Το
Υπουργείο Εξωτερικών επιτέλεσε τεράστιο και σημαντικό έργο κατά την
Κυπριακή Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ και συνέβαλε ουσιαστικά στην
επιτυχία της Προεδρίας.
Α. Ο ρόλος της Υπουργού Εξωτερικών
Μετά τη Συνθήκη της Λισαβόνας ο Υπουργός Εξωτερικών της
Προεδρίας δεν προεδρεύει του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων. Έχει όμως
αναβαθμισμένο ρόλο στις εξωτερικές υποθέσεις της ΕΕ. Κατά την Προεδρία η
Υπουργός Εξωτερικών αντικατέστησε την Ύπατη Εκπρόσωπο σε 16 συναντήσεις
της ΕΕ με τρίτες χώρες και διεθνείς οργανισμούς. Στο πλαίσιο αυτό
δόθηκε η ευκαιρία για ανασκόπηση και ενδυνάμωση των σχέσεων των χωρών
και οργανισμών αυτών με την ΕΕ, ενώ στο περιθώριο συναντήσεων,
υπογράφηκαν συμφωνίες για ενίσχυση της συνεργασίας της ΕΕ με αυτές τις
χώρες.
Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
Η Υπουργός Εξωτερικών αντικατέστησε την Ύπατη Εκπρόσωπο
ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Συγκεκριμένα, παρουσιάστηκε
τέσσερις φορές ενώπιον της Επιτροπής Εξωτερικών (AFET): Τον Ιούλιο για
τις προτεραιότητες της Κυπριακής Προεδρίας και τον Οκτώβριο, τον
Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο για τα αποτελέσματα των Συμβουλίων Εξωτερικών
Υποθέσεων (ΣΕΥ).
Δύο φορές ενώπιον της Επιτροπής για την Ανάπτυξη (DEVE):
Τον Ιούλιο για τις προτεραιότητες της Κυπριακής Προεδρίας στον τομέα της
Αναπτυξιακής Συνεργασίας και τον Δεκέμβριο για τα αποτελέσματα του
ΣΕΥ/Ανάπτυξη του Οκτωβρίου 2012.
Στις Ολομέλειες του Ευρωκοινοβουλίου Νοεμβρίου και
Δεκεμβρίου για τη συζήτηση θεμάτων εξωτερικών υποθέσεων, όπου
συζητήθηκαν, μεταξύ άλλων, η κατάσταση στη Γάζα και στην Αίγυπτο, θέματα
Κοινής Πολιτικής Ασφάλειας και Άμυνας και ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Εκ μέρους του Συμβουλίου, παρουσιάστηκε, επίσης, στην
ολομέλεια για την ευρωπαϊκή προοπτική της Αλβανίας και τους αιτητές
ασύλου από τη Συρία.
Επιπλέον, η Υπουργός Εξωτερικών είχε συναντήσεις με όλες
τις Πολιτικές Ομάδες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που επισκέφθηκαν την
Κύπρο, τόσο πριν όσο και κατά τη διάρκεια της Προεδρίας.
Η Υπουργός Εξωτερικών συμμετείχε ενεργά στα Συμβούλια
Εξωτερικών Υποθέσεων (ΣΕΥ) και στα Συμβούλια Αναπτυξιακής Συνεργασίας.
Προήδρευσε του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων στα θέματα Διεύρυνσης, τον
Δεκέμβριο, όπου συμφωνήθηκαν τα «Συμπεράσματα σχετικά με τη Διεύρυνση
και τη Διαδικασία Σταθεροποίησης και Σύνδεσης».
Είχε, επίσης, στενή συνεργασία με την Ύπατη Εκπρόσωπο και
την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης για την προώθηση θεμάτων
ειδικού ενδιαφέροντος για την Κύπρο.
Η Κύπρος είχε την πρωτοβουλία και διαδραμάτισε σημαντικό
ρόλο στη λήψη της απόφασης για τη διοργάνωση της (δεύτερης) Συνάντησης
Υπουργών Εξωτερικών ΕΕ – Συνδέσμου Αραβικών Κρατών, στο Κάιρο στις 13
Νοεμβρίου. Αυτή η συνάντηση μαζί με τη διοργάνωση στις 13 – 14 Νοεμβρίου
της Ομάδας Δράσης ΕΕ- Αιγύπτου ανέδειξαν την προτεραιότητα της
Κυπριακής Προεδρίας για τις σχέσεις της ΕΕ με τη Νότια Γειτονία και τον
ρόλο της Κύπρου ως του πλησιέστερου εταίρου προς τις χώρες του Αραβικού
Κόσμου.
Το θέμα της Συρίας, καθώς και τα λοιπά θέματα που αφορούν
τις χώρες της Νότιας Γειτονίας, ήταν μόνιμα εγγεγραμμένα στην ημερήσια
διάταξη των ΣΕΥ, ενώ το Συριακό αποτέλεσε το κύριο θέμα συζήτησης κατά
την Άτυπη Συνάντηση των Υπουργών Εξωτερικών (Gymnich) που έλαβε χώρα
στην Κύπρο (7-8 Σεπτεμβρίου).
Προώθηση της πολιτικής της διεύρυνσης κατά την Κυπριακή Προεδρία
Η Κυπριακή Προεδρία έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στην προώθηση
της πολιτικής της διεύρυνσης, που ήταν μια από τις προτεραιότητές της,
με σημαντικά αποτελέσματα. Η Υπουργός Εξωτερικών επισκέφθηκε, υπό την
ιδιότητά της ως Προεδρεύουσας του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων (ΣΓΥ) σε
θέματα Διεύρυνσης, όλες τις χώρες με «ευρωπαϊκή προοπτική» στα Δυτικά
Βαλκάνια, αλλά και την Ισλανδία. Συγκεκριμένα, πραγματοποίησε επισκέψεις
στη Σερβία στις 11 Ιουλίου, στο Μαυροβούνιο στις 12 Ιουλίου, στη Βοσνία
Ερζεγοβίνη στις 26-27 Ιουλίου, στην Αλβανία στις 31 Ιουλίου, στην
Ισλανδία στις 17 Σεπτεμβρίου και στην Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία
της Μακεδονίας στις 26 Νοεμβρίου. Κατά τις επισκέψεις αυτές, που
πραγματοποιήθηκαν σε πλήρη συνεργασία με την Ύπατη Εκπρόσωπο, τον
Επίτροπο Διεύρυνσης και την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης, το
μήνυμα που δόθηκε ήταν ότι η διαδικασία διεύρυνσης είναι μια
«ειρηνευτική διαδικασία» που δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί, και ότι οι
χώρες που προσδοκούν σε ένταξη στην Ένωση θα πρέπει να εργαστούν σκληρά
για την πλήρωση όλων των κριτηρίων και προϋποθέσεων που έχει θέσει η
Ένωση.
Εκφράζεται βαθιά ικανοποίηση για το ότι στο θέμα της
διεύρυνσης η Κυπριακή Προεδρία πέτυχε εξαιρετικά αποτελέσματα. Στις 18
Δεκεμβρίου η Υπουργός Εξωτερικών προήδρευσε Διακυβερνητικής Διάσκεψης
για το Μαυροβούνιο στην οποία άνοιξε και έκλεισε προσωρινά το Κεφάλαιο
25 (Επιστήμη και Έρευνα) για το Μαυροβούνιο. Το γεγονός αυτό αποτελεί
σημαντική επιτυχία εφόσον πρόκειται για το πρώτο κεφάλαιο που ανοίγει
κατά την ενταξιακή πορεία του Μαυροβουνίου η οποία ξεκίνησε μόλις τον
περασμένο Ιούνιο.
