Στην ιστορία του πολύπαθου νησιού μας υπάρχουν γεγονότα σταθμοί και ορόσημα στα οποία οφείλουμε να καταφεύγουμε για να αντλούμε τα αναγκαία μηνύματα, που τόσο πολύ τα χρειαζόμαστε σήμερα για την ευόδωση του αντικατοχικού αγώνα που διεξάγουμε.
Ανάμεσα στα γεγονότα αυτά σημαντική θέση κατέχει η 9η Ιουλίου 1821, μέρα που σημαδεύτηκε από τη θυσία του αοιδίμου Αρχιεπισκόπου Κυπριανού και των συν αυτώ μαρτυρησάντων αρχιερέων, ιερέων και λαϊκών, τους οποίους τιμούμε και μνημονεύουμε σήμερα.Μνημονεύουμε και τιμούμε σήμερα νεκρούς ηρωικούς, από τους πρώτους που πότισαν με το αίμα τους το δέντρο της ελευθερίας. Η θυσία και το μαρτύριο των αρχιερέων, ιερέων και λαϊκών αποτέλεσε τον αιμάτινο οβολό που η Κύπρος κατέθεσε στην επανάσταση του 1821.
Την εκδίκηση των Τούρκων στο νησί μας περιγράφει πολύ παραστατικά ο εθνικός ποιητής της Κύπρου Βασίλης Μιχαηλίδης στο επικό ποίημα του «Η 9η Ιουλίου 1821 εν Λευκωσία Κύπρου», καταγράφοντας με μοναδικό λογοτεχνικό τρόπο τα τραγικά γεγονότα που σημάδεψαν ανεξίτηλα τη νεότερη κυπριακή ιστορία. Γράφει ο Βασίλης Μιχαηλίδης:
Αντάν αρτζιέψαν οι κρυφοί ανέμοι τζι εφυσούσαν
Τζι αρκίνησεν εις την Τουρτζιάν να κρυφοσυννεφκιάζει
Τζι ούλλα ξηλαμπρατζιάσασιν τζιαι θάλασσα τζιαι ξέρη
Εiσιεν σγοιαν είχαν ούλοι τους τζι η Τζύπρου τα κακά της.
Για τα «κακά» αυτά που συνέβησαν στην Κύπρο στις 9 Ιουλίου 1821 και είχαν τραγικές διαστάσεις, μας δίνει πληροφορίες και λεπτομέρειες ο ιστορικός της εποχής Γεώργιος Ι. Κηπιάδης, ο οποίος καταγράφει επίσης και τη γενικότερη συμβολή του κυπριακού Ελληνισμού στην Επανάσταση του 1821, η οποία υπήρξε αρκούντως σημαντική για τα δεδομένα και τις δυνατότητες του νησιού, και εκδηλώθηκε τόσο με την οικονομική αρωγή της επανάστασης όσο και με τη συμμετοχή μεγάλου αριθμού εθελοντών.
Μέσα από την ιστορική καταγραφή των γεγονότων αλλά και μέσα από την ποιητική τους απεικόνιση στο ποίημα του Βασίλη Μιχαηλίδη, τονίζεται η εθνοπρεπής και καθ’ όλα πατριωτική στάση του προκαθήμενου της Κυπριακής Εκκλησίας εθνομάρτυρα Κυπριανού, ο οποίος αντιμετωπίζει το επερχόμενο τέλος με θάρρος, ψυχραιμία αλλά και εθνική αξιοπρέπεια.
Κυρίες και κύριοι
Σήμερα, οι ιερές σκιές των εθνομαρτύρων της 9ης Ιουλίου υπερίπτανται σε αυτό το προσκλητήριο της μνήμης για να παρασταθούν και να μας ενδυναμώσουν. Παρά τους αγώνες και τις θυσίες επώνυμων και ανώνυμων ηρώων της Κύπρου, που έδωσαν τη ζωή τους αγωνιζόμενοι για την ελευθερία, υπερασπιζόμενοι τη δημοκρατία και τη νομιμότητα ή θυσιαζόμενοι στον βωμό του καθήκοντος, η πατρίδα μας βρίσκεται και σήμερα σε ένα δύσκολο αντικατοχικό αγώνα.
