοποιείται για γεωργικούς σκοπούς από 18% στο 5%, αλλά και η χρήση του για σκοπούς κίνησης από τους αγρότες, με μειωμένη δηλαδή τιμή.
Προκειμένου να ενθαρρύνουμε την απασχόληση, προχωρήσαμε με την παραχώρηση κινήτρου που διαλαμβάνει 25% έκπτωση στις μισθολογικές δαπάνες του φορολογητέου εισοδήματος.
Ένα μέτρο που μπορεί να μην αφορά την άμεση απασχόληση, αλλά ανακουφίζει την αχρείαστη ταλαιπωρία των ανέργων είναι η σύσταση ενιαίας υπηρεσίας για όσους εγγράφονται στο μητρώο ανέργων και αιτούνται ανεργιακού επιδόματος. Το μέτρο εφαρμόζεται ήδη από την 1 Ιουλίου. Αντί, δηλαδή, της προσφυγής στο Γραφείο Εργασίας και εν συνεχεία στο Γραφείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων, υπάρχει πλέον μία Υπηρεσία προς εξυπηρέτηση των όσων ταλαιπωρούνται από την ανεργία.
Θα ήμουν ανειλικρινής αν έλεγα ότι με τα μέτρα που εφαρμόζονται θα αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά το πρόβλημα της ανεργίας. Αυτό που επιτυγχάνουμε είναι η άμβλυνση του προβλήματος. Η αποτελεσματική αντιμετώπισή του μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσα από την επανεκκίνηση της οικονομίας και την ανάπτυξη.
Προς αυτή την κατεύθυνση είχα εξαγγείλει μια σειρά μέτρων, τα οποία και υλοποιούνται:
• Μειώσαμε το χρόνο έκδοσης Πολεοδομικής Άδειας, ο οποίος δεν θα υπερβαίνει τον ένα μήνα για μικρά έργα και τους τρεις μήνες για μεγάλα έργα από την ώρα που ολοκληρωμένα υποβάλλεται η αίτηση προς τις αρμόδιες αρχές.
• Αυξήσαμε τους συντελεστές δόμησης, ιδιαίτερα για έργα με μεγάλη προστιθέμενη αξία.
• Προχωρήσαμε στην άμεση βελτίωση και επίσπευση των διαδικασιών που αφορούν την έκδοση των αδειών οικοδομής.
• Αναθεωρήσαμε τα κριτήρια που αφορούν στη διαδικασία χορήγησης Αδειών Μετανάστευσης σε υπηκόους τρίτων χωρών οι οποίοι επενδύουν στην Κύπρο.
• Επισπεύσαμε τις διαδικασίες για προώθηση μεγάλων έργων ανάπτυξης (π.χ. μαρίνα Αγίας Νάπας, γήπεδα γκολφ και αδειοδότηση διαχείρισης χώρων ελλιμενισμού σκαφών αναψυχής).
• Παραχωρήσαμε φορολογική έκπτωση 100% μέχρι το 2016 για δαπάνες για την απόκτηση στοιχείων παγίου ενεργητικού που σχετίζονται με την καινοτομία, την έρευνα, την πληροφορική και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
• Παρατείναμε την αυξημένη φορολογική έκπτωση με ελάχιστο ποσοστό 20% για απόκτηση άλλων στοιχείων ενεργητικού μέχρι το 2016.
• Καθιερώσαμε ως μόνιμη πρόνοια τη φορολογική απαλλαγή των κερδών των εταιρειών από τη λογιζόμενη διανομή μερισμάτων τα οποία επανεπενδύονται στην επιχείρηση.
• Προς ανακούφιση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων που λόγω των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν καθυστέρησαν στην καταβολή του ΦΠΑ για το πρώτο τρίμηνο του 2013, τις απαλλάξαμε από την επιβολή της επιβάρυνσης του επιπρόσθετου τέλους του 10%.
• Προχωρήσαμε σε μείωση του πρόσθετου τέλους από 10% σε 5%, νοουμένου ότι ο οφειλόμενος ΦΠΑ θα καταβληθεί μέχρι τον Δεκέμβριο του 2013.
