Ομιλία του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Δημήτρη Χριστόφια στην αντικατοχική εκδήλωση του Δήμου Αμμοχώστου στο Πολιτιστικό Κέντρο Κατεχόμενης Αμμοχώστου, στη Δερύνεια
07/08/2010Να μη μεταδοθεί πριν τις 9.15 μ.μ.
Κάθε χρόνο τέτοιες μέρες για 36 τώρα χρόνια, από αυτόν εδώ το χώρο αγναντεύουμε τη βουβή και ερειπωμένη πόλη της Αμμόχωστου. Σεργιανίζουμε νοερά στους δρόμους και τις συνοικίες της θαλασσοφίλητης πόλης. Σε κάθε γωνιά της που έσφυζε από ζωή και δραστηριότητα.
Είμαστε εδώ γιατί θυμόμαστε τα αίτια και τα αιτιατά που την οδήγησαν στη σημερινή κατάσταση. Για να καταδικάσουμε το δίδυμο έγκλημα, το φασιστικό, προδοτικό πραξικόπημα της χούντας των Αθηνών και της ΕΟΚΑ Β’ και την τουρκική εισβολή που ακολούθησε. Για να αποτίνουμε φόρο τιμής σε αυτούς που θυσίασαν τη ζωή τους για την υπεράσπιση της δημοκρατίας και της νομιμότητας, της ελευθερίας και της εδαφικής ακεραιότητας της πατρίδας μας. Από το 1974 και μετά, η Κύπρος μας δεν είναι η ίδια. Η Αμμόχωστος βουβή και ερειπωμένη βρίσκεται εκεί για να μας θυμίζει με πόνο τις μέρες του χαλασμού.
Τέτοιες μέρες, για 36 τώρα χρόνια, ζωντανεύουν για τους Αμμοχωστιανούς, όπως για κάθε συμπατριώτη μας, τραγικές αναμνήσεις. Η θύμηση της πόλης που έσφυζε από ζωή, που αποτελούσε λίκνο οικονομικής και εμπορικής δραστηριότητας και εστία πολιτιστικής δημιουργίας και πνευματικής ανάπτυξης παραμένει ανεξίτηλα αποτυπωμένη στη μνήμη όλων των Κυπρίων.
Βρισκόμαστε σήμερα εδώ για να επαναβεβαιώσουμε τη δέσμευση για συνέχιση του αγώνα μέχρι την τελική δικαίωση που θα επιτευχθεί μόνο με την επίλυση του Κυπριακού, τον τερματισμό της κατοχής και του εποικισμού και την επανένωση του εδάφους, του λαού, της οικονομίας και των θεσμών.
Θέλω να τονίσω, με έμφαση, ότι δεν συμβιβαζόμαστε με την απαράδεκτη κατάσταση που επικρατεί από το 1974. Για εμάς η διχοτόμηση δεν είναι και δεν μπορεί να αποτελέσει ποτέ μια αποδεκτή κατάσταση πραγμάτων. Από την άλλη όμως δεν έχουμε την πολυτέλεια να επιτρέπουμε στην Τουρκία να εκμεταλλεύεται τον παράγοντα χρόνο για να παγιώνει τα τετελεσμένα της κατοχής και για να συνεχίζει τις προσπάθειες για αναβάθμιση της λεγόμενης «ΤΔΒΚ» παραβιάζοντας Ψηφίσματα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και ειδικά τα Ψηφίσματα 541 και 550 του Συμβουλίου Ασφαλείας που καταδικάζουν αυτήν την πράξη ως αποσχιστική, τη θεωρούν άκυρη και ως μη γενόμενη και απευθύνουν έκκληση προς όλα τα κράτη να μην αναγνωρίσουν το παράνομο μόρφωμα.
Επιβάλλεται να συνεχίσουμε τον αγώνα για την επίτευξη λύσης που θα τερματίζει την κατοχή, την παραβίαση της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας. Επιδιώκουμε λύση που θα αποκαθιστά τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις βασικές ελευθερίες ολόκληρου του λαού. Λύση λειτουργική που θα αντέξει στο χρόνο και δεν θα καταρρεύσει υπό το βάρος των προβλημάτων. Εργαζόμαστε εντατικά για να πετύχουμε μια αμοιβαία συμφωνημένη λύση που να στηρίζεται στα περί Κύπρου Ψηφίσματα του ΟΗΕ. Εργαζόμαστε εντατικά για την επίτευξη λύσης που να στηρίζεται στις αρχές του διεθνούς και του ευρωπαϊκού δικαίου και στις Συμφωνίες Υψηλού Επιπέδου του 1977 και '79.
