Θα ήθελα κατ’ αρχάς
να σας ευχαριστήσω για την παρουσία σας στη σημερινή δημοσιογραφική
διάσκεψη. Απέχουμε, πλέον, μόλις λίγες εβδομάδες από την ανάληψη της
Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ από την Κύπρο. Το Υπουργείο Γεωργίας,
Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος το οποίο καλείται να διαχειριστεί ένα
μεγάλο εύρος θεμάτων,
μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται η γεωργία, η αλιεία και το
περιβάλλον, είναι έτοιμο να αντιμετωπίσει τη μεγάλη αυτή πρόκληση. Στη
σημερινή διάσκεψη θα σας ενημερώσουμε για το πρόγραμμα της Κυπριακής
Προεδρίας για τα θέματα της αρμοδιότητας του Συμβουλίου Γεωργίας και
Αλιείας.
Η επίτευξη σημαντικής προόδου στις
συζητήσεις για τη μεταρρύθμιση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής αποτελεί
μια από τις σημαντικότερες προτεραιότητες μας. Μετά από την παρουσίαση
των προτάσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τον Οκτώβριο του 2011 για
μεταρρύθμιση των τεσσάρων κανονισμών που διέπουν τους βασικούς άξονες
της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, δηλαδή τις άμεσες πληρωμές προς τους
Γεωργούς, την Ενιαία Κοινή Οργάνωση των Αγορών, την Αγροτική Ανάπτυξη
και τη Χρηματοδότηση και Διαχείριση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής,
άρχισε η συζήτηση της μεταρρύθμισης στο Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης
και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Οι συζητήσεις αυτές συνεχίζονται
εντατικά κατά τη διάρκεια της Δανικής Προεδρίας όπου παρατηρείται
σημαντική πρόοδος. Από την 1η Ιουλίου θα αναλάβουμε τη συνέχιση των
συζητήσεων από το σημείο που θα έχει φτάσει η Δανική Προεδρία. Οι
συζητήσεις θα μπορούσαν να προχωρήσουν σε σημαντικό βαθμό κατά τη
διάρκεια της Κυπριακής Προεδρίας υπό την προϋπόθεση ότι θα επιτευχθεί
έγκαιρα και εκ των προτέρων συμφωνία επί των δημοσιονομικών προοπτικών
για το 2014-2020 στο επίπεδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Επιτρέψετε μου να αναφέρω λίγα λόγια για τη
νέα αυτή μεταρρύθμιση. Οι τρεις βασικοί στόχοι της νέας μεταρρύθμισης
είναι η βιώσιμη παραγωγή τροφίμων, η αειφόρος διαχείριση των φυσικών
πόρων και η ισορροπημένη ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών. Το οικοδόμημα
της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής εξακολουθεί να βασίζεται στους δύο
υφιστάμενους πυλώνες, Οργάνωση των Αγορών και Άμεσες Πληρωμές από τη μια
και Αγροτική Ανάπτυξη από την άλλη.
Σημειώνω περιληπτικά τα κυριότερα σημεία των Προτάσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Όσον αφορά τις άμεσες πληρωμές, κατά τη νέα
περίοδο θα γίνει καταρχήν ενοποίηση των δύο συστημάτων χορήγησης άμεσων
πληρωμών που εφαρμόζονται σήμερα, δηλαδή του Σχεδίου Ενιαίας Πληρωμής (
Single Payment Scheme) που ισχύει για τα δεκαπέντε παλαιά κράτη μέλη μαζί με τη Μάλτα και Σλοβενία, και του Σχεδίου Ενιαίας Εκταρικής Πληρωμής (Single Area Payment Scheme) που ισχύει για 10 νέα κράτη μέλη, περιλαμβανομένης και της Κύπρου.