Στα μέτρα ανάπτυξης εντάσσονται και τα κίνητρα για ενίσχυση της τουριστικής βιομηχανίας:
- Με ταχύρρυθμες διαδικασίες προχωρούμε στην υλοποίηση της απόφασης για λειτουργία καζίνο στην Κύπρο. Ολοκληρώθηκε η νέα μελέτη και καταρτίζεται το θεσμικό πλαίσιο για να προχωρήσουμε στην σχετική αδειοδότηση.
- Προχωρήσαμε στην τροποποίηση της νομοθεσίας που αφορά τις μικτές τουριστικές αναπτύξεις, όπως τα condo hotels. Ετοιμάστηκε το Νομοσχέδιο και με τη ψήφιση του από τη Bουλή θα είμαστε έτοιμοι να αρχίσουμε την αδειοδότηση των σχετικών αναπτύξεων.
- Παραχωρήσαμε σημαντικά κίνητρα για την ενθάρρυνση της κατασκευής γηπέδων γκολφ και άλλων τουριστικών υποδομών.
- Αποφασίσαμε και εφαρμόζουμε την πολιτική των ανοικτών αιθέρων, καθιστώντας την πρόσβαση στην Κύπρο πιο εύκολη και φθηνότερη.
- Έχουμε προχωρήσει σε συμφωνίες με αεροπορικές εταιρείες για συνδέσεις από νέους προορισμούς, που θα φέρουν στην Κύπρο δεκάδες χιλιάδες νέους τουρίστες.
Στην προσπάθεια για ανάπτυξη εντάσσεται και η αξιοποίηση της αδρανούσας κρατικής περιουσίας. Προς την κατεύθυνση αυτή, πρώτον, αποφασίστηκε η σύσταση Αρχής Διαχείρισης Κρατικής Περιουσίας, το νομοθετικό πλαίσιο της οποίας έχει σχεδόν ολοκληρωθεί, και δεύτερον, προχωρήσαμε και ολοκληρώσαμε την καταγραφή της κρατικής περιουσίας, προκειμένου να επιτύχουμε τη μέγιστη δυνατή αξιοποίησή της.
Την ίδια ώρα, έχει ετοιμαστεί νομοσχέδιο για τις συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα σύμφωνα με τις διεθνώς αναγνωρισμένες πρακτικές. Θεωρώ πραγματικά αδιανόητο να μιλάμε για ανάπτυξη μέσω συμπράξεων δημόσιου – ιδιωτικού τομέα και μέχρι σήμερα να μην υπάρχει το νομοθετικό πλαίσιο που να το επιτρέπει.
Αποφασίστηκε, επίσης, ο τερματισμός του απαράδεκτου φαινομένου το κράτος να απαιτεί τα προς αυτό οφειλόμενα, χωρίς να ανταποκρίνεται στις δικές του υποχρεώσεις.
Προς τούτο η σχετική νομοθεσία προβλέπει τον συμψηφισμό εκκρεμουσών οφειλών μεταξύ δημοσίου και φυσικών ή νομικών προσώπων. Έχει ψηφιστεί από την Βουλή και υλοποιείται άμεσα, μεταξύ άλλων, στο Τμήμα Εσωτερικών Προσόδων, στις Κοινωνικές Ασφαλίσεις, στο ΦΠΑ, στο Κτηματολόγιο και για χρηματικές ποινές που επιβάλλουν τα Δικαστήρια. Εάν, δηλαδή, το κράτος οφείλει σε πολίτη της Δημοκρατίας οποιοδήποτε ποσόν, τα οφειλόμενα τυχόν από τον πολίτη θα πρέπει να κατακρατούνται από εκείνα που το κράτος οφείλει στον πολίτη.
Είναι γνωστό πως μετά την σύναψη της δανειακής σύμβασης δεν μείναμε αδρανείς στις διεκδικήσεις μας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση. Με την επιστολή μου της 6ης Ιουνίου - για την οποία δέχθηκα πολλά και διάφορα σχόλια - και τον διάλογο που ακολούθησε έχουμε εξασφαλίσει:
1. Σε πρώτο στάδιο την αύξηση της συνεισφοράς της χρηματοδότησης της ΕΕ σε συγχρηματοδοτούμενα έργα κατά 10%.