Σε αυτές τις Συμφωνίες εμπεριέχεται ο ιστορικός συμβιβασμός της διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας στον οποίο προχώρησε ο Πρόεδρος Μακάριος το 1977 και, έκτοτε, καθοδήγησε όλους τους Προέδρους της Δημοκρατίας στις διαπραγματεύσεις του Κυπριακού. Ο συμβιβασμός της διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας είναι ανάχωμα στη διχοτόμηση και τη δημιουργία δύο ξεχωριστών κρατών στην Κύπρο. Για αυτό εμείς οφείλουμε να επαναβεβαιώνουμε τη δέσμευση και τη συνέπειά μας σε αυτήν. Η Ενωμένη Ομοσπονδιακή Κυπριακή Δημοκρατία θα είναι ένα κράτος με μια και αδιαίρετη κυριαρχία, μια ιθαγένεια και μια διεθνή προσωπικότητα στα πλαίσια του οποίου θα διασφαλίζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι βασικές ελευθερίες ολόκληρου του λαού.
Εμείς συμμετέχουμε στις διαπραγματεύσεις, συνεπείς στη συμφωνημένη βάση διαπραγμάτευσης. Ο καθρέφτης της θέλησης της κάθε πλευράς για επίτευξη λύσης είναι οι θέσεις που καταθέτει στο τραπέζι των συνομιλιών. Οι δικές μας θέσεις και προτάσεις βρίσκονται απολύτως μέσα στο πλαίσιο της συμφωνημένης βάσης λύσης. Είναι προτάσεις που στηρίζονται στα Ψηφίσματα του ΟΗΕ, στο διεθνές και το ευρωπαϊκό δίκαιο. Στηρίζονται σε αρχές και, παράλληλα, είναι ρεαλιστικές, γιατί λαμβάνουν υπόψη τις συνθήκες που προκάλεσαν το δίδυμο έγκλημα του πραξικοπήματος και της εισβολής και η κατοχή. Λαμβάνουν υπόψη τις εύλογες ανησυχίες και των δύο κοινοτήτων, της ελληνοκυπριακής και της τουρκοκυπριακής, και στοχεύουν σε μια λύση δίκαιη υπό τις περιστάσεις, βιώσιμη και λειτουργική.
Αποδεικνύουμε καθημερινά στην πράξη ότι επειγόμαστε και εργαζόμαστε για λύση.
Με την εποικοδομητική στάση που επιδεικνύουμε έμπρακτα εργαζόμαστε για να ανοίξει η προοπτική της λύσης. Έτσι εργαστήκαμε μέχρι σήμερα, έτσι θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε. Έστω και αν απέναντί μας συναντάμε θέσεις, προσεγγίσεις και συμπεριφορές που, πολλές φορές, μας απογοητεύουν και δυσχεραίνουν τις προσπάθειές μας.
