22/7/12

Επιμνημόσυνος λόγος του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Δημήτρη Χριστόφια στο ετήσιο μνημόσυνο του Παύλου Ηρακλέους, στο Μέσα Χωριό Πάφου 22/07/2012

Αυτοί που ασπάστηκαν τον εθνικισμό και τον σωβινισμό παρέσυραν τον τόπο μας σε μονοπάτια βίας, αίματος, παραφροσύνης και τελικά κατάφεραν να φέρουν την καταστροφή. Αποτίνουμε σήμερα φόρο τιμής στον τάφο ενός αγωνιστή, τίμιου βιοπαλαιστή και αγαπητού μέλους της τοπικής κοινωνίας της Πάφου, του Παύλου Ηρακλέους (Παυλάρα).

Δεν μπορεί παρά να προκαλεί τη συγκίνηση και την περηφάνια κάθε λογικά σκεπτόμενου Κύπριου και αγνού πατριώτη η στάση ζωής του Παυλάρα. Γι αυτή του τη στάση ήταν που τελικά δολοφονήθηκε. Άνθρωπος αγνός, ευχάριστος, καλοπροαίρετος και αγαπητός, ο Παυλάρας υπήρξε σταθερός και αταλάντευτος αγωνιστής του Λαϊκού Κινήματος και του ΑΚΕΛ στην επαρχία της Πάφου. Πίστεψε και αγωνίστηκε με σθένος για τα καλώς νοούμενα συμφέροντα του απλού ανθρώπου σε δύσκολες εποχές φτώχιας και εξαθλίωσης. Ήταν ένα από τα ιδρυτικά μέλη που οργάνωναν, συζητούσαν και άκουγαν τα προβλήματα και τις ανησυχίες των φτωχών βιοπαλαιστών της επαρχίας της Πάφου. Δήλωνε πάντα το παρόν του σε όλες τις κινητοποιήσεις, διεκδικήσεις και διαδηλώσεις του Κινήματος. Ο Παυλάρας, βιοπαλαιστής ο ίδιος, διατηρούσε γραφείο ταξί στο Κτήμα όταν ο κόσμος ακόμα δεν είχε άλλα μεταφορικά μέσα για τις ανάγκες του.
Ο Παυλάρας πίστεψε και υπηρέτησε με σθένος την ιδέα της αλληλεγγύης, της συνεργασίας και της ειρηνικής συμβίωσης μεταξύ των Ελληνοκυπρίων και των Τουρκοκυπρίων. Είχε πολλούς και καλούς φίλους και στις δύο κοινότητες και αντίκριζε με την ίδια αγάπη τους ανθρώπους ανεξάρτητα της εθνοτικής τους προέλευσης.

Ο Παυλάρας γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Μέσα Χωριό της Πάφου στα χώματα που πατούμε σήμερα. Στην ηλικία των 40 χρόνων, στις 23 Ιουλίου του 1967, έμελλε να πάρει την απόφαση που θα τον οδηγούσε στον θάνατο. Με την αποφασιστικότητα που τον διέκρινε ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα μιας εγκυμονούσας μάνας από τα Κελοκέδαρα, η οποία έπρεπε να μεταφερθεί άμεσα στο νοσοκομείο. Μάλιστα, κατέβασε από το αυτοκίνητο τον αδελφότεκνό του Γιαννάκη, υποστηρίζοντας ότι ο ίδιος ήξερε καλύτερα τους δρόμους και ότι είχε καλές σχέσεις με τους Τουρκοκύπριους οι οποίοι δεν θα τον πείραζαν.
Η Κύπρος περνούσε τότε εποχές έντονων κοινοτικών αναταραχών και την ταλάνιζε η δράση των ενόπλων εθνικιστικών και σωβινιστικών κύκλων που προμελετημένα εξωθούσαν τον τόπο σε ακραίες καταστάσεις. Μια εβδομάδα πριν την άνανδρη δολοφονία του Παυλάρα στις 16 Ιουλίου του 1967 σε τουρκοκυπριακό γάμο που γινόταν στο χωριό Κολώνη, λίγο έξω από την Γεροσκήπου, Ελληνοκύπριοι εθνικιστές έριξαν πυροβολισμούς κατά του πλήθους σκοτώνοντας τον γαμπρό και τραυματίζοντας αρκετούς περίοικους. Οι Τουρκοκύπριοι της Κολώνης εξοργίστηκαν από το γεγονός και ορκίστηκαν να εκδικηθούν.
Σε αυτό το κλίμα λοιπόν της ανασφάλειας, των αναταραχών, της μισαλλοδοξίας, των εθνικιστικών τρομοκρατικών ενεργειών και της λογικής του «οφθαλμός αντί οφθαλμού» πήρε την απόφαση του ο Παυλάρας να μεταβεί στα Κελοκέδαρα και να μεταφέρει την Αντιγόνη Χαραλάμπους και τον εικοσάχρονο γιο της στο νοσοκομείο. Μόνο σαν δούμε μέσα από αυτό το πρίσμα την απόφαση του Παυλάρα μπορούμε να διακρίνουμε πόσο ηρωική ήταν η πράξη του και το μεγαλείο του ανθρώπου.
Ο Παύλος Ηρακλέους μαζί με την Αντιγόνη Χαραλάμπους και τον εικοσάχρονο γιο της Παντελή, ο οποίος συνόδευε τη μάνα του, δολοφονήθηκαν εν ψυχρώ σε ενέδρα που τους έστησαν οι σωβινιστές δολοφόνοι της ΤΜΤ κατά την επιστροφή τους στην τοποθεσία Σταλιά κοντά στα Νέα Χολέτρια. Οι δολοφόνοι αφού εκτέλεσαν τους τρεις επιβαίνοντες εξαφανίστηκαν αφήνοντας στο αυτοκίνητο τα πτώματά τους. Πρώτος στη σκηνή του ειδεχθούς εγκλήματος, ο Παπαλάζαρος αντίκρισε ένα θέαμα το οποίο ο λαός μας έμελλε να αντικρίσει πολλές φορές στα ταραγμένα εκείνα χρόνια.

