Ομιλία της Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων κας Σωτηρούλας Χαραλάμπους στην κοινή συνέντευξη Τύπου με την Πρόεδρο της Επιτροπής Ισότητας των Φύλων στην Απασχόληση και στην Επαγγελματική Εκπαίδευση, με την ευκαιρία της Ημέρας της Γυναίκας, στη Λευκωσία
04/03/2011
Σας καλωσορίζω στη σημερινή συνέντευξη Τύπου, η οποία πραγματοποιείται από κοινού με την Επιτροπή Ισότητας των Φύλων στην Απασχόληση και στην Επαγγελματική Εκπαίδευση, παραμονές της Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας. Η 8η Μαρτίου παραμένει μια μέρα ορόσημο, σταθμός και αφετηρία στην προσπάθεια της κοινωνίας για καταπολέμηση των διακρίσεων και εμπέδωση συνθηκών πλήρους ισοτιμίας μεταξύ ανδρών και γυναικών σε όλες τις εκφάνσεις της κοινωνικής, οικονομικής και πολιτικής ζωής.
Σε αυτή την προσπάθεια καταθέτει το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων τις δικές του συγκεκριμένες ενέργειες, αφού οι τομείς της απασχόλησης, της κατάρτισης, των όρων απασχόλησης, της αμοιβής, της συμφιλίωσης επαγγελματικών και οικογενειακών υποχρεώσεων διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην πραγμάτωση της ισοτιμίας.
Οι ενέργειες που προωθεί στον τομέα της ισότητας το Υπουργείο εδράζονται στο Πρόγραμμα Διακυβέρνησης του Προέδρου της Δημοκρατίας, στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ισότητα Ανδρών και Γυναικών (2007-2013) και στις ευρωπαϊκές πολιτικές για την ισότητα.
Πρώτος βασικός άξονας των πολιτικών που προωθούμε είναι η βελτίωση της θέσης της γυναίκας στην απασχόληση.
Η Κύπρος στον τομέα της αγοράς εργασίας χαρακτηρίζεται από υψηλά ποσοστά απασχόλησης και συμμετοχής του εργατικού δυναμικού και οι σχετικοί δείκτες είναι καλύτεροι των αντίστοιχων του μέσου όρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Συγκεκριμένα, ενώ ο μέσος όρος συμμετοχής γυναικών ηλικίας 15-64 ετών στην εργασία στην Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται στο 58,6% και των ανδρών στο 70,9%, στην Κύπρο, τα αντίστοιχα ποσοστά είναι 62,4% και 77,9%.
Παρόλα αυτά εξακολουθούν να υπάρχουν θύλακες αποκλεισμού και ανισοτήτων στην ομάδα των γυναικών. Οι γυναίκες στην Κύπρο εξακολουθούν να έχουν χαμηλό ποσοστό συμμετοχής και απασχόλησης έναντι του αντίστοιχου των ανδρών, εργάζονται σε περιορισμένους τομείς οικονομικής δραστηριότητας, το ποσοστό ανεργίας είναι ψηλότερο των ανδρών, η διαφορά σε επίπεδο αμοιβής μεταξύ ανδρών και γυναικών εξακολουθεί να είναι μεγαλύτερη από τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης 21,6%, ενώ παρατηρείται το φαινόμενο της «γυάλινης οροφής», ιδιαίτερα στον ιδιωτικό τομέα, αναφορικά με την πρόσβαση των γυναικών σε διευθυντικές θέσεις. Σημαντικό εργαλείο για την αντιμετώπιση των ανισοτήτων και των διακρίσεων στην απασχόληση αποτελούν οι νομοθεσίες όπως:
· Ο περί Προστασίας της Μητρότητας Νόμος του 1997-2008,
· Ο περί Γονικής Άδειας και Άδειας για λόγους Ανωτέρας Βίας Νόμος του 2002-2010,
· Ο περί Ίσης Μεταχείρισης Ανδρών και Γυναικών στην Απασχόληση και στην Επαγγελματική Εκπαίδευση Νόμος του 2002-2009,
· Ο περί Ίσης Αμοιβής Ανδρών και Γυναικών για την Ίδια Εργασία ή για Εργασία Ίσης Αξίας Νόμος του 2002-2009,
· Ο περί Ίσης Αμοιβής Ανδρών και Γυναικών στα Επαγγελματικά Σχέδια Κοινωνικής Ασφάλισης Νόμος του 2003-2009.
Το Υπουργείο Εργασίας, τα τελευταία τρία χρόνια, εστίασε την προσοχή του:
· Στην δημιουργία των αναγκαίων μηχανισμών για έλεγχο της εφαρμογής των νομοθεσιών,
· Στην ενημέρωση/ πληροφόρηση των γυναικών για τις πρόνοιες των νομοθεσιών,
· Στην τροποποίηση και βελτίωση των νομοθεσιών με στόχο να καταστούν πιο αποτελεσματικοί και να διευρυνθεί το πεδίο προστασίας των γυναικών εκεί και όπου αυτό κρίνεται αναγκαίο.
Ενέργειες που έχουν γίνει:
· Δημιουργία ομάδας Επιθεωρητών Ισότητας. Οι Επιθεωρητές δέχονται καταγγελίες, διερευνούν παράπονα που τους υποβάλλονται είτε απευθείας, είτε μέσω της Επιτροπής Ισότητας. Για το 2011 έχουν ήδη τεθεί συγκεκριμένοι στόχοι για διενέργεια επιθεωρήσεων σε χώρους εργασίας. Για το 2010 οι Επιθεωρητές δέχθηκαν 64 παράπονα.
