Είναι
για μένα χαρά και τιμή να απευθύνω χαιρετισμό στην Ευρωπαϊκή Κοινωνική
Διάσκεψη που διοργανώνει η ΔΕΟΚ. Καλωσορίζω στην Κύπρο εξέχουσες
προσωπικότητες των οποίων η συμβολή στην παρούσα Συνάντηση εγγυάται την
επιτυχία της. Σημειώνω ταυτόχρονα την παρουσία Κυπρίων αξιωματούχων,
ενδεικτική του ζωηρού ενδιαφέροντος όλων μας για το πολύ καίριο και
επίκαιρο θέμα της Συνάντησης.Η διασφάλιση «διαρκούς, ανταγωνιστικής και
ασφαλούς ενέργειας στην Ευρώπη» αποτελεί μείζον στοίχημα, με πολλαπλούς
στόχους, αλλά και προκλήσεις: Αφενός, ως βασική συνιστώσα της αειφόρου
ανάπτυξης και της παρακαταθήκης μας στις μελλοντικές γενιές και,
αφετέρου, ως εχέγγυο της ευρωπαϊκής και, κατ΄επέκταση, της παγκόσμιας
ασφάλειας και σταθερότητας. Για την Κύπρο ο τομέας της ενέργειας
αποτελεί θέμα ύψιστης σημασίας. Λόγω της γεωγραφικής της θέσης και των
δυσκολιών σύνδεσής της με τα ενεργειακά δίκτυα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και
των γειτονικών κρατών, η χώρα βασίζεται σχεδόν εξ ολοκλήρου σε
ενεργειακές εισαγωγές για σκοπούς ηλεκτροπαραγωγής και μεταφορών. Η
ένταξη της Κύπρου στην Ένωση και η υιοθέτηση του κοινοτικού κεκτημένου
στον τομέα της ενέργειας και της προστασίας του περιβάλλοντος
λειτούργησε καταλυτικά στην αναθεώρηση της ενεργειακής πολιτικής της
Κύπρου, προκειμένου η χώρα να στραφεί προς την εξοικονόμηση ενέργειας,
την εκμετάλλευση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, την αναζήτηση και
εκμετάλλευση πιθανών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων και τη δημιουργία νέων
και καλύτερων θέσεων εργασίας. Η ουσιαστική αναδιαμόρφωση του κυπριακού
ενεργειακού ισοζυγίου προς όφελος της πράσινης ενέργειας έχει σημειώσει
σημαντική πρόοδο. Στο πλαίσιο αυτό έχει αδειοδοτηθεί αριθμός αιολικών
πάρκων και έχουν παραχωρηθεί σημαντικά ποσά σε κρατικές χορηγίες για
σκοπούς επενδύσεων. Η καταστροφή το 2011 στη Ναυτική Βάση «Ευάγγελος
Φλωράκης», η οποία έθεσε εκτός λειτουργίας τον μεγαλύτερο
ηλεκτροπαραγωγό σταθμό της χώρας, ανέδειξε την ανάγκη επανασχεδιασμού
της ηλεκτροπαραγωγής, με αυξημένη συνεισφορά των ανανεώσιμων πηγών, για
κάλυψη των αναγκών σε έκτακτες και επείγουσες περιπτώσεις και ως συμβολή
στον στόχο της κάλυψης, κατά 13%, των ενεργειακών αναγκών της Κύπρου
από ανανεώσιμες πηγές μέχρι το 2020. Παράλληλα, καταρτίστηκε και
εφαρμόζεται στρατηγική μείωσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, στη
βάση των υποχρεώσεων της Κύπρου έναντι της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της
Σύμβασης του Κιότο. Η Βουλή των Αντιπροσώπων, στο πλαίσιο του
νομοθετικού της έργου και ασκώντας κοινοβουλευτικό έλεγχο, συμβάλλει
στην προώθηση και εφαρμογή των ενεργειακών πολιτικών της χώρας μας με
κάθε προσοχή στις πτυχές του περιβάλλοντος και της βιώσιμης ενέργειας. Η
Βουλή έχει επιπρόσθετα διεθνή συμβολή υιοθετώντας κατά καιρούς σχετικά
ψηφίσματα και συμμετέχοντας σε Συναντήσεις που διοργανώνονται από
διεθνείς κοινοβουλευτικούς οργανισμούς και άλλα εθνικά κοινοβούλια. Μέσα από δύο ομόφωνα ψηφίσματά της, εξάλλου,
το 2008 και το 2011, η Βουλή εξέφρασε την ανησυχία της για τα σχέδια
της Τουρκίας να προχωρήσει στην ανέγερση πυρηνικής μονάδας στο
Άκκιουγιου, απευθύνοντας έκκληση προς την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη διεθνή
κοινότητα όπως ασκήσουν την επιρροή τους για ματαίωση των σχεδίων της
Τουρκίας, ιδιαίτερα δε προς την Ευρωπαϊκή Ένωση όπως θέσει υπό