Επίσης, σε Διακυβερνητική Διάσκεψη με την Ισλανδία στις
18 Δεκεμβρίου αποφασίστηκε το άνοιγμα έξι κεφαλαίων, πλέον των τριών που
είχαν ανοίξει τον Οκτώβριο, καθώς και το κλείσιμο ενός κεφαλαίου. Το
σύνολο του ανοίγματος εννέα κεφαλαίων για την Ισλανδία στα πλαίσια μιας
Προεδρίας αποτελεί πραγματικά ρεκόρ απόδοσης και πήραμε γι’ αυτό τον
λόγο τα εύσημα από τον αρμόδιο Επίτροπο Διεύρυνσης κ. Stefan Füle.
Με επιστολή του προς την Υπουργό Εξωτερικών ημερομηνίας
19 Δεκεμβρίου 2012 ο Επίτροπος Füle εκφράζει την εκτίμηση και
ευγνωμοσύνη του για το όλο έργο του Υπουργείου Εξωτερικών καθ΄ όλη τη
διάρκεια της Κυπριακής Προεδρίας και τονίζει ότι παρόλες τις πολλές
προκλήσεις και δυσκολίες που αντιμετωπίσαμε από κοινού, τα Συμπεράσματα
του Συμβουλίου για τη Διεύρυνση αποτελούν ένα πραγματικό βήμα μπροστά
και θέτουν το πλαίσιο για το έργο των επόμενων χρόνων.
Ειδική αναφορά θα πρέπει να γίνει στην εξαιρετικά επιτυχή
διοργάνωση του Άτυπου Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων (Gymnich) στην
Πάφο στις 7 – 8 Σεπτεμβρίου. Σε αυτό συμμετείχαν όλοι σχεδόν οι Υπουργοί
Εξωτερικών της ΕΕ καθώς και ο Επίτροπος Αναπτυξιακής Συνεργασίας, υπό
την Προεδρία της Υπάτης Εκπροσώπου, ενώ η διοργάνωση ήταν άψογη τόσο από
πλευράς του ίδιου του Συνεδρίου όσο και από πλευράς δημοσιογραφικής
κάλυψης.
Από πλευράς ουσίας, τα θέματα που συζητήσαμε ήταν πολύ
σημαντικά με πρωταρχικό θέμα την κρίση στη Συρία αλλά και οριζόντια
θέματα που σχετίζονται με την εξωτερική πολιτική, όπως η διαχείριση των
υδάτινων πόρων και η εκπαίδευση.
Η φιλοξενία ήταν άψογη και άφησε τις πιο θετικές
εντυπώσεις, ενώ στο πολιτιστικό πρόγραμμα που παρουσιάστηκε τόσο στους
Υπουργούς όσο και στις/στους συζύγους δόθηκε η δυνατότητα παρουσίασης
της πλούσιας πολιτιστικής μας κληρονομιάς αλλά και της συνύπαρξης και
συνεργασίας μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων με τη συμμετοχή της
δικοινοτικής χορωδίας.
Για όλες τις συναντήσεις της Υπουργού Εξωτερικών στο
πλαίσιο της Κυπριακής Προεδρίας υπήρχε άμεση ενημέρωση μέσω
Ανακοινωθέντων Τύπου στην ιστοσελίδα της Προεδρίας. Συγκεκριμένα,
εκδόθηκαν πάνω από 50 ανακοινωθέντα τύπου και δόθηκε μεγάλος αριθμός
συνεντεύξεων σε εγχώρια και ξένα ΜΜΕ, καθώς και ομιλιών αλλά και άρθρων.
Στόχος η πλήρης και έγκαιρη ενημέρωση για το έργο της Προεδρίας.
Β. Ο ρόλος του Υπουργείου Εξωτερικών
Ο ρόλος του Υπουργείου Εξωτερικών στην επιτυχή διεξαγωγή της Κυπριακής Προεδρίας ήταν νευραλγικός.
1. Προετοιμασία
Η συνεισφορά του Υπουργείου Εξωτερικών ήταν
σημαντικότατη. Συστάθηκε Υπουργική Επιτροπή για την προετοιμασία της
Προεδρίας της οποίας προήδρευε η Υπουργός Εξωτερικών.
Το Υπουργείο Εξωτερικών, σε συνεργασία με τα Υπουργεία
και Υπηρεσίες καθώς και με τη Γραμματεία της Κυπριακής Προεδρίας,
συνεισέφερε στη στελέχωση και εκπαίδευση στελεχών του Υπουργείου και της
δημόσιας υπηρεσίας γενικότερα, στον καθορισμό των προτεραιοτήτων της
Προεδρίας, καθώς και στη συνεργασία και τον συντονισμό με τη Δανία και
την Πολωνία για το πρόγραμμα του Τρίο Προεδρίας.
Με ενέργειες του Υπουργείου Εξωτερικών ενισχύθηκε και η
Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Κύπρου στην ΕΕ (ΜΑΕΕ) που ανέλαβε τεράστιο
βάρος, υπό την καθοδήγηση του Μόνιμου Αντιπροσώπου, του Αναπληρωτή
Μόνιμου Αντιπροσώπου και του Αντιπροσώπου στην Επιτροπή Ασφάλειας και
Άμυνας.
Παράλληλα, φροντίσαμε να στελεχώσουμε κατάλληλα και να
ενισχύσουμε τις Διπλωματικές Αποστολές μας στο εξωτερικό, ιδιαίτερα
αυτές στους διεθνείς οργανισμούς που ανέλαβαν το έργο του συντονισμού
και εκπροσώπησης της ΕΕ, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία
Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ). Στο Κέντρο ενισχύσαμε τη Διεύθυνση ΕΕ με στόχο
τον συντονισμό εντός του Υπουργείου αλλά και με τα άλλα Υπουργεία.
Δημιουργήσαμε επίσης εντός της Διεύθυνσης ειδικό Τμήμα για τις σχέσεις
με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Ενισχύθηκαν επίσης η Πολιτική Διεύθυνση, η
οποία είχε σημαντικό ρόλο κατά την Προεδρία, και η Διεύθυνση Προξενικών
Υποθέσεων και Schengen, καθώς και η Διεύθυνση Πρωτοκόλλου.
Σημαντική ήταν η συνεισφορά 15 έκτακτων υπαλλήλων
καθορισμένης διάρκειας για σκοπούς Προεδρίας, καθώς και των
εμπειρογνωμόνων από την Ελλάδα, τη Γαλλία, τη Μεγάλη Βρετανία, την
Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τη Βουλγαρία, το Μαυροβούνιο και τη Μάλτα. Αριθμός
αφυπηρετησάντων Πρέσβεων της Κυπριακής Δημοκρατίας προσέτρεξαν να
βοηθήσουν εθελοντικά και τους ευχαριστούμε γι΄ αυτό.
2. Συντονισμός
Με την έναρξη της Κυπριακής Προεδρίας το Υπουργείο Εξωτερικών ήταν πλήρως προετοιμασμένο και ανέλαβε αμέσως δράση για:
• Συντονισμό και συνεργασία με άλλα Υπουργεία, με τη
Γραμματεία της Κυπριακής Προεδρίας και τον Υφυπουργό Ευρωπαϊκών Θεμάτων
για οριζόντιες πολιτικές της ΕΕ (π.χ. σε σχέση με την οικονομική
διακυβέρνηση, το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο, θέματα Δικαιοσύνης και
Εσωτερικών Υποθέσεων, την Ολοκληρωμένη Θαλάσσια Πολιτική, κ.ο.κ.) και
για στενή συνεργασία και επί τομεακών πολιτικών εκεί όπου προκύπτουν
πολιτικά θέματα (π.χ. εμπορικές σχέσεις με τρίτες χώρες).
