13/12/12

Ομιλία του Υπουργού Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού κ. Ν. Συλικιώτη στην Υπουργική Συνάντηση με θέμα: «Ενεργειακή Συνεργασία μεταξύ της ΕΕ και χωρών της νοτιοανατολικής Μεσογείου, στην Πάφο 13/12/2012

Σας καλωσορίζω στην Κύπρο και στις εργασίες της Υπουργικής Διάσκεψης Ευρωπαϊκής Ένωσης – χωρών της νοτιοανατολικής Μεσογείου που συνδιοργανώνει η Κυπριακή Προεδρία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Στη σημερινή Υπουργική Διάσκεψη η ΕΕ και οι χώρες της νοτιοανατολικής Μεσογείου ανεβάζουμε ψηλά τον πήχη, αφού θέτουμε ως στόχο την ενίσχυση της μεταξύ μας ενεργειακής συνεργασίας τόσο στον τομέα της ασφάλειας και προστασίας του περιβάλλοντος από τις υπεράκτιες δραστηριότητες πετρελαίου και φυσικού αερίου, όσο και της ασφάλειας του ενεργειακού μας εφοδιασμού μέσα από τη δυνατότητα δημιουργίας του νοτιοανατολικού Μεσογειακού Διαδρόμου Φυσικού Αερίου.

Η Κυπριακή Προεδρία είχε θέσει ως μια από τις οριζόντιες προτεραιότητες της τη μεσογειακή διάσταση των ευρωπαϊκών πολιτικών.

Γι’ αυτό και σε πλήρη συνεννόηση και συνεργασία με τον αρμόδιο Ευρωπαίο Επίτροπο κ. Όττινγκερ προχωρήσαμε στη διοργάνωση της σημερινής Υπουργικής Συνάντησης που φιλοδοξεί να συμβάλει ουσιαστικά στην εδραίωση ενός διαλόγου μεταξύ της ΕΕ και των χωρών της νοτιοανατολικής Μεσογείου στον τομέα της ενέργειας.
Στην περιοχή της νοτιοανατολικής Μεσογείου, με την ανακάλυψη των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων, ανοίγονται νέες προοπτικές για ειρήνη και ευημερία των λαών μας, αλλά και για διαφοροποίηση και ενίσχυση της μέχρι σήμερα συνεργασίας μας με την ΕΕ. Για να γίνουν όμως αυτά πράξη επιβάλλονται ριζικές αλλαγές στάσης και συμπεριφορών. Η Κύπρος ήταν και παραμένει ένας έντιμος φίλος και συνεργάτης με όλους τους γείτονες μας, αλλά και η πύλη επικοινωνίας της Μέσης Ανατολής με την ΕΕ. Αυτή τη θέση μας και αυτό τον ρόλο μας επιβεβαιώνουμε και σήμερα, προβάλλοντας την αναγκαιότητα, τις δυνατότητες και τις προοπτικές που ανοίγονται από την ενίσχυση της συνεργασίας της ΕΕ με τη νοτιοανατολική Μεσόγειο.

Κυρίες και κύριοι,

Ένα από τα φλέγοντα ενεργειακά ζητήματα που απασχολεί την Ευρωπαϊκή Ένωση τα τελευταία χρόνια είναι το θέμα της ασφάλειας του ενεργειακού εφοδιασμού.

Η διασφάλιση, δηλαδή, της συνεχούς και απρόσκοπτης προμήθειας πετρελαίου, φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού στην ενιαία εσωτερική αγορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ιδιαίτερα μετά το ατύχημα στη Φουκουσίμα, παρατηρείται διεθνώς και στην Ευρώπη μια σαφής τάση για σταδιακή εγκατάλειψη της πυρηνικής ενέργειας και την αντικατάσταση της με άλλες ασφαλέστερες ή και καθαρότερες πηγές ενέργειας όπως είναι το φυσικό αέριο.

Οι πρόσφατες ανακαλύψεις σημαντικών ποσοτήτων φυσικού αερίου στη νοτιοανατολική Μεσόγειο, επιβεβαιώνουν ότι ο ευρύτερος θαλάσσιος χώρος της νοτιοανατολικής Μεσογείου αποτελεί υπολογίσιμη ενεργειακή πηγή και κατ’ επέκταση θα μπορούσε να καταστεί πρόσθετη πηγή τροφοδότησης των ενεργειακών αναγκών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της ευρύτερης περιοχής. Το γεγονός αυτό θα επηρεάσει την υιοθέτηση της μελλοντικής ενεργειακής πολιτικής της ΕΕ για την μετά την 2020 εποχή.

Παράλληλα, οι χώρες της νοτιοανατολικής Μεσογείου καλούνται σήμερα να αντιμετωπίσουν μια πρόκληση τόσο στα πλαίσια της ενίσχυσης του ενεργειακού εφοδιασμού τους όσο και λόγω της ανάγκης της βελτίωσης και απανθρακοποίησης των συστημάτων τους. Η πρόκληση αυτή είναι η περαιτέρω ενσωμάτωση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, κυρίως με βάση την ηλιακή ενέργεια, στα συστήματα παραγωγής ηλεκτρισμού της περιοχής.