παρακολούθηση το πυρηνικό πρόγραμμα της Τουρκίας. Η ενεργειακή στρατηγική της Ευρωπαϊκής
Ένωσης συναρτάται άμεσα με το παγκόσμιο ενεργειακό γίγνεσθαι που
βλέπουμε να διαμορφώνεται και να μετεξελίσσεται ραγδαία. Περίπλοκοι
γεωπολιτικοί σχεδιασμοί και συσχετισμοί, με επίκεντρο τον έλεγχο του
ευρασιατικού διαδρόμου, καθιστούν την ενέργεια ουσιώδες εργαλείο στις
διεθνείς σχέσεις. Ο στόχος της διαφοροποίησης των οδών εφοδιασμού και
μεταφοράς ενέργειας στην Ευρωπαϊκή Ένωση παραπέμπει σε αυτήν ακριβώς την
πραγματικότητα. Η περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, και
ευρύτερα της Μέσης Ανατολής, αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα των σχεδιασμών
αυτών. Ως εκ του ενεργειακού της πλούτου και της ύψιστης στρατηγικής της
σημασίας, η περιοχή αυτή υπήρξε διαχρονικά σημείο τραγικών συγκυριών,
ανταγωνισμών και συγκρουόμενων συμφερόντων. Η «Αραβική Άνοιξη»,
ενσαρκώνοντας τον πόθο των λαών της περιοχής για εξάλειψη της αδικίας
και για δημοκρατία, παραμένει, ωστόσο, ένα μεγάλο ερωτηματικό ως προς
τις γεωπολιτικές της προεκτάσεις και συνέπειες. Η δε ευόδωση των διεθνών
προσπαθειών για επανέναρξη της ειρηνευτικής διαδικασίας για επίλυση του
Παλαιστινιακού συνιστά βασική προϋπόθεση για την επικράτηση συνθηκών
ειρήνης και σταθερότητας στην πολύπαθη αυτή περιοχή. Η Κυπριακή Δημοκρατία, ευρισκόμενη στο
νοτιο-ανατολικότερο άκρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και διατηρώντας φιλικές
σχέσεις με όλες τις γειτονικές της χώρες, μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά
στην επίτευξη του επιθυμητού στόχου και στην προώθηση του διαλόγου και
της συνεργασίας μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Μέσης Ανατολής. Είναι ένας
στόχος που η Κυπριακή Δημοκρατία προωθεί ιδιαίτερα στο πλαίσιο άσκησης
της Προεδρίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης το δεύτερο εξάμηνο του 2012. Τούτων λεχθέντων, η Κυπριακή Δημοκρατία
υφίσταται, για τριάντα οκτώ και πλέον χρόνια, κατάφωρες παραβιάσεις των
θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων ολόκληρου του λαού της συνεπεία της
τουρκικής εισβολής και της συνεχιζόμενης στρατιωτικής κατοχής τμήματος
του εδάφους της. Η συνεπής προσήλωση της ελληνοκυπριακής πλευράς στις
απ΄ ευθείας συνομιλίες για επίλυση του κυπριακού προβλήματος, σύμφωνα με
το διεθνές δίκαιο και τα σχετικά ψηφίσματα του Οργανισμού, προσκρούει
στην πάγια και κορυφούμενη αδιαλλαξία της Τουρκίας με απώτερο στόχο τη
διχοτόμηση της Κύπρου. Απολαμβάνοντας την ανεκτικότητα και, ενίοτε, την
ενθάρρυνση ορισμένων κύκλων της διεθνούς κοινότητας, η Τουρκία
κλιμακώνει τις απειλές και τις επιθετικές της ενέργειες σε βάρος της
Κύπρου. Εσχάτως δε με αφορμή την άσκηση από την Κυπριακή Δημοκρατία των
κυρίαρχων δικαιωμάτων της για διερεύνηση και εξόρυξη ενδεχομένων
κοιτασμάτων υδρογονανθράκων εντός της Αποκλειστικής Οικονομικής της
Ζώνης. Τα κυρίαρχα αυτά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας πηγάζουν
από και ευθυγραμμίζονται πλήρως με το διεθνές δίκαιο, ειδικότερα τη
Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας, την οποία η Τουρκία δεν έχει
υπογράψει. Σημειώνουμε με ικανοποίηση τη στήριξη από
μέρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και κρατών μελών της, καθώς και των ΗΠΑ και
της Ρωσικής Ομοσπονδίας, των κυρίαρχων δικαιωμάτων της Κυπριακής
Δημοκρατίας, αλλά και το σαφές μήνυμα ότι η άσκησή τους δεν σχετίζεται
και δεν πρέπει να επηρεάζει τις προσπάθειες για επίλυση του κυπριακού