Συμπατριώτισσες και συμπατριώτες,
Ο Παυλάρας έπεσε θύμα του εθνικισμού - σωβινισμού ο οποίος δεν έχει εθνική προέλευση. Δεν είναι ούτε τούρκικος ούτε ελληνικός. Έχει τους ίδιους στόχους και τις ίδιες ρίζες απόπου και αν εκφράζεται. Στην περίπτωση της πατρίδας μας έχει χρησιμοποιηθεί για να εξυπηρετήσει ξενοκίνητα σχέδια διαχωρισμού. Ο τόπος μας έχει υποφέρει τα μέγιστα από τη μάστιγα του εθνικισμού, η οποία εκφράζεται ακόμη και σήμερα μέσα από φαινομενικά πατριωτική ρητορική πολιτικών, αλλά και εκκλησιαστικών κύκλων.
Ο λαός μας όμως γνωρίζει ποιοι είναι αυτοί που χρησιμοποίησαν και χρησιμοποιούν τον εθνικισμό και τον σωβινισμό και ποιοι τον καλλιεργούν. Όπως γνωρίζει ποιοι σκότωσαν άνανδρα τον Παυλάρα και τον Τουρκοκύπριο γαμπρό στον γάμο της Κολώνης. Όπως ξέρει ότι η δράση των ακροδεξιών, σωβινιστικών και φασιστικών στοιχείων, μέσα από τις γραμμές της ΕΟΚΑ Β’ και της ΤΜΤ, υποκίνησαν το εθνικό μίσος, τη μισαλλοδοξία και τον διχασμό και τελικά κατάφεραν να οδηγήσουν τον τόπο μας εδώ που είναι σήμερα. Μια χώρα διαιρεμένη με ένα άλυτο εθνικό ζήτημα για 38 τώρα χρόνια, όπου ο λαός της μετρά ακόμα τις πληγές της προσφυγιάς και του ξεριζωμού.
Ο λαός μας πρέπει να χρησιμοποιήσει την αλάνθαστη διαίσθησή του για να αντιπαλέψει τη Λερναία Ύδρα του εθνικισμού και του σωβινισμού και να την καταστήσει εφιάλτη του παρελθόντος. Αυτό μπορεί να γίνει μόνο μέσα από μια ειρηνική, βιώσιμη και λειτουργική διευθέτηση του κυπριακού προβλήματος. Μια λύση που θα προσφέρει κίνητρα στους απλούς ανθρώπους και από τις δυο κοινότητες για να ζήσουν μαζί, να συνεργαστούν, να διεκδικήσουν μαζί, να λάβουν μέρος από κοινού σε δημοκρατικές διαδικασίες εκλογής της ηγεσίας του τόπου, να μεγαλώσουν τα παιδιά τους δίπλα σε αυτά των συνανθρώπων τους ανεξαρτήτως προέλευσης.
Ο τόπος μας έχει πραγματική ανάγκη από την ειρηνική συνύπαρξη των ανθρώπων. Η μονιμοποίηση της διχοτόμησης θα συνιστούσε νίκη του σωβινισμού, του εθνικισμού και των προαγωγών τους. Ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα συνιστούσε προκλητική ασέβεια στη μνήμη ανθρώπων όπως ο Παυλάρας.
Ακούγονται σήμερα θέσεις ενάντια στον στόχο που θέσαμε ως ελληνοκυπριακή πλευρά για διζωνική, δικοινοτική Ομοσπονδία, τον οποίο διαδοχικές Κυβερνήσεις της Κύπρου φρόντισαν να ενισχύσουν μέσα από ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών. Οι θέσεις αυτές που εκφράζονται δεν είναι κενές περιεχομένου. Έχουν την απαρχή τους στη λογική της εθνικής δήθεν καθαρότητας και περιεχόμενο