Σε λίγες μέρες συμπληρώνονται τριάντα οκτώ χρόνια από το δίδυμο έγκλημα εις βάρος της Κύπρου, το προδοτικό πραξικόπημα και τη βάρβαρη τουρκική εισβολή, που έφεραν στον τόπο μας τον πικρό ξεριζωμό, τα πένθιμα πέπλα των πεσόντων, την κατοχή, την προσφυγιά, το δράμα των αγνοουμένων, τον εποικισμό και την καταστροφή της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.
Το πραξικόπημα και η τουρκική εισβολή του 1974 δημιούργησαν δυσμενή δεδομένα για την επιβίωση του κυπριακού Ελληνισμού και αντιστρατεύεται τη δυνατότητα όλων των νόμιμων κατοίκων της Κύπρου, Ελληνοκυπρίων, Τουρκοκυπρίων, Αρμένιων, Μαρωνιτών και Λατίνων να απολαύσουν τα δικαιώματα και τις ελευθερίες που δικαιούνται όλοι οι ελεύθεροι λαοί του κόσμου.
Χρέος όλων μας είναι, αφενός, να αντλήσουμε διδάγματα και να αποφύγουμε λάθη του παρελθόντος και, αφετέρου, να προχωρήσουμε μαζί με τη νέα γενιά προς το μέλλον. Κεφαλαιώδους σημασίας προϋπόθεση για το μέλλον της Κύπρου μας αποτελεί η ενότητα, η ανοχή της διαφορετικότητας, ο σεβασμός προς τη Δημοκρατία.
Μέλη πια της μεγάλης ευρωπαϊκής οικογένειας δικαιούμαστε να ελπίζουμε αλλά επιβάλλεται και να συμβάλλουμε, με όσες δυνατότητες έχουμε, στην εμβάθυνση των πανανθρώπινων αξιών και δικαιωμάτων.
Η Κύπρος αναλαμβάνει για πρώτη φορά την προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης κάτω από τις συνθήκες και τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης. Οι συνθήκες είναι δύσκολες όχι μόνο για την Κύπρο, αλλά και για ολόκληρη την Ευρώπη. Τώρα, περισσότερο από ποτέ, η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να σταθεί κοντά στους πολίτες. Είναι σημαντικό να τοποθετήσουμε ξανά τους πολίτες στο επίκεντρο των πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να τους μεταφέρουμε ένα δυνατό μήνυμα ελπίδας και αλληλεγγύης. Παράλληλα, η αξιοπιστία της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει να αποκατασταθεί, όχι μόνο στις αγορές, αλλά επίσης και κυρίως στους πολίτες της.
Το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού είναι πανέτοιμο να συμβάλει για την πετυχημένη υλοποίηση της ιστορικής αυτής αποστολής. Θα καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια και θα εργαστούμε, στο μέτρο του δυνατού, για μια καλύτερη Ευρώπη. Μια Ευρώπη που να στηρίζεται στην αρχή της αλληλεγγύης και θα στοχεύει στην ενδυνάμωση της κοινωνικής συνοχής και στην ανάπτυξη.
Κυρίες και Κύριοι
Στον δύσκολο αγώνα της δικαίωσης αλλά και στην αντιμετώπιση των πολλαπλών προκλήσεων που αντιμετωπίζουμε σήμερα, η Παιδεία αποτελεί το ισχυρότερο στήριγμα μας. Η βελτίωση της ποιότητας της εκπαίδευσης των πολιτών θα θέσει τα θεμέλια της μακροπρόθεσμης ευημερίας μας και, ταυτόχρονα, θα συμβάλει βραχυπρόθεσμα στην άμβλυνση των κοινωνικών συνεπειών της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης.