• Συντονισμό της συνεργασίας της Κυπριακής Προεδρίας με
το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και προετοιμασία επισκέψεων Πολιτικών Ομάδων
και Επιτροπών.
• Τακτική ενημέρωση Διπλωματικών Αποστολών της Κύπρου στο
εξωτερικό και Διπλωματικών Αποστολών ξένων χωρών στην Κύπρο σχετικά με
σημαντικές εξελίξεις σε σχέση με την Κυπριακή Προεδρία.
3. Προεδρία Ομάδων Εργασίας και χειρισμός θεμάτων
Ιδιαίτερα σημαντικό ήταν το γεγονός ότι το Υπουργείο
Εξωτερικών προήδρευσε 22 Ομάδων Εργασίας (ΟΕ) και Επιτροπών του
Συμβουλίου (με λειτουργούς από το Κέντρο, τη ΜΑΕΕ, ακόμα και Πρέσβεις
μας σε άλλες πρωτεύουσες) σε σημαντικούς τομείς όπως η διεύρυνση, η
ανθρωπιστική βοήθεια, οι προξενικές υποθέσεις, η πολιτική θεωρήσεων, η
διαχείριση κρίσεων, το διεθνές δίκαιο και το δίκαιο της θάλασσας,
ανθρωπιστική και επισιτιστική βοήθεια, οι σχέσεις της ΕΕ με χώρες της
Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού, η αντιμετώπιση της
τρομοκρατίας, καθώς και της Ομάδας Συμβούλων για Εξωτερικές Σχέσεις
(Relex).
Το Υπουργείο Εξωτερικών ανέλαβε επίσης την Προεδρία άλλων
Ομάδων όπως της ΟΕ για τα Ναρκωτικά και της ΟΕ Υψηλού Επιπέδου για το
Άσυλο και τη Μετανάστευση λόγω της εξωτερικής πτυχής των θεμάτων που
συζητούνται. Οι Ομάδες Εργασίας του Συμβουλίου συζητούν καθημερινά πάρα
πολλά ζητήματα που απασχολούν και επηρεάζουν την καθημερινότητα των
Ευρωπαίων πολιτών. Επιτεύχθηκε αξιοσημείωτη πρόοδος σε σημαντικά θέματα
στην ημερήσια διάταξη της Κυπριακής Προεδρίας.
Στην πολύ σημαντική πολιτική της διεύρυνσης η Κυπριακή
Προεδρία εργάστηκε σκληρά για να περάσει το μήνυμα ότι παρά την
οικονομική κρίση η πολιτική της διεύρυνσης αποτελεί προτεραιότητα της
ΕΕ. Εργάστηκε επίσης εντατικά για την επίτευξη προόδου στις ενταξιακές
διαδικασίες υποψήφιων και δυνητικά υποψήφιων χωρών με ορόσημο την
επίτευξη των Συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Δεκεμβρίου τα
οποία δίδουν περαιτέρω ώθηση στην πολιτική της διεύρυνσης. Σημαντικό
επίτευγμα ήταν, μεταξύ άλλων, το άνοιγμα συνολικά εννέα κεφαλαίων στις
ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Ισλανδία, καθώς και το άνοιγμα και
προσωρινό κλείσιμο ενός κεφαλαίου στις ενταξιακές με το Μαυροβούνιο.
Η Κυπριακή Προεδρία δέχθηκε συγχαρητήρια για τον
εποικοδομητικό και διαφανή ρόλο με τον οποίο ενήργησε στα πλαίσια της
Ομάδας Εργασίας ούτως ώστε για πρώτη φορά να φθάσουν στο Συμβούλιο
Γενικών Υποθέσεων Συμπεράσματα τα οποία ήταν σχεδόν συμφωνημένα.
Για την εκπλήρωση στο έπακρο του ρόλου του έντιμου
Διαμεσολαβητή η Κυπριακή Προεδρία πήρε τα εύσημα τόσο από τον Επίτροπο
Διεύρυνσης και την Ύπατη Εκπρόσωπο όσο και από όλα τα κράτη μέλη.
Για την Τουρκία, και παρά την τουρκική προκλητική στάση
και την άρνησή της να συνεργαστεί ή να συνομιλήσει με την Κυπριακή
Προεδρία, πετύχαμε να εξασφαλίσουμε ένα αντικειμενικό, δίκαιο και
ισορροπημένο κείμενο Συμπερασμάτων τον Δεκέμβριο το οποίο για πρώτη φορά
συμφωνήθηκε σε επίπεδο COREPER.
Επίσης, στο πλαίσιο της Κυπριακής Προεδρίας καταρτίστηκε
εκ μέρους της ΕΕ ο Οδικός Χάρτης για Φιλελευθεροποίηση των Θεωρήσεων για
την Τουρκία, ο οποίος και αναμένεται να της δοθεί, παράλληλα με την
υπογραφή της Συμφωνίας Επανεισδοχής ΕΕ-Τουρκίας, την οποία ακολούθως θα
πρέπει να εφαρμόσει πλήρως και αποτελεσματικά έναντι όλων των κρατών
μελών της ΕΕ.
Σε αυτό το πλαίσιο, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι στον
Οδικό Χάρτη έχει περιληφθεί και η υποχρέωση της Τουρκίας για
αποτελεσματική συνεργασία με όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ στον τομέα της
Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων.
Στον τομέα της πολιτικής για την ανάπτυξη, στις 15
Οκτωβρίου το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων υιοθέτησε Συμπεράσματα σε
τέσσερα σημαντικά επιμέρους ζητήματα διεθνούς ανάπτυξης: Τον ρόλο της
κοινωνίας των πολιτών στη συνεργασία της ΕΕ για τη διεθνή ανάπτυξη, την
κοινωνική προστασία στην αναπτυξιακή πολιτική, την ετήσια έκθεση προόδου
για την υλοποίηση της αναπτυξιακής βοήθειας της ΕΕ και την έκθεση
λογοδοσίας για τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης.
Σημαντικός ήταν ο ρόλος του Υπουργείου Εξωτερικών στον
συντονισμό για μια συνεκτική προσέγγιση της ΕΕ για την υλοποίηση της
Διακήρυξης της Συνόδου Κορυφής του Ρίο και τα σχετικά Συμπεράσματα
Συμβουλίου.
Έμφαση δόθηκε, επίσης, εντός των αρμόδιων Ομάδων Εργασίας
και στα θέματα άμεσης ανταπόκρισης στις ανθρωπιστικές κρίσεις και στην
επισιτιστική ασφάλεια.
Κατά τη διάρκεια της Κυπριακής Προεδρίας, το Συμβούλιο
υιοθέτησε την κοινή στρατηγική εταιρικής σχέσης ΕΕ-Καραϊβικής. Η
στρατηγική παρέχει τη δυνατότητα στα μέρη να εντείνουν τη συνεργασία
τους σε ορισμένους βασικούς τομείς αμοιβαίου ενδιαφέροντος όπως η
περιφερειακή ολοκλήρωση, η κλιματική αλλαγή και οι φυσικές καταστροφές, η
εγκληματικότητα και η ασφάλεια, καθώς και η κοινή δράση σε πολυμερή
φόρα. Η προετοιμασία για αυτή τη θετική κατάληξη έγινε στην αρμόδια
Ομάδα Εργασίας της οποίας προήδρευσε λειτουργός του Υπουργείου
Εξωτερικών.
