29/5/12

Χαιρετισμός του Υπουργού Υγείας δρος Σταύρου Μαλά σε συνέντευξη τύπου με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Μέρας μη Καπνίσματος
 
29/05/2012


Ο θεσμός της Παγκόσμιας Μέρας μη Καπνίσματος ξεκίνησε με πρωτοβουλία της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας το 1987. Από τότε καθιερώθηκε με επιτυχία και ως κύριο στόχο έχει να ευαισθητοποιήσει την κοινή γνώμη για την επιδημία του καπνίσματος και για τις βλαβερές επιπτώσεις του στην υγεία.

Θέμα της φετινής Παγκόσμιας Μέρας μη Καπνίσματος είναι η παρέμβαση των καπνοβιομηχανιών στις πολιτικές και στα μέτρα που έχουν ως στόχο τον έλεγχο του καπνίσματος. Η επιλογή του θέματος αυτού έχει ως στόχο να διαφωτίσει την διεθνή κοινή γνώμη για τις αυξανόμενες έντονες προσπάθειες των καπνοβιομηχανιών να μειώσουν στο ελάχιστο τις δράσεις και τα μέτρα που συμπεριλαμβάνονται στην Σύμβαση Πλαίσιο για τον Έλεγχο του Καπνού.


Η Γενική Διευθύντρια της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας σε πρόσφατη ομιλία της ανακοίνωσε ότι πρόσφατα ήρθαν στο φως επίσημα έγγραφα της βιομηχανίας καπνού όπου αποκαλύπτεται ότι η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας θεωρείται ο μεγαλύτερος εχθρός της. Ένας πολύ τιμητικός τίτλος για την Οργάνωση Υγείας, όπως υπογράμμισε η δρ. Chan.


Η Σύμβαση Πλαίσιο για τον Έλεγχο του Καπνού της ΠΟΥ αποτελεί το κυριότερο όπλο κατά του καπνίσματος. Αυτή την στιγμή έχει υιοθετηθεί από 174 μέρη κράτη τα οποία προχωρούν στην εφαρμογή πολλών από τις πρόνοιες και τα μέτρα που περιλαμβάνει.


Από την άλλη, οι καπνοβιομηχανίες εντατικοποιούν τις προσπάθειές τους σε όλα τα μέτωπα για να αντικρούσουν την πρόοδο της Σύμβασης.

Ένα παράδειγμα αποτελεί η τακτική της καπνοβιομηχανίας να σταματήσει την εισαγωγή του μέτρου των απεικονίσεων στις προειδοποιήσεις στα πακέτα των καπνικών προϊόντων και την εισαγωγή του plain packaging, με το να επικαλείται νομικά θέματα και να ενάγει τις διάφορες χώρες στα δικαστήρια. Ένα άλλο επιχείρημα που κύκλοι που έχουν σχέση με τις καπνοβιομηχανίες επικαλούνται είναι ότι με την εισαγωγή του plain packaging αυξάνεται ο κίνδυνος του λαθρεμπορίου τσιγάρων λόγω του ότι πιο εύκολα θα αντιγράφεται το πακέτο. Επίσης οι καπνοβιομηχανίες με διάφορους τρόπους προσπαθούν να αποτρέψουν τα κράτη να εισαγάγουν νομοθεσία για απαγόρευση του καπνίσματος σε κλειστούς χώρους.


Η Σύμβαση Πλαίσιο στο άρθρο 5 προτρέπει τα κράτη μέρη της Σύμβασης να προστατέψουν τις πολιτικές τους για τον έλεγχο του καπνίσματος από τα οικονομικά και άλλα συμφέροντα των καπνοβιομηχανιών.


Το κάπνισμα αποτελεί μία από τις αιτίες θανάτου η οποία μπορεί να προληφθεί στον κόσμο σήμερα. Σκοτώνει έξι εκατομμύρια άτομα ετησίως από τα οποία πάνω από 600000 έχουν εκτεθεί συστηματικά στο παθητικό κάπνισμα. Αν δεν ληφθούν μέτρα το κάπνισμα θα σκοτώσει πάνω από οκτώ εκατομμύρια άτομα το 2030.