Στο νέο σύστημα προβλέπεται η χορήγηση στους
παραγωγούς εκταρικών πληρωμών με πολυεπίπεδο χαρακτήρα, 30% θα
συνδέεται με την προϋπόθεση ανάληψης από τους γεωργούς πρόσθετων
περιβαλλοντικών υποχρεώσεων όπως η αμειψισπορά, η διατήρηση των μόνιμων
βοσκοτόπων, η αγρανάπαυση κλ.π. Παράλληλα, προβλέπεται πρόσθετη
υποχρεωτική στήριξη στους νέους γεωργούς και, κατ’ επιλογήν του κράτους
μέλους, αύξηση της επιδότησης στις περιοχές με φυσικά μειονεκτήματα και
διάθεση μέχρι 10% του προϋπολογισμού για παροχή συνδεδεμένων πληρωμών σε
κλάδους που αντιμετωπίζουν προβλήματα. Για τους πολύ μικρούς παραγωγούς
προβλέπεται υπαλλακτικό σχέδιο ενιαίας πληρωμής με απλοποιημένες
διαδικασίες. Αυτή η δυνατότητα που παρέχει το νέο πλαίσιο είναι πολύ
σημαντική για την Κύπρο, λόγω της διάρθρωσης της κυπριακής γεωργίας η
οποία αποτελείται σε μεγάλο βαθμό από μικρούς γεωργούς. Προσπάθεια μας
είναι να διαφυλάξουμε και να ενισχύσουμε ακόμη περισσότερο τις πρόνοιες
για απλοποίηση των διαδικασιών ενίσχυσης για τους μικρούς γεωργούς.
Πλην της στήριξης των μικρών παραγωγών, όλες οι πιο πάνω πληρωμές θα
καταβάλλονται υπό την προϋπόθεση ότι οι παραγωγοί θα τηρούν διάφορες
προδιαγραφές και καλές πρακτικές στα πλαίσια της λεγόμενης πολλαπλής
συμμόρφωσης.
Η χορήγηση των εκταρικών πληρωμών θα
βασιστεί σε δικαιώματα πληρωμής τα οποία θα κατανεμηθούν στους
παραγωγούς κατόπιν αιτήσεως το 2014 με βάση κριτήρια που θα καθοριστούν.
Κατά τη νέα δημοσιονομική περίοδο, δεν θα
υπάρχει δυνατότητα χορήγησης συμπληρωματικών πληρωμών και κρατικών
ενισχύσεων αφού το ύψος της στήριξης που θα λαμβάνουν οι παραγωγοί στην
Κύπρο θα είναι στο 100% του αντίστοιχου ποσού που τους αναλογεί όπως
γίνεται και με όλους τους άλλους Ευρωπαίους γεωργούς.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει επίσης προτείνει
ανακατανομή των πόρων ώστε εκείνες οι χώρες όπου η ανά εκτάριο επιδότηση
βρίσκεται κάτω από τον μέσο όρο της Ευρώπης να καλύψουν μέρος της
απώλειας τους. Τα ποσά θα αποκοπούν από εκείνες τις χώρες των οποίων η
αναλογούσα ανά εκτάριο επιδότηση με βάση το σημερινό σύστημα είναι πάνω
από τον μέσο όρο.
Όσον αφορά τη νέα ενιαία κοινή οργάνωση
αγοράς προωθούνται μέτρα που αποσκοπούν στην αύξηση της
διαπραγματευτικής δύναμης των παραγωγών στην αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων
όπως π.χ. η εισαγωγή του θεσμού της συμβολαιακής γεωργίας και η
βελτίωση των συστημάτων ποιότητας και των προτύπων εμπορίας. Προωθείται
επίσης η καλύτερη οργάνωση των τομέων με αναγνώριση και στήριξη μέσω των
σχεδίων αγροτικής ανάπτυξης των Οργανώσεων Παραγωγών και των
Διεπαγγελματικών Οργανώσεων σε όλους τους τομείς παραγωγής. Συνεχίζεται
επίσης το Σχέδιο προώθησης της κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών στα
σχολεία με αυξημένο κοινοτικό προϋπολογισμό.
Όσον αφορά την πολιτική αγροτικής ανάπτυξης
αυτή ευθυγραμμίζεται με τη στρατηγική 2020 δίνοντας έμφαση στην
κλιματική αλλαγή, στο περιβάλλον και στην καινοτομία. Στα πλαίσια αυτά,
τα μέτρα του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης, δεν θα κατατάσσονται
πλέον σε άξονες προτεραιότητας αλλά θα επιλεγούν από ένα συγκεκριμένο
κατάλογο κατά τρόπο ώστε να εξυπηρετούν καλύτερα καθορισμένους
ευρωπαϊκούς στόχους προτεραιότητας.
Όσον αφορά τον κανονισμό που ρυθμίζει τη
διαχείριση και χρηματοδότηση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, με αυτόν
ενοποιείται όλο το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο που καλύπτει τα συναφή
θέματα, περιλαμβανομένων των κανόνων λειτουργίας του συστήματος
Πολλαπλής Συμμόρφωσης και των σχετικών επιπτώσεων στους παραγωγούς σε
περίπτωση μη συμμόρφωσης τους. Οι πρόνοιες των κανονισμών που θα πρέπει
να εφαρμόζονται από τους παραγωγούς ξεκαθαρίζουν και
συγκεκριμενοποιούνται κατά τρόπο που, θεωρητικά, τις καθιστά λιγότερο
επώδυνες. Γίνεται επίσης προσπάθεια απλοποίησης του συστήματος
διαχείρισης και ελέγχου πληρωμών που αφορά τη στήριξη των μικρών
παραγωγών.