2. Ακολούθως εξασφαλίσαμε την αύξηση του ποσοστού χρηματοδότησης της ΕΕ από το 50% στο 85% στα Προγράμματα Αγροτικής Ανάπτυξης για το 2013. Το εν λόγω Πρόγραμμα ήταν παγοποιημένο λόγω αδυναμίας της Κύπρου να καταβάλει τη δική της συνεισφορά. Με αυτό τον τρόπο, εντός του 2013 θα διατεθεί ποσόν ύψους μέχρι 38 εκ. ευρώ για τη στήριξη επιχειρηματικών πρωτοβουλιών στην ύπαιθρο και την ανάπτυξη του γεωργικού τομέα.
3. Διεκδικήσαμε, επίσης, την αύξηση των κονδυλίων που διατίθενται στην Κύπρο μέσω του προϋπολογισμού της ΕΕ και πετύχαμε συμπερίληψη στα συμπεράσματα του πρόσφατου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου απόφασης με την οποία καλούνται τόσο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή όσο και το Κοινοβούλιο να προχωρήσουν σε αύξηση των κονδυλίων που διατίθενται στην Κύπρο αλλά και του ποσοστού συμμετοχής της ΕΕ σε συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα.
Ήδη, και ύστερα από την απόφαση, το Ευρωκοινοβούλιο, με παρέμβαση προ ολίγων ημερών της κας Θεοχάρους, ενέκρινε την αύξηση της συνεισφοράς της ΕΕ σε συγχρηματοδοτούμενα έργα από 50% σε 85%. Ήδη δηλαδή το ένα εκ των δύο θεσμικών σωμάτων υιοθέτησε την απόφαση που ελήφθη στο πρόσφατο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Μέσα στα ίδια πλαίσια εντάσσεται και η συμφωνία που έχουμε επιτύχει με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για παραχώρηση ποσού 100 εκ. ευρώ για τη χρηματοδότηση νέων αναπτυξιακών έργων.
Την ίδια ώρα, είμαστε σε διαβούλευση με την ίδια Τράπεζα για τη δημιουργία εγγυοδοτικού μηχανισμού για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις αλλά και την παροχή τεχνικής βοήθειας για τη προετοιμασία έργων ανάπτυξης και υποδομής.
Εξάλλου, προς αντιμετώπιση των προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο τραπεζικός τομέας εντάσσονται και οι πρόσφατες επαφές που έγιναν με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα οι οποίες θα συνεχιστούν με απώτερο στόχο την αντιμετώπιση των πρακτικών δυσκολιών που παρουσιάζει ο χρηματοπιστωτικός τομέας. Θέλω να τονίσω ότι είμαστε αποφασισμένοι να συνεχίσουμε τη διεκδίκηση της μεγίστης δυνατής βοήθειας από τους Ευρωπαίους εταίρους μας.
Στον ελάχιστο χρόνο που είχαμε στη διάθεσή μας προσπαθήσαμε να επιταχύνουμε τους δημοσιονομικούς μας στόχους με όσο το δυνατό πιο αποτελεσματικό τρόπο. Κάναμε καλύτερη στόχευση. Προσπαθήσαμε να εξοικονομούμε πόρους από εκεί που θα έχουν το λιγότερο κοινωνικό κόστος.
Προς τον πιο πάνω σκοπό:
• Μειώθηκαν, όπως ήταν οι προεκλογικές εξαγγελίες μου, οι απολαβές του Προέδρου κατά 25% - και καταργήθηκε και το επίδομα εξωτερικού - ενώ των Υπουργών και όλων ανεξαιρέτως των ανωτάτων αξιωματούχων που έχουν διοριστεί από την παρούσα κυβέρνηση κατά 20%.
• Προχωρήσαμε με επαναξιολόγηση παραχωρουμένων επιδομάτων και άλλων οικονομικών ωφελημάτων στη δημόσια υπηρεσία, εξασφαλίζοντας ετήσια εξοικονόμηση ύψους 31 εκ. ευρώ.
• Στα πλαίσια της προσπάθειας για οικονομική περισυλλογή αριθμός Υπουργείων έχει ήδη πετύχει εξοικονομήσεις που υπερβαίνουν το €1.5 εκ. από ενοίκια σε κτηριακές εγκαταστάσεις. Θα ακολουθήσουν και άλλα Υπουργεία με στόχο περαιτέρω σημαντικές εξοικονομήσεις.