Ο στόχος μιας επαρκούς και ολοκληρωμένης ενεργειακής στρατηγικής στην περιοχή της νοτιοανατολικής Μεσογείου θα πρέπει να είναι, πρώτον, η προώθηση της περιφερειακής ενεργειακής συνεργασίας μεταξύ των κρατών της περιοχής και, δεύτερον, η στήριξη του διασυνοριακού εμπορίου πετρελαίου, φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού, ώστε να επιτευχθεί σημαντική τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης και ασφάλειας εφοδιασμού της περιοχής.

Είναι γι’ αυτούς τους λόγους που η Κυπριακή Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ είχε θέσει υψηλά στις προτεραιότητες της τόσο τα θέματα της ασφάλειας του ενεργειακού εφοδιασμού της ΕΕ όσο και το μείζον θέμα των διευρωπαϊκών υποδομών ενέργειας που θα έχουν κοινά οφέλη για την ΕΕ και τους γείτονες της, όπως για παράδειγμα οι διασυνοριακές διασυνδέσεις ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου μεταξύ ΕΕ και νοτιοανατολικής Μεσογείου.

Η αξιοποίηση των αποθεμάτων υδρογονανθράκων και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στη νοτιοανατολική Μεσόγειο και η ενίσχυση της συνεργασίας και του ενεργειακού εμπορίου τόσο μεταξύ αυτών των χωρών όσο και μεταξύ της ΕΕ και των χωρών αυτών θα υποστηρίξει σημαντικά την προσπάθεια να γίνουν κοινές επενδύσεις από επιχειρήσεις της ΕΕ στην ευρύτερη περιοχή και αντίστροφα.

Η αύξηση όμως των υπεράκτιων δραστηριοτήτων έρευνας και εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων αυτών απαιτούν την εξασφάλιση υψηλών επιπέδων ασφάλειας και προστασίας του περιβάλλοντος από τέτοιου είδους δραστηριότητες. Ένα ενδεχόμενο μεγάλο ατύχημα στη Μεσόγειο Θάλασσα θα είχε σοβαρό αντίκτυπο στην οικονομία, το περιβάλλον και την κοινωνία της ευρύτερης περιοχής.

Με βάση τα πιο πάνω διαφαίνεται η αναγκαιότητα εφαρμογής ενός κοινού πλαισίου αντιμετώπισης, μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των χωρών της νοτιοανατολικής Μεσογείου, όσον αφορά στα θέματα ασφάλειας και προστασίας του περιβάλλοντος από τις υπεράκτιες δραστηριότητες πετρελαίου και φυσικού αερίου. Θέματα όπως η αντιμετώπιση έκτακτων αναγκών σε περίπτωση ατυχήματος, η ανταλλαγή πληροφοριών και βέλτιστων πρακτικών, καθώς και η εξεύρεση τρόπων εξασφάλισης υψηλού επιπέδου ασφάλειας και προστασίας του περιβάλλοντος από τέτοιου είδους δραστηριότητες, η ανάγκη δημιουργίας ενός μηχανισμού που θα διευκολύνει τη σύγκλιση του νομοθετικού πλαισίου που καλύπτει την ασφάλεια και προστασία του περιβάλλοντος από τέτοιου είδους δραστηριότητες καθώς και κοινών πολιτικών εντός και εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει να μας απασχολήσουν.

Ο συνδυασμός, αφενός, της ενίσχυσης του ενεργειακού εφοδιασμού και, αφετέρου, της κοινής αντίληψης για ασφαλή διαφύλαξη της ποιότητας του περιβάλλοντος, μας οδηγούν μονόδρομα στην ανάγκη για ανάπτυξη και σύσφιγξη της μεταξύ μας συνεργασίας μέσα σε πνεύμα συλλογικότητας και συναίνεσης.
Γι’ αυτό και σήμερα μαζευτήκαμε εδώ με σκοπό την εξεύρεση των τρόπων υλοποίησης της συνεργασίας αυτής. Στα πλαίσια αυτά εντάσσεται η υπογραφή Κοινής Διακήρυξης που προνοεί την προώθηση της ασφάλειας και προστασίας του περιβάλλοντος από τις υπεράκτιες δραστηριότητες πετρελαίου και φυσικού αερίου, αλλά και την αμφίδρομη ασφάλεια του ενεργειακού μας εφοδιασμού.

Καταλήγοντας, θα ήθελα ιδιαίτερα να ευχαριστήσω θερμά τον Ευρωπαίο Επίτροπο κ. Günter Oettinger για την άψογη συνεργασία που αναπτύξαμε όλους αυτούς τους μήνες τόσο για την προώθηση των διαφόρων φακέλων που χειριστήκαμε κατά τη διάρκεια της Προεδρίας μας, όσο και για τη διοργάνωση της σημερινής Υπουργικής Διάσκεψης. Θα ήθελα επίσης να ευχαριστήσω τις αντιπροσωπείες των χωρών που ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση μας και συμμετέχουν στη Διάσκεψη, καθώς και τον αναπληρωτή διευθύνοντα σύμβουλο του Τμήματος Ασφάλειας και Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου, κ. Kevin Myers, ο οποίος ανέλαβε να συντονίσει τις εργασίες του δεύτερου μέρους της Διάσκεψης.

Να σας πω ότι προσβλέπω στην επιτυχία των εργασιών της σημερινής μας συνάντησης έτσι που η πρωτοβουλία μας αυτή να φέρει ακόμη πιο κοντά την ΕΕ με τις χώρες της περιοχής.