Ως Κυπριακή Προεδρία θα επιδιώξουμε να
προχωρήσουμε σε περαιτέρω απλοποίηση του συστήματος με τη συμπερίληψη
ξεκάθαρων προνοιών στους κανονισμούς, οι οποίες να μειώνουν το
διοικητικό κόστος των Οργανισμών Πληρωμών, το οποίο σήμερα είναι
δυσανάλογο του έργου τους. Η ανάγκη αυτή είναι επιτακτική ειδικά για τα
μικρά νησιωτικά κράτη μέλη στα οποία η συντριπτική πλειοψηφία των
παραγωγών απολαμβάνουν πολύ μικρών ενισχύσεων.
Τέλος, επιβεβαιώνεται η κατάργηση από το 2015 των ποσοστώσεων του συστήματος παραγωγής αγελαδινού γάλακτος και ζάχαρης.
Από πλευράς προϋπολογισμών, σημειώνω ότι ο
δημοσιονομικός φάκελος της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής για τη νέα
δημοσιονομική περίοδο μειώνεται σε πραγματικές αξίες αλλά αναμένεται να
παραμείνει στο επίπεδο του 2013 σε τρέχουσες αξίες.
Ως Κύπρος αντιμετωπίζουμε θετικά τις βασικές
αρχές πάνω στις οποίες στηρίζονται οι προτάσεις της Ευρωπαϊκής
Επιτροπής, δηλαδή τη σύγκλιση και συμβολή στην κοινή Στρατηγική 2020,
την προώθηση της καινοτομίας και της πράσινης ανάπτυξης, τη δικαιότερη
κατανομή των πόρων με βάση αντικειμενικά κριτήρια, τη μεγιστοποίηση της
συμβολής των γεωργών στην παραγωγή δημόσιων αγαθών και στην αντιμετώπιση
της κλιματικής αλλαγής, τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας όλων των
τύπων της ευρωπαϊκής γεωργίας, και τέλος, την ενίσχυση, ειδικότερα, των
μικρών παραγωγών.
Κατά τη διάρκεια της Προεδρίας μας θα έχουμε
να διαχειριστούμε και να προωθήσουμε το πακέτο προτάσεων για την
Αναθεώρηση της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής με βάση τα χρονοδιαγράμματα
που έχουν τεθεί. Το Πακέτο προτάσεων για την Κοινή Αλιευτική Πολιτική
αφορά τη νομοθετική πρόταση για τον βασικό Κανονισμό της Κοινής
Αλιευτικής Πολιτικής, καθώς και τις προτάσεις για την Κοινή Οργάνωση
Αγοράς και το νέο Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας. Η Κυπριακή Προεδρία έχει
θέσει ως προτεραιότητα το πακέτο προτάσεων και θα γίνει κάθε δυνατή
προσπάθεια προώθησης του, λαμβάνοντας υπόψη τις βασικές επιδιώξεις της
αναθεωρημένης Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής που είναι η αποκατάσταση των
αποθεμάτων που έχουν υπεραλιευθεί, η μείωση της αλιευτικής πίεσης σε
επίπεδα που να συνάδουν με τα διαθέσιμα αλιευτικά αποθέματα και η μείωση
των επιπτώσεων στο θαλάσσιο περιβάλλον, διασφαλίζοντας με αυτό τον
τρόπο τη βιωσιμότητα του Αλιευτικού Τομέα.
Η Κύπρος προσδοκεί σε μια νέα Κοινή
Αλιευτική Πολιτική που να λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες των κρατών
μελών και να διασφαλίζει τη βιωσιμότητα του Αλιευτικού Τομέα του κάθε
κράτους μέλους, ενσωματώνοντας την περιβαλλοντική διάσταση, αλλά και τις
κοινωνικοοικονομικές πτυχές και την κοινωνική συνοχή. Η Κύπρος στηρίζει
το γεγονός ότι επιδιώκεται η Περιφερειοποίηση της Κοινής Αλιευτικής
Πολιτικής, ώστε να μην υπάρχει μια φόρμουλα για όλους, αφού υπάρχουν
διαφορές μεταξύ των περιοχών και των θαλασσών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η
Περιφερειοποίηση θα πρέπει να αποτελέσει βασική αρχή, ώστε τα κράτη μέλη
να μπορούν να εφαρμόσουν μέτρα που να ταιριάζουν στις ανάγκες τους και
στα ιδιαίτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν.