• Από εξοικονομήσεις στο Υπουργείο Υγείας εξασφαλίστηκε ποσόν ύψους €12 εκ. το οποίο θα διατίθεται για αγορά υπηρεσιών από τον ιδιωτικό τομέα, κάτι που θα συμβάλει τόσο στη μείωση των λιστών αναμονής όσο και στην αναζωογόνηση των παροχέων υγείας του ιδιωτικού τομέα που λόγω της κρίσης αντιμετωπίζουν και το ενδεχόμενο, δυστυχώς, κατάρρευσης.
• Στην προσπάθεια άρσης κοινωνικών διακρίσεων, χωρίς την οποιαδήποτε πρόσθετη δαπάνη του κρατικού προϋπολογισμού, δώσαμε λύση σε ένα πρόβλημα που ταλάνιζε τον προσφυγικό κόσμο για δεκαετίες, αναγνωρίζοντας την προσφυγική ιδιότητα σε όλους ανεξαιρέτως τους εκτοπισθέντες, είτε εκ μητρογονίας είτε εκ πατρογονίας.
Παρά των πιο πάνω βρίσκεται σε εξέλιξη η αναθεώρηση της ευρύτερης επιδοματικής πολιτικής του κράτους έτσι ώστε τα επιδόματα να παραχωρούνται μόνο σε όσους τα έχουν πραγματικά ανάγκη. Στόχος είναι, λαμβάνοντας υπόψη τις ευρύτερες δημοσιονομικές ανάγκες, η εφαρμογή του νέου συστήματος να γίνει τους πρώτους μήνες του 2014.
Παρά τον χρονικό ορίζοντα και άμεσα έχουμε προχωρήσει:
- Τερματίσαμε το δικαίωμα σε ανεργιακό ή κοινωνικό βοήθημα σε όσους απορρίπτουν δυο φορές προσφορά για εργασία η οποία είναι ανάλογη με τα προσόντα τους.
- Προχωρήσαμε στην αναθεώρηση των επιδομάτων στους αιτητές πολιτικού ασύλου, όσον αφορά θέματα σίτισης και στέγασης, ούτως ώστε να σταματήσει ο Κύπριος φορολογούμενος να επιχορηγεί επιδόματα τα οποία έχουν μετατρέψει τη χώρα μας σε μεταναστευτικό παράδεισο.
- Τερματίσαμε την όποια επιδότηση αλλοδαπών σε περιπτώσεις που αρνούνται προσφορά απασχόλησης σε τομείς και περιόδους που η απασχόληση επιτρέπεται.
- Αναθεωρήσαμε τα κριτήρια παροχής δωρεάν ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης με τρόπο που τερματίζεται η κατάχρηση του συστήματος υγείας από μη δικαιούχους.
Σ’ αυτή τη σύντομη αλλά πολύ δύσκολη περίοδο, υλοποιώντας την εξαγγελία μας, κάναμε σημαντικά βήματα στη μείωση του κόστους της ηλεκτρικής ενέργειας.
Σε αυτούς τους τέσσερις μήνες:
- Επισπεύσαμε τον τερματισμό της έκτακτης επιβάρυνσης που επιβλήθηκε λόγω της έκρηξης στο Μαρί, και μετά από αλλεπάλληλες συσκέψεις με όλους τους αρμόδιους φορείς, πετύχαμε την συνολική μείωση της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος κατά 13% περίπου.
- Για να μειώσουμε περαιτέρω το κόστος του ηλεκτρικού ρεύματος, με προτεραιότητα τις ευάλωτες και ευπαθείς ομάδες, προχωρήσαμε στην εφαρμογή σχεδίου εγκατάστασης φωτοβολταϊκών σε οικίες, που για το 2013 αφορούν 2.000 – 3.000 οικιστικές μονάδες, με επιχορήγηση του κόστους κατά 50% από το κράτος. Από το μέτρο θα επωφεληθούν άλλοι 3.000 αιτητές και τοπικές αρχές χωρίς, βεβαίως, κρατική επιχορήγηση. Για τα έτη 2014 – 2016 το Σχέδιο αυτό θα συνεχιστεί και θα διευρυνθεί ακόμα περαιτέρω.
Τα πιο πάνω σχέδια άρχισαν να υλοποιούνται με την παραλαβή αιτήσεων από τους ενδιαφερομένους.