Φίλες και Φίλοι,
Όπως γνωρίζετε έχουμε πρόσφατα υποβάλει πακέτο προτάσεων που, αν γίνει αποδεκτό από την τουρκική πλευρά, θα δώσει νέα ώθηση στη διαπραγματευτική διαδικασία. Σε αυτό προεξάρχουσα θέση κατέχει και το θέμα της επιστροφής της Αμμοχώστου. Καλούμε την Τουρκία να εφαρμόσει το Ψήφισμα 550 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ που προνοεί την παράδοση από την Τουρκία της πόλης των Βαρωσίων στα Ηνωμένα Έθνη. Στόχος η επιδιόρθωση και η αποκατάσταση της πόλης και η επιστροφή της στους νόμιμους κατοίκους της. Μαζί με την αποκατάσταση της πόλης των Βαρωσίων είμαστε έτοιμοι να αναλάβουμε ευθύνη για αποκατάσταση της παλιάς πόλης της Αμμοχώστου που αποτελεί κοινή πολιτιστική κληρονομιά. Ταυτόχρονα με την αποκατάσταση της πόλης, να ανοίξει το λιμάνι της Αμμοχώστου υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για διεξαγωγή εμπορίου από πλευράς των Τουρκοκυπρίων συμπατριωτών μας. Με μια τέτοια εξέλιξη, η τουρκοκυπριακή κοινότητα θα επωφεληθεί χρησιμοποιώντας το λιμάνι της Αμμοχώστου. Η Τουρκία θα έχει, επίσης, να επωφεληθεί αφού μια τέτοια εξέλιξη θα δώσει, εκ των πραγμάτων, ώθηση και στην ενταξιακή της πορείας, αφού θα ανοίξουν διαπραγματευτικά κεφάλαια από αυτά που σήμερα είναι παγωμένα.
Η πρόταση μας περιλαμβάνει, επίσης, τη διασύνδεση της συζήτησης τριών κεφαλαίων του Κυπριακού, του περιουσιακού, των εδαφικών αναπροσαρμογών και της μετανάστευσης, ιθαγένειας, αλλοδαπών και ασύλου με στόχο την εντατικοποίηση και επίσπευση του διάλογου.
Η τρίτη πτυχή της πρότασής μας αφορά στο θέμα της σύγκλησης διεθνούς διάσκεψης όταν φτάσουμε σε ακτίνα συμφωνίας πάνω στις εσωτερικές πτυχές του Κυπριακού. Η διεθνής διάσκεψη θα πρέπει να συγκληθεί από τα Ηνωμένα Έθνη και σε αυτή να συμμετάσχουν τα πέντε Μόνιμα Μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας, η Ευρωπαϊκή Ένωση, οι εγγυήτριες δυνάμεις, η Κυπριακή Δημοκρατία και οι δύο κυπριακές κοινότητες. Αυτή η διεθνής διάσκεψη θα ασχοληθεί μόνο με τις διεθνείς πτυχές του Κυπριακού που αφορούν τις εγγυήσεις, τα θέματα ασφάλειας, την αποχώρηση στρατευμάτων και εποίκων.
Θεωρούμε ότι το τρίπτυχο των προτάσεών μας τοποθετεί την πλευρά μας ένα βήμα μπροστά. Αντιμετωπίζεται ήδη θετικά από τη διεθνή κοινότητα. Από την άλλη, αυτές οι προτάσεις μπορούν να αποτελέσουν τη βάση για ένα ελάχιστο επίπεδο εσωτερικής ενότητας μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων. Η ενότητα των πολιτικών δυνάμεων, που με κανέναν τρόπο δεν σημαίνει πλήρη ταύτιση απόψεων επί όλων των θεμάτων, αποκτά σήμερα μεγάλη σημασία ενόψει των μεθοδεύσεων κάποιων κύκλων που μετατρέπονται σε καλούς δέκτες των επικοινωνιακών τεχνασμάτων της Τουρκίας, αποφεύγοντας να ασκήσουν πραγματικές πιέσεις στην ηγεσία της για αλλαγή στάσης, η οποία θα δημιουργήσει τις συνθήκες επίτευξης σύντομα λειτουργικής, βιώσιμης και αμοιβαία αποδεκτής λύσης.
Δυστυχώς, μέχρι σήμερα τόσο η Τουρκία όσο και η τουρκοκυπριακή πλευρά δεν ανταποκρίθηκαν θετικά στις προτάσεις μας. Παρότι συνεχώς η Άγκυρα διατυμπανίζει ότι επείγεται για λύση, εντούτοις οι πράξεις και η συμπεριφορά της κάθε άλλο παρά δείχνουν ότι ενδιαφέρεται για επίτευξη λύσης εδώ και τώρα.
