Είναι
με πραγματικά ιδιαίτερη συγκίνηση που αποδέχθηκα την πρόσκληση των
Συνδέσμων Αγωνιστών ΕΟΚΑ 1955-1959 να απευθύνω απόψε χαιρετισμό με την
ευκαιρία της παρουσίασης του ντοκιμαντέρ «Ανδρέας Δημητρίου: Ο
πρωτομάρτυρας της αγχόνης».
Η μνήμη μάς οδηγεί αναπόφευκτα πενήντα επτά
χρόνια πίσω στον χώρο των Κεντρικών Φυλακών στη Λευκωσία. Ξημερώματα της
10ης Μαΐου 1956,Πέμπτη μετά το Πάσχα. Ο Ανδρέας Δημητρίου το μόλις
είκοσι ενός χρόνων παλικάρι από τον Άγιο Μάμα Λεμεσού διάβηκε το κατώφλι
της αθανασίας και μπήκε στο πάνθεο των ηρώων της φυλής μας. Οι Άγγλοι
αποικιοκράτες τον οδήγησαν στην αγχόνη λίγη μόνο ώρα μετά τον
ηρωομάρτυρα Μιχαλάκη Καραολή.
Παρά τα απάνθρωπα σωματικά και ψυχικά
μαρτύρια που είχε υποστεί ο ήρωας Ανδρέας Δημητρίου, από την ώρα της
κράτησης του, στάθηκε αγέρωχος και ατάραχος μπροστά στην αγχόνη
ψάλλοντας τον Εθνικό Ύμνο και υμνώντας την Ελευθερία.
«Λυπούμαι που δεν θα δω την Κύπρο μας
ελεύθερη. Όμως δεν με φοβίζει ο θάνατος, γιατί η ζωή είναι περιττή μέσα
στη σκλαβιά. Ζήτω η λευτεριά. Γεια σας». Αυτά ήταν τα τελευταία λόγια
του λεβεντονιού λίγο πριν κερδίσει το στεφάνι της αιώνιας δόξας.
Ο Ανδρέας Δημητρίου ήταν γόνος φτωχής
αγροτικής οικογένειας που πάλευε για την επιβίωση σε χρόνια δύσκολα.
Ορφανός από πατέρα, από πολύ μικρή ηλικία, ανατράφηκε με τα
ελληνοχριστιανικά ιδεώδη, μαζί με τα δύο του αδέλφια, από τη μητέρα του
Ευδοκία. Μυήθηκε στην ΕΟΚΑ και παρόλο το νεαρό της ηλικίας του, η δράση
του στην οργάνωση υπήρξε πολυσήμαντη. Δραστήριος και θαρραλέος δεν
δίσταζε να διακινδυνεύει τη ζωή του για την επιτυχία των επιχειρήσεων
που αναλάμβανε. Επιστέγασμα της δράσης του ήταν η αρπαγή των όπλων μέσα
από τις στρατιωτικές αποθήκες του λιμανιού της Αμμοχώστου, τα οποία και
προωθήθηκαν σε διάφορες αντάρτικες ομάδες, ώστε να ενισχυθεί σημαντικά η
οργάνωση. Όταν συνελήφθη, με την κατηγορία ότι πυροβόλησε και
τραυμάτισε στην Αμμόχωστο Άγγλο πράκτορα, καταδικάστηκε σε θάνατο παρά
τη θύελλα διαμαρτυριών ανά το παγκόσμιο.
Ο πρωτομάρτυρας της αγχόνης Ανδρέας
Δημητρίου υπήρξε όχι μόνο αληθινός ήρωας αλλά και αληθινός μάρτυρας. Δεν
σκοτώθηκε στο παιχνίδι της μάχης και του ενθουσιασμού. Μαρτύρησε
χίλιες φορές μέσα στο κελί του μελλοθάνατου. Με την αγνή θυσία του
έγινε φωτεινό πρότυπο για τους νέους οι οποίοι ακολούθησαν τα αχνάρια
του στο ματωμένο μονοπάτι του χρέους και της θυσίας.
Ποια υπήρξαν λοιπόν τα ιδανικά του ήρωα θα
διερωτηθεί κάποιος. Πού οφείλεται η θαυμαστή αντοχή και ψυχραιμία του
μπροστά στα δικαστήρια και στα βασανιστήρια της βρετανικής
αποικιοκρατίας; Η απάντηση είναι απλή. Ήταν τα ίδια ιδανικά που
ενέπνευσαν τους αγωνιστές κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας και της
Ελληνικής Επανάστασης. Οι ίδιες αρχές και αξίες που συνιστούν τη
συνέχεια του Ελληνισμού, δηλαδή η ορθόδοξη πίστη, ο αγνός πατριωτισμός, η
συνείδηση του χρέους απέναντι στους προγόνους και στους επιγόνους, η
αγάπη για την ελευθερία και τη δημοκρατία, η συνείδηση ότι υπάρχουν
κάποια διαχρονικά ιδανικά, τα οποία βοήθησαν αυτό τον λαό να μην
εξαφανιστεί κάτω από πολυποίκιλες εθνικές, θρησκευτικές πολιτιστικές και
οικονομικές καταπιέσεις και υποδουλώσεις.
Ανεβαίνοντας στο ικρίωμα της αγχόνης, ο
Ανδρέας Δημητρίου γράφτηκε με γράμματα ανεξίτηλα στις σελίδες της
ιστορίας και κάθε φορά που βυθιζόμαστε σε πνευματική ραθυμία και εθνική
λήθη πρέπει να ξαναγυρίζουμε στις ηρωικές αυτές σελίδες και να
αναβαπτιζόμαστε. Έχουμε ανάγκη αναφοράς στους ήρωες, στους αληθινούς
ήρωες, για να μας αποπνέουν αγωνιστική διάθεση, προσήλωση στα ανώτερα
ιδανικά και στις ηθικές αξίες, ειδικά σε ώρες κρίσιμες όπως αυτές που
περνά σήμερα ο τόπος μας.
|
|