Στα πλαίσια της ενεργειακής πολιτικής της Κυβέρνησης δώσαμε έμφαση στην πράσινη ανάπτυξη που θα συμβάλει στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και στην περαιτέρω ανάπτυξη της επιχειρηματικής δραστηριότητας.
Προς τον πιο πάνω σκοπό:
- Εφαρμόζεται σχέδιο που αποσκοπεί στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με χρήση φωτοβολταϊκών συστημάτων σε εμπορικές και βιομηχανικές μονάδες για ιδία χρήση (αυτοπαραγωγή). Ήδη άρχισαν να γίνονται δεκτές αιτήσεις από τους ενδιαφερόμενους.
- Επισπεύσαμε τις διαδικασίες για άμεση υλοποίηση των έργων εγκατάστασης φωτοβολταϊκών πάρκων.
- Δώσαμε κίνητρο αύξησης κατά 5% στον καθορισμένο συντελεστή σε περίπτωση που το σύνολο των ενεργειακών αναγκών του εκτελουμένου έργου γίνεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
- Προχωρούμε και υλοποιούμε τη σταδιακή μετατροπή των στρατιωτικών εγκαταστάσεων σε «πράσινα στρατόπεδα», μέσα από την εφαρμογή του Συστήματος Περιβαλλοντικής Διαχείρισης. Σε πρώτη φάση το Σύστημα θα εφαρμοστεί σε 10 στρατόπεδα που διαθέτουν βιολογικούς σταθμούς και φωτοβολταϊκά συστήματα.
Μέσα από την εφαρμογή των Σχεδίων υλοποιούμε τις δεσμεύσεις μας έναντι της ΕΕ, δημιουργούνται εκατοντάδες θέσεις εργασίας και, σε βάθος τετραετίας, όταν θα ολοκληρωθεί το πρόγραμμα, θα εξοικονομηθούν προς όφελος του Κύπριου φορολογούμενου 40 εκ. ευρώ ετησίως.
Ένα από τα σημαντικότερα μέτρα που θα δώσει νέα διάσταση στις προσπάθειες όχι μόνο ανάκαμψης αλλά και αποφασιστικής αντιμετώπισης της κρίσης είναι η εθνική πολιτική διαχείρισης του φυσικού μας πλούτου.
Προς τον πιο πάνω σκοπό:
- Έχουμε ετοιμάσει τον οδικό χάρτη για την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων που περιλαμβάνει όλους τους βασικούς κρίκους της αλυσίδας για την αξιοποίηση τους: την έρευνα, την ανάπτυξη, την παραγωγή και την εμπορική εκμετάλλευση.
- Λήφθηκε οριστικά απόφαση για ανέγερση τερματικού υγροποίησης φυσικού αερίου και προς υλοποίηση της σχετικής απόφασης προχωρήσαμε ήδη στην υπογραφή των συμφωνιών με την Noble Εnergy και τη Delek, ενώ συμμετοχή στις υποδομές, πέρα από τις Total, ENI/Κogas, έχουν επιδείξει και σημαντικοί επενδυτές από τρίτες χώρες.
Η πρόσφατη απόφαση του Ισραήλ για εξαγωγή του 40% των αποθεμάτων της χώρας δεν έχω αμφιβολία ότι θα αυξήσει ακόμη περισσότερο το ενδιαφέρον. Η πολιτική που ακολουθούμε για ενδυνάμωση των σχέσεων μας με τη γείτονα χώρα ελπίζουμε να μετατρέψει την Κύπρο σε αυτό που και η Ευρώπη προσδοκά: Στον ενεργειακό κόμβο της περιοχής, και όχι μόνο.
- Βρισκόμαστε στο τελικό στάδιο για λήψη απόφασης για την ενδιάμεση λύση προμήθειας φυσικού αερίου για τις ανάγκες της Αρχής Ηλεκτρισμού.
- Μέσα από τις συνομιλίες με τις αδειοδοτηθείσες εταιρείες επισπεύδεται η επιβεβαιωτική γεώτρηση της Noble αλλά και τα προγράμματα ερευνών των άλλων εταιριών, Total, ENI/Κogas.