τους την αποδοχή της διχοτόμησης ως της καλύτερης υπό τις περιστάσεις λύση. Αυτοί που τις εκφράζουν δεν έχουν, φυσιολογικά, το πολιτικό θάρρος να πουν στον λαό αυτό που πραγματικά σκέφτονται. Η θέση αυτή κατά την άποψή μας οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην οριστικοποίηση της κατάστασης ως έχει. Μιας κατάστασης που εκχωρεί ουσιαστικά πάνω από το ένα τρίτο της πατρίδας μας και δημιουργεί σύνορα με μια χώρα όπως είναι η Τουρκία. Εάν δεν θέλουμε λοιπόν τα παιδιά μας να μεγαλώσουν σε ένα έντονα στρατικοποιημένο χώρο με συρματοπλέγματα, ο οποίος θα κινδυνεύει από στιγμή σε στιγμή με ανάφλεξη, θα πρέπει να απαντούμε στους πολιτικούς αυτούς οπορτουνιστικούς πειραματισμούς.
Στον αντίποδα, θα πρέπει να ανησυχούν τον λαό μας οι φαινομενικά γενναίες προσεγγίσεις εκείνων των οποίων οι πολιτικές θέσεις στο Κυπριακό είναι από μόνες τους αυτοαναιρούμενες και μεταλλάσσονται ανάλογα με τις περιστάσεις και τις επιδιώξεις τους. Η ρητορεία τους κινείται σε όλο το πολιτικό φάσμα μεταξύ απορριπτισμού και άκρατου ενδοτισμού με θέσεις πιο προχωρημένες και από αυτές της Τουρκίας πολλές φορές, όπως είναι για παράδειγμα η πρόταση για τη λεγόμενη «διεύρυνση των συνομιλιών». Αυτοί λοιπόν που καταθέτουν αυτές τις θέσεις όχι μόνο στήριξαν το σχέδιο Ανάν, αλλά προσπάθησαν να επιβάλουν τις απόψεις τους μετά την ετυμηγορία του λαού μας καταγγέλλοντας την Κύπρο στο διεθνές επίπεδο.
Συμπατριώτισσες και συμπατριώτες,
Είμαι πεπεισμένος ότι ο Παυλάρας, ακόμη και αν γνώριζε ότι η απόφαση του αυτή θα οδηγούσε στον θάνατο, θα την έπαιρνε ξανά και ξανά γιατί πραγματικά πίστευε σε αυτό που έπραττε. Δηλαδή στην ανάγκη για σθεναρή αντίσταση στις δυνάμεις που τον ήθελαν αναξιοπρεπές, υποτελές υποχείριο στη μισαλλοδοξία και τον εθνικό φανατισμό. Η υπόσχεση μας στον Παύλο Ηρακλέους, αλλά και σε όλους όσοι θυσιάστηκαν στον βωμό της αντίστασης, της δημοκρατίας και του οράματος της ειρηνικής συμβίωσης των κοινοτήτων της Κύπρου μας, δεν μπορεί παρά να είναι η δήλωση της ακλόνητης θέλησής μας για αγώνα μέχρι την τελική δικαίωση του λαού μας, μέσω μιας δίκαιης, βιώσιμης και λειτουργικής διευθέτησης του Κυπριακού η οποία θα προσφέρει προοπτική στον τόπο.
Θα συνεχίσουμε λοιπόν τον αγώνα για δικαίωση του λαού μας έχοντας ως βασικό όπλο τα Ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, τις αρχές του Διεθνούς και του Ευρωπαϊκού Δικαίου. Όραμά μας είναι ένας αξιοπρεπής συμβιβασμός που θα επανενώνει την Κύπρο και τον λαό της.
Αιωνία του η Μνήμη.