Κατά τη διάρκεια της Κυπριακής Προεδρίας έγινε ουσιαστική
πρόοδος στην εξέταση της πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για
τροποποίηση της απόφασης για σύνδεση των υπερπόντιων χωρών και εδαφών με
την ευρωπαϊκή κοινότητα.
Σημαντική ήταν και η συμβολή της Κυπριακής Προεδρίας στον
συντονισμό των κρατών μελών και τη διαπραγμάτευση εκ μέρους του
Συμβουλίου με τους άλλους θεσμούς της ΕΕ για την υιοθέτηση κοινής θέσης
της ΕΕ σε διεθνείς οργανισμούς.
Παράδειγμα αποτελεί η εργασία που συντελέσθηκε στις
Ομάδες Εργασίας που επεξεργάζονται θέματα δημοσίου διεθνούς δικαίου,
διεθνούς ποινικού δικαστηρίου και δικαίου της θάλασσας, όπου υιοθετείται
κοινή θέση των 27 κρατών μελών την οποία στη συνέχεια η Κυπριακή
Προεδρία προώθησε και υπερασπίστηκε στο πλαίσιο των εργασιών των
Ηνωμένων Εθνών και σε άλλα διεθνή φόρα.
Επιπλέον, σημαντικό έργο της Κυπριακής Προεδρίας ήταν η
αντιπροσώπευση της ΕΕ σε εκδηλώσεις για την 30ή επέτειο από το άνοιγμα
για υπογραφή της Συνθήκης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας,
τη δεκάτη επέτειο της έναρξης ισχύος του Καταστατικού της Ρώμης του
Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου και την 11η Συνέλευση κρατών μερών του
Καταστατικού της Ρώμης.
Κατά την Κυπριακή Προεδρία πραγματοποιήθηκε επίσης η
άτυπη συνάντηση νομικών συμβούλων ΕΕ-ΗΠΑ σε θέματα αντιτρομοκρατίας και
διεθνούς δικαίου. Συμφωνήθηκε, εξάλλου, η διεξαγωγή διαλόγου μεταξύ των
νομικών συμβούλων της ΕΕ και του Συνδέσμου Αραβικών Κρατών σε θέματα
διεθνούς δικαίου, εξέλιξη η οποία αντικατοπτρίστηκε, επίσης, και στο
Κοινό Πρόγραμμα Εργασίας που συμφωνήθηκε στις 14 Νοεμβρίου στην
Υπουργική Συνάντηση ΕΕ-Συνδέσμου Αραβικών Κρατών.
Η Κυπριακή Προεδρία είχε επίσης σημαντικό ρόλο στον
συντονισμό και στην εκπροσώπηση της ΕΕ στον Οργανισμό Απαγόρευσης
Χημικών Όπλων (ΟΑΧΟ), όπου η εκεί Αντιπροσωπεία μας είχε χρέη συντονιστή
εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ), εν τη
απουσία Αντιπροσωπείας ΕΕ στη Χάγη.
Στον τομέα της πολιτικής θεωρήσεων σημαντική εξέλιξη ήταν
η υπογραφή, κατά την Κυπριακή Προεδρία, τριών Συμφωνιών Διευκόλυνσης
Χορήγησης Θεωρήσεων της ΕΕ με τρίτες χώρες: (α) με την Ουκρανία στις
23/7, (β) το Πράσινο Ακρωτήριο – σσ. υπογράφηκε από την Κύπρια Υπουργό
Εξωτερικών στις 17/10 και από τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις
26/10 και (γ) την Αρμενία στις 17/12. Οι Συμφωνίες αυτές αυξάνουν τις
επαφές μεταξύ των πολιτών της ΕΕ και των τρίτων χωρών και είναι
ιδιαίτερης σημασίας κυρίως για τις τρίτες χώρες.
Σε σχέση με τα προξενικά θέματα, η Κυπριακή Προεδρία
προώθησε τη συζήτηση της πρότασης της Επιτροπής για την ενίσχυση της
προξενικής προστασίας στο εξωτερικό των πολιτών της ΕΕ των οποίων το
κράτος δεν αντιπροσωπεύεται. Πραγματοποιήθηκε, εξάλλου, καθιερωμένος
προξενικός διάλογος ΕΕ - ΗΠΑ, και προωθήσαμε την έναρξη καθιερωμένου
διαλόγου με την Αυστραλία και τον Καναδά.
Στον τομέα της διαχείρισης κρίσεων η αρμόδια ομάδα
εργασίας, της οποίας προήδρευσε λειτουργός του Υπουργείου Εξωτερικών,
κατέληξε σε μια κοινή αντίληψη σχετικά με τους γενικούς στόχους και τις
προσεγγίσεις για την ετοιμότητα αντιμετώπισης κρίσεων σε ευρωπαϊκό
επίπεδο. Μέσα από εκπαίδευση, ασκήσεις, προηγούμενη εμπειρία,
επικοινωνιακή στρατηγική, καθώς και συζήτηση όσον αφορά τη μελλοντική
ιστοσελίδα, τη συνολική αρχιτεκτονική, τους βασικούς συντελεστές και
τους διαχειριστές, η Ομάδα Εργασίας κατέληξε στο να ενδυναμώσει τη
συνεργασία των κρατών μελών.
Η Κυπριακή Προεδρία διοργάνωσε επίσης σεμινάριο με τη
συμμετοχή εμπειρογνωμόνων από τα κράτη μέλη και τους θεσμούς της ΕΕ με
στόχο την ενίσχυση της συνεργασίας στα θέματα διαχείρισης κρίσεων.
Στην Ομάδα Εργασίας των Συμβούλων Εξωτερικών Σχέσεων
(Relex), της οποίας προεδρεύσαμε, συζητήθηκαν θέματα κυρώσεων. Λήφθηκαν
αποφάσεις για διεύρυνση των περιοριστικών μέτρων κατά του συριακού
καθεστώτος ώστε να ενταθούν οι πιέσεις, ενόσω συνεχίζεται η καταστολή
εις βάρος του συριακού λαού. Λήφθηκαν επίσης αποφάσεις σχετικά με τα
περιοριστικά μέτρα κατά του Ιράν λόγω του συνεχιζόμενου πυρηνικού του
προγράμματος.
Σημειώνονται επίσης οι αποφάσεις που λήφθηκαν, εντός της
εν λόγω Ομάδας Εργασίας, με πρωτοβουλία της Κυπριακής Προεδρίας, για να
διευκολυνθεί η διαδικασία επαναπατρισμού δεσμευμένων αιγυπτιακών
κεφαλαίων και οικονομικών πόρων, τα οποία καταχράστηκαν μέλη του
προηγούμενου καθεστώτος και τα οποία παραμένουν δεσμευμένα στα κράτη
μέλη της ΕΕ.
Στο πλαίσιο της Ομάδας Εργασίας για τις εξωτερικές πτυχές
της τρομοκρατίας ολοκληρώθηκαν και τέθηκαν σε εφαρμογή τα Συμπεράσματα
του Συμβουλίου του Ιουνίου 2011 αναφορικά με την ενίσχυση των δεσμών
μεταξύ των εσωτερικών και των εξωτερικών πτυχών της καταπολέμησης της
τρομοκρατίας. Η Έκθεση για την Εφαρμογή των εν λόγω Συμπερασμάτων
εγκρίθηκε από το Συμβούλιο (Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων) τον
Οκτώβριο του 2012.
Το Συμβούλιο Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων του
Οκτωβρίου ενέκρινε το επικαιροποιημένο Σχέδιο Εφαρμογής του
Αναθεωρημένου Σχεδίου Δράσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη
Ριζοσπαστικοποίηση και τη Στρατολόγηση.