Η παιδεία μας έχει εδώ και χρόνια ανάγκη την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση, για να διασφαλίσουμε ένα καλύτερο μέλλον. Στόχος μας είναι να δημιουργήσουμε ένα δημοκρατικό και ανθρώπινο σχολείο, το οποίο θα διαμορφώνει ανθρώπους που κατέχουν ένα στέρεο, επαρκές και συνεκτικό σώμα γνώσεων από όλες τις επιστήμες, θα αναπτύσσει όλες εκείνες τις ιδιότητες που χαρακτηρίζουν έναν δημοκρατικό πολίτη και θα καλλιεργεί τα κομβικά προσόντα που απαιτούνται ιδιαίτερα στις κοινωνίες του 21ου αιώνα.
Οι συντεταγμένες της παιδείας μας παραμένουν σταθερές και ξεκάθαρες. Η εκπαίδευση μας συντελείται στο πλαίσιο του ελληνικού πολιτισμού, όπως αυτός διαμορφώθηκε στο πέρασμα των χρόνων και ιδιαίτερα στην επαφή του με άλλους πολιτισμούς. Στο πλαίσιο αυτό τα παιδιά μας ενισχύονται για να διαμορφώσουν αυτόνομα και με αυτοπεποίθηση την ταυτότητά τους (εθνική, θρησκευτική, πολιτισμική), μαθαίνοντας ταυτόχρονα να σέβονται τους συμμαθητές τους με διαφορετική ταυτότητα. Το νέο, ανθρώπινο και δημοκρατικό σχολείο επιδιώκει την καλλιέργεια αισθητικών, ηθικών και πανανθρώπινων αξιών.
Σήμερα, όσο ποτέ άλλοτε, καλούμαστε να αποδείξουμε πως είμαστε άξιοι διαχειριστές του οράματος και της θυσίας των ηρώων μας, να δικαιώσουμε τους αγώνες τους και να κεφαλαιοποιήσουμε τις κατακτήσεις τους. Προπάντων, να ενισχύσουμε την ενότητα μας σε κοινούς στόχους και σκοπούς, αποφεύγοντας την πάντα αγωνοφθόρο διχόνοια. Να οριοθετήσουμε τους στόχους και τις προσδοκίες μας και να παραμείνουμε αταλάντευτοι εραστές μιας λεύτερης πατρίδας, που θα ανήκει σε όλους τους νόμιμους κατοίκους της.
Τιμώντας σήμερα τους ηρωομάρτυρες της 9ης Ιουλίου, υποκλινόμαστε μπροστά στις θυσίες τους. Όπως απέδειξαν έμπρακτα, οι ευγενείς στόχοι και τα υψηλά ιδανικά κατακτώνται με ενότητα, ομοψυχία, πίστη και συμμετοχή. Τούτο αποτελεί πολύτιμη παρακαταθήκη και αποτελεί τον βασικό γνώμονα των ενεργειών μου.
Το διαχρονικό μήνυμα της σημερινής επετείου είναι ότι θέλει αρετήν και τόλμην η ελευθερία, όχι μόνο να την αποκτήσεις μα και να την διαχειριστείς και να την προστατεύσεις από κάθε επιβουλή, και εδώ πρέπει να στοχεύσουμε. Να μορφώσουμε ανθρώπους με εσωτερική πίστη, αρετή κι αυτοσυνειδησία αλλά και με κριτική, τολμηρή σκέψη που να ξέρουν το χρέος τους προς τούτο τον τόπο. Να καλλιεργήσουμε πολίτες προσηλωμένους στην πατρίδα, το δημόσιο συμφέρον και σε αξίες όπως η ελευθερία, η δημοκρατία, η κοινωνική δικαιοσύνη, η αλληλοκατανόηση, ο αλληλοσεβασμός και η αγάπη για τον συνάνθρωπο.
Είναι γι’ αυτό τον λόγο που πιστεύω ακράδαντα ότι είναι μεγάλης αξίας και σημασίας η αναβάθμιση και μεταρρύθμιση της παιδείας μας, με τη συνεργασία και σύμπραξη όλων. Θα αποτελέσει την καλύτερη απόδοση τιμής σε όσους θυσιάστηκαν για την ελευθερία της Κύπρου και θα δημιουργήσει ένα καλύτερο αύριο για τα παιδιά μας, ένα καλύτερο αύριο για τις νέες γενιές.