Σε αντίθεση με άλλα προβλήματα δημόσιας υγείας, η επιδημία του καπνίσματος μπορεί να αναχαιτιστεί με τα προτεινόμενα μέτρα για μείωση της ζήτησης των προϊόντων καπνού που περιλαμβάνονται στις πρόνοιες της Σύμβασης Πλαίσιο για τον Έλεγχο του Καπνού (WHO FCTC).


Σήμερα 174 κράτη μέρη της Σύμβασης την έχουν επικυρώσει και δεσμεύονται να ακολουθήσουν και να εφαρμόσουν αποτελεσματικές πολιτικές ελέγχου του καπνού. Η Κύπρος επικύρωσε τη Σύμβαση τον Οκτώβριο του 2005.


Το κάπνισμα αποτελεί το υπ΄ αριθμό ένα πρόβλημα δημόσιας υγείας στην Ευρώπη. Ένας στους τρεις Ευρωπαίους καπνίζει. Υπολογίζεται ότι 650000 Ευρωπαίοι πολίτες χάνουν τη ζωή τους ετησίως εξαιτίας του καπνίσματος.


Είναι για το λόγο αυτό που όλοι οι φορείς προαγωγής της υγείας στην Ευρώπη έχουν βάλει ψηλά στις προτεραιότητες τους την καταπολέμηση του καπνίσματος.

Οι καθοδηγητικές γραμμές της Π.Ο.Υ και της Ε.Ε αποτελούν τους άξονες της πολιτικής που σχεδίασε το Υπουργείο Υγείας. Η πολιτική του Υπουργείου Υγείας για τον έλεγχο του καπνού έχει ως στόχους την πρόληψη του καπνίσματος, τη διακοπή και την προαγωγή περιβάλλοντος ελεύθερου από καπνό.

Για να επιτευχθούν οι πιο πάνω στόχοι, έχουν πραγματοποιηθεί προγράμματα και ανάλογες νομοθετικές ρυθμίσεις και συνεχίζεται η υλοποίησή τους.

1. Προστασία από το παθητικό κάπνισμα ή τον καπνό του περιβάλλοντος

Το παθητικό κάπνισμα προκαλείται από τον καπνό που υπάρχει σε κλειστούς χώρους όπως εστιατόρια, χώροι αναψυχής κ.λπ. όταν επιτρέπεται το κάπνισμα. Δεν υπάρχει ασφαλές επίπεδο για την υγεία αναφορικά με τον καπνό αυτό. Κάθε άνθρωπος έχει το δικαίωμα να αναπνέει καθαρό αέρα. Νομοθεσία που προνοεί χώρους ελεύθερους από καπνό είναι ιδιαίτερα δημοφιλής διότι από την μία προστατεύει από το παθητικό κάπνισμα παιδιά και άλλα άτομα που δεν επιθυμούν να καπνίζουν και από την άλλη ενθαρρύνει καπνιστές να σταματήσουν το κάπνισμα χωρίς να επηρεάζονται αρνητικά οι επιχειρήσεις.

Στην Κύπρο την 1η Ιανουαρίου 2010 τέθηκαν σε ισχύ οι νέες διατάξεις των περί Προστασίας της Υγείας (Ελέγχου του Καπνίσματος) Νόμων 2002-2009 με τις οποίες το κάπνισμα απαγορεύεται στους χώρους αναψυχής και στους κλειστούς δημόσιους χώρους. Με στόχο την αύξηση του ποσοστού συμμόρφωσης με τις διατάξεις της νομοθεσίας έγινε πρόσφατα συντονισμένη εκστρατεία των Υγειονομικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Υγείας και των Υγειονομικών Υπηρεσιών των Δήμων με την Αστυνομική Δύναμη Κύπρου, τα αποτελέσματα της οποίας θα παρουσιαστούν στη συνέχεια.