Επίσης, η εν λόγω Ομάδα Εργασίας ασχολήθηκε με το υπό
διαμόρφωση Σχέδιο Δράσης για την Καταπολέμηση της Τρομοκρατίας στο Κέρας
της Αφρικής και στην Υεμένη, το οποίο αναμένεται να εξετασθεί από το
Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων του Ιανουαρίου.
Σε διοικητικό/οργανωτικό επίπεδο, αξίζει να σημειωθεί ότι
η Ιρλανδική Προεδρία υιοθέτησε το μοντέλο εργασίας της Κυπριακής
Προεδρίας που για πρώτη φορά έδωσε έμφαση σε ξεχωριστές γεωγραφικές
περιοχές σε κάθε συνάντηση της ομάδας εργασίας.
Όσον αφορά στις εργασίες της Ομάδας Υψηλού Επιπέδου για
το Άσυλο και τη Μετανάστευση, η οποία ασχολείται με την εξωτερική
διάσταση θεμάτων Ασύλου και Μετανάστευσης και τις σχέσεις της ΕΕ με
τρίτες χώρες και γεωγραφικές ομάδες κρατών στους εν λόγω τομείς, κατά τη
διάρκεια της Κυπριακής Προεδρίας είχαμε σημαντικές επιτυχίες, μεταξύ
άλλων στη:
• Λήψη θετικής απόφασης για εγκαθίδρυση Κοινής Ατζέντας για την Κινητικότητα και τη Μετανάστευση με την Ινδία.
• Λήψη θετικής απόφασης για έναρξη Διαλόγου για τη μετανάστευση, την κινητικότητα και την ασφάλεια με την Ιορδανία.
• Έναρξη ενισχυμένου διαλόγου και προώθησης σειράς
συγκεκριμένων κοινών προγραμμάτων συνεργασίας με την Κίνα στους τομείς
της μετανάστευσης και της κινητικότητας.
Το σημαντικότερο έργο που είχε να επιτελέσει η Κυπριακή
Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ στον τομέα της πολιτικής για τα ναρκωτικά
ήταν η διαμόρφωση της νέας Στρατηγικής της ΕΕ για τα Ναρκωτικά για την
περίοδο 2013-2020. Συζητήθηκε επίσης το θέμα της χρηματοδότησης των
δράσεων στον τομέα των ναρκωτικών στο πλαίσιο του Πολυετούς
Δημοσιονομικού Πλαισίου.
Στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, η κυπριακή
προεδρία προώθησε τον διάλογο για τα ναρκωτικά με τρίτες χώρες - Ρωσία,
ΗΠΑ, χώρες Λατινικής Αμερικής και Καραϊβικής, χώρες της Κοινότητας των
Άνδεων - με στόχο την από κοινού αντιμετώπιση του φαινομένου των
ναρκωτικών. Επιπλέον, η Κύπρος έχει καταφέρει να λειτουργήσει ως γέφυρα
με τις χώρες της Μεσογείου, ανοίγοντας τον διάλογο για τα ναρκωτικά και
τη συνεργασία με το Μαρόκο και τον Λίβανο.
Όσον αφορά τα Μέσα Χρηματοδότησης Εξωτερικής Δράσης της
ΕΕ, κατά την Κυπριακή Προεδρία πραγματοποιήθηκαν συνολικά 16 Τριλόγοι
μεταξύ Συμβουλίου, Ευρωκοινοβουλίου και Επιτροπής και αριθμός τεχνικών
συναντήσεων, με στόχο την επίτευξη συναίνεσης μεταξύ των κρατών μελών
και των θεσμικών οργάνων της Ένωσης για έγκρισή τους, στο πλαίσιο του
Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου (ΠΔΠ).
Στην Ομάδα Εργασίας Γενικών Υποθέσεων, αναφορικά με την
Πρόταση Διοργανικής Συμφωνίας για πρόσβαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
σε διαβαθμισμένα έγγραφα του Συμβουλίου ΕΕ για ζητήματα ΚΕΠΠΑ, η
Προεδρία ολοκλήρωσε την εξέταση του προσχεδίου της Συμφωνίας, καθώς και
των σχετικών εγγράφων, και τα διαβίβασε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με
στόχο την έναρξη των διαπραγματεύσεων μεταξύ Συμβουλίου και ΕΚ.
Αναφορικά με το Δικαίωμα του ΕΚ για Σύσταση Εξεταστικών
Επιτροπών, πραγματοποιήθηκε άτυπος τρίλογος και μια τεχνική συνάντηση
υπό την Κυπριακή Προεδρία σε μια προσπάθεια να επιτευχθεί πρόοδος στο
πλαίσιο των διαπραγματεύσεων για ένα νέο κανονισμό.
Σε σχέση με την πρόταση Κανονισμού για τη Χρηματοδότηση
Ευρωπαϊκών Πολιτικών Κομμάτων, η Προεδρία ολοκλήρωσε ένα non paper
διευκρινίζοντας τις αρχικές τοποθετήσεις των κρατών μελών και
πραγματοποίησε την πρώτη άτυπη συνάντηση με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
Εθνικοί Αντιπρόσωποι
Συμμετείχαμε ενεργά με Εθνικούς Αντιπροσώπους σε όσες
ομάδες εργασίας προεδρεύονται από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής
Δράσης (ΕΥΕΔ) ή την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αν και, θεσμικά, δεν έχουν
ενισχυμένο ρόλο, λόγω της Προεδρίας η παρουσία μας ήταν αναβαθμισμένη
και οι εταίροι μας έδιναν ιδιαίτερη προσοχή στις θέσεις μας.
Οι ομάδες αυτές συζητούν, μεταξύ άλλων, θέματα ανθρωπίνων
δικαιωμάτων, τη συνεργασία της ΕΕ με διεθνείς οργανισμούς όπως ο ΟΗΕ, ο
ΟΑΣΕ, το Συμβούλιο της Ευρώπης καθώς και με τρίτες χώρες (ΗΠΑ, Μ.
Ανατολή, Αν. Ευρώπη και Κεντρική Ασία, Λατ. Αμερική, Δ. Βαλκάνια,
Ασία/Ωκεανία κοκ) αλλά και οριζόντια θέματα όπως η πολιτική μη εξάπλωσης
όπλων.
Διευθύνσεις/Τμήματα
Πέραν των Προεδρευόντων και Εθνικών Αντιπροσώπων αλλά και
των λειτουργών που συντόνιζαν τις εργασίες με άλλα Υπουργεία, ολόκληρο
το Υπουργείο Εξωτερικών εργάστηκε συλλογικά για την επιτυχία της
Προεδρίας.
Η δουλειά του Υπουργείου Εξωτερικών, πέραν των όσων
αφορούσαν άμεσα την Προεδρία, δεν σταμάτησε αυτούς τους έξι μήνες.
Ταυτόχρονα με την Προεδρία συνεχίσαμε να χειριζόμαστε το Κυπριακό,
θέματα ΑΟΖ, τις διμερείς και πολυμερείς σχέσεις, τις σχέσεις με τους
αποδήμους, προξενικά θέματα και κρίσεις.
Η εύρυθμη λειτουργία του Υπουργείου απετέλεσε το υπόβαθρο για την επιτυχή Προεδρία.
Γ. Ο ρόλος της Μόνιμης Αντιπροσωπείας στην ΕΕ
Κατά την άσκηση της Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ,
καθοριστικός ήταν ο ρόλος της Μόνιμης Αντιπροσωπείας της Κύπρου στις
Βρυξέλλες, καθότι από την αρχή ήταν καθορισμένο ότι η Κυπριακή Προεδρία
θα είχε την κύρια βάση της στις Βρυξέλλες (Brussels based), με την
πλειονότητα των συναντήσεων να λαμβάνουν χώρα στις Βρυξέλλες.