- Για τη διασφάλιση μιας συγκροτημένης ενεργειακής πολιτικής, συστήνεται Συμβούλιο Ενεργειακής Στρατηγικής με όρους εντολής την παρακολούθηση και ετοιμασία εισηγήσεων για την καλύτερη διαχείριση της ενεργειακής πολιτικής.
Κυρίες και κύριοι,
Στην προσπάθεια εξοικονόμησης χρόνου προκειμένου να σας δοθεί η ευκαιρία υποβολής όσο το δυνατόν περισσότερων ερωτήσεων, σήμερα περιορίζομαι στα πεπραγμένα του πρώτου τετραμήνου που σχετίζονται με ένα μόνο μέρος του κυβερνητικού έργου, συμπεριλαμβανομένης και της πορείας υλοποίησης της πρώτης δέσμης μέτρων που είχα εξαγγείλει στις 19 Απριλίου. Εντός των επομένων ημερών θα ακολουθήσει ο απολογισμός του κυβερνητικού έργου που αφορά τον εκσυγχρονισμό και αναδιάρθρωση του κράτους, τους θεσμούς, την πάταξη της διαφθοράς, τη διασφάλιση της αξιοκρατίας και τη χρηστή διοίκηση.
Μέσα από τα όσα ανέφερα, θέλω να το τονίσω, δεν προσπάθησα να εξωραΐσω τις τραγικές συνθήκες που βιώνουμε. Εξάλλου, ουδέποτε ισχυρίστηκα ότι η οικονομική κρίση που βιώνουμε θα μπορούσε να ξεπεραστεί μέσα σε λίγους μήνες.
Μαγικές λύσεις, δυστυχώς, δεν προσφέρονται, γι’ αυτό και η πίστωση χρόνου είναι απολύτως αναγκαία. Αυτό που διαφαίνεται, όμως, μέσα από τη λογοδοσία, και αν θέλετε μας πιστώνετε, είναι η αποφασιστικότητα μας μέσα από σκληρή δουλειά να αντιμετωπίσουμε την τραγική οικονομική κρίση που η πατρίδα μας βιώνει.
Θέλω να σας διαβεβαιώσω πως με τους ίδιους ρυθμούς και παρά τις δυσκολίες θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε το ίδιο σκληρά. Χωρίς λαϊκισμούς και μεγάλες υποσχέσεις, αλλά με ειλικρίνεια και αποφασιστικότητα θα κάνουμε ό,τι είναι δυνατό προκειμένου να επιτύχουμε σταθεροποίηση του χρηματοπιστωτικού τομέα που θα διασφαλίζει την αναγκαία για την αγορά ρευστότητα και την ενθάρρυνση της ιδιωτικής πρωτοβουλίας και των επενδύσεων. Γιατί είναι με αυτόν τον τρόπο που θα επιτύχουμε το συντομότερο δυνατό την ανάκαμψη της οικονομίας μέσα από την ανάπτυξη.
Όπως είναι γνωστό, τις επόμενες μέρες κλιμάκιο των δανειστών μας θα ευρίσκεται στην Κύπρο προκειμένου να αξιολογήσει την εφαρμογή του προγράμματος και της δανειακής σύμβασης.
Θέλω να εκφράσω την αισιοδοξία μου ότι θα επιτύχουμε στους στόχους μας. Μια αισιοδοξία που βασίζεται από τη μια στις δικές μας άοκνες προσπάθειες αλλά και στην υπευθυνότητα των κοινωνικών εταίρων, των πολιτικών δυνάμεων και του Κοινοβουλίου. Που στηρίζεται, την ίδια ώρα, από την υπομονή και τη σύνεση που επιδεικνύεται από το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο, ειδικά αυτούς που έχουν υποστεί τις πιο οδυνηρές συνέπειες της οικονομικής κρίσης.
Κλείνοντας, και επειδή αναγνωρίζω τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζετε στην διαμόρφωση θετικού ή αρνητικού κλίματος για τα όσα συμβαίνουν – κάποτε και για τα όσα δεν συμβαίνουν – θα ήθελα θερμά να σας παρακαλέσω, χωρίς να παραλείπετε την εποικοδομητική κριτική, να συμβάλετε και εσείς σε αυτή την εθνική προσπάθεια. Κάτι για το οποίο δεν έχω την παραμικρή αμφιβολία.