Στο σημείο αυτό θα ήθελα να επιβεβαιώσω την σταθερή μας θέση για πλήρη απαγόρευση του καπνίσματος στους κλειστούς χώρους και την πρόθεσή μας για την αναθεώρηση της υφιστάμενης νομοθεσίας όπου χρειάζεται ώστε να μην υπάρχουν γκρίζες ζώνες.


2. Διακοπή του καπνίσματος

Ύστερα από αίτημα της Αστυνομικής Δύναμης Κύπρου, θα προσφερθεί το πρόγραμμα διακοπής του καπνίσματος του Υπουργείου Υγείας στα μέλη της Δύναμης που επιθυμούν να σταματήσουν το κάπνισμα.

3. Στρατηγική για τον έλεγχο του καπνίσματος στην Κύπρο

Μέσα στο 2011 ολοκληρώθηκε το Προσχέδιο Στρατηγικής για τον Έλεγχο του Καπνίσματος στην Κύπρο. Το Προσχέδιο της Στρατηγικής βασίζεται σε τρεις στρατηγικούς στόχους που είναι οι ακόλουθοι.

• Πρόληψη: Να προληφθεί η έναρξη του καπνίσματος στα παιδιά και τους νέους προτού αναπτύξουν εξάρτηση.

• Θεραπεία : Να βοηθηθούν οι καπνιστές να σταματήσουν το κάπνισμα.

• Προώθηση περιβάλλοντος ελεύθερου από καπνό με νομοθετικά και άλλα μέτρα ώστε να υποβοηθηθεί η πρόληψη και η θεραπεία.

Σύμφωνα με την προταθείσα Στρατηγική, θα οριστεί Εθνική Επιτροπή για τον Έλεγχο του Καπνού η οποία θα έχει την εποπτεία για την εκπόνηση Σχεδίου Δράσης.

Αφού προωθηθεί το Προσχέδιο της Στρατηγικής σε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς και υπηρεσίες για απόψεις και σχόλια, θα οριστικοποιηθεί το τελικό κείμενο και θα υποβληθεί στο Υπουργικό Συμβούλιο για υιοθέτησή της.

4. Σύσταση Επιτροπής Διαφώτισης για τον έλεγχο του καπνίσματος

Καθιερώθηκε η σύσταση της πιο πάνω επιτροπής από εκπροσώπους αρμόδιων υπηρεσιών και μη κυβερνητικών οργανισμών η οποία κατά την εδώ και ένα χρόνο λειτουργία της ανέπτυξε αριθμό δραστηριοτήτων. Στόχος της είναι να προγραμματίζει δράσεις για την διαφώτιση του κοινού με θέμα το κάπνισμα και τις βλαπτικές του επιδράσεις και τη σημασία της προστασίας από το παθητικό κάπνισμα.

Αριθμός άρθρων με συναφές θέμα δημοσιεύθηκε στον εγχώριο τύπο και σε τηλεοπτικές εκπομπές φιλοξενήθηκαν εμπειρογνώμονες/μέλη της επιτροπής σε διάφορα θέματα που αφορούν το κάπνισμα.

Η συμβολή των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης στην προβολή μηνυμάτων για την ενημέρωση του κοινού είναι πολύτιμη. Παρακαλώ εσάς, τους εκπροσώπους των Μ.Μ.Ε, όπως μεταφέρετε στο ευρύ κοινό τα μηνύματα της σημερινής μέρας με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο που εσείς γνωρίζετε.

Τέλος, θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους για την παρουσία σας εδώ και να σας παρακαλέσω όπως συνεχίσετε τις προσπάθειές σας για την καταπολέμηση του καπνίσματος, ο καθένας από την δική του θέση. Επίσης ευχαριστώ θερμά όλα τα μέλη της διαφωτιστικής επιτροπής για τη συμβολή τους στη διοργάνωση όλων των εκδηλώσεων με την ευκαιρία της σημερινής Μέρας μη Καπνίσματος.