Πέραν των Ομάδων Εργασίας στις οποίες αναφερθήκαμε πιο
πάνω, καθοριστικός ήταν ο ρόλος και της Επιτροπής των Μονίμων
Αντιπροσώπων (ΕΜΑ - COREPER), η οποία προετοιμάζει και συντονίζει τις
εργασίες του Συμβουλίου. Ο μεγάλος φόρτος εργασίας για έγκαιρη
διεκπεραίωση των θεμάτων έχει επιβάλει δύο ξεχωριστές συνθέσεις της ΕΜΑ.
H ΕΜΑ Ι αποτελείται από τους Αναπληρωτές Μόνιμους Αντιπρόσωπους των
κρατών μελών, και η ΕΜΑ ΙΙ αποτελείται από τους Μόνιμους Αντιπρόσωπους.
Τόσο ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος όσο και ο Αναπληρωτής Μόνιμος
Αντιπρόσωπος είναι έμπειρα και ικανά στελέχη της Διπλωματικής Υπηρεσία
στον βαθμό του Πρέσβη. Οι λειτουργοί που τους στηρίζουν στο έργο τους
είναι επίσης διπλωμάτες.
Στο εξάμηνο αυτό, ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος προήδρευσε 34
συναντήσεων της ΕΜΑ ΙΙ και ο Αναπληρωτής Μόνιμος Αντιπρόσωπος 30
συναντήσεων της ΕΜΑ Ι. Πραγματοποιήθηκαν επίσης, υπό την Κυπριακή
Προεδρία, 38 συναντήσεις Τριλόγου (Συμβούλιο, Ευρωπαϊκή Επιτροπή και
Κοινοβούλιο, με στόχο την επίτευξη συμφωνίας).
Στις ΕΜΑ Ι και ΙΙ συζητούνται ουσιαστικά όλες οι
νομοθετικές προτάσεις της ΕΕ και διαμορφώνονται οι θέσεις του
Συμβουλίου, δηλαδή των κρατών μελών. Σημαντικότερο καθήκον των δύο ΕΜΑ
είναι να προετοιμάζουν όλα τα Συμβούλια Υπουργών, στα οποία συζητούνται
και λαμβάνονται τελικές αποφάσεις επί των θεμάτων.
Κατά την Προεδρία της Κύπρου στην Επιτροπή Μονίμων
Αντιπροσώπων επιτεύχθηκε συμφωνία επί αρκετών και σημαντικών θεμάτων,
μεταξύ των οποίων:
• Ο Προϋπολογισμός της Ένωσης για το 2013,
• Νομοθετικές προτάσεις όπως ο Δημοσιονομικός Κανονισμός
που ορίζει τους κανόνες που διέπουν τον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης,
• Ο Κανονισμός του Δουβλίνου ΙΙ που ρυθμίζει τον
καθορισμό του κράτους μέλους που είναι υπεύθυνο για την εξέταση μίας
αίτησης ασύλου και
• Η Οδηγία για τις Συνθήκες Υποδοχής των προσώπων που υποβάλλουν αίτηση ασύλου.
Επιτεύχθηκε επίσης η πολύ σημαντική συμφωνία για το
Ενιαίο Ευρωπαϊκό Δίπλωμα Ευρεσιτεχνίας (European Unitary Patent), οι
διαπραγματεύσεις επί του οποίου εκκρεμούσαν πέραν των 30 ετών.
Ο ρόλος της ΕΜΑ υπήρξε σημαντικός επίσης και στο
οριζόντιο θέμα, με πολλές πτυχές, την Ολοκληρωμένη Θαλάσσια Πολιτική
(ΟΘΠ) της ΕΕ, που αποτέλεσε μία από τις στρατηγικές προτεραιότητες της
Κυπριακής Προεδρίας με στόχο την «επανενεργοποίηση» (“re-energizing”)
της ΟΘΠ.
Με το Υπουργείο Συγκοινωνιών και Έργων, που είχε την
πρωτοκαθεδρία και τον συντονισμό της όλης προσπάθειας, είχαμε στενή
συνεργασία από την αρχή και καθόλη τη διάρκεια της Προεδρίας.
Σημαντικός ήταν επίσης και ο ρόλος της ομάδας Ευρωπαϊκού
Κοινοβουλίου της ΜΑΕΕ, η οποία συντόνιζε την παρουσία όλων των Υπουργών
και του Υφυπουργού στις ολομέλειες και Επιτροπές του Ευρωπαϊκού
Κοινοβουλίου.
Δεν πρέπει να παραγνωριστεί και η σημαντική συνεισφορά
των Εκπροσώπων Τύπου της ΜΑΕΕ στην επιτυχία της Προεδρίας. Κατά γενική
ομολογία, απετέλεσαν άμεση πηγή πληροφόρησης των ΜΜΕ, σε πνεύμα
διαφάνειας και συνεργασίας, για το οποίο λάβαμε θετικότατα σχόλια.
Δ. Διοργάνωση συναντήσεων στην Κύπρο
Πραγματοποιήθηκαν με επιτυχία 21 συνολικά συναντήσεις
αρμοδιότητας του Υπουργείου Εξωτερικών στην Κύπρο. Στις συναντήσεις
περιλαμβάνονται δυο Άτυπα Συμβούλια Υπουργών (Εξωτερικών-Gymnich και
Ευρωπαϊκών Υποθέσεων), επισκέψεις στην Κύπρο της Επιτροπής Μονίμων
Αντιπροσώπων (ΕΜΑ-COREPER) Ι και ΙΙ, καθώς και της Επιτροπής Πολιτικής
και Ασφάλειας, συνάντηση των Πολιτικών Διευθυντών, συνάντηση των
Διευθυντών Ευρωπαϊκών Υποθέσεων και τέλος επισκέψεις Ομάδων Εργασίας.
Η Συνάντηση των Διευθυντών Ευρωπαϊκών Υποθέσεων (Πάφος,
19 Ιουλίου) αποτέλεσε την πρώτη ευκαιρία παρουσίασης των προτεραιοτήτων
του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων επί Κυπριακής Προεδρίας. Κύριοι
ομιλητές ήταν η Υπουργός Εξωτερικών, που μίλησε για τη διεύρυνση, ο
Υφυπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, που μίλησε για το ΠΔΠ, και ο πρώην
Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Γ. Βασιλείου, που μίλησε για την ευρωπαϊκή
οικονομία.
Στη συνάντηση Πολιτικών Διευθυντών, που έγινε επίσης στην
Πάφο τον Ιούλιο, συζητήθηκαν οι προτεραιότητες στο πλαίσιο του
Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων, καθώς και επίκαιρα διεθνή θέματα όπως
οι εξελίξεις στο Ιράν και τη Σομαλία καθώς και οι σχέσεις της ΕΕ με
διεθνείς και περιφερειακούς οργανισμούς στους οποίους συμμετέχουν και
χώρες της «Αραβικής Άνοιξης». Έγινε επίσης η καθιερωμένη ανταλλαγή
απόψεων με τον Αναπληρωτή Υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ κ. Φίλιπ Γκόρντον.
Σημαντική επιτυχία είχαμε και στις εδώ επισκέψεις της
Επιτροπής Μονίμων Αντιπροσώπων Ι και ΙΙ με τη συμβολή και των τοπικών
δήμων. Ο Δήμος Πάφου παρέθεσε δείπνο για την ΕΜΑ ΙΙ και ο Δήμος
Γεροσκήπου πρόσφερε δώρα και παρουσίασε πολιτιστικό πρόγραμμα για την
ΕΜΑ Ι.