προβλήματος. Σχετική αναφορά έγινε και στην ολομέλεια της Βουλής των
Αντιπροσώπων στις 22 Σεπτεμβρίου 2011. Ταυτόχρονα, υπογραμμίζουμε την ανάγκη
αυστηρότερης αντιμετώπισης από τη διεθνή κοινότητα των αλαζονικών
τακτικών και εκβιασμών της Τουρκίας περί πιθανής κατάρρευσης των
συνομιλιών, με το πρόσχημα των ενεργειακών ερευνών της Κυπριακής
Δημοκρατίας. Την άσκηση εντονότερων πιέσεων προς την Τουρκία αναμένουμε
ιδιαίτερα από την Ευρωπαϊκή Ένωση, προκειμένου η χώρα αυτή να
συμμορφωθεί με το διεθνές δίκαιο και τις ευρωπαϊκές της υποχρεώσεις,
περιλαμβανομένων αυτών έναντι της Κυπριακής Δημοκρατίας. Οι εκδικητικές αντιδράσεις της Τουρκίας,
μεταξύ των οποίων η σύναψη μιας παράνομης και άκυρης «συμφωνίας» με το
ψευδοκράτος για οριοθέτηση της δήθεν Αποκλειστικής Οικονομικής τους
Ζώνης, στερούνται κάθε νομιμότητας, όπως και οι υπόλοιπες ανομίες που η
χώρα αυτή διαπράττει ανενόχλητη σε βάρος της Κύπρου. Η λεγόμενη αυτή
συμφωνία μεταξύ Τουρκίας και ψευδοκράτους για καθορισμό της
υφαλοκρηπίδας είναι εξ υπαρχής άκυρη και θεωρείται ως ουδέποτε υπάρξασα.
Αυτό προκύπτει από τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας 186 του 1964,
541 του 1983 και 550 του 1984 που καθόρισαν ως μοναδικό υποκείμενο
διεθνούς δικαίου την Κυπριακή Δημοκρατία. Περαιτέρω, η λεγόμενη
συμφωνία Τουρκίας – ψευδοκράτους συγκρούεται ευθέως με τη Σύμβαση του
ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας του 1982 την οποίαν πεισμόνως αρνείται να
κυρώσει η Τουρκία. Πρόκειται για μια ακόμα έκνομη ενέργεια της
Τουρκίας η οποία στερείται οποιασδήποτε νομικής θεμελίωσης από άποψη
διεθνούς δικαίου.Η έωλη προσπάθεια της Τουρκίας να εμφανιστεί
ως εκπροσωπούσα τους Τουρκοκυπρίους διεκδικώντας δικαίωμα συγκυριαρχίας
με την Κυπριακή Δημοκρατία συνιστά βάναυση παραβίαση των πάγιων κανόνων
του διεθνούς δικαίου. Τέτοιες ενέργειες αποσταθεροποιούν περαιτέρω την
περιοχή και συνιστούν απειλή κατά της ενεργειακής ασφάλειας και των
συμφερόντων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είναι, ως εκ τούτου, απόλυτα
αναγκαίο, πρωτίστως για λόγους αξιοπιστίας, όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση
επιδείξει τη δέουσα αποφασιστικότητα στην προάσπιση των θεμελιωδών αρχών
και αξιών της, μη προσφέροντας οιεσδήποτε διευκολύνσεις και εκπτώσεις
στην ενταξιακή πορεία της Τουρκίας. Η παρούσα εξέλιξη σε σχέση με την Κύπρο
εξυπηρετεί ακριβώς τον στόχο της ενεργειακής ασφάλειας της Ευρωπαϊκής
Ένωσης. Τα θετικά αποτελέσματα στις σχετικές έρευνες εντός της
Αποκλειστικής Ζώνης της Κυπριακής Δημοκρατίας, οι ενεργειακοί σχεδιασμοί
της Κύπρου μπορούν να οδηγήσουν τόσο στην ικανοποίηση των δικών της
ενεργειακών αναγκών όσο και στη συμβολή της χώρας στην ασφάλεια
εφοδιασμού της Ένωσης. Το ενεργειακό σκηνικό και, πιθανότατα, οι
γεωπολιτικές εξελίξεις σε σχέση με την Κύπρο και ευρύτερα αναμένεται να
μεταβληθούν ουσιαστικά. Η καλύτερη δυνατή αξιοποίηση της συγκυρίας
αυτής, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και τα θεμελιώδη ανθρώπινα
δικαιώματα, μεγιστοποιεί τα οφέλη για την Κύπρο, τις γειτονικές της
χώρες και την Ευρωπαϊκή Ένωση προς όφελος της ειρήνης και της ευημερίας
των λαών της περιοχής και, κατ΄ επέκταση, της ευρωπαϊκής ασφάλειας και
σταθερότητας. Συγχαίρω θερμά τους διοργανωτές της
Ευρωπαϊκής Κοινωνικής Διάσκεψης, ευχόμενος κάθε επιτυχία στις εργασίες
της και στους ξένους συνέδρους μια ευχάριστη παραμονή στην Κύπρο.
|
|