Στην επικοινωνιακή τακτική της Τουρκίας, που έχει στόχο την επίρριψη ευθυνών, εμείς απαντούμε με πράξεις. Επειδή επιθυμούμε να υπάρξει κινητικότητα και να δοθεί ώθηση στις συνομιλίες που θα οδηγήσει πολύ σύντομα σε συνολική επίλυση του Κυπριακού. Αυτό το πακέτο προτάσεων, αν γίνει αποδεκτό, θα αλλάξει το κλίμα και θα οδηγήσει σε αποτελέσματα, τα οποία θα είναι θετικά και για τους Τουρκοκυπρίους, και για την ίδια την Τουρκία και για τους Ελληνοκυπρίους.
Συμπατριώτισσες, συμπατριώτες,
Θα ήθελα να αναφερθώ στις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει ο Δήμαρχος, το Δημοτικό Συμβούλιο, καθώς και όλοι οι Αμμοχωστιανοί, στις προσπάθειες για ευαισθητοποίηση της διεθνούς κοινότητας, όπως και για τη διαφώτιση στο ευρωπαϊκό και τον ευρύτερο διεθνή χώρο για το θέμα της Αμμοχώστου και, γενικότερα, για το Κυπριακό. Εκτιμώ αυτή σας τη δράση και σας ευχαριστώ θερμά για τη συμπαράσταση και τις προσπάθειές σας. Αποτελούν πολύτιμη βοήθεια στις δικές μας προσπάθειες, για την εξεύρεση μιας δίκαιης, βιώσιμης, αμοιβαία αποδεκτής και λειτουργικής λύσης του κυπριακού προβλήματος. Θέλω να σας διαβεβαιώσω, για ακόμη μια φορά, ότι θα συνεχίσω να προβάλλω με την ίδια ένταση και πάθος σε όλες ανεξαίρετα τις συναντήσεις μου με παράγοντες της διεθνούς πολιτικής σκηνής το ζήτημα της Αμμοχώστου. Για μένα, αυτό αποτελεί δέσμευση και ακλόνητη υπόσχεση προς όλους εσάς.
Όπως έχω ήδη πει, απαραίτητο συστατικό στοιχείο του αγώνα μας πρέπει να είναι η μεγαλύτερη δυνατή ενότητα του εσωτερικού μετώπου. Ειδικά σε αυτήν τη δύσκολη ώρα που η Τουρκία προσπαθεί να καλύψει τη δική της απραξία και να φορτώσει ευθύνες στην ελληνοκυπριακή πλευρά για τη μη επίτευξη λύσης. Φάρος και καθοδήγησή μας πρέπει να αποτελεί το αξίωμα ότι η Κύπρος είναι πάνω απ’ όλα και όλους.
Παρά τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε στις διαπραγματεύσεις και, παρά το ότι η πρόοδος που έχει επιτευχθεί κρέμεται από μια κλωστή, εμείς θα συνεχίσουμε τη διαπραγμάτευση για να υλοποιήσουμε το όραμα της λύσης. Άλλη οδός για επίτευξη λύσης εκτός από τη διαπραγμάτευση, δεν υπάρχει. Δεν έχουμε κανένα ηθικό δικαίωμα να συμβιβαστούμε με τα τετελεσμένα και να εγκαταλείψουμε τον αγώνα.
Είναι η ελάχιστη υποχρέωσή μας προς τις επόμενες γενιές να μην εγκαταλείψουμε ποτέ τον αγώνα για μια Κύπρο, επανενωμένη, κοινή πατρίδα Ελληνοκυπρίων, Τουρκοκυπρίων, Μαρωνιτών, Αρμενίων και Λατίνων. Για να ζωντανέψει ξανά το θέατρο στην αρχαία Σαλαμίνα, για να γεμίσει ξανά με χρώματα και ιαχές το ιστορικό Γ.Σ.Ε., για να αποτελέσουν τα ιστορικά τείχη, αυτό το μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, σύμβολο του κοινού πολιτισμού τόσων αιώνων του λαού μας. Για να γίνει ξανά η Αμμόχωστος το διαμάντι της Κύπρου, κοιτίδα ειρηνικής συνύπαρξης και δημιουργίας. Για να δοθεί η δυνατότητα στους νόμιμους κάτοικους της Αμμοχώστου, να κτίσουν ξανά ένα ευτυχισμένο, ειρηνικό και δημιουργικό μέλλον και για τους ίδιους, αλλά και για τα παιδιά τους, πίσω στην αγαπημένη ιστορική πόλη.