Για τη διοργάνωση όλων των συναντήσεων του Υπουργείου
Εξωτερικών στην Κύπρο συστάθηκε ειδική Ομάδα Δράσης (Task Force) η οποία
λειτούργησε ως ο κεντρικός πυρήνας για την καθεμιά από τις συναντήσεις,
καθώς και για τον σχεδιασμό και τα οργανωτικά ζητήματα της κάθε
συνάντησης.
Η Ομάδα Δράσης ετοίμασε τις συναντήσεις σε στενή
συνεργασία με αρμόδιους λειτουργούς στο Κέντρο και στη ΜΑΕΕ και σε
συνεργασία με τη Γραμματεία της Κυπριακής Προεδρίας.
Άλλες συναντήσεις υπό την αιγίδα της Κυπριακής Προεδρίας στις οποίες είχε σημαντική συνεισφορά το Υπουργείο Εξωτερικών είναι:
• Συνέδριο με θέμα την «Προστασία και τη διατήρηση της
πολιτιστικής κληρονομιάς στη Μεσόγειο», που πραγματοποιήθηκε στις 22-23
Νοεμβρίου 2012, στη Λεμεσό. Το Συνέδριο διοργανώθηκε από το Τάγμα των
Ιπποτών της Μάλτας με τη συμμετοχή του Υπουργείου Εξωτερικών, της
ΟΥΝΕΣΚΟ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
• Διεθνές Συμπόσιο της Κοινωνίας των Πολιτών με θέμα: «Ο
κόσμος που θέλουμε – Συμπόσιο της παγκόσμιας κοινωνίας των πολιτών:
Επισιτιστική ασφάλεια και διατροφή στο μετά το 2015 Αναπτυξιακό Πλαίσιο»
που διοργάνωσε η Παγκύπρια Πλατφόρμα Μη Κυβερνητικών Οργανισμών (ΜΚΟ)
για την Ανάπτυξη τον Νοέμβριο και στο οποίο απηύθυνε χαιρετισμό η
Υπουργός Εξωτερικών. Στην εκδήλωση, στην οποία έλαβαν μέρος 140
εκπρόσωποι ΜΚΟ από 40 χώρες, συμμετείχε επίσης ο Επίτροπος της ΕΕ για
την Αναπτυξιακή Συνεργασία κ. Andris Piebalgs, ο Υπουργός Αναπτυξιακής
Συνεργασίας της Ιρλανδίας και αξιωματούχοι από το Ηνωμένο Βασίλειο και
από άλλες χώρες.
Η πραγματοποίηση των συναντήσεων έγινε με μεγάλη επιτυχία
τόσο από πλευράς οργανωτικής όσο και από πλευράς ουσίας. Η διαμονή των
συνέδρων, οι συνεδριακοί χώροι, και ιδιαίτερα το Συνεδριακό Κέντρο
Φιλοξενία στη Λευκωσία, η ποιότητα των φαγητών, οι εκδρομές, οι
ξεναγήσεις, η φιλοξενία γενικότερα, έλαβαν τα θερμά θετικά σχόλια των
συνέδρων και προκάλεσαν θετικά δημοσιεύματα στον Τύπο.
Το Υπουργείο Εξωτερικών διοργάνωσε επίσης αριθμό
επισκέψεων Επιτροπών και Ομάδων Εργασίας του Συμβουλίου σε άλλες χώρες.
Για παράδειγμα, η Επιτροπή Πολιτικής και Ασφάλειας, με πρωτοβουλία του
Υπουργείου Εξωτερικών, επισκέφθηκε την Αίγυπτο και τον Λίβανο. Η Ομάδα
Εργασίας Μαγκρέμπ/Μασρέκ επισκέφθηκε το Ισραήλ και τη Ραμάλλα, ενώ η
Ομάδα Εργασίας για τα Δυτικά Βαλκάνια επισκέφθηκε τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη. Η
Διεύθυνση ΕΕ συντόνισε, εξάλλου, την προετοιμασία της Υπουργικής
Συνάντησης για θέματα Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων ΕΕ – Δυτικών
Βαλκανίων που έλαβε χώρα στην Αλβανία. Πραγματοποιήθηκε επίσης επίσκεψη
της Επιτροπής Πολιτικής και Ασφάλειας στο Κάιρο.
Ε. Ο ρόλος των Διπλωματικών Αποστολών
Όλες οι Διπλωματικές Αποστολές της Κυπριακής Δημοκρατίας κινητοποιήθηκαν για την επιτυχή διεξαγωγή της Κυπριακής Προεδρίας.
Έξι Διπλωματικές Αποστολές σε τρίτες χώρες (Ιράν, Κατάρ,
Ομάν, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Κουβέιτ και Αβάνα (η τελευταία μέχρι τον
Οκτώβριο) ανέλαβαν τοπική Προεδρία, δηλαδή την εκπροσώπηση της ΕΕ και
τον συντονισμό των κρατών μελών, λόγω απουσίας Αντιπροσωπείας της ΕΕ.
Οι Διπλωματικές Αποστολές μας σε Διεθνείς Οργανισμούς
(Νέα Υόρκη, Βιέννη, Γενεύη, Χάγη και Ναϊρόμπι, μεταξύ άλλων)
συνεργάστηκαν με τις Αντιπροσωπείες της ΕΕ για τον συντονισμό και
εκπροσώπηση των κρατών μελών και τη συμφωνία επί κοινών θέσεων.
Οι Πρεσβείες μας διοργάνωσαν πέραν των 110 συναντήσεων
Αρχηγών Διπλωματικών Αποστολών των κρατών μελών, και άλλες τόσες
συναντήσεις σε επίπεδο Αναπληρωτών Αρχηγών Διπλωματικών Αποστολών και
προξενικών λειτουργών.
Αξιοσημείωτο είναι επίσης ότι στις περισσότερες από τις
συναντήσεις των Αρχηγών Διπλωματικών Αποστολών σε κράτη μέλη συμμετείχαν
ως ομιλητές υψηλά ιστάμενοι αξιωματούχοι της φιλοξενούσας χώρας όπως
Πρωθυπουργοί, Υπουργοί Εξωτερικών, άλλοι Υπουργοί, Πρόεδροι Κοινοβουλίων
κοκ.
Επιπλέον, οι Διπλωματικές μας Αποστολές διοργάνωσαν (με
τη βοήθεια και συντονιστικό ρόλο της Διεύθυνσης Ευρωπαϊκών Θεμάτων)
πέραν των 130 πολιτιστικών εκδηλώσεων, περιλαμβανομένων και διαλέξεων σε
Πανεπιστήμια, με μεγάλη επιτυχία. Ο συνολικός προϋπολογισμός για τις
εκδηλώσεις αυτές ήταν πολύ περιορισμένος (€292.000 ευρώ) (32 μόνο έλαβαν
χρηματική ενίσχυση).
Για τη διοργάνωση των εκδηλώσεων αυτών σημαντική ήταν και
η συνεισφορά της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου σε πάνω από οκτώ
Διπλωματικές Αποστολές, αλλά και η ενεργός συνδρομή της ομογένειας και
χορηγών.
Ιδιαίτερες ευχαριστίες εκφράζονται προς την Ιερά
Αρχιεπισκοπή Κύπρου, και ιδιαίτερα στον τέως Πρωτοσύγκελο της
Αρχιεπισκοπής Αρχιμανδρίτη Ιερώνυμο, για την τεράστια βοήθεια που
προσέφεραν για την επιτυχή διοργάνωση των πολιτιστικών εκδηλώσεων που
χρηματοδότησε η Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου.