· ΄Εκδοση μιας σειράς από ενημερωτικά φυλλάδια και οδηγούς όπως οδηγός για την εγκυμοσύνη και ίση μεταχείριση στην απασχόληση και επαγγελματική εκπαίδευση και υποχρεώσεων και δικαιωμάτων για εργοδότες και εργαζόμενες γυναίκες, εγχειρίδιο για θέματα ισότητας φύλου και οδηγός για τον περί προστασίας της Μητρότητας Νόμο.
- Τροποποίηση του Νόμου για τη Γονική Άδεια. Με τις βελτιώσεις που εισήχθησαν, μεταξύ άλλων, το δικαίωμα χρήσης γονικής άδειας επεκτείνεται μέχρι το 8ο έτος της ηλικίας του παιδιού και μέχρι το 18ο έτος εάν το παιδί είναι ανάπηρο, επιτρέπεται η μεταβίβαση μέρους της γονικής άδειας του πατέρα στη μητέρα αν ο πατέρας χρησιμοποιήσει δύο τουλάχιστον εβδομάδες γονική άδεια μετά τη γέννηση του παιδιού, ενώ επιτρέπεται η χρήση γονικής άδειας από τον πατέρα κατά την περίοδο που είναι με άδεια μητρότητας η μητέρα. Πρόσθετα στο πλαίσιο συγχρηματοδοτούμενου έργου, προχωρούμε σε εξειδικευμένη μελέτη για το κόστος χρηματικής αποζημίωσης της γονικής άδειας.
- Τροποποίηση του Νόμου για την Προστασία της Μητρότητας και των περί Κοινωνικών Ασφαλίσεων Νόμων έτσι που να ρυθμίζεται η παραχώρηση άδειας και επιδόματος μητρότητας σε περιπτώσεις πρόωρου τοκετού. Με τις τροποποιήσεις που προωθούμε ενισχύουμε την προστασία της εγκύου γυναίκας από τυχόν απόλυση. Το σχετικό τροποποιητικό νομοσχέδιο βρίσκεται ήδη στη Νομική Υπηρεσία για νομοτεχνικό έλεγχο.
· Στήριξη και ενίσχυση της Επιτροπής Ισότητας έτσι που να μπορεί να ασκεί το ρόλο της.
Ιδιαίτερη σημασία αποδώσαμε σε δράσεις που αποσκοπούν στην μείωση του μισθολογικού χάσματος ανάμεσα σε άνδρες και γυναίκες. Ήδη έχει ξεκινήσει η υλοποίηση συγκεκριμένου έργου συγχρηματοδοτούμενου από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) συνολικής δαπάνης €3,3 εκ. Στο πλαίσιο αυτού του έργου, μεταξύ άλλων, θα εκπαιδευθούν Λειτουργοί Τμημάτων του Υπουργείου Εργασίας, νομικοί, συνδικαλιστικοί και εργοδοτικοί εκπρόσωποι, και άλλοι φορείς σε θέματα ίσης μεταχείρισης και αμοιβής, θα υπάρξει ειδική παρέμβαση στο επίπεδο του εκπαιδευτικού συστήματος και θα διεξαχθούν πέραν των 1.000 επιθεωρήσεων για θέματα ίσης αμοιβής σε χώρους εργασίας.
Ξεχωριστή έμφαση αποδίδεται και στην ενίσχυση των δυνατοτήτων της γυναίκας για ένταξη στην εργασία. Το Κέντρο Παραγωγικότητας (ΚΕΠΑ) υλοποιεί συγχρηματοδοτούμενο έργο για υποβοήθηση οικονομικά αδρανών γυναικών και επιχειρήσεων που αναζητούν ευέλικτες ρυθμίσεις εργασίας. Το έργο έχει προϋπολογισμό €3 εκ. Χορηγεί 65% του μισθολογικού κόστους και οδοιπορικών για περίοδο 12 μηνών. Μέχρι σήμερα έχουν υποβληθεί 235 αιτήσεις από επιχειρήσεις που αφορούν 338 θέσεις εργασίας, ενώ ο αριθμός των αιτήσεων από ενδιαφερομένους ανήλθε στις 962 (916 γυναίκες και 46 άνδρες).
Ο δεύτερος σημαντικός άξονας πάνω στον οποίο εδράζονται οι ενέργειές μας είναι ο άξονας της στήριξης της οικογένειας και, ειδικότερα, της γυναίκας για αποτελεσματική και ισόρροπη άσκηση των οικογενειακών και επαγγελματικών υποχρεώσεων.
Στο πλαίσιο αυτού του άξονα θα ήθελα να υπογραμμίσω ιδιαίτερα δυο σημαντικές πρωτοβουλίες του Υπουργείου:
· την επεξεργασία Στρατηγικού Σχεδίου για τη Συμφιλίωση Οικογενειακής, Ιδιωτικής και Επαγγελματικής Ζωής, κάτι το οποίο γίνεται για πρώτη φορά και
· την προώθηση συγχρηματοδοτούμενου έργου από τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας για την επιδότηση σε γυναίκες που θα ενταχθούν στην αγορά εργασίας, του κόστους φροντίδας εξαρτωμένων μελών της οικογένειάς τους.
Ολοκληρώνοντας, θα ήθελα να ευχαριστήσω την Επιτροπή Ισότητας των Φύλων στην Απασχόληση και στην Επαγγελματική Εκπαίδευση για το θετικό έργο που επιτελεί και για τις πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει.
Η πραγμάτωση της ισότητας απαιτεί ευαισθητοποίηση, συστράτευση και δράση από όλους, απαιτεί αναγνώριση ότι: λιγότερη ισότητα σημαίνει λιγότερη δημοκρατία, σημαίνει λιγότερη οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη.