Προσδοκούμε και θα επιδιώξουμε μέσα από το
νέο Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας να υπάρξει στήριξη για εφαρμογή των
μέτρων της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής, δίνοντας ιδιαίτερη σημασία στην
παράκτια αλιεία μικρής κλίμακας και στην υδατοκαλλιέργεια και
διευρύνοντας τους τομείς παρέμβασης της χρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής
Ένωσης. Παράλληλα, θα επιδιώξουμε όπως ορισμένα μέτρα για μείωση της
αλιευτικής προσπάθειας, όπως η απόσυρση σκαφών, να παραμείνει ως
επιλέξιμη ενέργεια του νέου Ταμείου, αφού έχει αποδειχθεί ότι στην Κύπρο
αυτό το μέτρο είναι αποτελεσματικό. Τέλος, θα επιδιώξουμε να
αναγνωριστούν οι ιδιαιτερότητες της Κύπρου και τα προβλήματα και
περιορισμούς που αντιμετωπίζουμε λόγω του μικρού μεγέθους της, του
γεγονότος ότι είναι νησί, καθώς και λόγω των γεωγραφικών και χωρικών
χαρακτηριστικών της. Θα ζητήσουμε όπως γίνει σωστή και δίκαιη κατανομή
των πόρων διασφαλίζοντας ότι οι πόροι που θα δοθούν θα βρίσκονται σε ένα
επίπεδο κρίσιμης μάζας που να έχει ουσιαστικό αντίκτυπο στον αλιευτικό
τομέα και να δικαιολογεί και τον διοικητικό φόρτο που θα δημιουργηθεί.
Για την προώθηση των πιο πάνω θεμάτων θα
πραγματοποιηθούν περισσότερες από 120 συναντήσεις Ομάδων Εργασίας του
Συμβουλίου, καθώς και πέντε Συμβούλια Υπουργών Γεωργίας και Αλιείας.
Προγραμματίζεται επίσης ένα Άτυπο Συμβούλιο το οποίο θα ασχοληθεί
αποκλειστικά με θέματα γεωργίας και θα πραγματοποιηθεί στην Κύπρο στις 9
- 11 Σεπτεμβρίου 2012. Στην Κύπρο αναμένεται να πραγματοποιηθούν επίσης
μια σειρά από άλλες σημαντικές συναντήσεις. Αναφέρω ενδεικτικά τη
Συνάντηση της Ειδικής Επιτροπής Γεωργίας, την Άτυπη Συνάντηση Διευθυντών
Αγροτικής Ανάπτυξης και την Άτυπη Συνάντηση Διευθυντών Αλιείας.
Δεν πρέπει να παραλείψω να αναφερθώ στη
σημασία και τον ρόλο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Με βάση τη Συνθήκη
της Λισαβόνας πρέπει να υπάρχει συναπόφαση μεταξύ Ευρωκοινοβουλίου και
Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για τη λήψη αποφάσεων. Μέσα σε αυτά τα πλαίσια
έγινε μια πρώτη συνάντηση με τους εισηγητές για θέματα γεωργίας στο
Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στις 25 Απριλίου, ενώ θα γίνουν συναντήσεις και
με τους εισηγητές
Aλιείας. Σημειώνω, τέλος,
ότι προγραμματίστηκε στο Ευρωκοινοβούλιο η παρουσίαση του Προγράμματος
της Κυπριακής Προεδρίας για τη Γεωργία στις 10 Ιουλίου και για την
Αλιεία στις 11 Ιουλίου. Τον προσεχή Δεκέμβριο θα γίνει παρουσίαση των
αποτελεσμάτων της Προεδρίας μας.
Έχουμε επίγνωση της πολυπλοκότητας των
θεμάτων που βρίσκονται στην ημερήσια διάταξη και της σκληρής εργασίας
που μας αναμένει ως αυριανή Προεδρία. Επιδίωξη μας είναι να συμβάλουμε
στην προώθηση των διαφόρων φακέλων από τη σκοπιά του αντικειμενικού
διαμεσολαβητή, επιδιώκοντας την ευρύτερη δυνατή συναντίληψη μεταξύ των
κρατών μελών και μεταξύ Συμβουλίου, Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και
Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
|