Κάποιες από τις σημαντικότερες πολιτιστικές εκδηλώσεις
είναι: Έκθεση «Χαρτογράφηση της Κύπρου 1191 - 2012: Σταυροφόροι,
Εξερευνητές και Έμποροι» στο Κέντρο Τεχνών Bozar, στις Βρυξέλλες,
Αρχαιολογική έκθεση στα Musées Royaux et d` Histoire στις Βρυξέλλες
«Ancient Cyprus: Cultures in Dialogue”, Έκθεση αρχαιοτήτων στο Μουσείο
του Λούβρου με θέμα “Cyprus between Byzantium and the West, 4th-16th
Centuries”, Έκθεση «Χρυσή Πόλις: Η Αρχαιολογία της Πόλης Χρυσοχούς,
Κύπρος» στο Πανεπιστήμιο Princeton των Ηνωμένων Πολιτειών, Έκθεση στο
Παλάτι του Quirinale στη Ρώμη με θέμα τη λατρεία της Αφροδίτης,
«Cyprus-Egypt relations through the Ages» ‘Έκθεση Φωτογραφίας Βιβλιοθήκη
της Αλεξάνδρειας και Opera House Κάιρο, "Ceramic art of ancient
Cyprus", 1/7/2012 – 7/10/2012 στο Ian Potter Museum of Art of the
University of Melbourne, Australia, «Cyprus Insula – Χάρτες της Κύπρου
από τις Κάτω Χώρες», 2/7/2012 – 30/9/2012 στο Μουσείο Meermanno, στη
Χάγη.
Επιπρόσθετα, τόσο το Κέντρο όσο και οι Διπλωματικές
Αποστολές λειτούργησαν καταλυτικά για την ενημέρωση των διαφόρων χωρών
(κρατών μελών και τρίτων χωρών όπου έχουμε διπλωματική εκπροσώπηση) και
σχετικά με τις προτεραιότητες, τους στόχους και τις δραστηριότητες της
Προεδρίας αλλά και για την προβολή των επιτευγμάτων, μέσω συναντήσεων,
ομιλιών, συνεντεύξεων και άλλων εκδηλώσεων.
Ανακεφαλαίωση
Το έργο του Υπουργείου Εξωτερικών κατά τη διάρκεια της Κυπριακής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ:
• Δεκαέξι αντικαταστάσεις της Ύπατης Εκπροσώπου της
Ευρωπαϊκής Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής
Ασφαλείας από την Υπουργό Εξωτερικών σε συναντήσεις με τρίτες χώρες και
Διεθνείς Οργανισμούς.
• Οκτώ παρουσιάσεις της Υπουργού Εξωτερικών σε δυο ολομέλειες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
• Έξι παρουσιάσεις της Υπουργού Εξωτερικών στην Επιτροπή
Εξωτερικών Υποθέσεων (ΑFET) και Ανάπτυξης (DEVE) του Ευρωπαϊκού
Κοινοβουλίου.
• Εκπροσώπηση της Ύπατης Εκπροσώπου στην 24η
Κοινοβουλευτική Συνέλευση Ισομερούς Εκπροσώπησης ΕΕ – Χωρών
Αφρικής/Καραϊβικής/Ειρηνικού (ΑΚΕ).
• Έξι επισκέψεις της Υπουργού Εξωτερικών σε χώρες των
Δυτικών Βαλκανίων και την Ισλανδία, στο πλαίσιο της προώθησης της
πολιτικής της διεύρυνσης.
• Είκοσι δύο Προεδρεύοντες Ομάδων Εργασίας του Συμβουλίου της ΕΕ προήδρευσαν σε 302 συναντήσεις στις Βρυξέλλες.
• Είκοσι εννέα Εθνικοί Αντιπρόσωποι στις Ομάδες Εργασίας του Συμβουλίου της ΕΕ συμμετείχαν σε 409 συναντήσεις στις Βρυξέλλες.
• Συνολικά 711 συναντήσεις αρμοδιότητας του Υπουργείου Εξωτερικών στις Βρυξέλλες στις οποίες προεδρεύαμε ή συμμετείχαμε.
• Είκοσι ένα συναντήσεις ετοίμασε και διοργάνωσε το
Υπουργείο Εξωτερικών στην Κύπρο, συμπεριλαμβανομένων και δυο άτυπων
Υπουργικών συναντήσεων.
• Έξι Διπλωματικές Αποστολές της Κυπριακής Δημοκρατίας
στο Ιράν, στο Κατάρ, στο Ομάν, στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ), στο
Κουβέιτ και στην Κούβα - η τελευταία μέχρι τον Οκτώβριο - είχαν την
τοπική Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ το δεύτερο εξάμηνο του 2012.
• Πέραν των 130 πολιτιστικών εκδηλώσεων διοργανώθηκαν
στις Διπλωματικές Αποστολές της Κυπριακής Δημοκρατίας με μικρό
προϋπολογισμό (€292.000). Μεγάλος αριθμός ομιλιών, άρθρων και
συνεντεύξεων από τους Αρχηγούς Διπλωματικών Αποστολών.
• Περισσότερες από 110 συνολικά συναντήσεις Αρχηγών
Διπλωματικών Αποστολών των κρατών μελών της ΕΕ διοργανώθηκαν από τις
Διπλωματικές Αποστολές της Κύπρου, στο πλαίσιο της Κυπριακής Προεδρίας
και
• Πέραν των 70 συναντήσεων των λειτουργών αρμόδιων για
Προξενικά θέματα διοργανώθηκαν από τις Διπλωματικές Αποστολές κατά την
Κυπριακή Προεδρία.
ΣΤ. Καταληκτικά σχόλια
Η Κυπριακή Προεδρία στέφθηκε με επιτυχία και καθοριστικό
ρόλο στην επιτυχία αυτή είχε το Υπουργείο Εξωτερικών. Με σκληρή δουλειά,
επαγγελματισμό και συλλογικότητα το Υπουργείο Εξωτερικών διαχειρίστηκε
δύσκολα θέματα και έφερε αποτελέσματα.
Η Κυπριακή Προεδρία λειτούργησε ως έντιμος διαμεσολαβητής
μεταξύ των θεσμικών οργάνων και των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
αλλά και ως σημαντική δύναμη και εποικοδομητικός εταίρος σε σχέση με
τρίτες χώρες.
Με σοβαρότητα και ρεαλισμό, αλλά και με όραμα και όρεξη
για δουλειά, αναβαθμίσαμε την εικόνα της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση,
κάναμε τη μετάβαση από «νέο» σε «παλιό» (και έμπειρο) κράτος μέλος.
Παρά τις δύσκολες συγκυρίες και τις συνθήκες που
επικρατούν παγκόσμια και στην Ευρώπη, επιτύχαμε τον στόχο μας να
συνεισφέρουμε στην ευρωπαϊκή ενοποίηση και στην ενίσχυση του ρόλου της
Ένωσης στον κόσμο.
Εκφράζονται θερμές ευχαριστίες και συγχαρητήρια σε όλους
τους λειτουργούς της διπλωματικής υπηρεσίας, στο Κέντρο, στη ΜΑΕΕ και σε
όλες τις Διπλωματικές Αποστολές, σε όλο το γραμματειακό και
υποστηρικτικό προσωπικό, στους επιστημονικούς συνεργάτες που
προσλήφθηκαν ειδικά για την Προεδρία, τους εμπειρογνώμονες και γενικά σε
όλους όσοι συνεργάστηκαν μαζί μας για την επιτυχία της Κυπριακής
Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης
